Introductie
Welkom bij de docentenhandleiding voor het project Excursie Futureland!
In mei gaan alle brugklasleerlingen op excursie naar Futureland. Zij maken hier een rondvaart door Maasvlakte 2 en ondernemen verschillende activiteiten in het museum. Voorafgaand, tijdens en na de excursie werken de leerlingen in groepjes aan de opdrachten. De opdrachten dragen bij aan een eindproduct waarop ze zullen worden beoordeeld. Het project hoort voor nu bij het vak aardrijkskunde, maar wordt volgend jaar een vakoverstijgend onderwijsproject met Natuur- en Scheikunde (NaSk).
In deze docentenhandleiding kunt u het volgende vinden:
- Lesmateriaal
- Verantwoording
- Vormgeving
Lesmateriaal
Aardrijkskunde
Aardrijkskunde lesmateriaal Het lesmateriaal voor aardrijkskunde
De losse lessen zijn te vinden via het volgende overzicht:
| Les 1 Duurzaamheid in Nederland |
|
Link voor de leerlingen: https://maken.wikiwijs.nl/196653/1__Duurzaamheid_in_Nederland
Binnen deze les dient stap 1 als introductie op de behoefte aan een duurzame wereld. In stap 2 wordt het begrip duurzaamheid geïntroduceerd. In stap 3 wordt de Maasvlakte 2 geïntroduceerd. Stap 4 dient ter verdieping, waarbij wordt ingegaan op de vraag waarom Maasvlakte 2 bijdraagt aan een duurzame wereld in de toekomst. In de eindopdracht maken leerlingen samenvattende vragen over duurzaamheid en Maasvlakte 2.
Door de relevantie zijn stap 2 en 3 vereiste onderdelen van het project.
|
| Les 2 Natuurlijke en duurzame hulpbronnen |
|
Link voor de leerlingen: https://maken.wikiwijs.nl/196658/2__Natuurlijke_en_duurzame_hulpbronnen
Binnen deze les is stap 1 het theoriedeel. In stap 2 en 3 wordt meer ingezoomd op de twee vormen van energie (stap 2 richt zich op fossiele energie en stap 3 op schone energie). Stap 1 kan worden gezien als reproductie, stap 2 en 3 als toepassing. In de eindopdracht wordt de kennis van de les samengevat in drie voorbeelden van energiebronnen.
Door de relevantie is stap 1 een vereist onderdeel van het project.
|
| Les 3 Draagkracht van de aarde & Energietransitie |
|
Link voor de leerlingen: https://maken.wikiwijs.nl/196659/3__Draagkracht_van_de_aarde___Energietransitie
Binnen deze les dient stap 1 als introductie om leerlingen met het concept van Earth Overshoot Day bewust te maken van de bedreiging van uitputting van de aarde. Stap 2 gaat in op de theorie achter het begrip draagkracht. In stap 3 wordt de energietransitie van fossiele energie naar groene energie geschetst. In de eindopdracht bedenken leerlingen hoe ze een leeftijdsgenoot met geleerde begrippen kunnen overtuigen om zich in te zetten voor de energietransitie.
Door de relevantie zijn stap 2 en 3 vereiste onderdelen van het project.
|
| Les 4 Ecologische voetafdruk |
|
Link voor de leerlingen: https://maken.wikiwijs.nl/196660/4__Ecologische_voetafdruk
In deze les wordt de ecologische voetafdruk behandeld. In stap 1 wordt het begrip uitgelegd. Met een Klokhuis-aflevering leren leerlingen hoe groot de ecologische voetafdruk is van Nederland. In stap 2 vergelijken ze deze kennis met andere werelddelen, en leren ze wat het verband is tussen de rijkdom van een land en de grootte van de ecologische voetafdruk. In de eindopdracht berekenen leerlingen hun eigen voetafdruk en kiezen zij hoe ze de voetafdruk kunnen verkleinen.
Door de relevantie zijn beide stappen een vereist onderdeel van het project.
|
Link naar de evaluatie voor leerlingen: https://forms.gle/NbVLF5crMkWwziJa8
Verantwoording
Vakoverstijgende kerndoelen
zie leerdoelenkaart aardrijkskunde (SLO, 2015)
-
VO Kerndoel 30: De leerling leert dat mensen, dieren en planten in wisselwerking staan met elkaar en hun omgeving (milieu), en dat technologische en natuurwetenschappelijke toepassingen de duurzame kwaliteit daarvan zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden.
