België en Nederland zijn buurlanden en ze hebben veel met elkaar te maken.
Ze zijn op diverse terreinen van elkaar afhankelijk en ze werken goed samen.
Al is die samenwerking niet altijd van harte (geweest).
In deze opdracht ga je een paar voorbeelden bekijken over de band tussen Nederland en België.
Bekijk (een stukje van) deze video. Zou je erop tegen zijn als Vlaanderen en Nederland ooit samengevoegd worden?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
omschrijven op welke terreinen België en Nederland veel met elkaar samenwerken;
omschrijven op welke gebieden België en Nederland verschillen en niet samenwerken.
Aan de slag
Stap 1: De twee Baarles
Wie in de buurt van de twee Baarles de N135 neemt, komt vanzelf door de Oordeelstraat.
Vanaf het begin van het dorp tot aan het einde van de straat, waar de Oordeelstraat overgaat in het Oosteinde, ben je achtereenvolgens gereden door: Nederland, België, Nederland, België, Nederland, België, Nederland, België en eindig je weer in Nederland.
In deze straat van een kleine 2000 meter ben je - zonder het te merken - acht keer de grens overgestoken en ben je diverse malen in Baarle-Nassau (NL) en Baarle-Hertog (B) geweest.
Op het einde van de 12e eeuw kregen hertog Hendrik I van Brabant en graaf Dirk VII van Holland ruzie om de macht. Hendrik I zocht een bondgenoot tegen de graaf en die vond hij in Godfried II van Schoten, heer van Breda.
Voor zijn steun kreeg Godfried verschillende stukken land rondom Baarle te leen. Sommige stukken waren van de hertog (het huidige Baarle-Hertog), andere van de heer (het huidige Baarle-Nassau). Eeuwenlang was er onenigheid tussen de twee Baarles.
Bij de opsplitsing van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in 1830 ontstonden er twee aparte landen: Nederland en België. De onenigheid over de twee Baarles ging gewoon door en werd pas in 1995 definitief opgelost.
Op Nederlands gebied vind je nu 22 zogenaamde enclaves die samen de Belgische gemeente Baarle-Hertog vormen. Binnen deze enclaves vind je weer 8 stukken grond, die aan de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau toebehoren. Op de kaart hiernaast zie je 23 van de 30 enclaves; de andere zeven liggen nog verder van de kern van de dorpen af.
Een enclave is een gebied dat geheel wordt omsloten door grondgebied van een ander land.
De voorzieningen in de beide Baarles zijn verschillend. Bekijk onderstaand overzicht.
Voorzieningen
Baarle-Nassau (NL)
Baarle-Hertog (B)
Elektriciteit
NL
B
Kabel (radio, televisie en internet)
NL - Géén Vlaamse commerciële zenders op kabel toegestaan
B - Alle diensten uit NL en B toegestaan
Gas
NL
NL
Water
NL
NL
Huisvuil
NL - Wel één gezamenlijke milieustraat
B - Wel één gezamenlijke milieustraat
Post
NL
B
Telefoon (vast + mobiel)
NL + B gekoppeld
NL + B gekoppeld
Winkels
Elke zondag koopzondag (mag in NL vanwege toerisme)
Erotische videotheek
alleen toegestaan in NL
Elke zondag koopzondag (mag in heel B)
Vuurwerkwinkels hele jaar
alleen toegestaan in B
Politie
NL - Wel samen in één gebouw met één wijkagent
B - Wel samen in één gebouw met één wijkagent
Brandweer
Gefuseerd tot één brandweerkorps
Gefuseerd tot één brandweerkorps
Stap 2: Schelde
De grootste haven van België ligt in Antwerpen. De afstand tussen de Noordzee en de haven is maar liefst 130 kilometer lang. Het overgrote deel van de toegang tot de haven ligt op Nederlands grondgebied.
Zeeschepen kunnen de haven bereiken via de Westerschelde in de Nederlandse provincie Zeeland en de Zeeschelde in België. Rivierschepen zijn ook bereikbaar via de Oosterschelde en het Schelde-Rijnkanaal.
De zeeschepen zijn gigantisch groot en op de Westerschelde varen ze zo dicht bij de kust dat het haast lijkt of je ze kunt aanraken. De grootste zeeschepen zijn meer dan 450 meter lang en hebben een diepgang (het gedeelte onder water) van meer dan 15 meter! De schepen worden steeds groter en hebben steeds meer diepgang.
Om de haven van Antwerpen bereikbaar te houden, moest de Westerschelde worden uitgediept.
Lange tijd heeft Nederland bezwaar gemaakt tegen de uitdieping vanwege de gevolgen voor het milieu. Vooral langs de randen van de Westerschelde, waar de baggerspecie gestort wordt, is er milieuschade ontstaan.
Stap 3: IJzeren Rijn
Na de splitsing van 1830 in twee aparte landen sluiten Nederland en België in 1839 een scheidingsverdrag. In dat verdrag krijgt België het recht om (op eigen kosten) een weg of kanaal aan te leggen vanaf Antwerpen door Nederland naar Duitsland.
