Introductie
Inleiding
Op maandag 17 januari 2022 kwam het volgende nieuws naar buiten:
‘’Een onderzoeksteam dat met moderne technieken het verraad van Anne Frank analyseerde, komt na 6 jaar met een eerder nauwelijks onderzochte theorie: volgens het team speelde een Joodse notaris uit lijfsbehoud het adres van het Achterhuis door aan de nazi's. De onderzoekers concluderen dat de vooraanstaande Amsterdamse notaris Arnold van den Bergh (zie foto hieronder, meneer in het midden) onderduikadressen aan de Duitsers had doorgegeven om veiligheid voor zijn eigen gezin te garanderen. Definitief bewijs daarvoor werd niet gevonden, maar volgens het team lijkt in ieder geval vader Otto Frank zelf de theorie serieus te hebben genomen.’’
Anne Frank was een Joods meisje dat wereldberoemd is geworden met haar dagboek. Dat schreef ze tijdens de Tweede Wereldoorlog toen ze ondergedoken zat in ‘Het Achterhuis aan de Prinsengracht in Amsterdam. Bij het project ‘’Oorlog & Verzet’’ gaan we het onder andere hebben over Anne Frank, de Tweede Wereldoorlog en het verzet.
Leerdoelen
Aan het eind van dit project kun je:
- Beschrijven wat Het Verdrag van Versailles inhield.
- Een aantal strafmaatregelen noemen waar Duitsland zich aan moest houden.
- Opnoemen welke landen aan de Tweede Wereldoorlog hebben meegedaan en hoe de bondgenootschappen heetten.
- De landen benoemen die door Duitsland waren bezet tijdens de Tweede Wereldoorlog.
- Een aantal belangrijke gebeurtenissen noemen die in Nederland en in Europa zijn voorgevallen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze herken je en kun je in de juiste volgorde van tijd plaatsen.
- Een aantal belangrijke historische personen noemen en beschrijven wat hun rol was tijdens de Tweede Wereldoorlog.
- Aan de hand van voorbeelden beschrijven welke vormen van verzet je had tijdens de Tweede Wereldoorlog en wat deze inhielden.
- Weten waarom de oorlog in Oekraïne is ontstaan.
- Weten wat de Sovjet-Unie is.
- Weten wat de Koude Oorlog was.
- Uitleggen wat Poetin met oorlog in Oekraïne wil bereiken.
- Weten hoe andere landen gereageerd hebben op deze oorlog in Oekraïne.
- Uitleggen wat de gevolgen van deze oorlog in Oekraïne zijn voor Nederland.
Wat gaan we doen?
|
Projectdelen:
|
Onderwerpen:
|
|
Inleiding / introductie
|
Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog
|
|
Projectdeel 1
|
Aanloop en start van de Tweede Wereldoorlog
|
|
Projectdeel 2
|
Nederland in de oorlog
|
|
Projectdeel 3
|
Anne Frank - Het Achterhuis
|
|
Projectdeel 4
|
Het verzet
|
Introductieopdracht
In het Limburgse dorp IJsselstein ligt de grootste militaire begraafplaats van Nederland. Er liggen Duitse soldaten begraven die hier vochten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op de foto maken scholieren de kruisen schoon. Er liggen meer dan 30.000 soldaten begraven. In de Tweede Wereldoorlog zijn in totaal 55 miljoen mensen omgekomen. De helft daarvan was soldaat. Duitsland was onder leiding van Adolf Hitler de oorlog in 1939 begonnen. De oorlog eindigde in 1945.
Voor dat jullie aan de introductieopdrachten beginnen, maak je eerst een nieuwe map in jouw Google drive aan: M&M Oorlog & Verzet.
Maak vervolgens in hetzelfde mapje, 5 mapjes aan:
- Introductieopdracht
- Projectdeel 1
- Projectdeel 2
- Projectdeel 3
- Projectdeel 4
Is bovenstaande gelukt? Succes met de volgende opdrachten.
Opdracht 1: Ga met je groepje in gesprek over de Tweede Wereldoorlog. Wat weten jullie al over Tweede Wereldoorlog? Denk aan gebeurtenissen, plaatsen, feiten en namen. Kies iemand die aantekeningen maakt en alles noteert.
Opdracht 2: Neem gezamenlijk nu de aantekeningen door. Bedenk samen welke woorden in het woordweb komen en vul met die woorden, het woordweb in. Dit woordweb krijg je van je experts. Schrijf als eerst in het midden van het woordweb ''Tweede Wereldoorlog''.
Opdracht 3: Geef de wolkjes met woorden die bij elkaar horen dezelfde kleur.
Opdracht 4: Bekijk de foto over de Nederlandse scholieren. Duitse soldaten hebben in de Tweede Wereldoorlog veel slachtoffers gemaakt, ook in Nederland. Wat vinden jullie ervan dat scholieren Duitse kruisen schoonmaken? Vinden jullie dat goed of vinden jullie dat niet goed? Leg uit waarom.
