H3 ordening (B6 & B7)

H3 ordening (B6 & B7)

Wat ga je doen?

Je gaat deze les stapsgewijs door deze Wikiwijs werken. Je begint bovenaan bij "leerdoelen" en werkt naar beneden tot je de "diagnostische toets" moet maken. Een diagnostische toets is geen echte toets maar de docent en jijzelf kan kijken hoe goed je hebt gescoord. 

 

Let op: je hoeft niet de versterkende opdracht* en verdiepende opdracht* beide te maken.

1) Kies de versterkende opdracht als je de stof nog niet zo goed begrijpt en meer wilt oefenen.

2) Kies de verdiepende opdracht als je de stof al goed begrijpt en een examenvraag aan durf te gaan. 

 

Succes! :)

Leerdoelen

Aan het einde van deze wikiwijs kan je...

  • de vijf groepen gewervelden noemen
  • kenmerken geven van de vijf groepen gewervelden
  • voorbeelden geven van de vijf groepen gewervelden
  • de vier groepen geleedpotigen noemen
  • kenmerken geven van de vier groepen geleedpotigen
  • voorbeelden geven van de vier groepen geleedpotigen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7 Bizarre weetjes uit de dierenwereld

1. Dolfijnen slapen altijd maar half. Zo slaapt slechts één hersenhelft en is maar één oog gesloten.

2. Er zijn al meer mensen gestorven door vlooien dan door alle oorlogen samen. Ze verspreiden namelijk ziekten zoals de pest en hebben zo een derde van de Europese bevolking uitgeroeid in de veertiende eeuw.

3. Olifanten zijn de enige zoogdieren die niet kunnen springen.

4. Dolfijnen hebben zo'n scherp gehoor dat ze geluid onder water over een afstand tot bijna 25 kilometer kunnen horen.

5. De meeste olifanten wegen minder dan de tong van een blauwe vinvis.

6. Een volgroeide beer kan even snel rennen als een paard.

7. Bij de geboorte vallen giraffen vanaf een hoogte tot twee meter, maar toch zijn ze meestal ongedeerd.

B6: Gewervelden

Introductie

Wat ga je doen?

1) Bekijk eerst de onderstaande video

2) Lees de uitleg over "Gewervelden"

3) Maak de oefenopdracht

 

Uitleg video: B6 gewervelden

Uitleg

Gewervelden hebben een inwendig skelet met een wervelkolom. Een wervelkolom bestaat uit wervels.

 

Er zijn vijf klassen gewervelden:

  1. vissen
  2. amfibieën
  3. reptielen
  4. vogels
  5. zoogdieren.

 

Kenmerken van de gewervelden

De groepen gewervelden zijn verschillend door vijf kenmerken:

 

1. Huid: bedekt met schubben, slijm, veren of haren

2. Lichaamstemperatuur: warmbloedig (constant hoge temperatuur) of koudbloedig (gelijk aan de omgeving en wisselt)

3. Ademhalingsorganen: kieuwen, longen of door de huid

4. Manier van voortplanten: eieren of levendbarend (jong komt uit de moeder)

5. Leefomgeving van de dieren: water, land of lucht

Oefenopdracht

Wat ga je doen? 

1) Maak opdracht 1 door op de link te drukken naast de kikker

2) Maak opdracht 2 door op de link te drukken naast de haai 

Oefening kenmerken gewervelden

 

 

 

 

 

 

 

Oefening gewervelden sorteren

Leuke weetjes over gewervelde dieren!

 

1. Er zijn reptielen die op elk continent leven behalve Antarctica.

2. Kikkers kunnen door hun huid ademen.

3. De enige zoogdieren die eieren leggen zijn snaveldieren zoals het vogelbekdier en de doornige miereneter.

 

Vogelbekdier
Vogelbekdier

B7: Geleedpotigen

Introductie

Wat ga je doen?

