Ik heb deze digitale les ontworpen voor jullie, zodat jullie zelfstandig aan het werk kunnen gaan zonder daarbij iemand om hulp te hoeven vragen. Jullie gaan in deze les dus zoveel mogelijk zelfstandig doen.
In het kopje 'Wat ga je deze les doen?' heb ik uitgelegd wat de bedoeling is van deze les.
Neem deze snel door en ga daarna aan de slag!
(Pexels, 2014)
Auteursrecht vrij
Wat ga je deze les doen?
Deze les zal net iets anders gaan dan alle andere lessen die ik jullie heb gegeven..
Het is de bedoeling dat jullie met behulp van deze digitale les alles zelfstandig kunnen doen. Ik heb alles wat ik klassikaal met jullie zou behandelen hierin verwerkt. In principe is het dus een gewone les, maar nu mogen jullie alles zelfstandig doornemen.
Uitleg:
Aan de linkerkant zie je verschillende kopjes met verschillende titels. Het is de bedoeling dat je van boven naar beneden alle kopjes doorneemt.
Je zult kopjes openen waarin ik je uitleg geef over de stof en/of waar je een vraag moet beantwoorden. Lees deze uitleg ook goed door! Je krijgt namelijk een korte toets aan het einde van deze les (zie kopje 'Toets'), en hieruit zal blijken hoe goed je deze les hebt doorgenomen.
Het cijfer wat je haalt voor de toets, is dus volledig afhankelijk van hoe jij deze les gaat doornemen. Het is geen cijfer dat meetelt, maar hoe serieuzer jij het maakt, hoe beter je voorbereid bent voor de toets die je uiteindelijk moet maken.
Je neemt de les door op je eigen tempo, let wel op;
Je begint uiterlijk om 13:00 met de toets. (Je mag ook eerder beginnen natuurlijk!)
Als je alle kopjes goed doorneemt, kom je er vanzelf uit!
Mocht je toch een vraag hebben en kom je er zelf echt niet uit? Steek dan je vinger op.
LET OP: scroll altijd helemaal naar beneden, zodat je zeker weet dat je niks overslaat.
Je werkt deze les in stilte, zodat iedereen zich kan concentreren.
Veel succes! ;)
Lesdoelen
Lesdoelen:
Je leert hoe je oren werken en welke geluiden je kunt horen.
Je kent de verschillende onderdelen van het oor en kunt deze aanwijzen op een afbeelding of model.
Je kunt de functies van de onderdelen van het oor benoemen.
Je kunt uitleggen hoe geluid (luchttrillingen) omgezet worden in een impuls die naar je hersenen gaat.
Weet je het nog?
Herhaling - Educaplay
In de vorige lessen hebben wij het gehad over onze 5 zintuigen. Één daarvan was het gehoorszintuig. Weet jij nog welke orgaan en welke prikkel hierbij horen?
Weet je het even niet meer? Dat is niet erg. Klik dan op het kopje 'Begrippenlijst', en lees het begrip gehoorszintuig nog even door.
Herhaling:
Laten we even kort een herhaling doen voordat we beginnen met nieuwe leerstof. Klik op 'Start' om het spel te beginnen. Het is de bedoeling dat je het juiste antwoord geeft binnen 20 seconden. Je hebt 2 levens, dus je mag maximaal 2 foute antwoorden geven. Je leest de vraag goed door en klikt dan op het antwoord waarvan jij denkt dat goed is.
Als je klaar bent met de herhaling, ga je door naar het volgende kopje.
Hoe hoor je geluiden?
Geluid
Wat is dat nou eigenlijk?
Een auto, jouw telefoon en een deurbel kunnen allemaal geluid maken. Dat komt doordat ze de lucht laten trillen. Geluid is trillende lucht. Dat kun je voelen als je je hand voor een luidspreker houdt. Vooral lage tonen voel je goed. De lucht trilt dan langzaam.