PD 1: Tweede Wereldoorlog
1. Theorie
Dit is geen vredesverdrag, maar een wapenstilstand voor twintig jaar.’ Dat zou de Franse generaal Foch hebben gezegd, nadat in 1919 het Verdrag van Versailles was getekend. Hij kreeg gelijk: twintig jaar later begon Duitsland de Tweede Wereldoorlog. Die oorlog had meer doden en meer verwoesting tot gevolg dan alle oorlogen in de twee eeuwen daarvoor bij elkaar. Tientallen miljoenen soldaten kwamen om en minstens evenveel burgers. Onder hen waren zes miljoen joden die door de Duitsers werden vermoord. Duizenden steden werden verwoest of zwaar beschadigd. Miljoenen mensen raakten dakloos. In de Tweede Wereldoorlog werd niet alleen in Europa gevochten, maar ook in Azië en Afrika. Eén van de oorzaken voor het uitbreken van de van de Tweede Wereldoorlog was onder andere ‘Het Verdrag van Versailles’. Om het ontstaan van de Tweede Wereldoorlog te kunnen begrijpen, gaan we terug naar 28 juni 1919, ongeveer 7 maanden nadat een einde kwam aan de Eerste Wereldoorlog, toen in het Franse Versailles, het Verdrag van Versailles werd ondertekend.
Tussenopdracht 1
Bekijk als eerst de onderstaande filmpjes en lees de informatie door.
https://www.youtube.com/watch?v=kpF3Y5wJndM
https://www.mrchadd.nl/academy/vakken/geschiedenis/het-verdrag-van-versailles
Tijdens Het Verdrag van Versailles werden afspraken gemaakt met Duitsland waarbij Duitsland strafmaatregelen opgelegd kreeg van de geallieerden.
Opdracht infographic:
Maak als groep een infographic over Het Verdrag van Versailles waarin jullie duidelijk het volgende laten terugkomen:
- Tijd (Wanneer was Het verdrag van Versailles?)
- Plaats (Waar?)
- Aanwezige geallieerde landen + Duitsland
- Minimaal 4 strafmaatregelen die Duitsland opgelegd kreeg
Opdracht vergelijkingsschema:
De Tweede Wereldoorlog wordt met een reden ‘een wereldoorlog’ genoemd. Dit komt omdat er veel landen aan de oorlog meededen. Door deze opdracht te maken, kom je meer te weten welke landen aan de Tweede Wereldoorlog hebben deelgenomen.
Jullie gaan een vergelijkingsschema maken van de landen die meededen aan de Tweede Wereldoorlog.
Tussenopdracht 2:
Geallieerden en As-mogendheden
Opdracht:
Geef antwoord op de vragen hieronder en vul het schema verder in.
- Hieronder zie je twee kolommen staan. In deze kolommen vul je de landen en de groepen in die met elkaar vochten in de Tweede Wereldoorlog. Vul eerst bovenaan de kolommen de namen in van de twee groepen landen die er in de Tweede Wereldoorlog waren.
- Hieronder vinden jullie een bestand met de vlaggen die jullie nodig hebben bij deze opdracht. Plak de juiste vlag in de juiste kolom. Je hoeft hiervoor het werkblad niet uit te printen, maar maak deze opdracht in een google-document.
- Schrijf onder iedere vlag de naam van het land.
|
Groep 1
naam:
|
Groep 2
naam:
|
| |
|
Vlaggen
Tussenopdracht 3:
De Tweede Wereldoorlog heeft zich niet alleen in Nederland afgespeeld. Er waren veel meer landen uit Europa bij deze oorlog betrokken. Zo heeft Duitsland grote stukken van Europa veroverd. Om hier meer over te weten te komen, ga je een aantal dingen uitzoeken. Bekijk de kaart en werk stap 1 t/m 7 uit bij tussenopdracht 3.
Opdracht:
Volg de onderstaande stappen:
- Maak een overzicht van alle landen die Duitsland heeft veroverd.
- Zet die veroveringen keurig op volgorde van jaar.
- Van je experts krijg je de kaart van Europa.
- Zoek op het internet of kijk op de kaart van de ‘’Expansie van de As-mogendheden (1933-1942)’’ en geef op de kaart het volgende weer:
- Kleur op je kaart alle Europese landen die door Duitsland veroverd zijn rood.
- Kleur de bondgenoten van Duitsland groen.
- Schrijf de landen op die niet in oorlog waren met Duitsland. Dit kun je doen door bijvoorbeeld op de kaart de landen op te zoeken die niet meededen. Kleur die landen grijs.
Eindopdracht PD 1
Eindopdracht:
Jullie gaan als groepje een collage maken over het verloop van de Tweede Wereldoorlog. Hiervoor moeten jullie de kennisbank over de Tweede Wereldoorlog doornemen:
Kennisbank Tweede Wereldoorlog
Zorg dat er minimaal tien gebeurtenissen in de collage verwerkt zijn. Je mag ook extra informatie zoeken op het internet.
Wat moet er in jullie collage terugkomen?
- Geef je collage een goede titel.
- Zoek zoveel mogelijk knipsels (minimaal 10) die te maken hebben met de informatie die je wilt vertellen.
- Plak de knipsels op een groot vel papier of stel je collage digitaal samen.
