VPK 4; project seksualiteit

Inleiding op de lessenreeks

Algemeen over deze lessenreeks

Dit project gaat over seksualiteit en intimiteit bij ouderen. Seksualiteit en intimiteit is een breed en kwetsbaar thema, veel voorkomend in de zorg. Dit project gaat specifiek over de behoefte aan seksualiteit en intimiteit van ouderen.
Een onderwerp dat veel meer aandacht verdiend in de zorg. Praten over seksualiteit en intimiteit bij ouderen wordt vaak beschouwd als taboe. Seksualiteit door cliënten is doorgaans wel bespreekbaar in het team, maar meestal met als invalshoek ongewenste intimiteiten. Zorgverleners praten er amper over, zorgvragers durven er niet over te praten. Te vaak wordt gedacht dat de behoefte er domweg niet (meer) is.’


Tijdens dit project ga je je verdiepen in dit onderwerp. Naast het inwinnen van informatie en verdiepen in de literatuur over dit onderwerp ga je op zoek naar je eigen visie omtrent dit thema. Dit bespreek je uitgebreid met je projectgroep. Daarna kom je tot een groepsvisie en een “protocol seksualiteit” opstelt. Daarna ga je een organisatie bijeenkomst op je werk organiseren, waarin je het onderwerp bespreekbaar maakt, en de visie van het team bepaald.

Dit is een kort en verdiepend project, gedurende drie weken krijgen jullie twee uur per week de tijd om in groepsverband te werken aan dit project. Je projectgroep bestaat uit gemiddeld vier andere projectleden. Je projectleden hoeven niet werkzaam te zijn op dezelfde afdeling.

Lesopdrachten en eindopdracht

Tijdens deze module zal je werken aan de volgende opdrachten:

  1. Je eigen visie en teamvisie
  2. protocol seksualiteit
  3. bijeenkomst op je werk

Eindopdracht:

De digitale versie van het eindresultaat van het project bestaat uit de volgende onderdelen:
Iedere opdracht die vermeldt staat onder “Opdracht 1, 2 of 3” verwerk je in jullie project. De opbouw van het project is als volgt:

  • Voorblad (titel, alle voornamen en achternamen, klas, datum, opleiding, project)
  • Inhoudsopgave met paginanummering
  • Inleiding project
  • Uitwerking definitie en brainstorm begrippen
  • Groepsvisie
  • Ieders persoonlijke visie
  • Theoretisch kader seksualiteit
  • Verbetervoorstel werkvloer
  • Brochure
  • Literatuurlijst en gebruikte websites
  • Bijlage waarin opgenomen wordt: Persoonlijk reflectieverslag (bijlage 1)

De beoordelingscriteria kun je terugvinden in bijlage 2 van het bijgevoegde pdf document

Les 1: Inleiding 'Let's talk about seks'

Lesdoelen

Je weet wat het project inhoud

Je weet wat intimiteit is

Je weet wat seksualiteit is

Je formuleert een visie op seksualiteit en intimiteit bij ouderen

Kennisactivering

Cor en Sjaan is een echtpaar dat al 56 jaar getrouwd is. Sinds twee jaar zijn ze samen opgenomen in een verpleeghuis. De verzorgende van de afdeling heeft inmiddels een vertrouwde band met ze opgebouwd. Ze ziet dat Cor en Sjaan regelmatig nog samen knuffelen. Goed bedoeld schuift de verzorgende hun twee losse bedden tegen elkaar aan. "Ik heb een handdoek tussen de gleuf van de twee bedden gestopt, zodat jullie wat lekkerder samen in bed kunnen liggen" zegt de verzorgende tegen Sjaan.

"Ach kind, hou op, nee joh!" roept Sjaan lachend. "Daar hebben we het al heel lang geleden over gehad", vervolgt ze terwijl ze Cor aankijkt. "Zullen we er maar mee ophouden? Tis zo'n gedoe." "Doe ons liever maar een lekkere roomsoes!"

