Pathologie orthopedie/traumatologie

Pathologie orthopedie/traumatologie

Weke delen letsel

Contusio/kneuzing
Contusio/kneuzing

Op deze foto heeft de patiënt een trauma doorgemaakt waardoor de enkel flink gezwollen en blauw (hematoomvorming) is. Een contusio doet meestal net zo veel of meer pijn dan een fractuur. Ook bij een contusio kan functieverlies optreden. Denk aan: moeilijk lopen, moeilijk bewegen of staan.

De behandeling bestaat uit koelen, compressie en ondersteuning zo nodig met hulpmiddelen.

Distorsie
Distorsie

Op deze foto zie je een overrekking of beschadiging, voornamelijk van de banden en het gewrichtskapsel die helpen om het gewricht op zijn plek te houden. In de voet zien we dit veelal na een verzwikking. Deze kan zowel naar binnen als naar buiten optreden, afhankelijk van de manier van verzwikken.

Symptomen als pijn, zwelling, hematoomvorming en functieverlies zijn kortdurend normaal.

De behandeling bestaat uit (na eventueel uitsluiten fractuur): koelen, compressie en ondersteuning met hulpmiddelen zo nodig.

 

Verzwikking/ verstuikte enkel

Luxatie
Luxatie

Op deze foto zie je een luxatie (ontwrichting) van het schoudergewricht. De kop van de schouder valt dan niet meer mooi in de kom van het gewricht.

Naast symptomen als pijn, zwelling, hematoomvorming en functieverlies, bestaat er ook een scheefstand. In dit geval hangt de rechterschouder beduidend lager dan de linker.

Behandeling bestaat uit repositioneren (terugzetten). Dit kan zonder verdoving of in ernstige luxaties (kinderen) onder een roesje.

Op onderstaand filmpje zie je een repositie van het heupgewricht.

Repositie

Fracturen

Zekerheidssymptomen van een fractuur zijn:

  • Abnormale stand van het bot (niet gewricht!)
  • Crepiteren (krakend geluid tijdens het trauma)
  • Asdrukpijn (axiale pijn)
    • Asdrukpijn ontstaat wanneer een bevoegde medewerker (arts/vpk specialist) vanuit twee kanten duwt, wanneer dit zeer pijnlijk is, noemt men dit as druk pijn. De assen van de botfragmenten worden dan tegen elkaar geduwd. 

Soorten fracturen

  • Een spiraalfractuur ontstaat nadat een bot op een onnatuurlijke manier met veel kracht om zijn eigen as is gedraaid. Dit zien we veelal bij mishandeling. 
  • Een gecompliceerde fractuur noemen we ook wel een open bot fractuur.
  • Een comminutieve fractuur is een ander woord voor verbrijzeling van meer de 2 botfragmenten.
Open bot fractuur (gecompliceerde fractuur)
Open bot fractuur (gecompliceerde fractuur)

Een pathologische fractuur ontstaat door een ander ziektebeeld. Vaak wordt dit veroorzaakt door een metastase in het bot of door primaire botkanker.

Metastase (uitzaaiing) in de humerus
Metastase (uitzaaiing) in de humerus

Een verbrijzelingsfractuur ontstaat door een hoog energetisch trauma (HET). 

Hoog energetisch trauma is trauma (letsel) dat ontstaat als iemands lichaam met grote, kracht, snelheid of massa met een object in aanraking komt. Bij hoog energetisch trauma wordt een grote energie/kracht door het menselijk lichaam geabsorbeerd. 

  • Uit auto geslingerd;
  • Auto over de kop;
  • Verkorting auto met meer dan 50 cm;
  • Deuk passagierszijde auto groter dan 30 cm;
  • Ongeval met dodelijke slachtoffers;
  • Extricatie na meer dan 20 min (extricatie is het bevrijden van een beklemd slachtoffer, bijvoorbeeld na een auto ongeval);
  • Val van grote hoogte;
  • Bedolven onder puin;
  • Ongeval waarbij voertuig over de kop is gegaan;
  • Ongeval met snelheid hoger dan 65 km/u;
  • Auto contra fietser of voetganger sneller dan 10 km/u;
  • Motorongeluk met een snelheid hoger dan 35 km/u;
  • Motorongeval waarbij bestuurder van de motor wordt geslingerd;
  • Trein of vliegtuigongeluk.
Verbrijzelingsfractuur bekken
Verbrijzelingsfractuur bekken

Behandeling fracturen

Er zijn verschillende manieren om een breuk te behandelen.

Dit kan conservatief (non-invasief) en operatief.

