BBL - MZ3 en 4 Zorgtechnisch handelen, Medicatie

BBL - MZ3 en 4 Zorgtechnisch handelen, Medicatie

Les 1 Wet- en regelgeving en medicatieproces

Lesdoelen

Na deze les:

  • Je noemt de wet en regelgeving rondom medicatie.
  • Je legt uit wat het verschil is tussen bevoegd en bekwaam.
  • Je noemt de stappen en de volgorde in het medicatieproces
  • Je noemt  wie voor welke taak verantwoordelijk is in het medicatieproces
  • Je noemt wat de risicomomenten zijn in het medicatieproces
  • Je noemt de controlepunten in het medicatieproces

Wet en regelgeving

In deze presentatie wordt de wet en regelgeving besproken, de wetten BIG en WGBO komen aan bod.

De docent doorloopt onderstaande powerpoint.

Kernbegrippen

Kennisactivering

Het medicatieproces bestaat uit heel veel onderdelen en verschillende personen/functies hebben er een rol in. Dat maakt het kwetsbaar, want in alle stappen kunnen er gemakkelijk fouten optreden. Om te weten bij wie je moet zijn als je iets moet regelen omtrent medicatie en om fouten tijdig te signaleren en hier actie op te ondernemen, is het belangrijk dat je weet hoe dit medicatieproces in elkaar zit. En wie is waar eigenlijk voor verantwoordelijk? Dat ga je in deze les leren. Zodat mocht je ooit op een probleem stuiten of achter een medicatiefout komen je ook weet hoe dan te handelen.

 

We bekijken onderstaand filmpje klassikaal, dit geeft je een eerste inzicht in het medicatieproces.

veiligheid in de medicijnketen

Medicatieproces

Met deze powerpoint gaan we klassikaal bekijken hoe het medicatieproces in elkaar zit en wat er allemaal komt kijken bij het goed en veilig geven van medicatie. 

De docent doorloopt onderstaande powerpoint.

Evalueren en afsluiten

Zijn de lesdoelen behaald?

Welke vragen heb je nog?

Les 2 Medicatieveiligheid

Lesdoelen

Na deze les:

  • kun je benoemen welke acties jij kan inzetten om medicatiefouten te voorkomen en/of tijdig te signaleren.
  • kun je risicomomenten benoemen waarop de kans op medicatiefouten groot is.
  • kun je verwoorden wat jij moet doen als je zelf een medicatiefout gemaakt hebt, of deze signaleert van een ander.

Kennisactivering

Bekijk het onderstaande filmpjes. Welke oplossingen worden aangedragen om de medicatieveiligheid te verbeteren?

Medicatieveiligheid

Opdracht Ervaringen delen

Bespreek in groepjes of gezamenlijk de volgende vragen:

  1. Welke medicijnfouten hebben jullie zien gebeuren of hebben jullie over gehoord?
  2. Wat waren de gevolgen voor de cliënt?
  3. Wat waren de gevolgen voor de persoon die de medicijnfout had gemaakt?

  4. Wat weet je over de MIP/VIM/MIM melding in de praktijk?

 

Opdracht Oorzaken medicatiefouten

Bekijk met elkaar onderstaand filmpje. Bedenk met elkaar bij elke oorzaak een situatie uit de praktijk waarin dit makkelijk voor zou kunnen komen.

 

PowerPointpresentatie Tips voorkomen van medicatiefouten

De presentatie zal je met de docent doornemen tijdens de les.

 

Opdracht Artikel bespreken

Lees het volgende artikel met elkaar: Fatale medicatiefout was schuld van verpleegkundige (rechtspraak.nl)

Beantwoord de volgende vragen:

  • Welke medicatiefouten heeft de verpleegkundige gemaakt?
  • Hoe hadden de fouten voorkomen kunnen worden?
  • Wat vinden jullie van deze fouten? Had dit jullie zelf kunnen overkomen?
  • De verpleegkundige heeft een voorwaardelijke taakstraf van 80 uur gekregen. Vinden jullie dit terecht?

Evalueren en afsluiten

Zijn de lesdoelen behaald?

Wanneer en hoe pas je deze toe in de praktijk?

Welke vragen heb je nog?

Les 3 Medicatiegroepen deel 1

Lesdoelen

Na deze les:

  • heb je inzicht in de verschillende medicijngroepen
  • kun je medicijnen opzoeken in het Farmaceutisch Kompas app/Apotheek.nl

Kennisactivering

Heel veel medicijnen kun je onderverdelen in groepen. Paracetamol valt bijvoorbeeld onder de pijnstillers (analgetica), Primperan is een medicijn tegen de misselijkheid (anti-emetica) en Amoxicilline is een voorbeeld van een antibiotica. Welke medicijngroepen ken jij nog meer?