(Pixabay, 2017)
Auteursrecht vrij
Bouw van het oor
Geluid kun je horen doordat je oren de trillende lucht opvangen. In de onderstaande afbeelding zie je de bouw van het oor. We gaan alle onderdelen één voor één doornemen.
Bouw van het oor
Bron: Nectar
De oorschelp
De oorschelp vangt de trillingen op. De trillende lucht komt in de gehoorgang.
(Pxhere, 2017)
Auteursrecht vrij
Het trommelvlies + de gehoorgang
Aan het einde van de gehoorgang ligt het trommelvlies. Het lijkt op een vel dat over een trommel is gespannen. Door de trillende lucht gaat het trommelvlies trillen.
Het trommelvlies ziet er in het echt zo uit:
(Wikimedia commons, 2009)
Auteursrecht vrij
Oorsmeerkliertjes
Oorsmeerkliertjes in de gehoorgang maken oorsmeer. Door het oorsmeer blijft het trommelvlies soepel en trilt het gemakkelijk. Oorsmeer is het bruinige spul dat wel eens in je oren zit. Oorsmeer beschermt het gehoororgaan tegen vocht, bacteriën en vuil. Je oren maken zichzelf schoon. Oorsmeer weghalen met een wattenstaafje is dus niet nodig en kan je oor zelfs beschadigen als je het niet juist gebruikt.
Bouw van het oor
Bron: Nectar
Het trommelholte + de gehoorbeentjes
In de trommelholte achter het trommelvlies liggen drie botjes: de gehoorbeentjes. Als het trommelvlies trilt, gaan ook de gehoorbeentjes trillen. De trommelholte met daarin de gehoorbeentjes vormen het middenoor.
Bouw van het oor
Bron: Nectar
De drie gehoorbeentjes zie je in de zwarte cirkel rechts onderin het plaatje:
Hamer > links in het plaatje
Aambeeld > in het midden tussen de hamer en stijgbeugel
Stijgbeugel > rechter stuk
(De gehoorbeentjes zal ik later in een filmpje nog aanwijzen, zodat jullie precies weten waar wat ligt)
Leuke feitjes!
► Wist je dat de stijgbeugel het kleinste en lichtste botje is in ons lichaam? (Zie afbeelding hieronder)
► De stijgbeugel heeft zijn naam gekregen vanwege de vormgelijkenis met de stijgbeugel als onderdeel van een paardentuig
Het slakkenhuis
De gehoorbeentjes versterken de trillingen en geven deze door aan het slakkenhuis. Het slakkenhuis is gevuld met een vloeistof. De trillingen worden in het slakkenhuis omgezet in vloeistoftrillingen. In het slakkenhuis zitten zintuigcellen met haartjes, die mee bewegen met de vloeistoftrillingen.
De zintuigcellen zetten de trillingen om in impulsen. Die impulsen gaan door de gehoorzenuw naar de hersenen. In de hersenen word jij je bewust van welk geluid je hoort. Het slakkenhuis en de gehoorzenuw horen bij het binnenoor.
Bouw van het oor
Bron: Nectar
De weg van geluidstrillingen
Het onderstaand filmpje is een kennisclip waarin ik jullie de weg van geluidstrillingen uitleg met behulp van een plaatje. Klik op het filmpje om het te bekijken. Je kan het beeld ook vergroten (rechts onderin) om zo het plaatje beter te kunnen zien.
Beantwoord na het bekijken van de kennisclip de onderstaande vraag.
(Hamiti, 2023)
Bron afbeelding in de kennisclip: Nectar
Kun jij de weg van geluidstrillingen nu (na het bekijken van de kennisclip) in de juiste volgorde zetten?
Gehoorschade
Het gehoorzintuig slijt naarmate je ouder wordt. Daardoor nemen oudere mensen geluid steeds minder goed waar. Een slechthorend persoon krijgt vaak een hoortoestel. Zo’n apparaatje maakt geluiden harder.