Later geeft België de voorkeur aan een spoorlijn boven een kanaal en zo ontstond de naam ‘IJzeren Rijn’. België en Nederland sluiten in 1873 het IJzeren-Rijn-verdrag. De IJzeren Rijn loopt van de Antwerpse haven naar het Ruhrgebied.
Na de Tweede Wereldoorlog raakt de IJzeren Rijn in onbruik. Het enige internationale vrachtvervoer op een deel van het traject is de van de haven in Antwerpen naar de zinkfabriek in Budel zo'n 25 km ten zuiden van Eindhoven.
Bekijk nu het onderstaande videofragment:
In het begin van deze eeuw heeft België aan Nederland gevraagd om de IJzeren Rijn weer te openen.
België beroept zich op het Scheidingsverdrag en het IJzeren-Rijnverdrag.
Nederland was lange tijd tegen omdat de spoorlijn dwars door het natuurgebied De Meinweg loopt.
Toen België aangaf de extra kosten voor een tunnel onder De Meinweg te zullen betalen, ging Nederland akkoord.
Als de IJzeren Rijn ooit heropend zal worden, kunnen er zeventig treinen per dag over de spoorlijn gaan rijden.
Stap 4: Grensmaas
De Maas ontspringt in Frankrijk en stroomt daarna door België en Nederland.
De rivier is veertig kilometer lang een natuurlijke grens tussen Nederland en België. Dit deel van de Maas wordt de Grensmaas genoemd.
De Grensmaas is veel in het nieuws geweest door overstromingen. In de bochtige Grensmaas ontstaat er in de winter door regenval vaak hoogwater en dan treedt de rivier snel buiten zijn oevers. In 1993 en 1995 kwamen hele dorpen en wijken onder water te staan.
In de video zie je beelden van de overstromingen van de Grensmaas.
Het heeft weinig zin om de waterproblemen aan één kant van de rivier aan te pakken.
Om overstromingen in de toekomst te voorkomen, zijn de Belgische en Nederlandse regering gaan samenwerken.
In 1994 is het Maasverdrag gesloten en werd het Grensmaasproject ontwikkeld.
Op deze site kun je lezen welke maatregelen er tot nu toe genomen zijn.
Stap 5: De Nederlandse taal
De taalgrens tussen het Nederlands en het Frans loopt dwars door België.
De taalgrens is geen afgesproken grens. Het is een onzichtbare, culturele grens: er zijn geen bordjes te vinden om aan te geven waar het gebruik van het Nederlands ophoudt en het Frans begint.
Het Nederlands is te horen aan de noordelijke kant van de taalgrens. Nederland en Vlaanderen hebben officieel één gezamenlijke taal, toch zijn er duizenden woorden en uitdrukkingen die maar aan één kant van de landsgrens gebruikt worden.
Hier zie je een kleine selectie woorden of uitdrukkingen.
Woorden en uitdrukkingen uit Nederland die Vlamingen niet gebruiken of kennen
Woorden en uitdrukkingen uit Vlaanderen die Nederlanders niet gebruiken of kennen
jam
confituur
ZOAB
fluisterasfalt
centimeter
lintmeter
dubbel en dwars
dubbel en dik
de kat op het spek binden
de kat bij de melk zetten
hardop
luidop
anders nog iets?
dat zal het zijn?
mosterd na de maaltijd
vijgen na Pasen
Een Nederlandse karbonade is een stukje vlees gesneden van schouder of rug van varken, lam of kalf dat wordt gebakken.
Een Vlaming noemt dat een kotelet. Een Vlaamse karbonade is stoofvlees, een kruidig suddergerecht dat lijkt op het Nederlandse hachee.
De Nederlandse en Belgische omroepen nemen veel televisieseries van elkaar over. 'Flikken Gent' en 'Flikken Maastricht' worden in beide landen uitgezonden en goed bekeken.
Afronding
Begrippen
Enclave
Een enclave is een gebied dat geheel wordt omsloten door grondgebied van een ander land.
IJzeren Rijn
Een spoorlijn vanaf de haven van Antwerpen, over Nederlands grondgebied naar het Ruhrgebied, die voornamelijk werd gebruikt als goederenlijn.
Grensmaas
Over een afstand van 40 km vormt de Maas een natuurlijke grens tussen Nederland en België. Daarom heet dit gedeelte Grensmaas.
Het arrangement Nederland en België is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Baukje van Lieshout
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-04-11 21:10:59
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Na de splitsing van 1830 in twee aparte landen sluiten Nederland en België in 1839 een scheidingsverdrag. In dat verdrag krijgt België het recht om (op eigen kosten) een weg of kanaal aan te leggen vanaf Antwerpen door Nederland naar Duitsland.
De Maas ontspringt in Frankrijk en stroomt daarna door België en Nederland.
De taalgrens tussen het Nederlands en het Frans loopt dwars door België.