Medicatiegroepen deel 1

 

PowerPointpresentatie Medicijngroepen

De presentatie zal je met de docent doornemen tijdens de les.

 

Opdracht Websites medicijngroepen

  1. Bekijk de website farmacotherapeutischkompas.nl en alle geneesmiddelengroepen die op de website staan. Welke geneesmiddelengroepen herken je?
  2. Bekijk de website apotheek.nl: Medicijnen | Apotheek.nl. Hoe zijn de medicijnen hier ingedeeld?
  3. Kies een medicijn uit dat je kent uit de praktijk. Zoek het geneesmiddel op beide websites op. Hoe wordt de informatie per website weergegeven? Welke website heeft jouw voorkeur?

 

Opdracht Farmacotherapeutisch kompas

Download de app Farmacotherapeutisch kompas. Bekijk hoe de app in elkaar zit en bespreek hoe je deze in de praktijk kunt gebruiken.

 

Evalueren en afsluiten

Zijn de lesdoelen behaald?

Wanneer en hoe pas je deze toe in de praktijk?

Welke vragen heb je nog?

Les 4 Medicatiegroepen deel 2

Lesdoelen

Na deze les:

  • kun je minstens 5 medicijngroepen benoemen.
  • kun je van minstens 10 medicijnen de namen, tot welke medicijngroep ze behoren en de werking benoemen.

Kennisactivering

Digitale pimpampet

We verdelen de klas in groepjes van drie.

Schrijf groepsnamen op het bord.

Gebruik de volgende link voor het bepalen van de beginletter: Random Letter Generator — Random letters from a to z (randomwordgenerator.com). De docent projecteert dit op het bord.

De studentengroep die het eerst een juiste medicijnnaam roept die begint met de beginletter op het bord, krijgt een punt. Als jullie vervolgens ook nog weten waar het voor dient – verdienen jullie een extra punt. Als jullie dit niet weten, maar een andere groep wel, dan krijgt die groep een punt.

Medicatiegroepen deel 2

Opdracht Medicijnen opzoeken

Zoek op:

• Pantoprazol – wat is de eerste regel?

• Naproxen – tot welke groep hoort dit medicijn?

• Loperamide – wat is dit/doet dit?

• Ibuprofren – Wat is de 2e beschreven bijwerking?

• Microlax – Wat gebeurt er na toediening?

• Lanoxin: Wat is de dosering hiervan?

• Lasix – Wat is het?

• Domperidom: Waar heeft dit een interactie mee?

 

Opdracht Medicijnlijst belangrijke medicijnen

Bekijk de medicijnlijst belangrijke medicijnen hieronder (word-document). Voor een aantal medicijn ga je het volgende verzamelen in een schriftje/boekje:

• Bijbehorende ziektebeelden

• Meest voorkomende dosering

• Contra indicaties

• Gebruiksvoorschriften

• Bijwerkingen

 

Werk de volgende medicatie van de medicijnlijst belangrijke medicijnen uit in je schriftje/boekje:

  • Glucagon
  • Glibenclamide
  • Haloperidol (Haldol)
  • Heparine
  • Hydrochloorthiazide
  • Ibuprofen
  • Ipatropium
  • Kaliumchloride
  • Lactulose
  • Lorazepam

Evalueren en afsluiten

Zijn de lesdoelen behaald?

Wanneer en hoe pas je deze toe in de praktijk?

Welke vragen heb je nog?

Les 5 Medicatiegroepen deel 3

Lesdoelen

Na deze les:

  • kun je minstens 10 medicijngroepen benoemen.
  • kun je van minstens 20 medicijnen de namen, tot welke medicijngroep ze behoren en de werking benoemen.
  • kun je benoemen hoe jij in de praktijk kan werken aan medicatieveiligheid.

Kennisactivering

Levend memory

  • 2 spelers komen voor de klas staan (bij een oneven aantal 3)
  • De rest van de studenten trekken allemaal een memorykaart. Je mag deze niet laten zien aan de anderen. (Mochten er meer kaartjes dan studenten zijn, dan moeten er een aantal setjes van de kaarten uitgehaald worden)
  • De eerste speler wijst 2 klasgenoten aan die om de beurt gaan staan en vertellen wat er op hun kaartje staat (er staat ook op waar ze een match mee zijn, dit mogen ze niet hardop zeggen, behalve als de match klopt!). Als het een match is dan komen deze studenten bij de speler staan en helpen hem/haar verder spelen. Deze speler (team inmiddels) blijft ook aan de beurt. Als het geen match is dan gaan de “kaartstudenten” weer zitten en is speler 2 aan de beurt. Het team met de meeste set kaartjes wint.