Ook jonge mensen kunnen slechthorend zijn of gehoorschade oplopen. Te harde geluiden (bijvoorbeeld muziek bij een concert of uit een koptelefoon) beschadigen het gehoorzintuig. Hierdoor kunnen de zintuigcellen trillingen niet meer omzetten in impulsen. Je hoort dan minder goed, of je hoort continu een hoge piep. Een gehoorapparaat helpt dan niet om beter te gaan horen.
Quizziz!
Je hebt nu alle leerstof voor vandaag doorgenomen. Het is tijd om even een korte quizje te maken over de leerstof tot nu toe. Dit doe je door op 'Play now' te klikken. Je krijgt 45 seconden per vraag. Het is een soort van Kahoot, maar dan zelfstandig.
Tip: je kan op de afbeeldingen bij de vragen klikken, zodat de afbeelding vergroot wordt.
Maak de quiz wel serieus, want dit kan jou helpen om de toets straks beter te maken. En wie weet komen sommige vragen van de quiz ook in de toets voor....
Klaar met Quizziz?
Ben je al klaar en is het nog geen 13:00? Verdiep je dan nu alvast verder in het volgende onderwerp 'Welke geluiden kun je horen?'.
Ben je klaar met de leerstof, en is het al 13:00? Je kunt dan de verdieping voor nu overslaan en verdergaan met het volgende kopje 'Toets'.
Welke geluiden kun je horen?
Hertz (Hz)
Bij een lage toon trilt de lucht minder vaak per seconde dan bij een hoge toon. Je drukt het aantal trillingen per seconde uit in hertz (Hz). In het plaatje hieronder zie je welke tonen organismen kunnen horen. De laagste toon die de mens kan horen, is 20 hertz en de hoogste toon is 20.000 hertz.
De laagste toon die organismen kunnen horen, noem je de onderste gehoorgrens.
De hoogste toon die organismen kunnen horen, is de bovenste gehoorgrens.
Het gebied tussen beide gehoorgrenzen heet het gehoorbereik.
Bron: Nectar
Het menselijke gehoor
Het menselijke gehoor is het meest gevoelig voor geluiden tussen 500 en 5000 hertz. Dat is het bereik van de menselijke stem.
Als je ouder wordt, daalt de bovenste gehoorgrens. Dat komt doordat de haartjes op de zintuigcellen in het slakkenhuis breken. De zintuigcellen voor de hoge tonen beschadigen het snelst. Als ze eenmaal beschadigd zijn, kunnen ze niet meer herstellen.
Wees dus zuinig met je oren!
Er zijn verschillende zintuigcellen voor lage en voor hoge tonen. In het plaatje hieronder zie je waar deze zintuigcellen zich bevinden in het slakkenhuis. Vlak bij de gehoorbeentjes zitten de zintuigcellen voor de hoge tonen en midden in het slakkenhuis de cellen voor de lage tonen.
Bron: Nectar
Test je eigen gehoor!
Test je eigen gehoor!
Ben jij benieuwd hoe goed jouw gehoor nog is? Bekijk het filmpje, en luister goed. Het moment dat jij geen geluid meer hoort, is tot waar jouw gehoor de hoge tonen nog kan horen. Dus als jij bij 20jarige niks meer hoort, dan heb jij dus het gehoor van een 20jarige en noteer je dat voor jezelf. Hoor jij al niks meer bij 40jarige, dan heb jij het gehoor van een 40jarige...
Probeer het even uit:
Het geluidsniveau in decibels (dB)
Soms zijn geluiden te zacht om te horen. De luchttrillingen zijn dan te zwak om op te vangen. Hoe sterker de luchttrillingen zijn, hoe harder het geluid is. Het geluidsniveau geeft aan hoe hard of hoe zacht een geluid is. Je meet het in decibels (dB), kijk naar het onderstaande plaatje. Als je vaak naar luide muziek luistert of in je beroep veel lawaai om je heen hebt, slijten de haartjes van de zintuigcellen in je slakkenhuis sneller dan normaal. Ook daardoor daalt de bovengrens van je gehoor.
