Kaarten selecteren:
'De leerling kan kaarten zoeken en de juiste kaart kiezen door de geografische informatiewaarde en cartografische geschiktheid van de kaart te beoordelen. Bij het beoordelen van de cartografische geschiktheid betrekt de leerling de projectie,schaal en de mate en wijze van generalisatie en symbolisatie.'
Kaarten maken :
'De leerling kan geografische informatie verwerken tot een kaart. Hierbij kiest de leerling de geschikte projectie en schaal.'
Verschillende typen Geo-ICT applicaties als informatiebron benutten :
'Het gaat bijvoorbeeld om virtuele globes, educatieve web-atlassen, web GIS applicaties (!) en serious geogames.'
Lees verder....>>>>>>
Leerdoelen en opdracht
Geografische vraag?
Bij dit onderzoek hoort een geografische hoofdvraag en deelvragen.
De hoofdvraag = welke invloed heeft een gekozen (kaart) projecties op de werkelijkheid van een kaart?
Deelvragen zijn dan:
wat is een projectie?
wat is een kaart?
welke projecties zijn er?
hoe gaat een gekozen projectie om met de afstanden, vormen en oppervlakte op een kaart?
welke gevolgen heeft een projectie voor afstand, vorm en oppervlakte?
hoe los je de problemen die ontstaan door een projectie op?
Leerdoelen: aan het eind van deze opdracht kan ik
uitleggen op welke verschillende manieren een kaart afgebeeld kan worden en wat de gevolgen zijn voor de afstanden, vormen en oppervlakte van - en tussen gebieden op die kaart.
uitleggen wat een projectie is en waarom deze nodig is.
de volgende handelingen zelfstandig uitvoeren :
afstanden en opppervlakte meten op de kaart met behulp van de schaal
de gebruikte projectie van een kaart in de atlas vinden
Je maakt:
Een eigen samenvatting van wat je hebt geleerd tijdens de opdrachten. Gebruik dus ook de opdrachten en de antwoorden, maar maak er geen opsomming van vragen en antwoorden onder elkaar van!
Dit moet er op zeker in:
afbeelding van de te onderzoeken projecties. Maak ze niet te klein en geef ze de juiste titel!
Alle Stappen (tekst en de vragen!) die je vanaf dit punt tegen komt kun je gebruiken.
De 'antwoorden' op leerdoelen en de hoofd- en deelvragen.
Let op: de antwoorden bij de komende opdrachten die je tijdens de stappen moet beantwoorden worden niet bewaard! Knip en plak de juiste steeds in je document.
Maak ook duidelijk waarom het nodig is iets van projecties af te weten.
Een eigen hoofdstukken indeling
Start de Stappen!! >>>>>
Stap 0: wat is jouw beeld van de wereld? Test!
Overal kom je kaarten tegen. In de atlas, media (TV, krant, jouw apps), op scholen in de atlas(sen) en op routeplanners (Google Maps).
Maar hoe goed ben jij in het vergelijken van de grootte van verschillende landen?
Kortom hoe is jouw kaartbeeld?
Maak de 12 vragen. Kies elke keer met de + en - knop om de grootte van het ene land ten opzichte van het andere aan te passen. Succes!
De meest perfecte weergave van de aarde is de globe. Daar kloppen afstand, vorm van de landen en het oppervlakte van gebieden precies.
Helaas kan die afbeelding van de aarde niet zonder problemen op een kaart worden 'geplakt'. Er er ontstaan afwijkingen ten opzichte van de werkelijkheid. Dat kan vervelende gevolgen hebben.
projectie !!Globe >>>>>>>
In de onderstaande afbeelding zie je Nederland op 6 verschillende manieren afgebeeld. Elke keer via een andere projectie! Dat zorgt voor nogal wat verschuivingen...
De RD New projectie- rode lijn-is de goede! WAT??? Ons land is echt behoorlijk opgeschoven naar het noorden.
Lees verder..>>>>>>>>>
Van bol naar plat
Waarom kun je niet van iets bols (aarde) iets plats maken (kaart)?
Bekijk onderstaande video maar eens. Geef daarna antwoord op de vragen 1 t/m 4
Van bol naar plat...
Samenvatting
van deze antwoorden en vragen
Lees daarna verder..>>>>>>>>>
Mercator
De meest gebruikte kaart in de wereld is..ook een projectie!
namelijk de Mercatorprojectie!