Medicatiegroepen deel 3

Opdracht Wat gaat er mis?

Bespreek de situaties die hieronder staan. Bespreek:

  • Wat gaat er volgens jullie mis hier?
  • Hoe had dit voorkomen kunnen worden?
  • Hoe kan het opgelost worden?

Situaties (situaties komen uit de Leeractiviteiten bij Kennisbundel Medicatieveiligheid)
1. De verzorgende vraagt aan de familie die op bezoek is of zij de medicijnen willen geven. Collega vindt in de volgende dienst de medicijnen nog naast het bed.
2. Bij de cliënt is vandaag een kies is getrokken. Cliënt krijgt toch bloedverdunnende medicatie. Cliënt krijgt hierdoor ernstig bloedverlies.
3. Cliënt heeft slikproblemen. Verzorgende doet medicatie bij elkaar en vermaalt dit.
4. Capsules, bedoeld om mee te vernevelen, worden aan de cliënt gegeven om met een glas water in te nemen.
5. Cliënt is suffig en suikerpatiënt; verzorgende geeft diabetesmedicatie.
6.  Bij het verwisselen van een infuuszak is er een verkeerde zak aangehangen: NaCl 0,9% in plaats van glucose 5%. Pas bij het opnieuw verwisselen van de zak valt dit op.
7. Een cliënt heeft een halve tablet Steradent ingenomen die klaar lag op zijn nachtkasje.
8. Medicatie van 12.00 en 14.00 uur is niet gegeven.
9. Een Medicatie Opdracht (MO) is niet uit de printer gekomen waardoor een cliënt vijf dagen geen Sintromitis heeft gehad.
10. Tijdens een drukke avonddienst spuit een verpleegkundige een verkeerd antibioticum, met een spuit die al klaar lag op het nachtkastje.

 

Opdracht Medicijnlijst belangrijke medicijnen

Bekijk de medicijnlijst belangrijke medicijnen (zie word-document les 5). Kies deze keer zelf 15 medicijnen die jij kent vanuit de praktijk. Verzamel voor deze medicijnen in jouw schriftje/boekje:

• Bijbehorende ziektebeelden

• Meest voorkomende dosering

• Contra indicaties

• Gebruiksvoorschriften

• Bijwerkingen

Evalueren en afsluiten

Zijn de lesdoelen behaald?

Wanneer en hoe pas je deze toe in de praktijk?

Welke vragen heb je nog?

Les 6 Toedieningsvormen, pillen, poeders

Lesdoelen

Na deze les:

  • Kan je verschillende toedieningsvormen benoemen.

  • kan je beschrijven welke verschillende soorten pillen er zijn.

  • Kan je verschillende pillen en poeders benoemen.

Toedieningsvormen

Pillen en poeders

 

Opdracht Slikken van medicijnen

Bekijk de filmpjes: standaard methode en alternatieve methode van slikken van medicijnen. Gewone tabletten worden doorgeslikt. Beantwoord hierna de vragen:

  • Wat is het verschil tussen de standaard en alternatieve methode in de filmpjes?
  • Waarom zou de alternatieve methode voor sommige mensen fijner zijn dan de standaard methode?

Opdracht: Sublinguaal – onder de tong

Bij angina pectoris (hartkramp) kan nitroglycerine voorgeschreven worden voor onder de tong (spray). Zie: nitroglycerine voor onder de tong | Apotheek.nl

  1. Nitroglycerine is in verschillende vormen verkrijgbaar, als pleister, infusievloeistof en als spray. Bij welke indicaties wordt de spray voorgeschreven?
  2. Welke bijwerkingen komen vaak voor bij nitroglycerine (oromucosaal)?
  3. In de link vind je 8 stappen voor het toedienen van sublinguale medicijnen. Hierbij gaat het om tabletten die je onder de tong moet leggen. Neem de stappen door. Is het stappenplan compleet? Oefen het geven van instructies aan een cliënt bij het innemen van sublinguale medicatie volgens de juiste stappen. Sublinguale medicijnen toedienen: 13 stappen (met afbeeldingen) - wikiHow

 

 

 

Evalueren en afsluiten

Zijn de lesdoelen behaald?

