Voortplantingsles_Kroonstadt

Voortplantingsles_Kroonstadt

Welkom in de les!

Introductie

Goede ochtend/ middag/ avond/nacht beste leerling! Wat fijn dat het is gelukt om deze website (wikiwijs) te openen. Als het goed is heb je de afgelopen biologie lessen al veel nieuwe kennis verkregen over thema 4 voortplanting en seksualiteit §1 en §2 van het boek BVJ MAX. Om deze reden en als voorbereiding op de toets is er speciaal voor jou een manier ontwikkeld waarop je een overzicht krijgt over de al geleerde stof, dat scheelt je weer een samenvatting schrijven!

 

Wat is er te vinden in de wikiwijs?

Elke paragraaf bevat subkopjes met mogelijk interactieve elementen en/of filmpjes, haal hier je voordeel uit en gebruik deze om jezelf te testen. De leerdoelen zijn aan het begin van elke paragraaf aangegeven, zorg ervoor dat je deze doelen behaald hebt aan het eind van de les als dit nog niet eerder gelukt was. Verder is het verplicht om de oeftentoets te maken om te testen of je al genoeg voorbereid bent om straks een mooi cijfer te halen! Afsluitend is er een evaluatieformulier, deze graag naar waarheid invullen.

 

Hoe moet ik beginnen aan de wikiwijs?

Aan de linkerzijde vindt je een kolom waarbij je kan kiezen welk onderdeel je graag wilt behandelen. Klik deze aan en begin bij §1 De puberteit nadat je de verdere instructies gelezen hebt.

Deze les werken we in stilte en zelfstandig, dit houdt dus in dat er niet overlegd wordt tenzij dit wordt aangegeven door de docent of de wikiwijs. Het gebruik van oordopjes of een headset om de filmpjes te bekijken is toegestaan en zeer aanbevolen.

Alle filmpjes, spelletjes en andere media zijn terug te vinden in de bijbehorende paragrafen. Deze zijn gemakkelijk te openen in de website zelf, een extra tabblad is dus niet nodig.

Zijn er vragen over de lesstof, filmpjes of gebruikten tools? Vraag deze dan aan de aanwezige docent of stuur een mail naar KRO@alfrink.nl. Verder wens ik jullie veel succes en plezier bij het gebruik van deze wikiwijs!

 

Met vriendelijke groet,

Mevrouw Kroonstadt

4.1 De puberteit

Proficiat! Je bent aangekomen bij §1 De puberteit.

In de linkerkolom kan je zien dat deze paragraaf is onderveeld in twee subdoelen die aansluiten op de volgende genoemden leerdoelen:

  • Je kunt primaire en secundaire geslachtskenmerken noemen.
  • Je kunt de lichamelijke en geestelijke veranderingen in de puberteit beschrijven.

 

Ter voorbereiding van deze paragraaf bekijk het onderstaande filmpje gemaakt door Nemo Science Museum (2010) over de veranderingen in het lichaam bij zowel man als vrouw tijdens de puberteit. Zodra dit gedaan is open dan subkopje 1 Geslachtskenmerken.

 

 

Geslachtskenmerken

  • Je kunt primaire en secundaire geslachtskenmerken noemen.

 

Je hebt vast wel eens gehoord van de woorden gender en geslacht, tegenwoordig worden deze termen vaak door elkaar heen gebruikt. Het is erg belangrijk om deze twee te kunnen onderscheiden om misvattingen te voorkomen. Je kan bijvoorbeeld geboren worden met een penis en dus het geslacht man hebben in de eerste jaren van je leven maar toch op een latere leeftijd jezelf identificeren als vrouw omdat dit meer past bij je gender.

Over de gehele wereld is het thema seksualiteit, gender en geslacht actueel omdat elk mens hier aan kan relateren heeft vrijwel iedereen hier wel een mening over. Met al die meningen en bijbehorende meningsverschillen is het belangrijk om met een objectieve blik  met dit thema om te gaan. Of je nou voorstander of tegenstander bent, uitendelijk  wil ieder mens met respect en zonder vooroordelen behandeld worden.


Gender:  bestaat uit de eigenschappen en gedragingen die mensen mannelijk of vrouwelijk vinden. --> Hier meer over in basisstof 4

Geslacht: door de lichamelijke geslachtskenmerken, zoals een penis of vulva die meestal gelijk bij de geboorte te zien zijn (man, vrouw of intersekse), kan je het geslacht herkennen.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Gender_icons.jpg

 

 

Zoals je misschien wel hebt opgemerkt laat het leerdoel blijken dat er twee soorten geslachtskenmerken bestaan.

Primaire geslachtskenmerken: De geslachtskenmerken die al bij de geboorte aanwezig zijn.

