Introductie
Ter voorbereiding op de toets schrijfvaardigheid - een zakelijke brief voor Nederlands kun je hier de opbouw van een zakelijke brief oefenen. Een zakelijke brief is een officiële brief, die je stuurt naar een bedrijf of instantie. De meest gebruikte zakelijke brieven zijn de sollicitatiebrief en de klachtenbrief.
Op deze Wikiwijs vind je theorie en opdrachten om mee te oefenen. Aan het eind van deze lessenserie wordt je getoetst (AW2) en zul je zelf een zakelijke brief (klachtenbrief) schrijven voor een cijfer. Deze telt vier keer mee!
Theorie zakelijke brief
conventies (regels)
Een zakelijke brief schrijf je naar een bedrijf, gemeente of school. Je kent de lezer van de brief meestal niet. Een zakelijke brief schrijf je omdat je:
* iets wilt weten
* iets wilt vragen
* een klacht hebt
* wilt solliciteren
* iets wilt meedelen
Een zakelijke brief stel je op volgens vaste afspraken en regels, dat noemen we de briefconventies.
Een paar belangrijke punten waar je om moet denken bij het schrijven van een zakelijke brief:
* Een zakelijke brief heeft een vaste indeling (conventies);
* De tekst verdeel je mooi over het papier, je gebruikt alinea’s;
* De aanhef van een zakelijke brief is altijd ‘Geachte….,’;
* Je spreekt degene naar wie je de brief schrijft altijd aan met u;
* Begin je brief liever niet met het woordje ‘ik’, je kunt altijd gebruik maken van de
volgende zin om te beginnen: ‘Deze brief schrijf ik, omdat….’;
* Gebruik geen afkortingen in je brief;
* Je brief moet geschreven zijn in foutloos Nederlands.
Wat ook erg van belang is bij het schrijven van een zakelijke brief is de taalverzorging, waaronder de spelling. In Numo ben je ook aan de slag gegaan met verschillende oefenen over (werkwoord)spelling. De theorie van alle spelling is na te lezen in je boek NN. Online kun je daar ook filmpjes met instructies van de verschillende onderdelen bij spelling bekijken.
Niet alleen de spelling van woorden is van belang, ook je zinsbouw is erg belangrijk. Maak het jezelf niet te moeilijk door hele ingewikkelde of te lange zinnen te gebruiken. Probeer zo weinig mogelijk te werken met komma's.
Van je puntentotaal voor je zakelijke brief (meestal tussen de 11 en 13 punten), zijn er 4 punten voor taalverzorging. Dat is best veel en kan het verschil tussen een voldoende en onvoldoende betekenen. Let dus goed op je taalgebruik (spelling, zinsbouw, hoofdletters en leestekens).
opbouw zakelijke brief
Opbouw
Er zijn verschillende manieren waarop een zakelijke brief opgebouwd kan worden. Ze verschillen niet heel veel van elkaar. Om verwarring te voorkomen, gebruiken wij bij Nederlands één manier. De conventies van de zakelijke brief zoals wij die hanteren, vind je hieronder:
Opmaak zakelijke brief / briefconventies:
Eigen naam
Straat + nr.
postcode + Woonplaats
(1 regel wit)
Naam geadresseerde (bedrijf of persoon aan wie je de brief schrijft)
(T.a.v. de heer / mevrouw …..) (deze regel alleen als je weet naar wie je schrijft)
Straat + nr. (of postbus +nr.)
postcode + Woonplaats
(1 regel wit)
Plaats, datum (plaats = plaats waar je de brief schrijft of je woonplaats,
de datum moet voluit geschreven worden, bijv. 12 november 2022)
LET OP: maanden schrijf je met een kleine letter!
(1 regel wit)
Betreft: (beschrijf hier kort het onderwerp van je brief)
(2 regels wit)
Geachte heer / mevrouw, (als je de naam weet, die toevoegen)
(1 regel wit)
Alinea 1
Begin je brief nooit met ‘Ik’ dat staat niet netjes. In de eerste alinea schrijf je waarom je de brief schrijft. Je noemt de aanleiding (hoe komt het dat je de brief moet schrijven)en de reden voor het schrijven van je brief (wat wil je bereiken met het schrijven van je brief).