Wanneer en hoe pas je deze toe in de praktijk?

Welke vragen heb je nog?

Les 7 Drankjes, zetpillen, druppels (oog, oor, neus)

Lesdoelen

Na deze les:

  • Kan je verschillende dranken benoemen en hoe deze moeten worden toegediend.

  • Kan je verschillende zetpillen benoemen en hoe deze moeten worden toegediend.

  • Kan je verschillende druppels en sprays voor oog, oor en neus benoemen en hoe deze moeten worden toegediend.

  • Kan je voorlichting geven over het geven en toedienen van druppels.

Drankjes en zetpillen

Opdracht Drankjes

Lees en bespreek het artikel: Drankjes in plaats van pillen - Mediator 41 (zonmw.nl)

  1. Wat is de reden om drankjes aan te bieden aan kinderen in plaats van pillen?
  2. Werkt een drankje net zo goed als een pil?
  3. Welk medicijn zou jij wel als drankje ontwikkeld willen hebben (voor jezelf of cliënten)?

 

Opdracht Zetpillen

  1. Waarom wordt sommige medicatie in de vorm van een zetpil gegeven?
  2. Zoek op wat het stappenplan is voor het rectaal inbrengen van een zetpil en voor het vaginaal inbrengen van een zetpil.
  3. Loop in tweetallen het stappenplan door. Wat zijn belangrijke aandachtspunten?
  4. Stel, een cliënt verliest 5 minuten na inbreng de zetpil. Mag je een nieuwe zetpil inbrengen?
  5. Welke cliënten zou je dit hulpmiddel: Zetpilinbrenger - Vilans Hulpmiddelenwijzer aanraden?

 

Protocollen

Lees de protocollen over het toedienen van oogdruppels, het toedienen van oordruppels en het toedienen van neusdruppels/-spray.

Druppels

Opdracht 

  1. Jullie maken groepen. Elke groep krijgt een van de onderwerpen: oogdruppels, oordruppels, neusdruppels/spray.
  2. Elke groep gaat voor zijn onderwerp uitwerken:
    1. Hoe je de handeling moet uitvoeren
    2. Welke bijzonderheden er zijn (waar moet je op letten) -> dit kan gaan over waar je op moet letten tijdens de handeling, maar ook over medicatievolgorde, complicaties, aandachtspunten voor de cliënt/patiënt, of er een dubbelcheck nodig is etc.
    3. Of er hulpstukken zijn (waardoor de cliënt het bijv. zelf de handeling kan uitvoeren)
    4. voorbeelden van medicatie + kort de werking
    5. welke instructies je bij deze handeling geeft. Denk ook aan instructieplaatjes en filmpjes.

 

Evalueren en afsluiten

Zijn de lesdoelen behaald?

Wanneer en hoe pas je deze toe in de praktijk?

Welke vragen heb je nog?

Les 8 Inhalaties

Lesdoelen

Na deze les:

  • Kun je uitleg geven over de werking van verschillende inhalatoren.

Kennisactivering

Bekijk eens de site: Welkom op inhalatorgebruik | Inhalatorgebruik. Welke inhalatoren ken jij al?

Inhalaties

PowerPoint Inhalaties

Neem gezamenlijk de PowerPoint door en begin met de voorbereiding van de opdracht die hierin staat.

Vragen inhalaties

Waar of niet waar? 

Maak de vragen die in het word-document staan en bespreek dit gezamenlijk na. Weten jullie nu alles over inhalatoren?

Evalueren en afsluiten

Zijn de lesdoelen behaald?

Welke vragen heb je nog?

Les 9 Examinering Medicatie toedienen (examen Concortium)

  • Het arrangement BBL - MZ3 en 4 Zorgtechnisch handelen, Medicatie is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    MZ MBO Utrecht bbl (oude stijl <c2022)
    Laatst gewijzigd
    2023-08-23 13:31:06
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze wiki voor MZ bevat de voorbereiding op het examen Medicatie van Consortium
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten

    Bronnen

    Bron Type
    veiligheid in de medicijnketen
    https://vimeo.com/191962548     		Video

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    MZVZ MBO Utrecht leerjaar 2 bol C2022. (2025).

    Zorgtechnisch handelen leerjaar 2 MZ niv 3/4. P 7 en 8.

    https://maken.wikiwijs.nl/189848/Zorgtechnisch_handelen_leerjaar_2_MZ_niv_3_4__P_7_en_8_

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van