Nederlands 3-mavo Brieven schrijven (periode 3)
Introductie
Voor Nederlands ga je deze periode werken aan schrijfvaardigheid: brieven schrijven. Ook lees je je derde leesboek voor je leeslijst uit.
SE
In deze periode heb je je eerste schoolexamen (SE). Je schrijft daarvoor een zakelijke brief. Alle oefeningen die je doet in PLOT26, zijn daar een oefening voor. In de blox schrijf je minstens drie oefenbrieven waar je feedback op hebt gevraagd. In deze quest vind je oefeningen en uitleg.
Handelingsdeel
Daarnaast werk je aan een handelingsdeel: het mediadossier. Je krijgt er geen apart cijfer voor, maar het moet voldoende worden beoordeeld om deel te nemen aan je SE.
- Doe actief mee met de bloX, dan ben je zeker goed voorbereid op het SE Brievn schrijven
- Het is aan te raden meteen te beginnen met je mediadossier. Je kunt dan nog feedback vragen tijdens de blox.
- Theorie/Herhaling: In PLOT26 vind je alle theorie in de Toolbox.
- Heb je ideeën nodig voor je volgende boek? Kijk dan op Lezen voor je lijst
Routeplanner
Je maakt een "tegel" aan in Egodact met de titel 'Nederlands Brieven schrijven' en vult die aan gedurende deze periode.
Jouw 3 oefenbrieven laat je zien in Egodact.
Je leest in deze periode je derde boek. Zet een afbeelding van je boek (titel en auteur zichtbaar!) in Seesaw/Egodact en vul de tegel Leesdossier boek 3 in.
Planning periode 3
|
Week/data
|
Te doen/te leren:
|
Hoe laat je jouw leren zien?(o.a. Seesaw/Egodact)
|
|
11-14 januari
|
Bespreken formatieve leestoets: feedback verwerken en plan van aanpak maken voor de volgende leestoets!
Kies je leesboek 3 en laat deze goedkeuren door de vakcoach.
Maak een leesplan! (hoeveel bladzijdes per week?)
Maak een start met je Mediadossier.
Plot26: Schrijven5
Maak Les 1 en 2
|
Maak een tegel aan in Egodact: Mediadossier.
Start met je leesboek 3 en verwerk dit in Egodact.
|
|
17-21 januari
|
Lees verder in je leesboek.
Werk aan je mediadossier.
Plot26: Schrijven 5
Maak les 3 of 4 EN 5
LET OP: stop-motionfilmpjes mag, hoeft niet! Je mag dus ook alleen de blogs uit les 4 doen. Daarna geef je elkaar feedback, zie PLOT.
|
|
|
24-28 januari
|
Lees verder in je leesboek.
Plot26: Schrijven 5
Maak de oefentoets Klachtenbrief (opdracht krijg je tijdens blox)
|
Zet in Egodact:
werk aan je mediadossier
+ je oefenbrief/brieven
|
|
31 januari-
4 februari
|
Lees verder in je leesboek.
Werk aan je Mediadossier.
Verwerk de feedback bij je oefenbrieven!
|
Zorg dat je drie oefenbrieven in Egodact staan!
|
|
7-11 februari
|
Lees verder in je leesboek.
DEADLINE INLEVEREN MEDIADOSSIER!
|
uiterlijk 11 februari
INLEVEREN MEDIADOSSIER!
In Egodact. Stuur mij een bericht in Teams, als je het in orde hebt gemaakt.
|
|
14-18 februari
SE/toetsweek
|
Lees verder in je leesboek.
SE Brief schrijven
|
|
|
21-25 februari
VOORJAARSVAKANTIE!
|
VOORJAARSVAKANTIE!
|
Zet je mindmap boek 3 uiterlijk dinsdag 1 maart in Seesaw/Egodact.
Lees je een extra dik boek deze periode? Overleg dan even met mij!
|
Brieven schrijven
Je weet al wat zakelijke brieven zijn, daar heb je al eens mee geoefend. Een persoonlijke brief schrijf je naar je vrienden of familie, maar een zakelijke brief is formeel en daar heb je een ander doel mee. Bijvoorbeeld:
- solliciteren
- motivatie (voor een opleiding)
- een klacht indienen
- een verzoek indienen (voor medewerking of toestemming)
- ingezonden brief (als je wilt reageren op nieuws in de krant)
Hoe ga jij leren om een goede zakelijke brief te schrijven voor je SE?
Je oefent in PLOT26 en doet mee tijdens de blox. Daar krijg je veel tips over het schrijven.
3 oefenbrieven
Om echt een goede schrijver te worden, is het belangrijk dat je meer dan één keer een goede brief hebt geschreven. Je levert daarom minimaal 3 goed beoordeelde brieven aan als bewijs in Egodact. Je hebt dus minimaal 3 keer feedback gevraagd en een brief verbeterd. Verderop staan opdrachten die je hiervoor kunt gebruiken.
Hoe weet je of je brieven goed zijn?
