Welkom op deze Wikiwijs. Aan het begin van het jaar hebben jullie al wat lessen gehad over weer en klimaat. Hierin hebben jullie al het een en ander geleerd over tempratuurverschillen, neerslag en klimaten op aarde. In deze Wikiwijs gaan we hier nog wat verder op in. Je gaat aan de slag met het klimaatsysteem van Köppen.
Aan het einde van deze les ...
Ken je de vijf hoofdklimaten en weet je waar ze voorkomen.
Begrijp je dat het klimaat bepalend is voor het weer.
Kun je aan de hand van een klimaatgrafiek bepalen om wat voor klimaat het gaat.
Ik ben heel erg benieuwd wat jullie nog weten van klimaten. Klik op onderstaande link en vul zoveel mogelijk dingen in die je nog weet over het klimaat en wat daarmee te maken heeft.
Weer en klimaat zijn twee verschillende dingen. Het weer is de temperatuur, de neerslag, de wind en de luchtdruk op een bepaald moment en op een bepaalde plaats. Als je zegt ‘het regent vandaag’, ‘het is een droge zomer’ of ‘er trekt noodweer over Nederland’, dan gaat dat over het weer. Het klimaat is het gemiddelde weer over een lange periode. Als je zegt dat het op de Noordpool kouder is dan in Nederland, dan gaat dat over het klimaat. Het is op de Noordpool immers niet alleen vandaag kouder, maar bijna altijd. Maar waarom zijn er eigenlijk verschillen tussen klimaten van gebieden? Heel belangrijk daarbij is de plaats waar een gebied ligt. Dichtbij de evenaar vallen zonnestralen recht op het aardoppervlak. Hier krijgt een klein oppervlakte heel veel zonlicht. Daarom is het warm in de buurt van de evenaar. Bij de polen valt de zon veel schuiner in. Hier wordt de zonne-energie over een groter oppervlakte verspreid. Daarom is het daar koud. Hoe verder van de evenaar, hoe kouder het dus is. Zo kun je de aarde verdelen in verschillende klimaatzones. Doordat de zones een ander klimaat hebben, krijgen ze ook een ander landschap. De afstand tot de evenaar is niet alleen van invloed op het klimaat. De aanwezigheid van de zee, de hoogte van gebieden en andere factoren zorgen voor allerlei afwijkingen. Daardoor lopen de klimaatzones niet in een mooie, rechte lijn van oost naar west. De tropische zone ligt het dichtst bij de evenaar. In deze zone is de temperatuur het hele jaar hoog en het regent er meer dan in Nederland. Doordat het in de tropisch regenwoud altijd vochtig en warm is, groeien er talloze planten. Tussen de dichte begroeiing leven veel verschillende dieren. Een typisch kenmerk van de tropen is dat bomen het hele jaar groen blijven. De droge zones liggen ten noorden en ten zuiden van de tropische zones. Het is hier overdag warm, maar ’s nachts kan het koud zijn. Het belangrijkste verschil met de tropische zone is dat hier maar weinig neerslag valt. Daardoor groeien er veel minder planten en leven er minder dieren. In de droge zones wonen weinig mensen, want overleven is hier moeilijk. De gematigde zones liggen ten noorden en zuiden van de droge zones. In de gematigde zones is het niet heel warm, koud of droog. Voor mensen is het een goed klimaat om in te leven. In de gematigde zones zijn de verschillen tussen de vier seizoenen groot. Er groeien veel loofbomen die in het voorjaar bladeren krijgen en in de zomer tot bloei komen. In het najaar worden de groene bossen langzaam bruin en geel. In de winter verliezen de bomen hun bladeren, omdat deze anders stuk vriezen. Koude zones vind je in de buurt van de Noordpool, de Zuidpool en in hoge gebergten. In veel van deze gebieden is het te koud voor bomen. Op de toendra’s zie je mossen, gras en kleine struikjes. In het poollandschap groeit helemaal niets….. het hele landschap is bedekt met sneeuw en ijs.
Klimaten over de wereld
Over de hele wereld zijn er verschillende klimaten. In Kenia is het altijd warm en op antartica is het altijd koud. Het klimaat kan ingedeeld worden in vijf catogoriën. Deze categoriën bepalen we aan de hand van het klimaatsystee, van Köppen. Dit zijn de letters A, B, C, D en E. Deze worden in de volgende kopjes per letter verder behandeld.
Bekijk nu eerst onderstaand filmpje. Doe je oortjes in of zet anders je geluid zacht, zodat je anderen niet stoort.
Nederland ligt tussen het koude noorden en het warme zuiden in. Bij ons komt de wind vaak vanaf zee. Daarom hebben wij hier een zeeklimaat. In de zomer is het hier gemiddeld 17 graden en in de winter 2 graden. De zee heeft veel effect op de tempratuur in Nederland. In de winter is het zeewater warmer dan op land. De zee zorgt ervoor dat het daardoor wat warmer is op land. In de zomer is het water koeler dan op land. De zee zorgt voor verkoeling op land. Dit komt omdat de wind vaak van zee komt.
