Start van de les
Welkom allemaal!
Deze digitale leeromgeving gaat over de les EHBO – het behandelen van wonden. Jullie gaan de les volledig doorlopen en maken aan het eind van de les een verwerkingsopdracht. Dat doe je samen, maar je levert individueel je opdracht in.
Doelen bij les
Tijdens het doorlopen van deze digitale leeromgeving werk je aan de volgende leerdoelen:
- Behandelen van een snijwond
- Behandelen van een tweedegraads brandwond
- Behandelen van een acute bloeding met een wonddrukverband
Succes!
Wonden
Een ongeluk zit in een klein hoekje. Voor je het weet heb je een snee in je vinger, een brandblaar op je hand of nog erger...
Een wond is een beschadigd deel van de huid. Vaak is er bloed zichtbaar.
Acute bloeding Snijwond Tweedegraads brandwond
Of een wond groot is of klein, je moet altijd eerst beoordelen of je de wond zelf kunt verzorgen of dat je professionele hulp moet inschakelen, zoals de huisartsenpost of een ambulance.
Wonden zijn altijd besmet. Dat betekent dat er ziektekiemen in komen. Door het schoonspoelen van de wond en steriel afdekken (=helemaal schoon, zonder bacteriën) voorkom je ergere gevolgen.
Een wond kan ontsteken. Dat geeft pijn, roodheid, zwelling en warmte. Dat is een normale afweerreactie van het lichaam op de beschadigde huid. Wonden genezen door reactie op die ontsteking. Meestal verminderd die reactie na 24 uur.
Een ongeluk kan op verschillende plaatsen gebeuren en een slachtoffer kan verschillend reageren op een wond. Bij het verlenen van eerste hulp is het altijd heel belangrijk dat je:
- denkt om je eigen veiligheid;
- het slachtoffer gerust stelt en blijft vragen hoe het gaat;
- het slachtoffer bij elke handeling vertelt wat je aan het doen bent
Verbinden
Wonden behandel je door ze na het spoelen te verbinden. Er zijn verschillende soorten verbandmiddelen. Met verband kun je wonden steriel afdekken, beperken van bloedverlies of rust en steun geven. Je werkt hygiënisch door bij het behandelen van wonden handschoenen te dragen.
Gaaskompres Zwachtel Waterbestendige wondpleister
Kleefpleister Snelverband Hechtstrip
Desinfectans Handschoenen
Een acute bloeding behandelen
Een acute bloeding is een wond waarbij veel bloed wordt verloren. Dat kan bijvoorbeeld doordat een voorwerp een stuk huid heeft opengehaald of heeft doorboord waarbij het voorwerp nog in de wond zit. Veel bloedverlies is een levensbedreigende toestand. Het is heel belangrijk om zo snel mogelijk het bloeden te stoppen/verminderen.
Een acute bloeding behandel je op de volgende manier:
1: Laat het slachtoffer direct op de wond drukken met een schone doek en zo mogelijk het getroffen lichaamsdeel omhoog houden.
2: Trek handschoenen aan.
3: Neem gerold snelverband. Richt de gladde kant naar de wond.
4: Laat het slachtoffer het doek weghalen en leg direct het kompres op de wond.
5: Houd met een hand de slip van het snelverband vast. Rol met de andere hand het rolletje langs de rand van het kompres.
6: Rol richting het hart, dus van vingers naar oksel, om stuwing te voorkomen.
7: Rol het verband af, je slag bedekt de vorige met ongeveer tweederde.
8: Laat het slachtoffer het uiteinde vasthouden en leg er een elastische zwachtel overheen.
9: Begin te rollen voorbij het wondkompres aan de kant van de hand, de eerst slag circulair dus over elkaar heen.
10: Zorg dat je ‘in’ de rol kijkt, dat vergemakkelijkt het uitrollen.
11: Rol de zwachtel af, je slag bedekt de vorige weer met ongeveer tweederde.
12: Leg uit dat de zwachtel strak hoort te zitten maar vraag of het niet te strak zit.
13: Eindig voorbij ook weer circulair en het kompres en knip de rest af.
14: Plak het uiteinde vast met twee stukjes kleefpleister.
15: Schakel professionele hulp in.
Een snijwond behandelen
Scherpe voorwerpen of randen kunnen snijwonden veroorzaken.
Een snijwond (ook wel snee) is een pijnlijke, scherpe, diepe, duidelijk begrensde wond. Er kan veel bloedverlies zijn.
Bij een grotere snijwond (meer dan 1cm) kunnen de wondranden van elkaar wijken en is het bloeden moeilijker te stoppen. Gebruik dan hechtstrips om de wond dicht te drukken en de bloeding te beperken. Raadpleeg een huisarts.
Een snijwond behandel je als volgt:
1: spoel de wond schoon met stromend water
2: dep de huid rondom de wond droog, zodat de pleister of hechtstrip blijft plakken
3: doe wat desinfectans op een gaaskompres
4: dep hiermee langs de randen en de omgeving van de wond
5a: breng de pleister aan - plak deze schuin en niet rondom om stuwing te voorkomen
5b: breng de hechtstrip aan - plak deze aan één zijde van de wond, houd met de vinger de strip op zijn plaats, trek aan de strip zodat de wondranden tegen elkaar aan komen, plak de strip vast aan de andere zijde van de wond. Gebruik bij een grote(re) snijwond meerdere strips en dek af met steriel (snel)verband.