PD 2: Nederland in de oorlog
Tussenopdracht 1
Opdracht:
De Tweede Wereldoorlog is ook in Nederland uitgevochten. De oorlog begon voor Nederland op 10 mei 1940. Uiteindelijk moest Nederland zich al vrij snel overgeven. Dit gebeurde na het bombardement op Rotterdam. Kijk naar het filmpje hieronder. Maak vervolgens de vragen onder het filmpje in Google docs.
https://schooltv.nl/video/bommen-op-rotterdam-duitse-bommenwerpers-bestoken-de-binnenstad-van-rotterdam/
- Op welke datum werd Nederland binnengevallen?
- Er werd een "Ultimatum" naar de burgermeester van Rotterdam gestuurd. Leg uit wat een ultimatum is en waarom de Duitsers dit deden.
- Op welke datum werd Rotterdam gebombardeerd?
- Waardoor gingen er veel mensen dood tijdens het bombardement, denk jij?
- Waarom gaf de Nederlandse regering zich uiteindelijk over?
Tussenopdracht 2:
Opdracht:
In de meidagen van 1940 is er door Nederlandse soldaten op meerdere plekken in ons land gevochten. Een van de plekken waar er het hardst gevochten is, is op de Grebbeberg. Hier hadden de Nederlandse soldaten loopgraven en andere plekken om zich te verdedigen aangelegd om de Duitsers tegen te houden. De Duitsers waren echter te sterk en Nederland heeft het maar een paar dagen volgehouden. Geef antwoord op de vragen hieronder. Zie voor informatie de volgende site en bekijk het filmpje.
https://anderetijden.nl/artikel/472/De-slag-om-de-Grebbeberg
- Wat was het geheim van Grebbeberg en het gebied dat er omheen lag? En waarom was het goed te verdedigen?
- De Nederlandse soldaten konden niet lang stand houden tegen de Duitsers. Noem 3 redenen waarom dit niet lukte.
- Hoeveel Nederlandse en hoeveel Duitse soldaten kwamen bij de slag om het leven?
Tussenopdracht 3:
Op 17 september 1944 bedachten de geallieerden een gevaarlijk en gedurfd plan, namelijk Operatie Market Garden. De bedoeling was om na de invasie in Europa voor het eind van 1944 een einde aan de oorlog te kunnen maken. Ga op het internet op zoek naar informatie om de volgende opdracht te kunnen maken. Tip: je mag ook de Bostatlas van de Tweede Wereldoorlog gebruiken, blz. 110! Hier hebben we er een aantal van liggen in de kast.
Opdracht:
Teken als groep deze Operatie op een groot vel papier uit. Begin eerst met het uittekenen van het deel van Nederland waar deze Operatie plaatsvond. Jullie mogen op de kaart met eigen bedachte symbolen de Operatie aangeven. Je mag ook met plaatjes de Operatie uitbeelden.
Op de kaart moeten de volgende onderdelen duidelijk worden weergegeven.
Dit is jullie checklist waar de opdracht aan moet voldoen.
- Frontlijn op 17 september 1944
- Bezet gebied
- Geallieerd gebied
- Opmars geallieerden
- Hoofdroute van de invasie
- Brug
- Vernielde brug
- Luchtlanding met parachutes
De volgende plaatsen moeten weergegeven worden met stipjes: Weert, Valkenswaard, Veldhoven, Eindhoven, Helmond, Best, Sint-Oedenrode, Veghel, Vught, ’s Hertogenbosch, Grave, Oss, Nijmegen, Elst, Arnhem, Oosterbeek, Wageningen en Ede.
Eindopdracht PD2
Eindopdracht PD2:
Jullie hebben nu door het maken van een aantal opdrachten al heel veel geleerd over het verloop van de Tweede Wereldoorlog in Europa en in Nederland. Voor de laatste opdracht ga je een mooie overzichtstijdbalk maken van de Tweede Wereldoorlog. Maar dit wordt geen normale tijdbalk, maar een ‘dubbele tijdbalk’. Je gaat in de tijdbalk namelijk belangrijke gebeurtenissen verwerken uit de Tweede Wereldoorlog in Europa en uit Nederland waar je nu al iets over weet. Lees de opdrachten eerst goed door, voordat je aan de slag gaat. Je maakt de opdracht met je groepje samen. Je mag een tijdbalk op papier maken of je mag de tijdbalk op de computer maken. Zorg voor een goede taakverdeling.
- Maak een tijdbalk op A3 papier die loopt van 1930 tot en met 1950.
- Zet aan de bovenkant 8 gebeurtenissen die met Europa te maken hebben. Denk hierbij aan veldslagen, wanneer Hitler aan de macht kwam, het begin van de oorlog, de dood van Hitler, etc. Trek lijnen naar de juiste plek op de tijdbalk.
- Zoek bij iedere gebeurtenis een passende afbeelding.
- Schrijf bij iedere afbeelding ook het jaartal.
- Zet aan de onderkant 8 gebeurtenissen die met Nederland te maken hebben. Denk hierbij aan bombardement van Rotterdam, Grebbelberg, Operatie Market Garden, etc. Trek lijnen naar de juiste plek op de tijdbalk.
