Sociale veiligheid.... pesten op het mbo

Sociale veiligheid.... pesten op het mbo

Titelpagina

Opleiding:

Leraren opleiding Gezondheidszorg en Welzijn

Hogeschool Rotterdam

 

Cursus:

Samenwerkend leren

 

Docenten:

S.J.J. Lavooij  

S. Struijs

 

Ontwikkeld door:

Kaoutar Ayoubi (0945707)

Sha Ethard (0991495)

Jamy Etman (1029313)

Berna Güleç (1031662)

Marga Wouters (1032263)

 

Inleverdatum:

30-01-2023

 

Inleiding

Pesten komt voor op iedere school en kan impact hebben op de rest van het leven. Jezelf veilig voelen in de klas is daarom van groot belang. Ook in het mbo komt pesten voor, alleen minder zichtbaar. Het gaat dan om vooral om roddelen, buitensluiten en cyberpesten. 5,3% van de leerlingen in de leeftijdsgroep van 12-16 jaar geeft aan tenminste 2x per maand te maken te hebben gehad met pestgedrag (CPS, 2022).Vooral in de eerste twee jaar van het mbo-onderwijs moeten scholen aandacht geven aan pesten.

In deze wikiwijs zijn lessen ontwikkeld waarbij als eerste wordt stilgestaan bij verschillende vormen van pesten. Verder komen de rol van de groep en je eigen rol aan bod. De les over je eigen rol wordt gegeven door een gastdocent. Deze is zelf slachtoffer geweest van pesten en spreekt uit ervaring.

We hopen dat jullie de lessen met plezier volgen!

Stop Pesten Op School 4 Soorten Pesten Verbale Fysieke Sociale En Cyberpesten Cartoon Vectorillustratie Geïsoleerd Op Een Witte Achtergrond Stockvectorkunst en meer beelden van Agressie - iStock

Opdracht

Pesten kan een onderwerp zijn wat dichtbij komt. Misschien word jij wel gepest of ben je zelf een pester. Maar er zijn ook leerlingen die alleen toekijken. Welke rol je ook hebt bij pestgedrag: Het is belangrijk dat je veilig voelt op school. Wordt je gepest, weet dan dat je met je LOB0er of een vertrouwenspersoon kunt praten. Zij willen graag naar je luisteren en je helpen.

De lessen zullen jullie in groepjes doorlopen. De groepen worden door de docent verdeeld. Om ervoor te zorgen dat ieder zich veilig voelt, maken jullie afspraken met elkaar, zoals bijvoorbeeld elkaar uit laten praten, elkaar niet uitlachen, enzovoort. Daarnaast verwachten we dat jullie voorbereid naar de les komen, denk hierbij aan een pen, schrift, laptop en oplader, enzovoort.

Met deze lessenreeks hopen we te bereiken dat jullie weten wat de impact van pesten is of kan zijn, welke vormen van pesten er zijn en wat jullie eigen rol is.

De laatse les maken jullie een collage over de stof die aan bod is gekomen en deze lever je ter beoordeling in bij de docent.

 

Les 1

Gedragsregels

Zoals in de inleiding is beschreven, beginnen we de les met het maken van afspraken over gedragsregels. Dit is van belang om veiligheid te creëren in de groep.

Jullie hebben van de docent uitgeprinte placemats gekregen. Ieder groepslid schrijft eigen antwoorden op de vragen. Na circa 5 minuten bekijken jullie elkaars placemat en schrijven in het middenvak de afspraken die jullie gezamenlijk gaan maken. Maak een foto van jullie gezamenlijke placemat.

 

 

 

Vormen van pesten

In deze les gaan jullie nadenken over verschillende vormen van pesten. Aan het einde van de les zijn jullie in staat om:

  • Verschillende vormen van pesten in eigen woorden uit te leggen.
  • Je mening te geven bij stellingen over pesten.