  • Een jongetje herken je aan zijn penis en zijn balzak.
  • Een meisje herken je aan haar vulva (schaamlippen, clitoris en vagina).
  • Een intersekse, zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken, of geslachtskenmerken die verschillen van de norm.

Secundaire geslachtskenmerken: De geslachtskenmerken die pas in de puberteit ontstaan.

  • Een vrouw: rondere lichaamsvormen, borsten, bredere heupen en schaamhaar.
  • Een man: gespierde lichaamsbouw, baardgroei, borsthaar, zwaardere stem en schaamhaar.

 

 

Lichamelijke & Geestelijke veranderingen

  • Je kunt de lichamelijke en geestelijke veranderingen in de puberteit beschrijven.

 

Naast deze secundaire geslachtskenmerken ontstaan ook nog een hoop andere veranderingen op geestelijk en lichamelijk vlak. Voordat we hier op ging gaan stellen we onzelf eerst de vraag wat is de puberteit nou eigenlijk? Bekijk het filmpje om te zien wat de kinderen van het tv programma Bijdehandjes op SBS6 ( 2016) hierover te zeggen hebben!

 

 

 

Misschien heb je nu na dit filmpje zelf wel een idee wat de betekenis is van puberteit nadat je de creatieve uitleg van de kinderen gehoord hebt. De echte betekenis van het begrip puberteit: de fase rond je 12e levensjaar waar je lichamelijk, geestelijk en sociaal veranderd. In dit kopje zullen we deze veranderingen nader bekijken.

 

Lichamelijke veranderingen:

De veranderingen tijdens de puberteit zijn dus, zoals het vorige kopje al vermeld had, secundaire geslachtskenmerken. De vier belangrijkste lichamelijke verandering die vrijwel elk mens meemaakt ongeacht je geslacht zijn:

  1. De groeispurt, je begint in 1x snel te groeien. Daarom eten pubers vaak meer dan dat ze deden als kind.
  2. Okselhaar.
  3. Schaamhaar, dit is haar rond je schaamstreek. Bij vrouwen dus bij de vagina en mannen bij de penis.
  4. Ontwikkelen van de voortplantingsorganen.

https://smart.servier.com/

De lichamelijke veranderingen in vorm excl. lichaamshaar.

 

Het is belangrijk om te beseffen dat niet iedereen dezelfde tempo ervaart als het op de puberteit aankomt. Het is natuurlijk bekend dat meisjes sneller de puberteit ervaren dan jongens. Maar ook tussen twee jongens of tussen twee meisjes is er veel verschil in de tijd wanneer wat ontwikkelt maar ook op welke leeftijd de begin- en eindsnelheid van deze levensfase plaatsvinden. Soms hoor je wel eens dat sommige mensen helemaal nooit de puberteit ontgroeien! Maar dat is vrijwel onmogelijk ;). Naast verschil in snelheid is er ook verschil in vorm en ontwikkeling. Sommige meisjes krijgen grotere borsten dan andere, de ene heeft bredere heupen of jongens die een verschil in penislengte ervaren. Ongeacht hoe jou puberteit verloopt, jij bent uniek en jou lichamelijke ontwikkeling dus ook!

 

Geestelijke veranderingen

Naast het veranderen van het uiterlijk gebeurt er ook iets met het innerlijk van de pubers, misschien weet jij hier wel alles van af! Een belangrijk begrip dat ook wel aan de puberteit gekoppeld wordt is volwassenheid. In veel culturen en geloven betekend het dat je tijdens je puberteit officieel langzaam volwassen wordt. Bij geestelijke veranderingen horen je gedachten, je gevoelens, je zelfstandigheid en je sociale leven. In je puberteit krijg je meer belangstelling voor andere mensen, vooral seksualiteit gaat een belangrijke rol spelen in je leven. Misschien wordt je wel voor het eerst echt verliefd!

Het hoort er ook bij dat je los wilt komen van je ouders en meer zelf wilt ontdekken, je wordt immers volwassen. Ook horen stemmingswisselingen en het vinden van nieuwe vrienden erbij. Wat er ook bij jouw puberteit hoort, deze fase in je leven is voor iedereen een spannende tijd.

https://pixabay.com/nl/illustrations/kus-romantische-liefde-samen-paar-4138599/

4.2 Vrouw

Als je §1 nu helemaal begrijpt en de leerdoelen behaald bent ben je al goed opweg!  De volgende paragraaf die we zullen behandelen is §4.2 de vrouw. Dit is een erg lastige paragraaf dus ik raad je zeker aan om het een paar keer door te nemen en goed op te letten tijdens de filmpjes en oefeningen.