- Zoek bij iedere gebeurtenis een passende afbeelding.
- Schrijf bij iedere afbeelding ook het jaartal.
- Bedenk een passende titel bij de tijdbalk en zet deze erboven.
PD 3: Jodenvervolging - Anne Frank
Inleiding
Bij projectdeel 3 gaan we het onder andere hebben over het verzet, Anne Frank en staan we stil bij de slachtoffers die zijn omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als het goed is, zijn jullie nu al een tijdje bezig met het lezen van het dagboek van Anne Frank. De Joodse Anne Frank was tijdens de Duitse bezetting van Nederland in 1942 ondergedoken voor de nazi’s. Na twee jaar werd ze ontdekt. In 1945 stierf ze in concentratiekamp Bergen-Belsen. Anne Frank was één van de Joden die omkwam in de kampen die door de nazi's werden gebouwd. Eerst ga je op de volgende pagina's meer lezen over de Jodenvervolging, je gaat een onderzoek doen naar een deel van de geschidenis van de Tweede Wereldoorlog en we gaan in op Anne Frank.
Kamp Bergen-Belsen waar Anne Frank omkwam.
Theorie
Lees eerst de theorie, voordat je verder gaat met tussenopdracht 1!
In 1935 voerde Hitler in Neurenberg, de Nuerenberger rassenwetten in. Dit waren wetten die Joden discrimineerden. Joden mochten bijvoorbeeld niet meer trouwen met 'echte' Duitsers. Langzaam kregen Joden steeds minder rechten. In de nacht van 9 op 10 november 1938 vielen nazi's in heel Duitsland Joden aan. Ze staken synagogen in brand, vernielden Joodse winkels en vermoordden honderden Joden. Deze nacht werd de Kristallnacht genoemd. Hiermee hoopten de nazi's dat de Joden zouden emigreren. Volgens Hitler waren Joden de oorzaak van alle ellende waar Duitsland en de wereld mee te maken hadden, De haat tegen Joden wordt antisemitisme genoemd, wat al meer dan 2000 jaar bestond.
Tijdens de aanval op Polen en de Sovjet-Unie vermoordden de nazi's 1,5 miljoen Joden. Het liefst wilde Hitler dat alle Joden werden vernietigd. Omdat veel mensen dat zouden afkeuren, kon hij dat niet openlijk doen. In 1941 bedachten de nazi's toch een oplossing: de Joden moesten in het geheim worden vergast. Zij lieten in Oost-Europa vernietigingskamopen bouwen, zoals Auschwitz en Treblinka. In heel Europa werden Joden opgepakt en met treinen naar die vernietigingskampen gebracht. Bijna niemand wist wat er in die kampen gebeurde. De vernietiging van de Joden door de nazi's werd de Holocaust genoemd. De nazi's vermoordden 6 miljoen van de 9 miljoen Europese Joden.
Duitsers groeten Hitler met de Hitlergroet
De toegangspoort van vernietigingskamp Auschwitz
Tussenopdracht 1
Lees nog een keer de 'Vernietigng van Joden', bekijk de afbeeldingen op de vorige pagina en zoek extra informatie op het internet.
Tussenopdracht 1a) Schrijf drie voorbeelden op van hoe Joden werden gediscrimineerd.
Tussenopdracht 1b) Waarom hadden de nazi's een hekel aan Joden?
Tussenopdracht 1c) Als de Joden de toegangspoort van Auschwitz zagen (zie afbeelding vorige pagina), lazen ze de woorden Arbeit macht Frei. Dat betekent: 'Als je werkt, dan kom je vrij.' Waarom was dat een leugen?
Tussenopdracht 1d) Hoe heet de vernietiging van Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog?
Tussenopdracht 1e) Tussen 1933 en 1945 was de Hitlergroet (zie afbeelding vorige pagina) in Duitsland verplicht. Bedenk waarom de Hitlergroet nu strafbaar is.
Theorie Struikelstenen
De naam struikelsteen is de Nederlandse vertaling van het Duitse woord Stolperstein. Het is een betonnen steentje dat aan de bovenkant is bedekt met een dun messing plaatje. De steen heeft een afmeting van 10 x 10 cm.
In dit plaatje zijn de gegevens geprint van het slachtoffer zoals naam, geboortejaar, datum van wegvoering, datum van overlijden, de naam van het kamp waar het slachtoffer overleden is of de plaats waar het slachtoffer gefusilleerd is. Met bovenin de toevoeging 'Hier woonde'. De stenen liggen vlak in de straat, gelijk met de andere bestrating, maar zullen opvallen door hun kleur en de lichtweerkaatsing. De aandacht van de voorbijganger zal er door getrokken worden en deze zal uitgenodigd worden om stil te staan en de informatie op de struikelsteen te lezen.
De voorbijganger moet door de knieën en het hoofd buigen. Hij buigt op deze manier als het ware voor het slachtoffer. Het struikelen is dus niet letterlijk struikelen, het struikelen is hier symbolisch bedoeld. Hieronder zie je een voorbeeld van een struikelsteen die we in Helmond hebben, te bezichtigen op de Molenstraat.