(1 regel wit)
Alinea 2 / 3 / enz.
(tussen de alinea’s doe je altijd 1 witregel)
Kern van je brief: in deze alinea's geef je duidelijk aan wat de situatie is (van A tot Z) en benoem je de details.
Slotalinea
Afsluiting van je brief: je herhaalt nogmaals wat je wilt, je vraagt om een reactie en je bedankt de geadresseerde alvast voor zijn medewerking.
(1 regel wit)
Met vriendelijke groet,
(handtekening)
Bij het maken van een brief op de computer, voeg je geen handtekening toe.
Naam (je hele naam, dus voor- en achternaam)
Bijlage(n): hier geef je aan wat de bijlagen zijn als dit het geval is. De bijlagen zijn eerder in je brief genoemd.
tips
Toets zakelijke brief schrijven
Bij de toets schrijfvaardigheid (zakelijke brief) staat er altijd eerst een situatie beschreven. Die situatie heb je nodig voor het schrijven van de zakelijke brief. In die situatie staan een aantal zaken beschreven die je MOET gebruiken bij het schrijven van je brief.
Onder de situatie staat de opdracht. Die luidt altijd: schrijf een zakelijke brief aan…….
Als je geluk hebt, staat er al een puntenlijstje bij de opdracht. Dat lijstje verwerk je in je brief in dezelfde volgorde als het lijstje. Soms moet je echter de verplichte onderdelen uit een verhaaltje halen. Maak dan voor jezelf een puntenlijstje.
Vraag je bij elk onderdeel af: Mag ik dit zelf verzinnen of staat het al in de situatie genoemd?
Tips:
* Lees eerst de opdracht goed door (staat onderaan).
* Lees daarna de situatie (boven de opdracht) goed door.
* Pak de opdracht er weer bij en maak een puntenlijst; wat moet er in de brief en in welke alinea moet welke informatie worden vermeld.
* Vraag je bij elk punt van de puntenlijst af; mag ik dit zelf verzinnen of haal ik dit uit
de situatie?
* Begin met het schrijven van je brief.
* Start met de conventies; kijk goed naar het adres waar de brief heen moet.
* Let op de datum; neem je de datum van vandaag of staat er een datum in de
opdracht genoemd?
* Soms kun je zinnen uit de situatie of de opdracht overschrijven, doe dat ook
gewoon!
* In de daadwerkelijke brief werk je de punten uit in de volgorde zoals ze ook
genoemd staan in de opdracht.
* Controleer je brief goed op inhoud, conventies en spelling.
* Verbeter eventueel, heb je teveel gekrast begin dan op een nieuw blaadje.
Leer de conventies goed uit je hoofd!!!!
Voorbeeldbrief
Peter Kroon
Amelandweg 12
8924 LA Leeuwarden
Friesland Campina
Afdeling Klantenservice T.a.v. mevrouw M. Jonker
Kerkstraat 33
8917 ZN Leeuwarden
Leeuwarden, 8 september 2022
Onderwerp: klacht over melkproduct
Geachte mevrouw Jonker,
Afgelopen week heb ik bij de Albert Heijn op het Delflandplein een pak halfvolle melk gekocht, afkomstig uit uw fabriek. Ik ben niet tevreden over de kwaliteit van het product en ik schrijf u deze brief, omdat ik restitutie wil van het betaalde bedrag.
Toen ik het pak opende, rook ik direct dat het niet meer goed was. Om te controleren heb ik de inhoud in de gootsteen gegoten. Er zaten allerlei klonten in. Vervolgens ging ik op zoek naar de houdbaarheidsdatum. Die heb ik echter niet aangetroffen op het pak. Ik ben hier erg van geschrokken, want als één van mijn zoontjes de melk had opengemaakt, had hij het misschien wel opgedronken. Hierdoor was hij zeker ziek geworden.
Ik ben vervolgens teruggegaan naar de supermarkt, maar de medewerker van de Albert Heijn gaf aan dat ze me niet konden helpen en dat ik contact met u moest opnemen.Vandaar dat ik mijn brief naar u stuur. In de bijlage vindt u de kassabon van het product.