Pesten is vaak indirect. Zoek op internet wat allemaal onder pesten wordt verstaan. Op de padlet (zie link hieronder) noteren jullie de verschillende manieren van pesten. Ga met elkaar in gesprek wat de verschillende vormen van pesten voor jou zouden betekenen (15 minuten).

https://padlet.com/fotomarga75/dp592vjv3qn7ziw6

 

Cartoon Illustratie Van Twee Kinderen Pesten En Plagen Een Kleine Jongen Met Een Bril Geïsoleerd Op Witte Achtergrond Royalty Vrije SVG, Cliparts, Vectoren, En Stock Illustratie. Image 32815460.

 

 

Op het VMBO is pesten vaak indirect. In deze les staan we kort stil bij deze indirecte vormen van pesten, zoals roddelen, cyberpesten en buitensluiten.

Roddelen

Roddeltjes?? | Cellebel

 

Lindsay: Weet je, Barbara heeft al sinds dinsdag dezelfde T-shirt aan, dat is al 4 dagen, ik vind het echt ranzig!

Jessica: Je moet niet roddelen, Lindsay!

Lindsay: Maar het is echt waar, geloof je me niet? Als het waar is, is het toch niet roddelen?

 

Opdracht 1

WAT IS  RODDELEN  VOLGENS  JOU ? Schrijf allemaal je eigen definitie over roddelen op de padlet: https://padlet.com/fotomarga75/dp592vjv3qn7ziw6

 

Opdracht 2

Op de afbeelding hieronder zie je een quote staan. Bekijk het filmpje en leg uit waarom je door roddelen dingen over jezelf komt te weten.

 

Roddelen | Inspirerende woorden, Roddel, Grappige teksten

 

 

Online pesten

Opdracht 1

Bekijk het filmpje over cyberpesten. Het blijkt dat 100% van de tieners de vraag of zij wel eens online pesten of gepest worden met "ja", beantwoorden.

 

Opdracht 2

Noteer op de padlet https://padlet.com/fotomarga75/dp592vjv3qn7ziw6 voorbeelden van online-pesten.

 

Opdracht 3

Hieronder staan drie stellingen waarmee je het eens of oneens kunt zijn. Van de docent krijgen jullie groene en rode kaartjes. Ben je het eens met de stelling dan pak je het groene kaartje, ben je het oneens met de stelling, dan pak je het rode kaartje.

Lees de stelling eerst gezamenlijk door, geef elkaar even de tijd om na te denken en doe allemaal tegelijk het kaartje in de lucht. Schrijf kort op waarom jullie het eens of oneens zijn met de stelling.

 

Stellingen

  • Een foto van iemand iemands hoofd met varkensoren erop online plaatsen, is gewoon grappig en niet iets om moeilijk over te doen.
  • Meisjes die erotische foto’s van zichzelf online plaatsen, vragen om problemen.
  • Een filmpje van toen de lerares Frans flipte in de klas rondsturen naar medeleerlingen, is geen voorbeeld van cyberpesten.

 

Nieuw: De stelling

 

 

 

Buitensluiten

Wanneer iemand wordt buitengesloten, kan dat gevolgen hebben voor de gezondheid. In dit lesonderdeel gaan jullie stilstaan bij het onderwerp buitensluiten.

 

Buitensluiten? Uitgesloten! - Week tegen pesten

Les 2

Gedragsregels

De vorige les hebben jullie als groepje voor het eerst samengewerkt. Er zijn toen afspraken gemaakt over gedrag. Kijk met elkaar nog eens de afspraken na en bespreek of aan deze afspraken is gehouden. Misschien liepen jullie ergens tegenaan en moeten er afspraken worden toegevoegd? Maak een klein verslagje over jullie gesprek.

 

Gedragsregel van de maand

 

 

Groepsdruk

In deze les gaan jullie nadenken over groepsdruk. Aan het einde van de les zijn jullie in staat om:

  • In eigen woorden uit te leggen wat groepsdruk is.
  • Groepsdruk te herkennen
  • Jezelf én een ander te kunnen helpen bij het gevoel van groepsdruk.

Er bestaan verschillende soorten groepsdruk. Zoek op internet wat allemaal onder groepsdruk wordt verstaan. Op de padlet (zie link hieronder) noteren jullie de verschillende soorten van groepsdruk en benoem je voorbeelden. Ga met elkaar in gesprek wat de verschillende vormen van groepsdruk voor jou zouden betekenen (15 minuten).

https://padlet.com/jamyetman/i97kapn89t2adced

Hoe groepsdruk in het CoPi leidde tot beperkte beeldvorming.