Oorspronkelijk gemaakt in de 16e eeuw, door Mercator. Deze kaart hangt in veel klaslokalen over de hele wereld en je ziet hem nog steeds heel veel in kranten, tijdschriften wanneer er een kaart van de wereld nodig is. Zoals deze .......
Landen zonder een McDonalds restaurant zijn blauw (2011).
Ook Google Maps gebruikt deze projectie wanneer je niet de 3D weergave aan hebt staan:
Dan zal het wel een heel goede kaart zijn?
Helaas...deze kaart is helemaal niet zo goed. Er zitten nogal wat problemen vast aan deze manier van projecteren. Niet alleen aan deze trouwens.......
Ga naar Stap 2....
Stap 2: de ideale kaart ?
Bestaat er een ideale kaart?
(SPOILER!)
Nee die bestaat niet!
De manier waarop je dus een bol 'plat' maakt is deze te projecteren. Zoals je een beamer gebruikt om een film op je scherm te krijgen zo gebruik je een 'lamp' achter de bol.
Dat is dus de manier waarop je hem projecteert. Kaartenmakers gebruiken niet echt een lamp maar wiskundige formules. Wil je daar meer van weten kijk dan hier.
Er zijn twee zaken waar je bij projecties mee te maken krijgt:
A Hoofdvorm
B Eigenschap
Deze worden elk in de volgende pagina's besproken.....
A Hoofdvormen
Dit zijn de hoofdvormen van projecteren: kegel, cilinder of plat vlak (azimutaal). Zegt dus iets over de plek waar de 'lamp' staat.
Azimutaal: klik op de link en draai zelf aan de knoppen.Verplaats de rode stippen.
Cilinder: klik op de link en draai zelf aan de knoppen.Verplaats de rode stippen.
Kegel: klik op de link en draai zelf aan de knoppen. Verplaats de rode stippen.
Daarnaast moet een goede kaart ook voldoen aan drie eigenschappen.
>>>>>
B Eigenschappen
1 Hoekgetrouw (Engels: 'conformal')
Een hoekgetrouwe of conforme kaart laat hoeken intact en kleine onderdelen zijn enigszins gelijk van vorm.
2 Oppervlaktegetrouw (Engels : equivalent)
De oppervlakten van de gebieden op de kaart zijn de werkelijke oppervlakten.
3 Afstandsgetrouw (Engels : equidistant)
Afstanden op de kaart zijn juist.
4. compromis
Van alle bovenstaande 3 eigenschappen heeft deze van elk een klein beetje.
Lees verder..>>>>>>>>>
C Kaarten in de atlas
Geen enkele kaart is de 'ideale'!
Dus wanneer je naar een kaart kijkt moet je jezelf altijd afvragen 'wat is hier niet goed op afgebeeld?' Hoekgetrouwheid en oppervlaktegetrouwheid gaan bijvoorbeeld nooit samen.
Er is dus altijd een combinatie van
1. de manier waarop je de kaart projecteert
2. de eigenschap
Zo kun je dus kaarten in de atlas tegenkomen o.a. met de volgende projectie eigenschap en -vorm : [deze staat meestal links- of rechtsonder genoemd]
Zo heeft Afrika 180-181 Natuurkundig uit de 55e druk een oppervlaktegetrouwe (= eigenschap) azimutale (= projectievorm) projectie:
Afrika 180-181 Natuurkundig
Lees verder..>>>>>>>>>
Waarom zijn er heel veel projecties?
Dat het plat slaan van een 'bol' zorgt voor afwijkingen is wel duidelijk. Maar hoe moet het dan wel goed gebeuren. Met een globe in je zak rondlopen is niet handig.
Elke projectie heeft een eigenschap die hem voor een bepaald doel geschikt maakt.
De maker van de projectie kiest dus voor een bepaalde eigenschap (vorm, afstand, oppervlak) die hij/ zij belangrijker vindt dan een andere. De naam van de maker wordt ook de naam van 'zijn' projectie.
Zo zijn er de volgende veel gebruikte projecties:
Mollweide
Mercator (= Google Maps)
Gall Peters
Om te bepalen welke projectie de beste is ga je battlelen. Er zijn er 3.
Ga naar Stap 3 >>>>>>>>>>>>
Stap 3: battle vorm
Vormgetrouw (= conformal)
Afbeelding : Cirkels bij een globe
De cirkels die je hiernaast op de globe ziet zijn allemaal even groot .