1) Bekijk eerst de onderstaande video

2) Lees de uitleg over "Geleedpotigen"

3) Maak de oefenopdracht

Uitleg video: B7 geleedpotigen

Uitleg

Geleedpotigen kan je in vier groep delen:

1. zespotigen (vooral insecten) en hebben 6 poten 

2. kreeftachtigen hebben 10 of meer poten

3. gifkakigen (vooral spinnen) en hebben 8 poten

4. veelpotigen hebben vele poten 

 

Voorbeelden geleedpotigen
Voorbeelden geleedpotigen

Bouw

Geleedpotigen hebben een uitwendig skelet. Dit skelet zit om het lichaam van het dier als een stevig pantser. Het skelet kan niet meegroeien waardoor deze dieren tijdens het groeien vervellen.

 

De poten van de geleedpotigen zijn geleed. Dat wil zeggen dat ze uit kleine delen bestaan. De stukjes heten leden.

 

Het lichaamsbouw van een geleedpotige is opgebouwd uit stukjes (segmenten). Deze dieren noem je dan ook gesegmenteerd.

Bij veelpotigen bestaat het hele lichaam uit segmenten
Bij veelpotigen bestaat het hele lichaam uit segmenten
Zespotigen (insecten) bestaan meestal uit een kop, romp en staart. De staart deel bevat dan segmenten.
Zespotigen (insecten) bestaan meestal uit een kop, romp en staart. De staart deel bevat dan segmenten.

Oefenopdracht

Wat ga je doen?

1) Maak de opdracht door op de link te drukken naast de spin

 

Oefening geleedpotigen sorteren

Leuke weetjes over geleedpotige dieren!

1. Geleedpotigen koloniseerden de Aarde ongeveer 100 miljoen jaar vóór gewervelde dieren dat deden

2. 80% van alle diersoorten zijn geleedpotigen

3. Alle geleedpotigen ondergaan metamorfose , een proces waarbij hun lichaam radicaal verandert als ze van hun larvale naar hun volwassen stadium overgaan

Metamorfose bij de vlinder
Metamorfose bij de vlinder

Vind je dit een interessant onderwerp? Kijk dan dit filmpje! 

Versterkende opdracht*

Verdiepende opdracht*

1) Open de onderstaande link en scrol naar opdracht 6

2) open de ordeningstool: orden de geleedpotigen (zie afbeelding hiernaast)

 

Hoe veel kan jij ordenen?

Naturalis: orden de geleedpotigen!

Zie deze dieren levend in actie!

Hieronder staan interessante video's waarin je gewervelden en geleedpotigen levend in actie ziet!

Chameleon Changing Color

Tarantula vs Centipede

'Zombie' Parasite Cordyceps Fungus Takes Over Insects Through Mind Control | National Geographic

Here’s How That Annoying Fly Dodges Your Swatter

Diagnostische toets

  • Het arrangement H3 ordening (B6 & B7) is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    daniella van den ierssel
    Laatst gewijzigd
    04-05-2023 19:37:45
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Leerniveau: vmbo-tl Vak: biologie Doelgroep: onderbouw B6: gewervelden en B7: geleedpotigen worden behandeld.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    ordening

    Bronnen

    Bron Type
    Uitleg video: B6 gewervelden
    https://www.youtube.com/watch?v=jzo0ELtVfZc     		Video
    Oefening kenmerken gewervelden
    https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Gewervelden/gewervelden.htm     		Link
    Oefening gewervelden sorteren
    https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Gewervelden/gewervelden2.htm     		Link
    Uitleg video: B7 geleedpotigen
    https://www.youtube.com/watch?v=APxVriiW2pM     		Video
    Oefening geleedpotigen sorteren
    https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Geleedpotigen/geleedpotigen.htm     		Link
    Naturalis: orden de geleedpotigen!
    https://natuurlab.naturalis.nl/leerling/ordenen/les-3-geleedpotigen/     		Link
    Chameleon Changing Color
    https://www.youtube.com/watch?v=ioblgpA5eTo     		Video
    Tarantula vs Centipede
    https://www.youtube.com/watch?v=GPffsGVUKvw     		Video
    'Zombie' Parasite Cordyceps Fungus Takes Over Insects Through Mind Control | National Geographic
    https://www.youtube.com/watch?v=vijGdWn5-h8     		Video
    Here’s How That Annoying Fly Dodges Your Swatter
    https://www.youtube.com/watch?v=jBPFCvEhv9Y     		Video

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Oefenvragen

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Wikiwijs is een dienst van