Bron: Nectar
Toets om 13:00 mee starten!
Toets
Je gaat nu de toets maken. Als het goed is, heb jij je goed kunnen voorbereiden. Je krijgt maximaal 10 minuten voor de toets. De toets bestaat uit 10 vragen. Voor elke vraag kun je 1 punt halen. Het aantal punten dat je hebt gehaald, is ook gelijk je cijfer. Het cijfer telt niet mee.
Scroll iets naar beneden en klik op 'Nu starten'. Als je alle vragen hebt beantwoord, klik je op verzenden. Ga na het maken van de toets naar het laatste kopje 'Enquête'.
Enquête
Wat vond je ervan?
Graag wil ik van jullie weten wat jullie van deze les vonden. Dit doen we middels een korte enquête.
De enquête vindt je hieronder gelijk, vul deze in.
Scroll een beetje naar beneden en klik op 'Nu starten'. Vul de enquête helemaal in en klik op 'Verzenden' als je klaar bent.
Als je klaar bent, wacht je nog even tot de rest ook klaar is voordat je alles opruimt. Kijk nog even naar de lesdoelen, heb je deze kunnen behalen?
Sluit daarna alvast je laptop af en klap je laptop rustig dicht, zodat ik weet dat je klaar bent.
Wacht hierna op mijn instructies.
Begrippenlijst
Begrippenlijst voor als je het even niet meer weet:
bewust: als je merkt wat je precies waarneemt; bewustwording vindt plaats in de hersenen, als bericht uit een zintuig daar is aangekomen
binnenoor: wordt gevormd door het slakkenhuis, de gehoorzenuw (en het evenwichtsorgaan)
bovenste gehoorgrens: de hoogste toon die organismen kunnen horen; voor mensen is deze 20 000 hertz
decibels: je drukt het geluidsniveau uit in aantal decibels
gehoorbeentjes: hamer, aambeeld, stijgbeugel; geven de trillingen van het trommelvlies door aan het slakkenhuis
gehoorbereik: frequentiebereik van het gehoor van organismen; voor mensen ligt deze tussen de 20 en 20 000 Hz
gehoorgang: hierin komt het opgevangen geluid vanuit de oorschelpen
gehoorzenuw: hierdoor gaan impulsen vanuit het slakkenhuis naar je hersenen
gehoorzintuig: in het oor; is gevoelig voor de prikkel 'geluid'
geluid: trillende lucht; prikkel voor het slakkenhuis (gehoorzintuig)
geluidsniveau: hoe hard het geluid is; je meet het geluidsniveau in decibels
hertz: bij geluid; aantal trillingen per seconde
impulsen: ontstaan in een zintuig uit een prikkel; impulsen gaan via zenuwen naar je hersenen en vanuit je hersenen gaan impulsen via zenuwen naar je spieren
middenoor: de trommelholte met daarin de gehoorbeentjes
onderste gehoorgrens: laagste toon die organismen kunnen horen; voor mensen is deze 20
oorschelp: deel van het oor dat je aan de buitenkant ziet; vangt geluidstrillingen op
oorsmeerklieren: kliertjes in de gehoorgang die oorsmeer maken, dat het trommelvlies soepel houdt
prikkel: informatie uit je omgeving; verandering waarop en organisme kan reageren
slakkenhuis: dit is het gehoorzintuig; hierin zitten vloeistof en zintuigcellen met haartjes die trillingen omzetten in impulsen voor de hersenen
trommelholte: holte achter het trommelvlies waarin de gehoorbeejtes liggen
trommelvlies: dun 'vel' dat aan het einde van de gehoorgang ligt en gaat trillen door geluidstrillingen
zintuigen: (delen van) organen die prikkels opvangen en omzetten in impulsen
Het arrangement H5.3 Horen 1C is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Naoual el Hamiti
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2024-04-21 17:30:40
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