Dagelijks hebben leerlingen in het VMBO te maken met groepsdruk. Het kan om zowel grote als kleine acties gaan. Ook kan groepsdruk een positieve invloed hebben, maar helaas spreken we vaker van negatieve invloeden.  

Filmfragment


Opdracht 1
In deze opdracht ga je eerst kijken naar een filmfragment uit ''Verborgen Verhalen''. Dit verhaal gaat over Justin die onder druk wordt gezet door zijn vrienden. Je gaat zijn hoe Justin reageert, maar ook wat de gevolgen voor Justin zijn.

https://www.npostart.nl/justin-deel-1/08-12-2021/WO_EO_16720811



Opdracht 2
Als je het filmfragment hebt bekeken scan je de QR-code met je telefoon. Beantwoord de vragen over het filmfragment wat je zojuist hebt gezien.

Wat zou jij doen?

Les 3

Gastles

De vorige lessen hebben jullie een film gekeken en een verslag gemaakt over pesten. In deze les komt er een gastdocent spreken over zijn eigen ervaring rondom het pesten. Want wat doet pesten eigenlijk met het slachtoffer op langere termijn?En zijn de verschillende rollen bij pesten? Daar komen jullie in deze les achter.

Wat blijft je bij?

Opdracht 1

Kijk op de volgende website: https://www.eoswetenschap.eu/psyche-brein/pesten-op-school-wie-wat-waar-waarom-en-hoe

Gratis download: illustratie rollen bij pesten - Beau Oldenburg

Je ziet dat bij pesten er zes verschillende rollen zijn. Verdeel de rollen pester, verdediger, versterker en buitenstaan, zodat ieder groepslid een rol heeft. Jullie krijgen een casus die wordt uitgespeeld. De gastdocent speelt de rol van het slachtoffer. En jullie gaan de rol spelen die je binnen je groepje hebt afgesproken.

Na de eerste ronde gaan jullie als groepje met elkaar in gesprek:

- Wat voelde je bij het spelen van de casus?

- Wat zou je anders willen doen?

- Hoe zou je rol moeten zijn?

Daarna wisselen jullie van rol en spelen we de casus nog een keer.

Opdracht 2

Sommige mensen worden gepest en andere niet. Sommige mensen pesten veel en anderen nooit. Wat is daar de reden van?Het blijkt dat pestkoppen en slachtoffers een bepaald profiel hebben. Zoek op internet wat kenmerken zijn van pestkoppen en van slachtoffers. Noteer deze. Wat zou jullie advies aan hen zijn?

 

 

LessonUp!

Wij zijn bijna aan het eind gekomen van deze lessenreeks. Jullie hebben net in je groepje besproken wat jullie het meest heeft geraakt omtrent het verhaal van de gastdocent. Maar wat is jullie bijgebleven van deze lessenreeks? Dit gaan we checken doormiddel van een LessonUp!
Klik op onderstaande link en voer de code in die op het bord staat, succes!

 

https://www.lessonup.com/nl/lesson/r9CxiSREjLy2K8qsT

Les 4

Terugblik en afsluiting

 

Je gaat samen met je groepje een collage maken over de afgelopen lessen. Hier hebben jullie 45 minuten voor. Op de collage komen de onderwerpen naar voren die we de afgelopen weken samen hebben besproken:

  • Vormen van pesten
  • Pesten en de groep
  • Mijn rol bij pesten

 

 

Het maken van een collage

WAT IS EEN COLLAGE?

Een collage is een soort poster waarop van alles bij elkaar geplakt is over één of meerdere onderwerpen. Een collage geeft informatie en ziet er aantrekkelijk uit door plaatjes en ander beeldmateriaal bijvoorbeeld foto’s. Een collage is bedoeld om informatie over te brengen.

 

HOE GA JE TE WERK?

