Welkom allemaal bij deze wikiwijs.Deze les zit wat anders in elkaar dan je bent gewend in de les. Je werkt deze les zelfstandig. Het is zo gemaakt dat je niet alleen tekst moet lezen en daar opdrachten bij moet maken. Ik heb er voor gezord dat er afwisseling in zit zodat jullie op verschillende manieren met de stof bezig zijn. Ik weet dat jullie het kunnen, maar als je iets niet snapt en een vraag hebt, mag je die altijd stellen en dan kom ik je helpen. Veel succes!
Klik nu rechtsonder op je beeldscherm op het pijltje naar rechts om door te gaan.
Leerdoelen
Hieronder staan de leerdoelen beschreven van deze wikiwijs. Neem de leerdoelen eerst goed door voordat je verder gaat.
Na het maken van deze wikiiwijs kun je 4 landen benoemen die meededen aan de Europese expansie van de 17e eeuw.
Na het maken van deze wikiwijs kun je uitleggen hoe vraag en aanbod werken in de handel.
Na het maken van deze wikiwijs kun je uitleggen hoe de VOC het monopolie behield.
Klik na het doornemen van de leerdoelen op het pijltje naar rechts. Dat staat rechtsonder op je beeldscherm.
Handel op de hele wereld
Publiek domein.
Rond 1500 waren de Portugezen begonnen met handelen in Zuidoost-Azië.Ook waren zij en de Spanjaarden begonnen met de verovering van Amerika. Daardoor nam de handel over de Atlantische Oceean toe. Ook andere Europese landen waaronder de jonge Republiek wilden hieraan meedoen. Overal waar ze kwamen, dreven ze handel met de inheemse bevolking. Zo ontstond een wereldeconomie, een economisich systeem van wereldwijde handelscontacten. De Europese expansie kwam in volle gang. Heel de wereld werd in kaart gebracht en de rijkdommen ervan mee naar huis genomen. Europa verdiende veel geld aan de overzeese gebieden.
Maak onderstaande opdracht na het lezen van de tekst.
Klik nu rechtsonder op je beeldscherm op het pijltje naar rechts om door te gaan. Lees daarna eerst de tekst.
Europese expansie in Azië
Aan het eind van de 16e eeuw richtten Nederlandse handelaren verschillende bedrijven op voor de handel met Oost-Indië. Daar konden ze veel kostbare handelsgoederen zoals specerijen vandaan halen. Omdat al die kleine bedrijfjes met elkaar moesten concurreren, bleef de prijs van de goederen laag. Daarom besloot de Staten-Generaal deze kleine bedrijfjes samen te laten werken in één groot bedrijf: de Verenigde Oost-Indische Compagnie oftewel de VOC. Omdat iedere handelaar nu voor één bedrijf werkte, kon de prijs van de specerijen flink omhoog geschroefd worden. Zo werd de VOC het grootste en rijkste bedrijf ter wereld. De Republiek werd hierdoor ook heel rijk en machtig.
Bron: Joelf, www.wikitravel.org
Maak na het lezen van de tekst onderstaande opdracht.
Klik nu rechtsonder op je beeldscherm op het pijltje naar rechts om door te gaan. Lees daarna eerst de tekst.
De VOC in actie
De VOC had het monopolie gekreken, het alleenrecht om te mogen handelen in Zuidoost-Azië. Dat betekende dat anderen hier geen handel mochten drijven. Dat monopolie werd niet altijd op een vredige manier verkregen. De Portugezen en Engelsen die ook in deze gebieden handel dreven werden vaak verjaagd. De VOC had het recht geweld te gebruiken om gebieden te veroveren. Ook de concurrenten gebruikten regelmatig geweld tegen de VOC. Ter verdediging stichtten zij factorijen. Dat zijn een soort forten om handelsgebieden te beschermen. De VOC werd geleid door een gouverneur-generaal. Het hoofdkwartier van de VOC stond in Batavia op Java. Het werd het grootste bedrijf ter wereld met meer dan 20.000 werknemers.
Bron: Wikipedia.
Maak na het lezen van de tekst onderstaande opdracht.