Conservatieve behandeling kan bestaan uit

  • Geen behandeling (bijvoorbeeld vanwege te slechte gezondheid/hoge leeftijd)
  • Immobilisatie door brace of gips
  • Reponeren (botfragmenten in anatomische stand brengen)
  • Revalidatie

Afhankelijk van het trauma en aangedane weefsel/bot wordt gekozen voor een bepaalde operatie.  

 

Fracturen

Test: Fractuursoorten

Start

Totale heupprothese

Er zijn verschillende redenen voor het plaatsen van een totale heupprothese

Non-traumatologische redenen zijn:

  • Artrose (slijtage van het kraakbeen, waardoor het niet meer glad, maar ruw is)
  • Heupkopnecrose (Bij vasculaire heupkopnecrose is de bloeddoorstroming van de heupkop verstoord. Het bot wordt zacht en de heupkop zakt in elkaar. De oorzaak is vaak medicijngebruik (Prednison of afweerverminderende medicatie, bijvoorbeeld na een niertransplantatie), soms treedt het spontaan op zonder dat daarvoor een oorzaak kan worden gevonden).

Een femurfractuur kan door een traumatologische reden ontstaan. zoals een val of ongeluk, maar ook door osteoporose. Er zijn verschillend prothesemateriaal dat kan worden gebruikt om een gebroken heup (femur fractuur) te behandelen. Welk materiaal gekozen wordt, is afhankelijk van de fractuur zelf, alsmede de leeftijd en verdere gezondheidstoestand van de patiënt.

  • DNS (dynamische heupschroef): Dit is een techniek waarbij een grote schroef in de hals van het bijbeen wordt geplaatst en vastzit aan een plaat aan de zijkant van het dijbeen.
  • Gamma Nagel/Y-nail:

    Een gamma nail (nagel) is een techniek waarbij een grote schroef in de hals van het dijbeen wordt geplaatst, die vast zit aan een pen die in het dijbeen wordt vastgezet.

  • Kop-halsprothese. Bij de oudere patiënt met een collumfractuur wordt vaak gekozen voor een kop-halsprothese. Hierbij wordt de kop verwijderd en een prothese geplaatst.

  • Totale heupprothese: Hierbij wordt zowel de kop als de kom vervangen door prothesemateriaal.

Kophalsprothese
Kophalsprothese
Y-nail
Y-nail
DNS
DNS
THP
THP

Plaatsen THP

Toets: Soorten heupprothesen

Start

Totale knieprothese

Het plaatsen van een totale knieprothese gebeurt meestal ten gevolge van een gewrichtsziekte zoals artrose.

Deze patiënten hebben last van pijnklachten, bewegen minder en zitten veel te vaak. Als gevolg hiervan, neemt de conditie af, treedt spierzwakte op, komen contracturen voor en kan osteoporose ontstaan.  

De oorzaak van artrose is vaak onduidelijk, maar lijkt te worden veroorzaken door overbelasting van de binnen of buitenzijde van de knie of door gevolgen van een ongeval.

Na het plaatsen van de knieprothese en een revalidatie van ongeveer drie maanden is de knie veelal pijnloos, stabiel en bewegelijk.

Bij het plaatsen van de totale knie prothese, worden de uiteinden van de distale femur, tibia en patella zo afgezaagd dat de prothesedelen goed passen.

Net zoals bij alle protheses die de mobiliteit tijdelijk beperken, wordt ook bij een TKP profylactisch anti-coagulantia voorgeschreven. Dit is bijna altijd fragmin of fraxiparine.

Toets: Complicaties

Start

Plaatsen totale knieprothese

  • Het arrangement Pathologie orthopedie/traumatologie is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Daisy Eleveld Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2022-07-06 21:31:23
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Verpleegkunde niveau 4 leerjaar 2 klinische opleiding, VP TOP THP, TKP. fractuurleer en artrose
    Leerniveau
    MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    makkelijk
    Studiebelasting
    1 uur en 0 minuten

    Bronnen

    Bron Type
    Verzwikking/ verstuikte enkel
    https://www.youtube.com/watch?v=Y4A3NG5_HMU
    Video
    Repositie
    https://www.youtube.com/watch?v=bJa3nB3PYHU
    Video
    Asdrukpijn
    https://werkenbijravhm.nl/video/asdrukpijn-bepalen/
    Video
    Fracturen
    https://www.youtube.com/watch?v=cdX57EhwvGk
    Video
    Plaatsen THP
    https://www.youtube.com/watch?v=ix8XitvcIjA
    Video
    Plaatsen totale knieprothese
    https://www.youtube.com/watch?v=BJjiBDnI_pg
    Video
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Fractuursoorten

    Soorten heupprothesen

    Complicaties

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.