Stel je dus voor dat deze cirkels gebieden zijn. De gebieden op deze 'globe' hebben dan overal de goede vorm (conformal). Dat betekent dus dat bijvoorbeeld Zuid- Amerika hier de juiste vorm heeft.
Deze 'cirkels' op de aardbol staan bekend als Tissot’s Indicatrix. Daarmee kun je dus een projectie goed beoordelen op eventuele afwijkingen in vorm .
De globe is echter geen projectie. Om te onderzoeken welke projectie het beste de vorm (= convorm) van een gebied laat zien ga je als volgt te werk:
Gebruik dezesiteom per projectie de eigenschap op te zoeken.
Maak de onderstaande vraag
Stap 4: battle afstand
Afstandsgetrouw [= equidistant]
Afstandsgetrouw is een belangrijke eigenschap van een kaart.
Meet de afstand tussen de volgende 2 plaatsen die op de kaart staan : Manilla en Makassar.
De werkelijk afstand is 2200 km.
Welke projecties zie je staan bij de beide kaarten?
Hoe groot is de afwijking van elk van de projecties?
Wie zit er het dichtste bij?
Schaal berekenen? Bijvoorbeeld: 1: 100.000.000.
Dan is 1 cm op de kaart in werkelijkheid 100.000.000 cm.
Dat reken je om naar KM. Dus 1cm op de kaart is dan 1000 km. Je kunt ook de komma (na de laatste 0 in dit voorbeeld) 5 plaatsen naar links opschuiven 1000,00.000.
Ga naar Stap 5 ....
Stap 5: battle oppervlakte
Oppervlaktegetrouw (=equivalente/equal area)
Equivalente projecties laten niet de vorm maar de juiste oppervlakte van gebieden zien.
Gebruik dezesiteom per projectie de eigenschap op te zoeken.
Maak de onderstaande vraag
Stap 6: eindopdracht: 2 cases
Kijkend naar de wereld met verschillende ogen
Door al dat kijken en veranderen heb je nu meer inzicht in wat projecties zijn en wat ze wel en niet kunnen. Gebruik de kennis van de gemaakte opdrachten om te achterhalen welke van al die projecties nu gebruikt kunnen worden om elk van de volgende 2 zaken op te lossen:
Zaak 1: je moet voor een opdrachtgever een wereldkaart maken waarmee er van alle landen kan worden uitgerekend hoeveel het kost om het hele land insectenvrij te maken. De kostprijs is per vierkante kilometer. Met welke projectie zou je dat het beste kunnen doen ?
Zaak 2: daarnaast moet je voor een bedrijf een goede kaart maken waar de juiste route op kan worden geteken bijvoorbeeld die een vrachtschip tussen Rotterdam en Singapore over zee aflegt. Met welke projectie zou je dat het beste kunnen doen ?
Het arrangement Projecties : zoek de verschillen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Willem Korevaar
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-12-07 13:09:00
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Gericht op bovenbouw Havo-VWO. Behorend bij domein A:
Kaarten selecteren:
De leerling kan kaarten zoeken en de juiste kaart kiezen door de geografische informatiewaarde en cartografische geschiktheid van de kaart te beoordelen. Bij het beoordelen van de cartografische geschiktheid betrekt de leerling de projectie, schaal en de mate en wijze van generalisatie en symbolisatie.
Kaarten maken :
De leerlingen kan geografische informatie verwerken tot een kaart. Hierbij: - kiest de leerling de geschikte projectie en schaal.
Verschillende typen Geo-ICT applicaties als informatiebron benutten :
Het gaat bijvoorbeeld om virtuele globes, educatieve web-atlassen, web applicaties en serious geogames
Gericht op bovenbouw Havo-VWO. Behorend bij domein A:
Kaarten selecteren:
De leerling kan kaarten zoeken en de juiste kaart kiezen door de geografische informatiewaarde en cartografische geschiktheid van de kaart te beoordelen. Bij het beoordelen van de cartografische geschiktheid betrekt de leerling de projectie, schaal en de mate en wijze van generalisatie en symbolisatie.
Kaarten maken :
De leerlingen kan geografische informatie verwerken tot een kaart. Hierbij: - kiest de leerling de geschikte projectie en schaal.
Verschillende typen Geo-ICT applicaties als informatiebron benutten :
Het gaat bijvoorbeeld om virtuele globes, educatieve web-atlassen, web applicaties en serious geogames
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
