Bodem HO31 per 1

Bodem HO31 per 1

Oriëntatie bodem

Wat bedoelen we met bodem, aarde en grond.

Maak aan de hand van de volgende bronnen onderstaande vragen.

vragen:

  1. Wat verstaan we onder de bodem?
  2. Zijn aarde, grond en bodem drie omschrijvingen van hetzelfde? Geef met behulp van bovenstaande bronnen een omschrijving van deze drie begrippen.
  3. De bodem ligt er nu eenmaal en verandert niet. Is dat zo? Leg uit.
  4. ‘Nederland is vlak en plat.’ Is dat zo? Zoek de hoogte op waarop jij woont. Zoek via de viewer je woonplaats op en klik voor de hoogte.
  5. Hoogste punt van Nederland is Vaals en laagste: Nieuwerkerk aan de IJssel. Hoe hoog liggen deze 2 steden?

 

 

Bodemvorming

Nederland is een vlak land. Toch vinden we heuvels in het midden en het zuiden van ons land en vinden we in Nederland veel verschillende soorten landschappen. Deze landschappen zijn ontstaan door de werking van water, wind en ijs, nu en in het verleden. Aan de kust is bijvoorbeeld zeeklei afgezet en langs de rivieren rivierklei.

Video bodem en landschap
Druk op 'Start de videotour'.

Bodemsoorten

Grondsoorten worden ingedeeld op basis van de grootte van de deeltjes. Een maat om de deeltjesgrootte weer te geven is mu, dit is 1/1000 mm.

Het resultaat van de bodemvormende processen uit het verleden is een landschap waarin een grote variatie aan bodemtypen te zien is. Zand, klei, hoogveen, laagveen, löss en allerlei tussensoorten.

We zullen deze grondsoorten met behulp van video's bekijken. Te beginnen met zandgronden. Daarna de veengronden, vervolgens de kleigronden en tenslotte löss. 

 

zandgrond

Beantwoord de volgende vragen na het bekijken van de film en lezen van het document Dekzand:

1. Hoe zijn dekzanden ontstaan?
2. Hoe werden ze door de mensen gebruikt?
3. Hoe werden (gedeelten) van de grond geschikt gemaakt voor akkerbouw?
4. Hoe noemen we deze gronden en hoe herken je ze in het landschap?
5. Waar in Nederland tref je dekzanden aan?

dekzand

Beantwoord de volgende vragen na het bekjken van de film en lezen van het document duinlandschap:

6. Waar tref je duinen aan in Nederland?

7. Hoe ontstaan duinen?

8. Wat is de functie van begroeiing?

ontstaan van duinen

Beantwoord de volgende vragen na het bekijken van de film.

10. Hoe zijn geestgronden ontstaan?

11. Verklaar de naam "geestgronden".

12. Hoe worden de gronden klaargemaakt voor bloembollenteelt?

geestgronden

hoogveen

Beantwoord de volgende vragen na het bekijken van de film en lezen van het document Hoogveen

1. Wat zijn veengronden?

2. Hoe zijn deze gronden ontstaan?

3. Waarom worden planten in water niet goed afgebroken?

4. Waar in Nederland tref je het aan?

ontstaan van hoogveen

5. Noem vier kenmerken van hoogveen.

kenmerken hoogveen

6.  Wat is turf?

7.  Waarom werd het veen ontgonnen?

wat is turf

landschap hoogveen

8. Hoe zijn veengronden ontgonnen? Leg dat uit in vier stappen.

Stap 1:

Stap 2:

Stap 3:

Stap 4:

9. Hoe zijn dalgronden ontstaan? Hoe herken je deze gronden in het landschap?

laagveen

Bekijk onderstaande films en het document veenbodem maak beantwoord de volgende vragen:

1. Hoe is laagveen ontstaan?
2. Hoe herken je laagveen in het landschap?
3. Noem een aantal kenmerken van laagveen.
4. Hoe ging het droogmaken van laagveen in zijn werk?

droogmaken laagveen

van moeras tot laagveen

landschap laagveen

zeeklei

Maak na het bekijken van de films en lezen van de documenten zeekleigrond , kwelder en zeekleiafzettingen de volgende vragen in je werkdocument:

1. Waar tref je zeeklei aan?

2. Hoe is zeeklei ontstaan?

3. Bekijk de video "van kwelder tot landbouwgrond" en beschrijf hoe dit proces verloopt.

ontstaan van zeeklei

van kwelder tot landbouwgrond

rivierklei

Maak na het kijken van de 3 video's en lezen van de documenten rivierkleibodem , komgrond en uiterwaarden de volgende vragen in je werkdocument:

1. Hoe ontstaat rivierklei?

2. Verklaar hoe het komt dat de bochten in de rivier steeds groter worden.

3. Hoe zijn "kommen" en "oeverwallen" ontstaan?

4. Oeverwallen worden gebruikt voor . . . . . . . .  en kommen voor . . . . . . . ..  Verklaar dat vanuit de bodemkundige verschillen.

5. Wat zijn uiterwaarden? Waar worden ze voor gebruikt?

ontstaan van rivierklei

uiterwaarden

rivierklei-landschap

lössgrond

Beantwoord de volgende vragen na bekijken van de film en het lezen van de documenten Lössgronden en Löss:

1. Waar tref je deze grondsoort aan?
2. Hoe is deze ontstaan?
3. Waarom zijn ze gevoelig voor erosie in de vorm van wegspoelen?
4. Wat deed men om dit te voorkomen? Noem drie maatregelen

lössgrond

Grondsoorten

In deze video wordt uitgelegd wat het verschil is tussen grondsoorten en afzettingen en welke verschillende grondsoorten en afzettingen er zijn.

Lees paragraaf 1.6 en maak de volgende vragen:

Praktijk grondsoorten

Opdracht

Je gaat in een tweetal met een grondboor een kolom grond naar boven halen. Neem een grondmonster uit de teeltlaag (tussen 0 tot -30 cm) en een grondmonster uit de ondergrond. Voer bij beide monsters de volgende twee proefjes uit en vergelijk de uitkomsten.

Schudproef

Eén manier om de grondsoort te bepalen is de schudproef. Hieronder vind je een instructiefilmpje en werkblad. Print het werkblad uit en voer de proef uit. Je hebt hiervoor in ieder geval een glazen pot, een stopwatch, een liniaal en een permanent marker nodig.

Kneedproef

Een andere, eenvoudige test is de kneedproef. Neem wat grond in je handen en maak het vochtig. De grond mag niet aan je vingers plakken. De vorm die je aan de natte grond kunt geven bepaalt welke grondsoort je hebt.
 
Stap 1: bergje > zand.
Stap 2: dropje (bergje waar je model in kunt brengen)> leemachtig zand.
Stap 3: rolletje met scheuren (ongeveer 10 cm. lang) > zand-leem
Stap 4: rolletje zonder scheuren >  leem
Stap 5: hoefijzer met scheuren > klei-achtige leem
Stap 6: hoefijzer zonder scheuren > leemachtige klei
Stap 7: cirkel > klei.