  • Bedenk of kies een onderwerp.
  • Schrijf op wat je van de drie onderwerpen weet. Je kunt ook een ‘’woordweb’’ maken.
  • Zoek informatie over je onderwerp in kranten, tijdschriften en op het internet.
  • Zoek plaatjes die bij je onderwerp passen.
  • Bedenk een titel voor je collage,
  • Zorg dat je alle informatie, plaatjes en titels netjes uitknipt.
  • Leg eerst alle verzamelde informatie op het vel papier en pas wanneer het naar je zin is plak je alles op.

WAT HEB JE NODIG?

  • Groot wit vel A2 papier.
  • Lijm, potloden, schaar en stiften.
  • Tijdschriften en kranten.
  • Computer met printer.

De beoordeling van de collage

Voor de collage die jullie gaan maken, gaan jullie eerst elkaar beoordelen. 

Groep 1 beoordeelt groep 2

Groep 2 beoordeelt groep 3

Groep 3 beoordeelt groep 4

Groep 4 beoordeelt groep 1

Hieronder zie je de punten waarop beoordeelt moet worden. Via http://deze link kun je beoordelingsformulier invullen. Geef bij de beoordeling ook een tip én een top aan de groep.

 

Afsluiting

De collage leveren jullie uiterlijk een week na de laatste les in. We hopen dat jullie de lessen met plezier hebben gevolgd! Vooral hopen we dat deze lessen hebben geholpen om pestgedrag op school te signaleren en te verminderen!

Informatiebronnen

Anti Pest Club. (2016, 12 oktober). Filmpje over cyberpesten. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=xhT_ELi_yH8

SPS, 2022. Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland - HBSC 2021 https://www.scp.nl/publicaties/publicaties/2022/09/14/gezondheid-en-welzijn-van-jongeren-in-nederland---hbsc-2021

Justin (deel 1) gemist? Start met kijken op NPO Start. (z.d.). www.npostart.nl. https://www.npostart.nl/justin-deel-1/08-12-2021/WO_EO_16720811

Omroep NTR. (z.d.). Schooltv: Waarom roddelen wij? - Onschuldig kletspraatje of kwaadsprekerij? SchoolTV. https://schooltv.nl/video/waarom-roddelen-wij-onschuldig-kletspraatje-of-kwaadsprekerij/

Quiz: (Online) Pesten. (2021, 6 februari). LessonUp. https://www.lessonup.com/nl/lesson/r9CxiSREjLy2K8qsT

Verwerking

Week 1, Definitie

Als groepje hadden wij een keuze gemaakt voor BPV, helaas was dit niet mogelijk. Dat is reden dat wij zijn geswitcht naar het onderwerp sociale veiligheid.

Bronnen definitie sociale veiligheid

Voor het definiëren van sociale veiligheid hebben we verschillende bronnen geraadpleegd:

Student 1: Een school is veilig als de sociale, psychische en fysieke veiligheid van leerlingen niet door handelingen van anderen wordt aangetast. Dat betekent dat er een veilige en positieve sfeer is op school. Het betekent ook dat de school optreedt tegen pesten, uitschelden, discriminatie, geweld en andere vormen van ongepast gedrag, en deze zoveel mogelijk voorkomt (onderwijsinspectie, z.d.).

Student 2: Onder de term sociale veiligheid wordt verstaan de bescherming of het zich beschermd voelen tegen gevaar dat veroorzaakt wordt door of dreigt van de kant van menselijk handelen in de openbare ruimte. Toelichting bij de definitie:

  • “de bescherming”: bescherming door maatregelen die bescherming bieden tegen gevaar.
  • “het zich beschermd voelen”: de subjectieve veiligheid ofwel gevoelens van (on)veiligheid. Deze gevoelens zijn beïnvloedbaar door middel van gerichte communicatie, maar staan vaak los van de objectieve veiligheid.
  • “tegen gevaar”: gevaar is de kans slachtoffer te worden van incidenten. De registratie van incidenten naar tijdstip en locatie geeft een beeld van de objectieve veiligheid.
  • “dat veroorzaakt wordt door of dreigt van de kant van menselijk handelen”: hierdoor worden oorzaken als natuurgeweld, constructiefouten en dergelijke uitgesloten.
  • “in de openbare ruimte”: bijvoorbeeld op de openbare weg, in het voor een ieder toegankelijk openbaar vervoer (inclusief haltes en stations) en openbare gebouwen, zonder een uitspraak te doen over publiekrechtelijk of privaatrechtelijk gebied.