Klik nu rechtsonder op je beeldscherm op het pijltje naar rechts om door te gaan. Lees daarna eerst de tekst.
Jan Pieterszoon Coen en de Banda-Eilanden
Het bekendste verhaal van wreedheden in Indoensië is dat van Jan Pieterszoon Coen en de Banda-eilanden. Op deze eilanden waren hele zeldzame specerijen te vinden zoals nootmuskaat en foelie. Deze specerijen kwamen niet voor op andere eilanden. Daarom was het belangrijk dat de VOC ook hier het monopolie behield, maar de plaatselijke vorsten hielden zich hier niet aan. Zij handelden ook met de Engelsen. Daarom liet J.P. Coen deze vorsten afslachten door ingehuurde samoerai uit Japan. Na deze gebeurtenis, was ongeveer 90% van de Bandanese bevolking uitgemoord. Het uitmoorden van een bevolking noem je ook wel een genocide.
Bron: MichaelJLowe, Wikipedia.
Klik nu rechtsonder op je beeldscherm op het pijltje naar rechts om door te gaan.
Europese expansie in Amerika en Afrika
Ook in Afrika en Amerika stichtten de Europeanen kolonies. Noord-Amerika en het Caribische gebied noemde men West-Indië. De VOC mocht daar niet handelen, maar daar kwam de WIC (West-Indische Compagnie) voor in de plaats.
Bron: John Monnpoly, Wikipedia.
Hierover meer in de kennisclip. Klik Rechtsonder op je scherm op het pijltje naar rechts om de kennisclip te bekijken.
Kennisclip Europese expansie in Amerika en Afrika
Europese expansie in Amerika en Afrika
Klik op het pijltje naar recht, rechtsonder op je beeldscherm.
Begrippenlijst
Europese expansie - uitbreiding van activiteiten van Europeanen buiten Europa vanaf omstreeks 1500
Factorijen - dat zijn een soort forten om handelsgebieden te beschermen
Genocide - het uitmoorden van een volk
Monopolie - het alleenrecht om te mogen handelen
Oost-Indië - Zuidoost-Azië
Specerijen - kruiden om smaak aan voedsel te geven
Staten-Generaal - het bestuur van de Republiek
VOC - Verenigde Oost-Indische Compagnie
Wereldeconomie - een economisch systeem van wereldwijde handelscontacten
West-Indië - het Caribische gebied en de landen er omheen
WIC - West-Indische Compagnie
Memoryspel
Je hebt zojuist de begrippenlijst doorgenomen. Nu controleer je of jouw kennis over deze begrippen is blijven hangen door een memoryspel te spelen. Klik op onderstaande link om te spelen.
Nu ben je klaar om te kijken of je de stof goed begrijpt. Klik op het pijltje naar rechts, rechtsonder op je beeldscherm om naar de toetsing te gaan.
Toetsing
Na het maken van de laatste opdrachten, kan je zien wat je gescoord hebt. Heb je minder dan 6 punten gescoord, ga dan verder naar de remediërende opdracht. Heb je meer dan 6 punten gescoord, ga dan verder naar de verdiepende opdracht.
Remediërende opdracht
Wanneer je bij de toetsing minder dan 6 punten hebt gescoord, bekijk je onderstaande video. Wanneer je bij de toetsing 6 of meer punten hebt gescoord, mag je de video overslaan en de verdiepende opdracht maken.
Video: remediërende opdracht
Verdiepende opdracht
Feedback
Bronvermelding
Van der Geugten, T., Hijstek, B., & Schouten, P. (2021). Geschiedenis Werkplaats 2 VMBO-T/HAVO. Noordhoff.
Het arrangement 1.3 Europa en de wereld is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Luca Amoruso
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-12-01 11:38:56
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Ik moet de cursus ADL al een aantal jaar afronden, maar dat lukt steeds niet. Nu ga ik er op mijn nieuwe stageschool met hoofdstuk 1 gelijk mee aan de slag.
Ik moet de cursus ADL al een aantal jaar afronden, maar dat lukt steeds niet. Nu ga ik er op mijn nieuwe stageschool met hoofdstuk 1 gelijk mee aan de slag.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