Maar de wind kan ook ergens anders vandaan komen. De windrichting in Nederland heeft heel veel invloed op ons weer. Het bepaald of het hier warm of koud is en of het hier droog of nat is. Het filmpje hieronder legt dit uit.
Een klimaatgrafiek laat de gemiddelde tempratuur en de neerslag zien in een bepaald gebied, gemeten over een periode van 30 jaar. Elk klimaat heeft zijn eigen kermerken. Zo valt er in een woestijnklimaat weinig neerslag, en is het in een poolgebied niet warm. Een klimaatgrafiek lees je als volgt af:
De blauwe staafjes laten de neerslag zien in mm.
De rode lijn laat de tempratuur zien (in oC).
Op de onderste as staan de maanden.
Op de rechter as (meestal) staat de tempratuur
Op de linker as (meestal) staat de hoeveelheid neerslag.
Bovenaan staat (meestal) de plaats waar er is gemeten.
Het tropisch klimaat vind je vooral rondom de evenaar. Dit komt omdat er hier klimaatfactoren zijn die horen bij dit klimaat. Het is hier namelijk altijd warm. De tempratuur komt niet onder de 18 graden. Ook regent het hier elke dag. Door de hoge tempraturen verdampt er veel water. Dit zorgt voor veel neerslag. De combinatie van deze warme tempraturen en veel neerslag zorgt ervoor dat er regenwouden ontstaan. Hierin leven veel verschillende planten en dieren. Seizoenen zijn er niet: het hele jaar is het weer hetzelfde.
Oefening: Tropisch regenwoud
0%
In de bovenstaande tekst zijn een aantal woorden dikgedrukt. Vul deze woorden in in de gaten in de tekst.
De naam verklapt het al. In een woestijnklimaat vind je veel woestijnen. Hier is het altijd heel droog en heel warm. Het zou zelfs zomaar voor kunnen komen dat het er jaren niet regent. Tempraturen van boven de 50 graden zijn hier heel normaal. Wat wel bijzonder is, is dat het 's nachts afkoelt tot tempraturen onder nul.
Onderstaande grafiek is gemeten in Algerije. Dit ligt in Afrika, in de Sahara. Een woestijnklimaat dus. Dit is te zien aan de hoeveelheid neerslag (rechter as). Elke maand valt er nauwelijk neerslag, niet meer dan 10 mm per maand. De tempratuur ligt altijd hoog. In de winter 15 graden gemiddeld en in de zomer bijna 40.
Dit is het klimaat wat we ook in Nederland hebben: een zeeklimaat. Ook wel het C-klimaat genoemd. De winters zijn zacht en de zomers koel. Dit betekend dat er geen extreme tempratuursverschillen zijn tussen de zomer en de winter. Het gehele jaar kan er regen vallen. De zee heeft veel invloed op het weer aan land. De zee heeft een temperende werking. Dit betekend: de invloed die de zee op de temperatuur heeft. De zee maakt warmte minder warm en kou minder koud.
Landen die wat verder van de zee af liggen, hebben een landklimaat. Hier zijn de winters een stuk kouder en de zomers warmer. De zee heeft geen invloed op het land. Landklimaten komen alleen voor op het noordelijk halfrond.
Het E-klimaat is het poolklimaat. Dit vind je helemaal in het noorden en in het zuiden van de wereld: op de noordpool en de zuidpool. Het vriest hier altijd en de tempratuur is altijd onder nul. Op de zuidpool zijn hier wel eens tempraturen van -90 graden gemeten.
Maar er is nog een plek waar je het E-klimaat vind. Dit is op de toppen van bergen. Er ligt hier eeuwige sneeuw. Dit is sneeuw die er altijd (eeuwig) ligt.
In deze grafiek is goed te zien dat het om een poolklimaat gaat. De tempraturen op de linker as zijn allemaal onder 0. Het is er dus altijd koud en ijs en sneeuw kunnen hier blijven liggen.
Eindopdracht
Toets: Eindopdracht
0%
In deze eindopdrachten testen we wat je hebt geleerd over de klimaten op de wereld. De opdracht bestaat uit 10 vragen. Doe je best en maak deze opdracht serieus. Je hebt 7 punten nodig voor een voldoende.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Klik op onderstaande link en vul het formulier in. Dit is het laatste verplichte onderdeel van deze les. Hierna volgt nog een onderdeel, dit mag je doen als er tijd over is.
Ben je klaar met de hele WikiWijs? En heb je de evalutatie helemaal ingevuld? Super goed! Je hebt goed gewerkt en hebt nu tijd over. Nu mag je deze spelletjes gaan spelen over het klimaat. Veel plezier!
Het arrangement Klimaten is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Floris de Winter
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-04-19 14:41:02
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Wat weet je nog?
Oefenen klimaatgrafieken
Tropisch regenwoud
Oefening zeeklimaat
Oefenen landklimaat
Eindopdracht
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.