Student 3: Sociale veiligheid gaat over het stimuleren van menselijk gedrag door bijvoorbeeld gedragsregels op school en het tegengaan van grensoverschrijdend en onwenselijk gedrag, zoals pesten, agressie, geweld, discriminatie, racisme, (homo)seksuele intimidatie, radicalisering en extremisme (School en Veiligheid z.d.).

Student 4: Er is sprake van sociale veiligheid als een leerling zichzelf kan zijn, geen angst heeft en veiligheid ervaart. De school werkt preventief om pesten, uitschelden, discriminatie en geweld te voorkomen (ouders en onderwijs, z.d.).

Student 5: Leerlingen kunnen zich pas ontwikkelen als ze zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn. Volgens (Onze visie op sociale veiligheid, 2022) gaat sociale veiligheid over het bevorderen van gewenst gedrag doormiddel van gedragsregels en het tegengaan van ongewenst gedrag op school.

 

Wat is sociale veiligheid?

We spreken van sociale veiligheid wanneer leerlingen veiligheid ervaren op zowel sociaal als psychisch en fysiek gebied (onderwijsinspectie, z.d.). Voor het definiëren van sociale veiligheid hebben we de definitie van de onderwijsinspectie als uitgangspunt genomen, omdat deze definitie bij gerenommeerde instanties wordt gebruikt als de definitie van sociale veiligheid. De definitie geeft aan dat sociale veiligheid niet alleen gaat om het sociale levensdomein, maar dat dit ook invloed heeft op het psychische en fysieke levensdomein. Sociale veiligheid kan worden bewerkstelligd door op te treden tegen ongepast gedrag als pesten, discriminatie, uitschelden, enzovoort. Voor de definitie van sociale veiligheid hebben we gebruik gemaakt van de website van de onderwijsinspectie. Deze website is betrouwbaar. Daarnaast controleert de onderwijsinspectie of scholen een beleid hebben omtrent sociale veiligheid. Scholen zijn verplicht om veiligheid te monitoren met een valide, betrouwbaar instrument om de ervaring van studenten te meten. Als groepje hebben wij gekozen voor het onderwerp ‘pesten’.

Pesten

Pesten zien we zowel in het VO als in het MBO. De gevolgen van pesten zijn groot op zowel kort als langer termijn. Degene die gepest wordt heeft bijvoorbeeld vaker last van lichamelijke klachten en slechtere schoolresultaten. Veel slachtoffers ontwikkelen bij het ouder worden een depressie. Overigens heeft onderzoek ook uitgewezen dat degene die pest een verhoogd risico heeft op verslavingen, agressief gedrag ontwikkelt en soms zelfs in het criminele circuit terecht komen (Radbout Universiteit, 2022). Uit onderzoek blijkt dat pesten nauwelijks wordt herkent op scholen (aandacht voor pesten, 2011). Als pesten niet wordt herkend kan het ook niet worden aangepakt en opgelost. Pesten in de klas heeft niet alleen invloed op het slachtoffer maar ook op de hele klas. Leerlingen voelen zich niet meer veilig en de groepsdynamiek vertroebelt als die ongezond is. Er kan daardoor minder efficiënt gewerkt worden (aandacht voor pesten, 2011). Het is daarom van belang dat er aandacht voor pesten is.

Veiligheid op de scholen

Vanuit de overheid worden scholen verplicht om het veiligheidsbeleid vorm te geven, veiligheid bij studenten te monitoren en een aanspreekpunt aan te stellen die alles rond sociale veiligheid coördineert (onderwijsinspectie, z.d.). Het beleid wat de verschillende scholen in ons groepje voeren komt grotendeels overeen. Er is één school waarbij het pestprotocol niet werd gevonden.