-
VO Kerndoel 32: De leerling leert te werken met theorieën en modellen door onderzoek te doen naar natuurkundige en scheikundige verschijnselen als elektriciteit, geluid, licht, beweging, energie en materie.
-
VO Kerndoel 42: De leerling leert in eigen ervaringen en in de eigen omgeving effecten te herkennen van keuzes op het gebied van werk en zorg, wonen en recreëren, consumeren en budgetteren, verkeer en milieu.
zie syllabus NaSk1 (Examenblad, 2022)
-
NASK1/K/4.5: Je kunt beschrijven wat de gevolgen zijn voor het milieu tijdens het productieproces van materialen.
-
NASK1/K/4.6: Je kunt beschrijven wat hernieuwbare grondstoffen zijn.
-
NASK1/K/6.6: Je kunt beschrijven hoe een elektriciteitscentrale werkt.
-
NASK1/K/6.6: Je kunt benoemen welke schadelijke gassen ontstaan bij verbranding van fossiele brandstoffen.
-
NASK1/K/6.6: Je kunt uitleggen wat de gevolgen zijn voor het milieu als fossiele brandstoffen worden verbrand.
-
NASK1/K/6.1: Je kunt uitleggen wat duurzame energiebronnen zijn.
-
NASK1/K/6.1: Je kunt drie manieren beschrijven waarop duurzame energie wordt opgewekt.
Leerdoelen aardrijkskunde
-
SLO Leerdoel 2.2: Je herkent natuurlijke hulpbronnen (water, voedsel en energie) en je beschrijft maatregelen voor duurzaam gebruik.
-
Je begrijpt waarom het belangrijk is dat er een energietransitie komt (buiteNLand).
-
Je begrijpt waardoor de draagkracht van de aarde in gevaar komt en waarom een duurzame ontwikkeling nodig is (buiteNLand).
-
Je weet wat de betekenis is van de energietransitie (buiteNLand).
-
Je weet wat de draagkracht en ecologische voetafdruk is. Verdieping bonusopdracht: je kunt je eigen ecologische voetafdruk meten.
Leerdoelen natuur- en scheikunde
-
Je kunt uitleggen dat er CO2 vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen
-
Je kunt uitleggen wat het effect is van CO2 in de atmosfeer
-
Je kunt gevolgen opnoemen van een versterkt broeikaseffect
-
Je kunt beschrijven hoe een elektriciteitscentrale werkt.
-
Je kunt uitleggen wat de gevolgen zijn voor het milieu als fossiele brandstoffen worden verbrand.
-
Je kunt uitleggen wat duurzame energiebronnen zijn
-
Je kunt drie manieren beschrijven waarop duurzame energie wordt opgewekt.
Vormgeving
Indeling
Het project 'Excursie Futureland' is ingedeeld in zes lessen.
Elke les bestaat uit één arrangement (m.u.v. les 5; dit is een werkles).
| Les |
Onderwerp |
| 1 |
Duurzaamheid in Nederland |
| 2 |
Natuurlijke en duurzame hulpbronnen |
| 3 |
Draagkracht van de aarde & Energietransitie |
| |
Excursie Futureland |
| 4 |
Ecologische voetafdruk |
| 5 |
Werkles eindproduct |
| 6 |
Terugkijken op het project & Inleveren eindproduct |
Opbouw
Iedere les kent eenzelfde opbouw:
- Introductie: (introductieopdracht), wat kunnen de leerlingen straks en wat gaan ze doen?
In sommige lessen zal er een introductieopdracht zijn om het onderwerp te introduceren.
Alle leerdoelen van het project komen aan bod in de verschillende stappen per les.
- Aan de slag: stappen
De leerlingen kunnen de stappen (zelfstandig) volgen, om zo de leerdoelen te kunnen behalen van iedere les.
- Afronding: eindopdracht en terugblik
Leerlingen kunnen (de beoordeling van) het deel van de eindopdracht zien die gekoppeld is aan deze les. Daarna kunnen ze terugblikken op de les door te lezen welke doelen zij bereikt hebben in de les.
Visueel
Voor algemene teksten wordt lettertype Arial gebruikt in lettergrootte 18.
Voor icoontjes wordt een maximale resolutie gebruikt van 25x25.