Dit project gaat over seksualiteit en intimiteit bij ouderen. Seksualiteit en intimiteit is een breed en kwetsbaar thema, veel voorkomend in de zorg. Dit project gaat specifiek over de behoefte aan seksualiteit en intimiteit van ouderen.
Een onderwerp dat veel meer aandacht verdiend in de zorg. Praten over seksualiteit en intimiteit bij ouderen wordt vaak beschouwd als taboe. Seksualiteit door cliënten is doorgaans wel bespreekbaar in het team, maar meestal met als invalshoek ongewenste intimiteiten. Zorgverleners praten er amper over, zorgvragers durven er niet over te praten. Te vaak wordt gedacht dat de behoefte er domweg niet (meer) is.’

Voor jullie je gaan verdiepen in het onderwerp is het belangrijk om het er met elkaar over te hebben. Wat verstaan jullie onder de begrippen? Hoe kijken jullie tegen dit onderwerp aan? Dit kan voor iedereen heel erg verschillen.

Maak daarvoor opdracht 1 en 2 uit het pdf bestand. 

Onderwijsleergesprek / opdracht

Nu jullie het als projectgroep uitgebreid over dit onderwerp hebben gehad formuleren jullie een groepsvisie. Deze visie is van jullie samen als denkbeeldig team. Jullie werken dus allemaal op dezelfde afdeling. In deze visie leggen jullie uit hoe jullie als team achter dit onderwerp staan. Wat vinden jullie hierbij belangrijk en waarom? Waar letten jullie op, waar besteden jullie aandacht aan en geven jullie ruimte voor en waarin juist niet? Formuleer deze visie (minimaal 1half A4) alsof deze in een folder/brochure komt te staan van jullie afdeling.

Evalueren en afsluiten

Les 2: Documentaire

Lesdoelen

Onderwijsleergesprek / opdracht

Gezamenlijk documentaire bekijken “69 de film; liefde, seks, senior.”

https://www.npostart.nl/teledoc/26-05-2014/VPWON_1198433 (NPO start account nodig)

(duur: 87 minuten)

 

Voor deze bijeenkomst mag je even achter over leunen en informatie vergaren d.m.v. het bekijken van een documentaire. Echter, maak aantekeningen; schrijf steekwoorden op over wat je opvalt, wat je je afvraagt en of je wellicht ethische dilemma’s tegen komt. Deze kun je voor de volgende bijeenkomst gebruiken voor het nabespreken van de documentaire.

LET OP: voorbereidingsopdracht bijeenkomst 3!

Evalueren en afsluiten

Les 3: Persoonlijke visie

Studieactiviteit

De vorige bijeenkomst hebben jullie het uitgebreid gehad over jullie groepsvisie. Nu ga je je eigen persoonlijke visie onder de loep nemen. Hoe jij tegen seksualiteit en intimiteit aankijkt en hoe jij dit onderwerp in je persoonlijke leven ervaart is ook van invloed op jouw communicatie naar zorgvragers en collega’s toe.


Je gaat onderzoek doen naar jouw eigen beleving. Dit doe je door een “seksuele biografie” te schrijven. Dit is persoonlijk en doe je voor jezelf. Je hoeft deze biografie niet te delen met groepsgenoten, het is puur om je bewust te worden van jouw eigen seksuele beleving en persoonlijke visie.


Je biografie is ongeveer 1A4. Je bepaalt zelf welke informatie je hier wel of niet in verwerkt. Je bepaalt ook zelf of je hem eventueel daarna wilt delen/bespreken met projectleden.
Je hoeft deze opdracht niet in te leveren bij de docent. Je schrijft deze biografie ter voorbereiding op deze bijeenkomst. Het doel van het schrijven van deze biografie is bewust worden van je eigen beleving en op welke manier deze beleving invloed kan hebben op je werk.


De volgende vragen kunnen je inspireren bij het schrijven van je seksuele biografie:

  • Wanneer ervaar jij intimiteit in je leven? Kan dit bijvoorbeeld ook tijdens een goed gesprek zijn?
  • Wat zijn jouw normen en waarden rondom dit thema? - Werd er in jouw opvoeding gepraat over intimiteit en seksualiteit? Wat heb jij vanuit jouw thuissituatie hierover meegekregen? Ben je het hiermee eens?
  • Wat heb jij vanuit jouw geloof/cultuur of afkomst meegekregen over dit onderwerp? Wat vind je hiervan? Ben je hier loyaal aan?
  • Ben jij open over dit onderwerp? Praat je hier graag of makkelijk over of ben je juist gesloten hierover? Wat is voor jou privé? Waar ligt de grens?
  • Hoe dicht bij mag een vreemde bij jou komen? En een bekende?
  • Ben jij een persoon die graag andere personen aanraakt? Denk aan een schouderklopje, een knuffel, een aai? Vind je dit belangrijk? Prettig? Waarom wel of niet?
  • Hoe ervaar jij in je persoonlijke leven het onderwerp seksualiteit en intimiteit? - Ben je graag intiem, met wie? Ben je vaak seksueel actief? Ervaar je hier plezier aan? Hoe belangrijk vind jij dit?
  • Troost jij andere mensen wel eens? Hoe doe je dit?

Lesdoelen

Je bent je bewust van je eigen beleving op seksualiteit

Je bent je bewust op welke manier jouw beleving invloed kan hebben op je werk

Je schrijft een persoonlijke visie over seksualiteit

Kennisactivering

Besteed aandacht aan de kwetsbaarheid die het delen van persoonlijke informatie kan hebben. 

Onderwijsleergesprek / opdracht

Opdracht 1: Persoonlijke visie
Als het goed is heb je ter voorbereiding op deze les een seksuele biografie geschreven. Nu je deze geschreven hebt, heb je wat meer zicht op jouw eigen ontwikkeling rondom dit thema en hoe jij hier zelf tegen aan kijkt en in staat.


A) Bespreken biografie
Bespreek met jouw projectgenoten jullie bevindingen na het schrijven van de persoonlijke biografie. Als jullie willen mogen jullie eventueel ook elkaars biografie lezen. Natuurlijk alleen als je dit prettig vindt. Zijn er verschillen en overeenkomsten? Vallen er dingen op? Ben je tot (nieuwe) inzichten gekomen? Ga hierover met elkaar in gesprek. Je bepaalt natuurlijk zelf welke dingen jij wel en niet wilt delen in dit gesprek.


B) Schrijven persoonlijke visie

Tijdens deze les ga je jouw persoonlijke visie omtrent dit onderwerp uitschrijven. Deze visie ziet er hetzelfde uit als jullie gezamenlijke visie, maar verschilt als het goed is wel per inhoud. Maak hierbij onderscheid tussen jou als persoon en als werknemer. Zit hier verschil in? Zo ja, beschrijf dit.


Ben je al klaar met jouw persoonlijke visie? Begin dan alvast aan de voorbereidingsopdrachten voor bijeenkomst 4.

Evalueren en afsluiten

Les 4: Op de werkvloer

Studieactiviteit

Voorbereidingsopdracht 2: Hoe zit dat op jouw stage?

Onderzoek op jouw stage hoe het zit met de richtlijnen en protocollen omtrent dit thema.

  • Zijn deze er? Zo ja, waar kun je deze vinden?
  • Is iedereen hier van op de hoogte?
  • Zijn hier met het team afspraken over gemaakt?
  • Kennen jullie elkaars visie? Hebben jullie een team visie?

Lesdoelen

Je weet of er een visie is op de werkvloer

Je kunt literatuur vinden en in eigen woorden gebruiken

Je kunt een verbetervoorstel schrijven voor de werkvloer

 

Kennisactivering

Nu jullie genoeg nagedacht hebben over jullie visie, duiken jullie de laatste bijeenkomst de theorie in om jullie visie eventueel nog te verdiepen, te verbreden, te onderbouwen en misschien zelfs te veranderen. Dit gaan jullie doen aan de hand van een theoretisch kader en aan de hand van een aantal concrete opdrachten die jullie moeten uitwerken.


Bespreken voorbereidingsopdracht “Een goede voorbereiding is het halve werk!”

A) Bespreek kort in de groep jullie bevindingen aan de hand van de voorbereiding voor deze les.

Wat vonden jullie van de documentaire?

Wat zijn jullie bevindingen betreft jullie onderzoek(je) op de werkvloer?

Opdracht 1

Opdracht 1: Theoretisch kader

Jullie duiken nu de theorie in.