Een tweedegraads brandwond behandelen
Een brandwond op de huid kan ontstaan door vuur of hete voorwerpen en vloeistoffen (vooral thee en koffie).
Er zijn drie gradaties in brandwonden. De gradaties zijn afhankelijk van de diepte van de brandwonden.
Bij eerstegraads brandwonden is de huid oppervlakkig beschadigd. Dat kan veroorzaakt zijn door bijvoorbeeld de zon of het kort aanraken van een heet voorwerp.
Bij tweede- en derdegraads brandwonden is de huid dieper beschadigd. Deze brandwonden kunnen levensbedreigend zijn, doordat de functies van de huid gedeeltelijk of geheel verloren gaan. Schakel altijd professionele hulp in bij tweede- of derdegraads brandwonden.
Naast de diepte van de brandwond is de grootte zeer belangrijke informatie voor de professionele hulpverlener. Als de huid van een volwassene voor meer dan 10% is verbrand, kan shock ontstaan. Dan raakt iemand onwel, buiten westen. Bij kinderen kan al shock ontstaan wanneer meer dan 5% van de huid is verbrand.
Een tweedegraads brandwond behandel je op de volgende manier:
1: Herken een tweedegraads wond aan blaren en/of witte huid. Bel 112 bij zeer grote tweede- of derde graads brandwonden. Bel de huisartsenpost als bij een eerstegraads brandwond (rode huid) een groot deel van de huid gezwollen is of bij ziekteklachten.
2: Verwijder als dat mogelijk is losse sieraden en kleding bij het slachtoffer.
3: Koel een brandwond onmiddellijk onder lauw stromend water. Zorg dat het water niet rechtstreeks op de brandwond stroomt, maar vanaf de gezonde huid over de brandwond.
4: Koel tenminste 10 minuten. Blijf koelen tot 20 minuten als de pijn nog niet verdwijnt.
5: Na het koelen ga je de tweedegraads brandwond bedekken. Houd als dat mogelijk is het verbrande lichaamsdeel omhoog om zwelling te beperken.
6: Doe handschoenen aan.
7: Neem gemetaliseerd verband.
8: Open de verpakking op de juiste manier: open de verpakking voor een klein gedeelte, laat een stukje kompres uitsteken, raak het metalen laagje niet aan.
9: Leg het uitstekende gedeelte met de metalen zijde op de grens van de brandwond.
10: Leg het kompres over de wond en laat het slachtoffer het op de plaats houden.
11: Leg een hydrofiel zwachtel voorzichtig en losjes over het kompres aan, zonder druk uit te voeren. Zorg dat je in de rol kijkt, dat vergemakkelijkt het rollen.
12: Vraag het slachtoffer het aan te geven als het pijn doet.
13: Plak de zwachtel vast op een gezond gedeelte van de huid
Let op dat je beslist NIET:
- het slachtoffer onder een koude douche zetten. Dat vergroot de kans op onderkoeling;
- vastzittende kleding probeert los te trekken;
- iets op de tweede- of derdegraads brandwond smeert;
- de wond aanraakt.
Verwerkingsopdracht
In deze verwerkingsopdracht ga je oefenen met het behandelen van de drie wonden waarover je net geleerd hebt. Dat doe je in samenwerking met 2 of 3 klasgenoten. De benodigde materialen vind je in de kast in het lokaal van zorg en welzijn. Na het oefenen leg je op video vast hoe jij de drie verschillende wonden behandeld zoals je geleerd hebt. Deze video lever je in bij je docent.
Opdracht
Kijk de filmpjes terug en lees de stappen nogmaals over het behandelen van een acute bloeding, een snijwond en een tweedegraads brandwond.
Oefen samen met 1 of 2 klasgenoten hoe je die uitvoert.
Maak een video waarin je laat zien hoe jij de drie wonden behandelt en lever die in bij je docent.
Inleveren
De video die jij hebt gemaakt upload je naar jouw Youtube-account, waarvan je een link deelt met je docent in een e-mail.
Youtube-account aanmaken (als je die nog niet hebt).
1. Ga naar www.youtube.com en klik rechtsbovenin op inloggen
2. Klik onder het inlogscherm op 'account aanmaken'
3. Vul je gegevens in en ga akkoord met de voorwaarden
4. Verifieer je e-mailadres (google-account)
5. Ga terug naar Youtube en log in
6. Klik op 'uploaden'
7. Klik op 'bestanden selecteren en uploaden', kies je video
8. Vul de gegevens van je video in, kies bij privacyinstellingen voor 'verborgen'
9. Klik op 'wijzigingen opslaan' en sluit de browser.
10. Ga weer naar Youtube, klik op het pijltje bij je accountpoppetje en kies 'videobeheer'
11. Klik je geuploade video aan. Selecteer en kopieer bovenaan in de adresbalk de link, plak 'm in een mail naar je docent om te versturen.