Struikelstenen Helmond - Molenstraat
Tussenopdracht 2
Bij deze tussenopdracht 2 van projectdeel 3 gaan jullie een presentatie maken in Google Presentation of in Prezi. Het is belangrijk dat oorlogsslachtoffers niet vergeten mogen worden. Eén van de dingen die in jullie presentatie terug moet komen, is een onderzoek naar een persoon/familie waarvan de naam op een struikelsteen staat. Zorg ervoor dat jullie presentatie niet zoveel tekst bevat en ondersteunt wordt met filmpjes en plaatjes. Jullie presentatie mag maximaal uit 10 dia's bestaan. Waar moet jullie presentatie over gaan? Wat moet er in komen te staan?
- Een of twee dia’s over ‘’Jodenvervolging’’
- Geef een beschrijving van de term Jodenvervolging en geef voorbeelden van Jodenvervolging in Nederland en buiten Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.
https://www.jck.nl/nl/longread/chronologie-van-de-jodenvervolging
- Een of twee dia’s over ‘’Omgekomen persoon / familie ‘’
- Een onderzoek doen naar een persoon / familie waar een struikelsteen van is gemaakt. Je kunt als basis van je onderzoek gebruik maken van de website ‘Wordt gemist’ van Joods Monument: https://www.joodsmonument.nl/wordt-gemist/zoeken
Kies hier een persoon uit en zoek een foto erbij, een verhaaltje dat bij deze persoon of familie hoort, het adres waar deze persoon woonde en uit welke personen deze familieleden bestond.
- Eén of twee dia’s over de ‘’NSB’’
https://www.tweedewereldoorlog.nl/kennis/themas/ondermijning-rechtstaat-en-bezetting/politieke-partijen/nsb/
- Eén of twee dia’s over de ‘’Het Verzet’’
- Wat houdt het verzet in? Welke vormen van verzet waren er? Geef voorbeelden. Noem 2 verzetshelden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zoek een plaatje erbij.
-
- Eén of twee dia’s over de ‘’Hongerwinter’’
- Wat was de Hongerwinter? Wanneer begon de Hongerwinter? Waarom begon de Hongerwinter? Hoe overleefden de mensen de Hongerwinter (geef voorbeelden)? https://npokennis.nl/story/157/hoe-erg-was-de-hongerwinter-in-nederland
- Eén of twee dia’s over ‘’De Bevrijding’’
- Wanneer was de bevrijding van Zuid-Nederland en hoe werd Zuid-Nederland bevrijd? Wanneer was de bevrijding van de rest van Nederland en hoe werd de bevrijding van de rest van Nederland bevrijd?
Tussenopdracht 3
Anne Frank – Het Achterhuis
Voor deze opdracht heb je deze link nodig: https://www.annefrank.org/nl/anne-frank/het-achterhuis/#/house/20/
Bekijk alles goed en luister goed naar de verhalen. Beantwoord vervolgens de onderstaande vragen.
- Hoe heet de achtste onderduiker en wat is het beroep van deze nieuwe huisgenoot?
- Hoe oud werd Anne toen ze haar dagboek kreeg?
- Waarom noemde Anne haar dagboek Kitty?
- Noem drie redenen waarom Anne het leven in het Achterhuis zwaar vond.
- Op 17 juli 1943 wordt Amsterdam-Noord gebombardeerd. Wat was het eigenlijke doelwit van de bommen?
- Hoe lang is Anne als ze voor het laatst gemeten is?
- Waarom noemt Anne haar vader altijd 'Otto en zijn onafscheidelijke Dickens'?
- Wat vindt moeder Edith van Anne?
- Tussen welke tijdstippen mag Anne in de wasruimte?
- Wat is volgens Anne een van de 12 schoonheden?
- Dieptepunt van het slechte eten is de boerenkoolstamppot van 14 maart. Waar ruikt de stank naar?
- Waarom is het erg voor de onderduikers in het Achterhuis dat de groenteboer wordt opgepakt?
- Wanneer besloot Anne haar dagboek te bewerken tot boek?
- Wat voor soort boom zag Anne vanuit het zolderraam?
De antwoorden van vraag 1 t/m 4 kun je vinden in de kamer van Anne Frank.
De antwoorden van vraag 5 t/m 8 kun je vinden in de kamer van de familie Frank.
De antwoorden van vraag 9 en 10 vind je in de wasruimte.
In de kamer van de familie Van Pels vind je de antwoorden op vraag 11 en 12 en de antwoorden op vraag 13 en 14 zijn te vinden op de zolder.
|
Eindopdracht PD3
Je gaat een persoonlijke brief schrijven aan Anne Frank. Hieronder kun je lezen hoe je een persoonlijke brief moet schrijven:
Dagtekening
Helmond, 10 maart 2022
Schrijf de dagtekening rechts bovenaan de brief.
Tussen de plaats en de datum staat een komma.
Aanhef
Hoi Anne,
Vergeet niet een komma achter de aanhef te zetten.
