Deze pagina begeleid je stap voor stap door de lesstof.
Aan de linkerkant van deze pagina vind je de menubalk.
In de menubalk vind je de lesstof. Elke lesstof bevat informatie in de vorm van tekst, plaatjes, video's en/of animaties.
Door op de onderwerpen te klikken kun je de lesstof bekijken. Aan het einde van elk theorieblok vind je een aantal oefentoetsvragen om je kennis te testen.
Leerdoel
Beste leerling, in deze Wikiwijs maak je kennis met warmte, lucht en ventilatie. Warmte en lucht zijn twee belangrijke elementen in de installatietechniek. Deze moet je begrijpen als we het gaan hebben over ventilatie.
Wanneer je deze Wikiwijs pagina hebt doorlopen, begrijp je de basis van de begrippen warmte en lucht. Deze kennis kun je dan toepassen in de theorie rondom ventilatie.
Lucht
Wat is lucht eigenlijk?
Wat is lucht?
Lucht een beetje vreemd.... of niet?
Heb jij je zelf wel eens afgevraagd wat het is? Kun je het zien? Dit zijn allemaal vragen, waar je misschien nog nooit over hebt nagedacht.
Lucht zit overal om ons heen en is een mengsel van verschillende gassen. Deze verschillende gassen noemen we lucht en zorgt er voor dat we kunnen ademhalen. Lucht is voor ons daarom erg belangrijk. Dit komt omdat er een heel belangrijk gas in zit genaamd zuurstof. Naast zuurstof zitten er nog andere gassen in lucht. Kijk maar eens naar afbeelding 1. Naast deze gassen zit er ook nog waterdamp in onze lucht.
Bekijk het volgende filmpje eens om nog meer te weten te komen over lucht.
Schone lucht is niet altijd en overal vanzelfsprekend. Kijk maar eens naar de onderstaande afbeelding.
Los Angeles is een grote stad in Amerika. Een stad waar heel veel mensen wonen die samen voor een heleboel vervuiling zorgen. Denk bijvoolbeeld maar eens aan de uitlaatgassen van alle brommers, auto's en vrachtwagens. In deze uitlaatgassen zitten veel schadelijke stoffen die in onze lucht terecht komen. Lucht die jij en ik inademen.
In deze vervuilde lucht kunnen we onderscheid maken in twee groepen. Vaste stoffen, dit zijn bijvoorbeeld roetdeeltjes. Deze kunnen zelfs in de lucht zien (zie afbeelding) en gassen. Gassen kunnen we niet zien maar ademen we wel in. Deze stoffen zijn erg schadelijk voor ons en het milieu.
Samen moeten we ervoor zorgen dat we deze luchtvervuiling beperken. Ook jij kunt hier een steentje aan bijdragen. Je kunt bijvoorbeeld beter naar school fietsen, dan met de brommer/bus gaan of door je ouders te laten brengen.
Warmte is een vorm van energie en wordt opgegeven in joules. Hele kleine deeltjes ook wel moleculen genoemd. Deze kunnen bewegen. De energie die vrij komt bij het bewegen noemen we warmte.
De temperatuur is de mate van warmte. De temperatuur kunnen we meten, dit kunnen we doen in graden Celcius of Kelvin.
Het vuur en de zon zijn warmte bronnen. Zo kun je er nog veel meer noemen. Denk maar eens aan de verwarmingsketel bij jouw thuis. Je bent zelf ook een warmte bron.
Als we aan warmte denken, denken we al snel aan vuur. Vuur is al sinds de oudheid een belangrijke vorm van warmte. Maar onze belangrijkste vorm van warmte komt natuurlijk van de zon. Deze warmte komt naar onze aarde in de vorm van licht, infrarood (IR) licht. Deze straling verwarmt de aarde die op zijn beurt de lucht weer verwarmt.
Warmtetransport
Warmte kan zich verplaatsen. Dit verplaatsen van warmte noemen we warmte transport. Voor dit transport is wel een tussenstof nodig. Deze tussenstof kun je zien als een soort weg waarover de warmte van a naar b rijdt.
We kennnen 3 verschillende vormen van warmte transport:
- straling
- geleiding
- stroming
Warmte transport door straling verplaatst zich door de lucht. Dit is straling in de vorm van infrarood licht. Dit is de warmte die je voelt als je voor een kachel zit.
De warmte kan zich ook door een stof verplaatsen, dit noemen warmtegeleiding. Een deksel op een pan is hier een voorbeeld van. De warmte van het gasfornuis verplaatst zich door het staal van de pan naar de deksel. Zonder pannenlap kan het vastpakken erg heet zijn.
Warmte kan ook verplaatst worden met de tussenstof zelf. Denk hierbij aan je verwarming thuis. Hierbij word het water op een centrale plek verwarmt en stroomt zo met het water naar alle kamers in je huis. Ook lucht gaat zich verplaatsen als deze warm word. Warme lucht stijgt op en koude lucht daalt. Deze vorm van warmtestroming noemen we ook wel convectie.
In het volgende filmpje worden de verschillende vormen van warmte transport nog eens duidelijk weergegeven.
Ventilatie is een manier om lucht te verversen. Zoals we in paragraaf lucht en milieu hebben gelezen is het erg belangrijk dat we zorgen voor schone lucht. We hebben gezien dat uitlaatgassen de lucht flink kunnen vervuilen. Maar ook in ons huis is het erg belangrijk dat we schone lucht hebben. Ook wij zorgen voor stoffen die we liever niet in de lucht hebben.
CO2 is een van deze stoffen. Wij ademen lucht in en CO2 uit. Een teveel van deze CO2 in de lucht kan leiden tot hoofdpijn of concentratie problemen.
Waterdamp is water wat in de gasvormige toestand overal om ons heen zweeft. Deze waterdamp ademen wij ook uit. Maar is ook afkomstig van douchen en de waterkoker. Een teveel van deze waterdamp in de lucht kan zorgen voor condensatie (waterdamp dat over gaat in vloeibaar water). Hierdoor kunnen schimmels ontstaan.
Fijnstof zijn hele kleine deeltjes die afkomstig zijn van stof van meubels, huisdieren enz.
Bacteriën hele kleine ziekteverwekkers. Is je broertje of zusje ziek? Grote kans dat jij ook ziek wordt. Deze bacteriën zweven door de lucht en maken je ziek doordat jij ze inademt.
Geurtjes afkomstig van bijvoorbeeld koken of na gebruik van het toilet.
comfortabel ventileren
Om te voorkomen dat er te veel van deze stoffen in de lucht komen is het dus van belang om goed te ventileren. Maar dit is niet de enige reden.
Energie besparen door te ventileren? Dat klinkt erg tegenstrijdig, maar toch is het een feit. Buitenlucht is veel droger dan de lucht binnenhuis. Die is over het algemeen erg vochtig. Vochtige lucht is moeilijk te verwarmen, waardoor je meer moet stoken om het warm te krijgen in huis.
Vroeger hoefden we niet na te denken over ventilatie. Het ging vanzelf: huizen hadden standaard naden en kieren waar frisse lucht door kwam. Maar tegenwoordig zijn de huizen kierdicht. Er ontsnapt geen warmte, maar de lucht raakt wel vochtig en vervuild. Dat is niet alleen slecht voor de gezondheid, maar ook voor de energierekening; het opwarmen van een vochtig huis duurt lang.
Het arrangement Lucht, warmte en ventilatie is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Bastiaan van Dongen
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-01-09 12:32:27
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Lucht
Warmte
Ventilatie
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