Ga in de literatuur zoeken naar meer informatie en feiten over dit onderwerp. Hiervan maak je een theoretisch kader van minimaal 2 A4. Je omschrijft alle literatuur in je eigen woorden, wanneer je kopieert en plakt dan citeer je dit tussen haakjes, inclusief bron vermelding in de tekst. Vergeet niet alle gebruikte bronnen ook te vermelden in de literatuurlijst aan het eind van je document.
De volgende onderdelen zijn verplicht om hierin te benoemen en uit te leggen:

  1. Minimaal 5 feiten over ouderen en seksualiteit
  2. (Seksuele) diversiteit (in het verpleeghuis)
  3. “De roze loper”
  4. “The love assist”
  5. De invloed van (sommige) medicatie op de seksualiteit

Opdracht 2

Deze opdracht komt terug op de tweede voorbereidingsopdracht. Als het goed is hebben jullie al jullie bevindingen al met elkaar besproken.

Maak hier een notulen/samenvatting van.

Tijdens deze opdracht maken jullie een verbetervoorstel (mits dit nodig is) voor op de werkvloer. Ga hierbij uit van één team en afdeling. Jullie schrijven een advies van minimaal 1A4 met eerst kort jullie bevindingen en daarna concrete punten of acties die ondernomen kunnen worden om de bevindingen te verbeteren, te verduidelijken of te hanteren binnen de afdeling. Denk bijvoorbeeld aan scholing, een gesprek, het opstellen van een protocol of actieplan. Je hoeft dit verbeterplan niet daadwerkelijk in te dienen op jullie werk, in principe is dit fictief, maar dit mag natuurlijk altijd als je denkt dat dit van meerwaarde kan zijn.

Evalueren en afsluiten

Les 5: Brochure maken

Lesdoelen

Je geeft voorlichting en instructie over seksualiteit bij zorgvragers

Je kunt de kennis die je hebt opgedaan verwoorden in een brochure

Onderwijsleergesprek / opdracht

Nu jullie inmiddels zelf expert zijn in het onderwerp gaan jullie al deze opgedane informatie bundelen en gieten in een mooie alles omvattende brochure. Deze brochure is bedoeld voor al het zorgpersoneel op jullie werkvloer. Geef over de belangrijkste onderwerpen betreft seksualiteit bij ouderen informatie en eindig met een aantal tips in de vorm van do’s and dont’s.

Je brochure is professioneel en creatief vormgegeven, geformuleerd in eigen woorden, helder en overzichtelijk, onderbouwd vanuit de literatuur en beslaat minimaal 1a4.

Je levert een digitaal eindproduct in.

 

De digitale versie van het eindresultaat van het project bestaat uit de volgende onderdelen:
Iedere opdracht die vermeldt staat onder “Opdracht 1, 2 of 3” verwerk je in jullie project. De opbouw van het project is als volgt:
 Voorblad (titel, alle voornamen en achternamen, klas, datum, opleiding, project)
 Inhoudsopgave met paginanummering
 Inleiding project
 Uitwerking definitie en brainstorm begrippen
 Groepsvisie
 Ieders persoonlijke visie
 Theoretisch kader seksualiteit
 Verbetervoorstel werkvloer
 Brochure
 Literatuurlijst en gebruikte websites
 Bijlage: Persoonlijk reflectieverslag

Evaluatie van de module

Jullie feedback wordt erg op prijs gesteld. Daarom vragen we jullie onderstaande vragenlijst in te vullen over deze e-learning zodat wij kunnen leren van jullie en ons onderwijs kunnen aanscherpen.
Dank je wel voor het invullen!

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=Pw4Mr4CjXUuVc7r0enl6pcaHCAbshjBJkuhwSal9ul5URVdXM1JKS1c5UjdWUjc3MEVTRUxENTkxTi4u

Overzicht interessante websites

In Bijlage 4 van het pdf document vind je interessante websites over seksualiteit

  • Het arrangement VPK 4; project seksualiteit is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteurs
    iwan van der Werf
    Laatst gewijzigd
    2023-01-27 12:17:50
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Seksualiteit en intimiteit bij ouderen
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Vos-de Graaf, Helvine. (z.d.).

    Blanco format Verpleegkunde - kopie 1

    https://maken.wikiwijs.nl/194083/Blanco_format_Verpleegkunde___kopie_1

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van