Inleiding, kern, slot
Begin de eerste zin altijd met een hoofdletter.
Bouw je brief op in alinea's.
- Inleiding (Ik schijf je omdat ………)
- Kern (Leg uit, geef je mening, geef voorbeelden, etc.)
- Slot (Vat kort samen; ‘’Kortom …………….)
Slotgroet
Groetjes,
Liefs,
Vergeet niet een komma achter de slotgroet te zetten.
Naam
Ali
Zet onder de brief je naam.
Begin je naam altijd met een hoofdletter.
Inhoud van je brief
- Inleiding; leg uit in het kort dat je deze brief schijft omdat je haar dagboek gelezen hebt of bezig bent met het lezen van haar dagboek en dat je wat dingen kwijt wilt.
- Je geeft je mening over de gebeurtenissen uit het dagboek.
- Je kunt vertellen hoe je het zou vinden om te moeten leven in oorlog.
- Je kunt vertellen hoe het is om te leven zonder oorlog.
- Je kunt vertellen over bedreigde kinderen in onze tijd.
- Spreek een wens of een hoop uit.
PD 4: Oorlog Rusland - Oekraïne
Waarschijnlijk heb je er wel iets over gehoord in het nieuws of van je ouders: er is oorlog tussen Rusland en Oekraïne. En misschien heb je hier vragen over. Waarom is die oorlog ooit begonnen? Wat betekent het als Rusland dreigt met kernwapens? En krijgen we in Nederland ook oorlog? Daar gaat dit projectdeel over.
Wat was de Sovjet Unie?
De Sovjet-Unie was de naam van een enorm grote samenwerking van landen. Naast Rusland, waren nog 14 andere landen onderdeel van de Sovjet-Unie: Oekraïne, Wit-Rusland, Estland, Letland, Litouwen, Moldavië, Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Kirgizië, Oezbekistan, Tadzjikistan en Turkmenistan. In 1991 telde de Sovjet-Unie 293 miljoen inwoners.
In de Sovjet-Unie was één politieke partij de baas, de communistische partij. De Sovjet-Unie was dus een communistische staat.
Vanaf 1990 wilden steeds meer Sovjetlanden meer zeggenschap over hun eigen land. De bevolking protesteerde steeds vaker tegen de leiders van de Sovjet-Unie. Ze wilde meer vrijheden zoals in het Westen van Europa. Uiteindelijk viel in 1991 de Sovjet-Unie uit elkaar.
Opdracht 1
Bekijk de video en dan beantwoord je de vragen. wat is communisme
a) Wat is een kenmerk van het communisme?
b) De Sovjet-Unie bestaat niet meer, maar er zijn nog landen die communistisch zijn. Zoek op internet naar nog twee communistische landen.
c) Wat denk jij? Lijkt Rusland nog steeds op een communistisch land? Leg je antwoord uit.
Wat was de Koude Oorlog?
Na de Tweede Wereldoorlog werd de macht over Duitsland verdeeld over vier landen: De Verenigde Staten, Frankrijk, Engeland én de Sovjet-Unie. Dit leidde tot twee partijen: Het ‘Oostblok’ met de Sovjet-Unie aan de ene kant en het ‘Westblok’ met de andere drie landen aan de andere kant. Beide partijen hadden, en hebben, andere ideeën over hoe de wereld eruit zou moeten zien.
De twee partijen kregen ruzie. Bang dat het Westblok het Oostblok zou aanvallen, en andersom. Daardoor ontstond “de Koude Oorlog”. Er was niet “echt” oorlog: er werd namelijk niet gevochten. Maar er was wel een strijd tussen deze twee partijen. Beide partijen verzamelden veel wapens en de legers stonden klaar om aan te vallen.
Het Westblok richtte daarom de NAVO op. De NAVO is een samenwerking tussen “Westerse landen” op het gebied van defensie. De landen die lid zijn van de NAVO, hebben beloofd elkaar te beschermen als ze worden aangevallen. Nederland is ook lid van de NAVO.
Opdracht 2
Bekijk de video en dan beantwoord je de vragen. Het begin van de Koude Oorlog
a) Noem twee verschillen tussen het leven in het westen en het oosten van Duitsland.
b) Wat spraken de landen af toen ze de NAVO oprichtten?
c) De Sovjet-Unie en andere Oostbloklanden maakten ook zo’n soort afspraak met elkaar. Hoe heet deze samenwerking?
d) Waarom bleven beide “blokken” atoomwapens maken?
De NAVO is een groep landen die heeft beloofd om elkaar te beschermen met hun legers. De NAVO is ooit onstaan om deze landen te beschermen tégen de Sovjet Unie. Alle landen in de EU zitten ook in de NAVO, net als Nederland. Dat Oekraïne bij de NAVO wil, betekent dus dat ze nóg minder met Rusland te maken willen hebben.
Opdracht 3
Bekijk de video en dan beantwoord je de vragen. NAVO oefening in Noorwegen
- Noem 10 landen die bij de NAVO horen. Maak gebruik van Google.
b) Waarom wil Oekraïne bij de NAVO?
c) Wat vindt Rusland ervan dat Oekraïne bij de NAVO wil, denk je?
d) Zweden en Finland zijn geen lid van de NAVO. Willen zij wel lid worden van de NAVO? Zoek het antwoord op Google.
e) Op welke manier zie je dat de NAVO nu toch actief is in de oorlog van Oekraïne en Rusland?