 

1

2

3

 4

5

Veiligheidsplan

x

x

x

x

x

Pestprotocol

 

x

x

x

-

x

Jaarlijkse monitoring bij studenten

 

x

x

x

x

x

Aanspreekpunt

 

x

x

x

x

x

 

 

Week 2, Droomsessie

De opdracht voor de droomsessie luidde als volgt:

Schrijf op je: ​

o   Dromen….(Wat gaat jou aan het hart betreffende je deelonderwerp?)​

o   Leerervaring (Welke leerervaring willen jullie de leerlingen meegeven?)​

o   Over 2 jaar (Wat is de leerlingen na 2 jaar nog bijgebleven?)​

Alle individuele antwoorden zijn op een brown paper geschreven. Daarna hebben we besproken wat onze gezamenlijke droom zou zijn. En we hebben groots gedacht....

 

Week 3, CIMO

Context

Hoewel pesten meer voorkomt op de lagere school is het in het voorgezet onderwijs nog steeds een probleem. 5,3% van de leerlingen in de leeftijdsgroep van 12-16 jaar geeft aan tenminste 2x per maand te maken te hebben gehad met pestgedrag (CPS, 2022). Pesten in voortgezet onderwijs is indirect, zoals bijvoorbeeld roddelen, uitsluiten of cyberpesten. Hierdoor is het moeilijk om pesten te signaleren. Hoewel de leerlingen het pestgedrag kunnen aangeven bij de mentor of een aanspreekpunt van school ervaren wij dat de drempel om dat doen groot is. Dit is ook gebleken uit onderzoek (NRO, 2018).  Onze doelgroep zijn MBO-leerlingen die in het eerste jaar zitten, omdat deze leeftijdscategorie nog baat heeft bij aandacht voor pesten.

Pesten is een groepsproces (GRIPP, 2022). Het is daarom van belang dat in de lessen zowel de rol van het individu als de rol van de groep aan bod komt (Huitsing e.a., 2015).

Met onze lessenreeks willen we bereiken dat leerlingen zich bewust zijn van hun rol en de rol als groep bij pesten. Om hiertoe te komen willen we onze lessen richten op de volgende thema’s:

  1. Pesten in het algemeen waarbij roddelen, buitensluiten en (cyber)pesten aan bod komen
  2. De rol van de groep
  3. Ik en de ander m.b.v. een gastles door een ervaringsdeskundige
  4. Afrondende les

 

Interventie

Mechanisme

Er worden afspraken gemaakt.

Uit regels en gedragsregels vloeit een veilig gevoel waardoor een veilig leerklimaat ontstaat (School en veiligheid, 2022). Daarnaast bevordert het bespreken van normen empathisch vermogen en een positieve groepsvorming, wat preventief kan werken tegen pesten (NJI, 2018).

 

De voorkennis wordt  geïnventariseerd.

Door voorkennis te inventariseren wordt inzicht verkregen in de gedachten en kennis van leerlingen over het onderwerp (Stevens & Borst, 2021).

 

In de lessenreeks wordt samenwerkend leren gestimuleerd.

Met samenwerkend leren wordt betrokkenheid en activiteit van leerlingen bevorderd (wij-leren, z.d.). Hierbij worden sociale vaardigheden toegepast.

 

Tijdens de lessen wordt gebruik gemaakt van rollenspelen.

Rollenspelen in het onderwijs hebben effect als het gaat om het aanleren van wenselijk of nieuw gedrag (leraar 24, 2020).

Leerlingen maken gezamenlijk een collage over de onderwerpen.

 

Door aan de slag te gaan met een collage is sprake van een actieve verwerking en zichtbaar leren. “Leren zichtbaar maken geeft leerlingen de mogelijkheid zich op een andere manier te uiten” (Hattie & Clarke, 2021). Leerlingen zijn actief met de leerstof bezig, waardoor de inhoud van de stof meer betekenis voor hen krijgt. Door leerlingen keuze te geven, wordt tegemoet gekomen aan de behoefte voor autonomie.
Er wordt in de lessen gebruik gemaakt van ICT. Door het inzetten van ICT kunnen lessen worden ondersteund (TPACK.nl, 2018)

Outcome

Het doel van deze lessenreeks is dat leerlingen inzicht krijgen van de impact van pesten, dat ze weerbaar zijn en dat minder leerlingen worden gepest.

 

 

 

Ontwerpeisen

Interventie:
Er worden afspraken gemaakt. Uit regels en gedragsregels vloeit een veilig gevoel (School en veiligheid, 2022).