 

Na het behandelen van deze paragraaf in de wikiwijs is het de bedoeling dat je de volgende leerdoelen onder de knie hebt:

Leerdoelen §4.2 een vrouw:

  • Je kunt de delen van het vrouwelijke voortplantingsstelsel benoemen en hun functies en kenmerken beschrijven.
  • Je kunt de menstruatiecyclus beschrijven.

 

 

 

https://smart.servier.com/smart_image/uterus/

Voortplantingsstelsel

Alweer een nieuwe paragraaf gevonden, goed gedaan!
  • Je kunt de delen van het vrouwelijke voortplantingsstelsel benoemen en hun functies en kenmerken beschrijven.

 

Net als tijdens de les over het voortplantingsstelsel van een vrouw zullen we onze reis beginnen bij de start en ontwikkeling van een eicel. Weet jij nog waar deze worden geproduceerd en opgeslagen?

 

Eierstokken & Eileider en Baarmoeder

Eierstokken zijn een belangrijk onderdeel van het vrouwelijke voortplantingssysteem. Ze zijn ongeveer even groot als een amandel en zijn te vinden in de onderbuik van een vrouw, verbonden aan beide kanten van de baarmoeder. De functies van de eierstokken zijn het produceren van de geslachtshormonen (oestrogeen en progesteron) en het opslaan en rijpen van de eicellen. Elke eierstok bevat duizenden kleine follikels waarin de onrijpe eicellen zich bevinden. Ongeveer eens per maand komt er één eicel vrij uit zo'n follikel, dat heet de eisprong of ovulatie. De groei en ontwikkeling van een eicel in een eierstok is te zien in het onderstaande plaatje.

https://smart.servier.com/smart_image/ovary/

Wanneer de ovulatie heeft plaatsgevonden wordt de eicel opgevangen door een soort grijphandje waarnaar hij geleid wordt naar de eileider. Een eicel overleefd ongeveer 24- 48 uur in de eileider, tijdens dit leven zijn er twee situaties mogelijk.

  1. De eicel sterft af: Het maakt de reis af door de eileider naar de baarmoeder en wordt doormiddel van de menstruatie door het lichaam opgeruimd.
  2. De eicel overleefd: Om te overleven moet er een bevruchting plaatsvinden waarbij een eicel samensmelt met een zaadcel van een man. De eicel wordt nu ook wel een zygote genoemd en klemt zich vast in de baarmoederwand van een vrouw. Dit zijn de eerste stappen van een bevruchting waarbij uiteindelijk een baby ontwikkeld.

 

 

Vulva

De vulva is een verzamelnaam voor de uitwendige geslachtsorganen van een vrouw. Het bestaat uit verschillende delen:

buitenste schaamlippen: de grote lippen die de vulva bedekken en beschermen. Op deze schaamlippen groeit het schaamhaar.

binnenste schaamlippen: de kleine lippen zijn gladde, dunne huidplooien die bij de meeste vrouwen na de puberteit groter worden de de buitenste schaamlippen. Ze komen samen onder de clitoris en er tussen bevinden zich de opening van de urinebuis en vagina. In de wand liggen klieren die bij seksuele opwinding slijm produceren waardoor de toegang tot de vagina nat en glad wordt.

clitoris: een orgaan dat gevoelig is voor prikkels. Het heeft een belangrijke rol bij het ervaren van plezier tijdens seksuele activiteiten, het geeft dus een fijn gevoel. Bestaat uit veel zenuwuiteindes en zwellichamen die zich met bloed vullen. (Hoe zwellichamen werken zal duidelijk gemaakt worden tijdens §3.)

opening van de vagina: Verbindt de vulva met de baarmoeder. Wordt toegankelijker door de klieren van de binnenste schaamlippen die slijm produceren.

Maagdenvlies: randje weefsel aan het begin van de vagina. Er zijn veel misconcepten over het maagdenvlies. Een paar op een rijtje zijn bijvoorbeeld dat het een dichte vlies is, dit is dus niet het geval!  Ook worden niet alle meisjes  geboren met een maagdenvlies en bloeden de meeste vrouwen ook niet tijdens 'de eerste keer' geslachtsgemeenschap.

 

Nu je alle deze kennis bezit over het vrouwelijke voortplantingsstelsel is het tijd voor een korte tussentijdse opdracht. Kan jij alle onderdelen in 1x bij naam aanwijzen? Wie kan dit beter en sneller, jij of je buur?  Maak de onderstaande opdracht en zoek dit uit.

 

 

 

 

Menstruatiecyclus

  • Je kan de menstruatiecyclus beschrijven.

 

De menstruatie kan lastig zijn om te begrijpen omdat hormonen van zowel de hypofyse als eierstokken betrokken zijn tijdens de cyclus. Voordat de kennisclip uitleg gaat geven over de menstruatiecyclus bekijk je eerst het filmpje met uitleg wat nou ongsteld zijn eigenlijk is.