Waarom valt Poetin Oekraïne aan?
Vroeger hoorde Oekraïne bij de Sovjet-Unie. Dat was een groep landen die samen één regering hadden. De Russen waren de baas over de Sovjet-Unie, en dus ook de baas over Oekraïne. De Sovjet-Unie viel in 1991 uit elkaar en Oekraïne werd een onafhankelijk land. Maar Oekraïne was nog steeds erg gericht op Rusland. De laatste jaren richt Oekraïne zich steeds meer op het Westen: ze willen graag bij de Europese Unie en minder invloed van Rusland in hun eigen land. Om zich te beschermen tegen Moskou willen ze zelfs bij de NAVO.
Rusland wil veel invloed houden in Oekraïne en is in 2014 zelfs al een keer Oekraïne binnengevallen om een gebied (de Krim) af te pakken. Dit deden ze omdat ze hoopten Oekraïne bang te maken en er zo voor te zorgen dat ze een bondgenoot van Rusland zouden blijven. Dat heeft niet gewerkt: de meeste Oekraïners zijn steeds meer voor Europa en tegen Rusland. Daarom is Rusland nu binnengevallen.
Opdracht 4
Bekijk de video. In de video zie je een speech van de president van Rusland, Vladimir Poetin. Speech van Poetin
a) Leg in twee zinnen uit waarom Poetin Oekraïne is binnengevallen.
Opdracht 5: Lees het onderstaande nieuwsartikel en beantwoord dan de vragen..
|
Honderden antioorlogsdemonstranten opgepakt in Rusland, ook elders protesten.
Meer dan zestienhonderd mensen zijn donderdag in Rusland opgepakt bij demonstraties tegen de invasie in buurland Oekraïne. Dat meldt de organisatie OVD-Info, die al jarenlang protesten en arrestaties in Oost-Europa bijhoudt.
De Russische autoriteiten hebben mensen gewaarschuwd om niet te gaan demonstreren. Zij kunnen rekenen op zware straffen. Een mensenrechtenactivist in Moskou, Marina Litvinovitsj, werd gearresteerd voor haar woning, nadat ze had opgeroepen te protesteren tegen de oorlog in Oekraïne.
Bron: NU.nl, 2022 |
a) Wat vindt de Russische bevolking van de oorlog? Leg je antwoord uit met behulp van de bron.
b) Mag je vrij je mening uiten als je in Rusland woont? Leg je antwoord uit met behulp van de bron.
Wat wil Poetin bereiken?
Nu we weten wat de Sovjet-Unie, de Koude Oorlog en de NAVO zijn, kunnen we de grote vraag beantwoorden. Waarom is Poetin deze oorlog begonnen?
Vladimir Poetin is groot fan van de Sovjet-Unie: één groot Rusland. Tijdens de Koude Oorlog werkte hij bij de geheime dienst van de Sovjet-Unie. Hij maakte het uit elkaar vallen van de Sovjet-Unie van dichtbij mee.
Steeds meer landen van de voormalige Sovjet-Unie zoeken aansluiting bij het Westblok. Hierdoor neemt de invloed die Rusland op deze landen heeft, af. Volgens Vladimir Poetin horen deze landen bij de “Russische wereld” en zouden ze meer naar Rusland moeten kijken, in plaats van naar de Europese Unie of Amerika.
Opdracht 6
Bekijk de bovenstaande video en daarna beantwoord je de vragen. De wereld door de ogen van Poetin.
a) Wat wordt bedoeld met de “Russische wereld”?
b) Wat wil Poetin volgens jou nu bereiken?
Hoe reageren andere landen op de Russische inval op Oekraïne?
De meeste landen reageren boos op Rusland. Ze vinden dat het Russische leger zo snel mogelijk moet stoppen met de aanvallen. De president van Rusland, Vladimir Poetin, lijkt dit niet van plan. Om ervoor te zorgen dat hij wel gaat luisteren, nemen veel landen (waaronder Nederland) nu maatregelen: economische sancties.
De vraag is of die maatregelen gaan helpen. Rusland zal economisch veel last krijgen van de sancties. Aan de andere kant: Poetin heeft genoeg middelen om het lang vol te houden. En hij lijkt niet te willen buigen voor de dwang van andere landen.
De NAVO-landen vechten nu niet in Oekraïne. Oekraïne is geen lid van de NAVO en de Europese Unie, dus Nederland en andere landen hoeven niet te vechten. Dit kan veranderen als Rusland ook andere landen aanvalt, zoals Polen, of andere landen die lid zijn van de EU of NAVO. De kans dat dit gebeurt, lijkt op dit moment klein. Een aantal landen in de EU heeft wel gezegd dat ze wapens gaan leveren aan Oekraïne, om het land te steunen.