Ik eis teruggave van het door mij betaalde bedrag voor de melk en ik vraag u om een passende reactie op mijn klacht. Ik hoop spoedig van u te horen. Alvast bedankt voor uw medewerking.
Met vriendelijke groet,
(handtekening)
Peter Kroon
Bijlage: bonnetje halfvolle melk
Filmpje over de zakelijke brief
Haal de fout eruit!
Hieronder vind je drie bestanden; een met de opdracht en een met daarin een zakelijke brief. De opbouw is echter onjuist. Het laatste bestand is de correcte brief. Lees de opdracht goed door en bekijk de brief (met fouten). Haal de fouten eruit en herschrijf de brief. Kijk daarna of jouw versie overeenkomt met het goede voorbeeld. Inhoudelijk mag de brief verschillen, maar de conventies moeten kloppen!
Eindopdracht
Je hebt nu de theorie doorgelezen en de voorbeeldbrief gezien. Misschien heb je via Youtube ook het ondersteunende filmpje bekeken. Nu ga je zelfstandig eens oefenen. Probeer dit te doen zonder op de theoriepagina te kijken, zodat je een goed beeld krijgt van wat je weet en wat je nog beter moet oefenen.
Eindopdracht zakelijke brief
Stel je de volgende situatie voor:
Je hebt in augustus van dit schooljaar bij Van de Veght Educatie in Culemborg een rekenmachine, de Math FX 82, gekocht. Je hebt deze tegelijkertijd met je schoolboeken besteld.
Vorige week kwam je er tijdens de wiskundeles achter dat de rekenmachine niet meer wilde starten. Je wilt heel graag dat er een oplossing voor dit probleem komt. Als je gaat zoeken in de spullen die bij je rekenmachine horen, vind je het garantiebewijs. Daarin staat dat je een jaar garantie hebt op de rekenmachine, als je de aankoopbon meestuurt. Helaas heb je die niet meer. Je hebt nog wel het garantiebewijs en je klantnummer bij Van de Veght: G36111.
Omdat je de rekenmachine hard nodig hebt, besluit je om een klachtenbrief te sturen naar Van de Veght Educatie, Dieselstraat 1, postcode 4163 AE in Culemborg. Je dateert je brief op 12 december 2022.
Je legt hierin uit wat het probleem met de rekenmachine is. Je vertelt ook dat je nog een jaar garantie hebt op de machine, maar dat je de aankoopbon niet meer hebt. Je vermeldt daarom je klantnummer in de brief en je geeft aan als bijlage ook een kopie van het garantiebewijs mee te sturen. Je hoopt dat de firma een oplossing heeft voor je probleem. Tot slot bedank je vooraf voor het afhandelen van de klacht.
Schrijfopdracht 1.
Schrijf een keurige brief naar Van de Veght Educatie.
Neem hierin de volgende onderdelen op:
− De aanleiding en de reden voor het schrijven van de brief
− Leg het probleem met de rekenmachine uit
− Vermeld de garantie
− Leg het probleem met de aankoopbon uit
− Vermeld je klantnummer
− Vermeld een kopie garantiebewijs als bijlage
− Verzoek om een oplossing van het probleem
− Verzoek om een reactie
− Bedank de geadresseerde
− Vermeld onderaan het aantal bijlagen
Let er op dat je alles vermeldt in je klachtenbrief en dat je een goede indeling maakt. Zorg er ook voor dat de brief leesbaar is.
Feedback geven en feedback krijgen
Je hebt nu de kladversie ( je eerste versie) van de brief af. Je ruilt nu je brief met de brief van een klasgenoot. Van de docent krijg je een feedbackformulier en die vul je in aan de hand van de brief van je klasgenoot. Je krijgt zelf ook feedback van je klasgenoot. Als je het formulier terug hebt gekregen, dan kun je op basis van de opmerkingen je brief herschrijven. De netversie lever je dan via Teams-opdrachten in.
Inleveren eindopdracht netversie
Als het goed is, heb je feedback gekregen van een klasgenoot en ga je dit verwerken in je brief. De netversie deel je met je docent via Teams - opdrachten - Netversie klachtenbrief oefentoets. De deadline is 16 januari 2023!
Extra informatie
De schrijfopdracht
