Communisme, opkomst en ondergang van een ideologie

Communisme, opkomst en ondergang van een ideologie

Inleiding

Zwaar werk in een ijzerwalsfabriek in de 19e eeuw
Zwaar werk in een ijzerwalsfabriek in de 19e eeuw

Zoals je wel vaker hebt gehoord, leven we in een goede tijd. Er is geen hongersnood, de gezondheidszorg is goed, je kunt naar school en de supermarkten liggen vol met allerlei lekkers. Dat is wel eens anders geweest. In de 19e eeuw was het in Europa zo dat veel mensen heel hard moetsen werken, maar toch nauwelijks te eten hadden. Er was veel armoede, vooral onder kinderen.

Sommigen deden er niets aan, maar anderen wilden juist die arme mensen helpen. Een voorbeeld van zo iemand was William Booth. Hij heeft samen met zijn vrouw het Leger des Heils opgericht. Het doel was de daklozen te helpen. Anderen vonden dat maar onzin. Die arme mensen moesten zichzelf kunnen redden. Iedereen is toch immers vrij en moet kunnen doen wat hij of zij wil.

 

Karl Marx

Marx laat zijn ideeën printen en verspreiden
Marx laat zijn ideeën printen en verspreiden

Karl Marx leefde ook in de 19e eeuw en zag alle ellende in de steden en de dorpen. Hij vond dat er iets aan gedaan moest worden. Hij vond echter dat het niet moest worden gedaan zoals mensen als William Booth het deden. Hij vond dat de arbeiders moesten strijden tegen hun onderdrukkers. Hij wilde revolutie tegen de fabriekseigenaren, de koningen en zelfs de kerk.

De arbeiders kregen door het werk dat ze deden weinig kansen om zich te ontwikkelen. Ze gingen nog niet naar scholen en waren afhankelijk van hun baas. Als die hun nodig hadden, dan kregen ze werk. Dat werk werd vaak slecht betaald. Daardoor konden ze hun kinderen niet goed voeden en moesten die ook weer jong gaan werken.

 

De prakijk van het communisme

De Russische Revolutie ging met veel geweld gepaard
De Russische Revolutie ging met veel geweld gepaard

De ideeën van Marx konden in 1917 met de Russische Revolutie in de praktijk worden gebracht. De leider van de revolutie heette Lenin. Er waren veel doden nodig om een armoedig Rusland om te toveren tot een moderne staat. Die werd de Sovjet Unie genoemd. De arbeiders kregen de macht in zogenoemde Sovjets. Dat waren arbeidersvergaderingen  fabrieken, steden, provincies, etc. De leiding lag bij de communistische partij. De bekendste partijleider uit de Sovjet Unie was Stalin. Wie niet meewerkte, kon worden vervolgd, in de gevangenis belanden of worden vermoord. Als we in deze tijd zouden leven, zouden we steeds op moeten passen met wat we zeggen, want kritiek op de leiding kon je erg in de problemen brengen. Bovendien was er een tekort aan veel goederen, waardoor supermarkten vaak niet vol lagen.

In de onderstaande video worden een aantal belangrijke momenten besproken van de tijd van het communisme in met name de Sovjet Unie.

 

Het einde van het communisme in Europa

Jarenlange stakingen in Polen
Jarenlange stakingen in Polen

Hoewel de Sovjet Unie in de Tweede Wereldoorlog Nazi-Duitsland had verslagen, bleek dat ze niet in staat was om in tijden van vrede haar inwoners tevreden te krijgen. Als mensen tegen de tekorten in de supermarkten protesteerden, of meer vrijheid wilden, dan werd hard opgetreden. Dan kwamen soldaten of mensen van de geheime politie. In Polen, dat al jaren door het communisme vanuit de Sovjet Unie werd geregeeerd, was het niet anders. Toch gingen ook zij protesteren. Alleen ging dat anders. Ze gebruikten geen geweld. Daarom duurde de protesten meer dan 10 jaar. Uiteindelijk besloten de communistische leiders om de Polen de vrijheid te geven om open verkiezingen te houden. Dat was op 4 juni 1989. Op diezelfde dag gebeurde in het communistische China iets heel anders. Daar werden protesterende studenten en arbeiders doodgeschoten. In Europa echter leidde de Poolse verliezingen tot demonstraties in de andere Oostblok-landen en uiteindelijk de val van de muur in Berlijn in november 1989. In 1991 zou ook de Sovjet Unie als land eindigen.

De val van de muur en het einde van het communisme

En nu?

Scholen van nu zijn gezelliger dan 100 jaar geleden
Scholen van nu zijn gezelliger dan 100 jaar geleden

Als we nu in een communistisch land zouden leven, zouden we geen vrijheid hebben om te geloven wat we willen. We zouden steeds voorzichtig moeten zijn met wat we vertellen, want anders zouden we van school worden verwijderd. Of misschien nog erger... We zouden ook niet steeds met reclames worden verleid met allerlei lekkere dingen. Ook zouden we niet de mogelijkheid hebben om veel films te kijken, want de communistische regering bepaald welke films of televisieprogramma's we wel of niet mogen kijken. Waarschijnlijk zou de lucht veel viezer zijn, want er is geen geld om zonnepanelen te ontwikkelen, of iets anders dat beter is voor de natuur.

We zouden misschien niet beter weten.... Tenminste ls we niets zouden horen vanuit de rijke landen, waar mensen veel meer vrijheid hebben. Misschien is Noord Korea wel zo een land.

  • Het arrangement Communisme, opkomst en ondergang van een ideologie is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Pieter van Stiphout
    Laatst gewijzigd
    2022-07-30 12:47:11
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    In de les wordt ingegaan op de theorie en de praktijk van het communisme. Hoe zouden wij leven als ons land communistisch zou zijn? Waarom kwam in de 19e eeuw het communisme op? Waarom waren zij anders dan het christendom? Hoe was het communisme in de praktijk? Hoe is ze in Europa geëindigd?
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten

    Bronnen

    Bron Type
    https://www.youtube.com/watch?v=PKVmwKir__g&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=42
    https://www.youtube.com/watch?v=PKVmwKir__g&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=42     		Video
    https://www.youtube.com/watch?v=fg85fnBsQKo&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=28
    https://www.youtube.com/watch?v=fg85fnBsQKo&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=28     		Video
    https://www.youtube.com/watch?v=FWysTxdnV1M&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=41
    https://www.youtube.com/watch?v=FWysTxdnV1M&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=41     		Video
    De val van de muur en het einde van het communisme
    https://www.youtube.com/watch?v=Vigw_QIEccQ&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=49     		Video

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van