Poetin dreigt op dit moment om zijn kernwapens in te zetten. Er zijn vaker landen die dreigen om hun kernwapens in te zetten, maar dit gebeurt bijna nooit. Als Poetin daadwerkelijk kernwapens zal gebruiken, dan ontketent hij een oorlog met alle NAVO-landen. Tegen al die landen kan hij niet op, dus waarschijnlijk zal hij dit niet riskeren.
Op dit moment houden andere landen het dus bij economische sancties. Ze hopen dat dit Poetin afschrikt.
Opdracht 7
a) Hoe hebben andere landen gereageerd op de oorlog? Leg uit.
b) Wat gaat de NAVO doen, denk je?
c) Zoek naar het laatste nieuws op internet. Vat in drie zinnen samen wat er de laatste dagen allemaal is gebeurd.
Opdracht 8: Bekijk de video en dan beantwoord je de vragen. Hoe kunnen andere landen Rusland straffen?
a) Wat zijn economische sancties?
b) Kun je voorbeelden van economische sancties tegen Rusland noemen?
c) Welke landen doen mee met de sancties?
d) Wat is het effect van de sancties op de landen zelf?
Komt er oorlog in Nederland?
Rusland en Oekraïne liggen ver bij ons vandaan. Dat kun je ook zien op de kaart hieronder. Tussen Nederland en Oekraïne liggen een heleboel NAVO-landen. Deze landen zullen elkaar beschermen tegen Rusland.
Bovendien vechten we nu niet in Oekraïne. Dat zal ook niet snel gaan gebeuren. Áls we gaan vechten, dan zullen we met heel veel landen tegelijk tegenover Rusland staan. Rusland kan dan al die landen niet tegelijk aanvallen.
De oorlog kan wel andere gevolgen voor Nederland hebben. We hebben vier mogelijke gevolgen voor je op een rij gezet:
De gevolgen voor Nederland:
- Economische gevolgen. Nederland doet mee aan de economische sancties. Daar krijgt onze eigen economie waarschijnlijk ook last van. We zullen namelijk geld mislopen als we niet met Rusland handelen.
- Gas uit Rusland. Rusland wil Nederland misschien straffen voor de sancties, bijvoorbeeld door geen gas meer aan Nederland te leveren. Dan wordt het heel duur om je huis te verwarmen.
- Militaire paraatheid. Ons leger kan worden opgeroepen door de NAVO om de grenzen van NAVO-landen te beschermen. Daarom zijn onze militairen nu veel drukker en zichtbaarder dan eerst.
- Vluchtelingen. Veel mensen vluchten uit Oekraïne, weg van de oorlog. Deze vluchtelingen moeten in andere landen worden opgevangen. Ze kunnen ook in Nederland terecht komen.
Opdracht 9
a) Bekijk de vier gevolgen. Welk gevolg vind jij zelf het ergst? Leg uit waarom?
b) Wat vind jij: moeten we ook echt gaan vechten met Rusland? Leg uit waarom wel of waaron niet.
c) Wat vind je ervan dat Nederland zelf last heeft van de economische sancties tegen Rusland? Leg je antwoord goed uit.
Eindopdracht PD 4
Beantwoord de volgende drie vragen:
1. Ben jij bang voor een oorlog in Nederland? Leg je antwoord uit met behulp van de theorie uit dit projectdeel.
2. Leg uit waarom sommige mensen bang zijn voor oorlog in Nederland. Gebruik de theorie uit dit projectdeel.
3. Leg uit waarom er waarschijnlijk geen directe oorlog in Nederland komt. Gebruik de theorie uit dit projectdeel.
Eindopdracht: Schrijf een artikel over de vraag: Moeten we bang zijn voor een oorlog in Nederland? Gebruik de argumenten die je bij vraag 1, 2 en 3 hebt opgeschreven. Verwerk ook jouw antwoorden uit dit hele projectdeel.
How to: Artikel schrijven
Eindopdracht: Het Achterhuis nabouwen!
Bij tussenopdracht 3 van projectdeel 3 hebben jullie een aantal vragen beantwoord over Het Achterhuis en jullie hebben een persoonlijke brief geschreven. Nu gaan jullie met z'n allen een uitdaging aan, namelijk Het Achterhuis nabouwen. Elk groepje maakt/bouwt een kamer/ruimte van Het Achterhuis na. Nadat alle groepen klaar zijn, leggen jullie allemaal de kamers/ruimtes op- en naast elkaar zodat Het Achterhuis is nagebouwd in het klein. Hieronder zien jullie een doorsnede van Het Achterhuis. De ruimtes/kamers zijn genummerd. Bijvoorbeeld ruimte 1 (Het magazijn), wordt door groepje 1 gemaakt en ruimte 2 (de keuken) door groepje 2, enzovoorts. Op de site van https://www.annefrank.org/nl/anne-frank/het-achterhuis/ kunnen jullie precies zien hoe Het Achterhuis eruitziet. Zorg voor een goede taakverdeling. Eén iemand van elk groepje overlegt eventueel met een ander groepje om er voor te zorgen dat de kamers/ruimtes goed bij elkaar aansluiten. Dit is heel erg belangrijk voor de onderlinge afstemming.