Uitwerking:

De lessenreeks begint met het maken van afspraken voor deze lessen om een veilig klimaat te creëren. De afspraak houdt in dat de leerlingen hun vinger opsteken als ze iets willen zeggen, elkaar uit laten praten en dat de leerlingen elkaar niet uitlachen. De leerlingen dienen op deze wijze respect te tonen naar elkaar toe.

De leerlingen worden gevraagd om voorbereid naar de les te komen zodat zij tijdens de lessen effectief aan de slag kunnen met de opdrachten. Denk hierbij aan een pen, schrift, laptop en oplader.

 

Interventie:

De leerlingen worden door de docent in groepjes ingedeeld als onderdeel van samenwerkend leren (Ast, De Loor & Spijkerboer, 2022). De lesactiviteiten worden gedaan in groepjes, hiervoor dienen de leerlingen een samenwerkingscontract in te vullen en te ondertekenen. Door middel van het samenwerkingscontact hebben leerlingen zelfstandig afspraken gemaakt waarin zij zich kunnen vinden en kunnen zij elkaar op de afspraken wijzen als het niet gaat volgens het contract. Op deze wijze is sprake van individuele aanspreekbaarheid (Ast, De Loor & Spijkerboer, 2022).

Uitwerking:

De docent stelt groepjes samen van 3-4 leerlingen. De keuze om als docent groepjes samen te stellen is om ervoor te zorgen dat alle leerlingen gelijk in een groepje komen om mogelijke uitsluiting te voorkomen (Ast, De Loor & Spijkerboer, 2022).

 

Interventie:

De les wordt begonnen met een introductie, een reminder aan de afspraken en het inventariseren van de voorkennis. Op die manier worden gedachten van leerlingen verwoord.

Uitwerking:

In de introductie wordt beschreven wat de inhoud en doelen van de les zijn, zodat voor de leerlingen duidelijk is wat zij kunnen verwachten. Voor het inventariseren van voorkennis wordt gebruikt gemaakt van een padlet of stellingen.

 

Interventie:

Leerlingen zoeken individueel informatie op internet en delen deze met elkaar in het groepje. In een later stadium ontwikkelen ze een collage over een onderwerp naar keuze. Op deze wijze zijn leerlingen afhankelijk van elkaar wat onderdeel is van samenwerkend leren. Door het uitwisselen van gedachten en het maken van een gezamenlijke beschrijving, is sprake van directe interactie (Ast, De Loor & Spijkerboer, 2022).

Uitwerking:

De groepjes starten met het verzamelen van informatie op het internet. Iedere leerling bespreekt de gevonden informatie in de groep en met elkaar wordt een omschrijving gemaakt over het onderwerp van de les.

 

Interventie:

Er wordt een ervaringsdeskundige gevraagd om een gastles te komen geven.

Uitwerking:

Er komt een ervaringsdeskundige vertellen over haar ervaringen en de impact van pesten. In de les is ook aandacht voor de verschillende rollen die bij pesten naar voren komen. Dit wordt gedaan middels rollenspelen. Rollenspelen kunnen effect hebben als het gaat om het aanleren van wenselijk of nieuw gedrag (leraar 24, 2020).

 

Interventie :

De leerlingen maken en presenteren een collage waarbij de groepjes elkaar beoordelen. Door het geven van feedback worden sociale vaardigheden toegepast (Ast, De Loor & Spijkerboer, 2022).

Uitwerking:

De leerlingen stellen criteria op waaraan een collage moet voldoen en maken een collage over de onderwerpen van de lessen. Ieder groepje beoordeelt een collage.

 

Interventie:

Er wordt in de lessen gebruik gemaakt van ICT.

Uitwerking:

Om de lesstof aantrekkelijk te maken wordt gebruik gemaakt van ict, zoals You-Tube-filmpjes. 

Week 4, Storyboard

Samenwerkingsplan

Wij hebben besloten om ons samenwerkingsplan in te richten volgens het respectmodel van Howard Jackson. Dit model bestaat uit een piramide die opgebouwd is in zes vakken: respect, vetrouwen, betrouwbaarheid, communiceren, luisteren om te begrijpen en tot slot afspraken en toezeggingen.