 

 

En dan nu volgt het kennisclipje meer diepgaand over de menstruatiecyclus.

 

4.3 Man

Tijdens de lessen van deze week gaan we werken aan §3 een man. Om jou voor te bereiden op deze lessen zullen de volgende pagina's dienen als inleiding voor het voortplantingsstelsel van de man. Net als dat je bij de vrouw nu de benamingen en functies weet van de geslachtsorganen is dit uiteindelijk ook de bedoeling voor bij de man. Om deze reden zal met behulp van deze wikiwijs leren waar welk orgaan van het mannelijke voortplantingsstelsel zich bevindt. Oefen dit goed! Hoe beter je dit onder de knie hebt, des te makkelijk het zal zijn om de functies te begrijpen tijdens de uitleg en het beantwoorden van de vragen over §3 op de toets. De leerdoelen die tijdens §3 aanbod komen zijn:

  • Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een man noemen met hun functies en kenmerken.
  • Je kunt de kenmerken van zaadcellen en eicellen noemen.

https://smart.servier.com/smart_image/genital-apparatus-2/

Nadat je klaar bent met deze paragraaf maak dan de oefentoets, deze is verplicht. Vul vervolgens de evaluatie eerlijk in over de wikiwijs. Wanneer je ervan overtuigd bent dat je klaar bent met elk onderdeel en er is nog tijd over, kijk dan naar het kopje over de extra oefenstof en ga hiermee aan de slag.

 

Voortplantingsstelsel

Oefen de namen en plaatsen van de organen van het mannelijke voortplantingsstelsel met de volgende opdracht!

 

Oefentoets

Evaluatie

Extra oefenmateriaal

De volgende hulpbronnen kan je gebruiken bij het voorbereiden voor je toets! Ook is het de bedoeling dat je deze doorneemt als je klaar bent met het maken van de andere opgaven. Veel succes.

 

Biologiepagina:

Basisstof 1 t/m Basisstof 4 + oefenopgaves

http://biologiepagina.nl/2en3/Voortplanting/inleiding.htm

 

BVJ online portaal:

Ga naar magister, open de link naar het BVJ online portaal en maak de oefeningen over §1 t/m §3

 

Het boek:

Lees §1 t/m §3 van het boek Biologie Voor Jou Max thema 4 boek 2B en maak de bijbehorende opdrachten. Begin bij het lezen van §3 tenzij je nog meer herhaling nodig hebt.

 

Biologielessen:

Bekijk is de volgende website, hierin staan gemakkelijk uitleggen over biologie.

https://biologielessen.nl/index.php/dna-51/2440-voortplantingsorgaan-van-de-man

 

Youtube filmpjes:

§4,3 de man +  §4.1 puberteit

§4.2 de vrouw, moeilijk filmpje over ovulatie en menstruatie voor de toppers!

Bronnen

Bijdehandjes. (2016, February 3). Wat is de pubertijd? | Bijdehandjes | SBS6 [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=LxurAQPg-uY

Brouwers, M. (2009, 23 december). [Nucleus Medical Media]. Ovulatie [Video]. Youtube. Geraadpleegd op 2 april 2023, van https://www.youtube.com/watch?v=YP9mWEIx2qs&t=44s

Clipphanger. (2020, February 27). Waarom worden meisjes ongesteld? [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=M8gThUU9ifo

Kroonstadt, I.E.A., (2023, April 10). kennisclip over de menstruatiecyclus [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=bJKwF-E3yFI

Now Trending. (2022, March 5). Ovulation & the Menstrual Cycle [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=gdG51DIAyFU

NPO Zapp. (2019, June 17). WAT GEBEURT ER MET JE LICHAAM IN DE PUBERTEIT | Vraag het dokter Elbert | NPO Zapp [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=HT6ARamrqF4

Teen Facts. (2010, 14 september). [NEMO Science Museum]. Groeipijnen [Video]. Youtube. Geraadpleegd op 2 maart 2023, van https://www.youtube.com/watch?v=8HVAh_FGHks

 

Rechte vrije foto's

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Gender_icons.jpg

  • Het arrangement Voortplantingsles_Kroonstadt is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Isabel Kroonstadt
    Laatst gewijzigd
    2023-04-10 23:08:39
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Gefeliciteerd! Hierbij heeft u mijn wikiwijs gevonden voor het vak Didactiek N2 lesgeven met ICT met cursuscode LERDIC01X voor de docent R. Timmermans. De wikiwijs gaat over het vak biologie met als hoofdthema voortplanting. Dit alles is verkregen voor u door I.E.A. Kroonstadt (1033575)
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van