Overgenomen van https://www.gonect.nl/sea-seo-samenwerking-en-strategie/
Opmerking. Overgenomen uit SEO én SEA (2020).
https://www.gonect.nl/sea-seo-samenwerking-en-strategie/

 

Respect: Tijdens het bespreken van de werkmomenten heeft Marga haar voorkeur aangegeven dat zij liever niet op zondag werkt. Daar hebben wij het respect én begrip voor, daarom hebben wij een vergadermoment ingelast elke maandagochtend om 12.00 uur of op donderdagavond om 20.00 uur.

Vertrouwen: Iedereen heeft zijn verwachtingen naar elkaar uitgesproken, hieruit is een vertrouwensband ontstaan. Er wordt van iedereen verwacht dat de gemaakte beloftes en verplichtingen ook worden nagekomen. Wij hebben bijvoorbeeld elkaar deadlines gegeven voor het schrijven van de lessen. Dit zodat het werk op tijd wordt aangeleverd zodat wij als groep dit samen kunnen bespreken en elkaar inhoudelijk feedback op kunnen geven.
Hiermee tonen wij aan dat het vertrouwen in elkaar aanwezig is doordat wij erop vertrouwen dat iedereen zijn gemaakte deel op de afgesproken momenten kan aanleveren.

Betrouwbaarheid: Wanneer een afspraak wordt gewijzigd of wanneer de afspraak komt te vervallen vertrouwen we er als groep op dat de afspraken die op de planning stonden dan nog worden nagekomen. Wanneer dit niet haalbaar is wordt dit teruggekoppeld aan de groep om te kijken wat de mogelijkheden dan nog zijn. Mocht er in de toekomst tijdens het samenwerken iets wijzigen aan ons werkplan, dan zullen wij dit bespreekbaar maken en ervoor zorgen dat iedereen het ermee eens is.

Communiceer: De open én directe communicatie wordt zowel via WhatsApp als via Teams gevoerd. WhatsApp is voor de snelle communicatie en het herinneren van afspraken. In Teams worden de vertrouwelijke documenten voor het beroepsproduct uitgewisseld. Dit omdat dit dan ook zichtbaar is voor de lesgevende docenten. Daarbij communiceren wij zoveel mogelijk via de vergadermomenten die wij inlassen voor dit beroepsproduct.

Luisteren om te begrijpen: Tijdens Samenwerkend Leren is er sprake van een nauwe samenwerking. Dit omdat je elkaars expertise nodig hebt voor verschillende werkvormen maar ook vakinhoudelijke kennis. Elke docent heeft zijn eigen vorm van lesgeven en creëert daardoor zijn of haar eigen stijl. Om te kunnen begrijpen wat een collega zegt is het belangrijk om goed te luisteren. Geef elkaar de ruimte en de kans om iets op te pakken. Daarbij is kritiek niet aanvallend bedoeld en is het echt de bedoeling om van elkaar te leren.

Afspraken/ Toezeggingen: Elke week bespreken wij onze voortgang tijdens een vergadering. Dit gebeurt op maandagochtend om 12.00 uur of op donderdagavond om 20.00 uur. Hierbij bespreken we de gemaakte afspraken en de korte termijndoelen. Wanneer er korte termijndoelen zijn behaald, kunnen we samen kijken naar de verdere vormgeving van de lessenreeks. Als we het hebben over de praktische zaken dan melden we ons ziek zowel via WhatsApp als via Teams en dat we zoveel mogelijk fysiek bij elkaar komen. Wanneer iemand toch niet aanwezig is door omstandigheden, brengen wij elkaar wel op de hoogte doormiddel van een korte notulen. Tot slot hebben wij afgesproken dat wij zowel begrip als respect hebben voor elkaar en de keuzes die ieder maakt voor zich, maar dat het beroepsproduct er niet onder mag gaan lijden.  

Bronnen

Bronnen:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Het arrangement Sociale veiligheid.... pesten op het mbo is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Samenwerkend leren
    Laatst gewijzigd
    2023-01-30 06:28:31
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    ....
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van