- Gebruik de tips en uitleg die je tijdens de blox krijgt (je krijgt ook oefenformulieren),
- maak een schrijfplan
- laat je brief beoordelen door een medeleerling (zie beoordelingsformulier dat je krijgt)
- verwerk de feedback serieus
Schrijfplan
Een schrijfplan maak je vooraf. Bedenk aan wie je schrijft (publiek), waarom (schrijfdoel) en wat je eigenlijk wilt bereiken met je brief (wat staat er nog eens in het slot?). Hoe ziet je aanhef en groet eruit? Wat zet je in de inleiding, het middenstuk en het slot? In je mapje vind je een paar voorbeeldbrieven en ook een formulier om een schrijfplan te maken.
Waar let je nog meer op?
Naast de briefconventies (regels voor het schrijven van een brief), houd je je ook aan de spellingsregels en gebruik je hoofdletters, komma’s en punten waar dat hoort. Verdeel de tekst in alinea’s. Tips hierover vind je in de Toolbox van PLOT26.
Zakelijke brief schrijven: voorbereiding SE1
Belangrijke zaken die aan bod komen bij Brieven schrijven, worden hieronder nog eens uitgelegd. In PLOT26 vind je veel begrippen terug via de Toolbox. Maak daar gebruik van!
Soorten zakelijke brieven
Soorten zakelijke brieven
Er bestaan verschillende soorten zakelijke brieven.
Dit zijn de belangrijkste:
- Sollicitatiebrief/motivatiebrief (met CV, je persoonlijke gegevens!) als je een baan zoekt of je wilt toegelaten worden tot een opleiding,
- een ingezonden brief als je wilt reageren op iets wat speelt in de actualiteit,
- een klachtenbrief als je ergens ontevreden over bent en een oplossing zoekt,
- een verzoek als je iemands medewerking of toestemming wilt vragen.
Oefenopdrachten
Kies minimaal 3 uit onderstaande 4 soorten brieven om mee te oefenen, zodat je straks goed bent voorbereid op je SE brieven schrijven. Je kunt hier natuurlijk nog vaker mee oefenen, ook na deze BloX. Maak hiervoor een tegel in Egodact. Voor het SE sollicitatiegesprek, later dit jaar, oefen je ook nog met het schrijven van een sollicitatiebrief en CV.
A Verzoek
Verzoek
Bij het vak biologie ben je bezig met het onderwerp ‘slangen’. Je hebt op tv de deskundige Matyas Bittenbinder gezien die bij Naturalis werkt en hierover veel kon uitleggen. Je denkt dat deze persoon het misschien wel leuk vindt om hierover te vertellen op HVX.
Je besluit een brief te schrijven aan Matyas Bittenbinder, waarin je vraagt of hij een keer op school een Explore sessie wil geven. Bedenk zelf een datum en tijdstip voor het bezoek. Het adres mag je opzoeken of zelf verzinnen.
1 Maak eerst een schrijfplan en bekijk de voorbeeldbrieven nog eens (zie boekje!).
Schrijf in korte zinnen op wat je in de inleiding, kern en slot gaat schrijven.
2 Schrijf nu de brief. Controleer goed of je je aan de briefconventies en de schrijfregels (spelling, alinea’s) hebt gehouden.
3 Vraag feedback aan een medeleerling en werk aan je verbeterpunten.
4 Is dit je beste versie? Lever de brief dan als bewijs voor je leerdoel! Je mag natuurlijk even overleggen met de coach Nederlands. Zet je brief in je logboek in Egodact.
B Sollicitatie of motivatie en CV
Sollicitatie of motivatie
Jij vindt dat je écht die nieuwe Nikes nodig hebt en je moeder vindt dat niet. Hoog tijd dus voor een baantje. De Dekamarkt heeft een mooie vacature (zie hieronder!), waar jij op gaat reageren. Gebruik hiervoor de regels voor de zakelijke brief, plus het voorbeeld op de kopie. Je neemt dit voorbeeld natuurlijk niet letterlijk over, maar kijkt goed naar wat voor jou van toepassing is. Daarnaast schrijf je een CV, een overzicht van relevante gegevens over jou. Hieronder wordt uitgelegd wat dit is, met een voorbeeld.
CV
Bij een sollicitatiebrief stuur je een CV mee als bijlage. Bij een motivatiebrief (voor een opleiding) kan dit soms ook worden gevraagd. CV staat voor Curriculum Vitae, dat is Latijn voor zoiets als ‘overzicht persoonlijke gegevens’. Je kunt dit als volgt doen (wel even je eigen info invullen, natuurlijk):
|
CV
Naam: Pietje Puck
Adres: Meerweg 10
Postcode en woonplaats: 2020 WK Euroland
Telefoon: 06-12312345
Burgerlijke staat: ongehuwd
Geboortedatum: 1 april 2005
Geboorteplaats: Hoofddorp
Behaalde diploma’s: ik hoop in juni 2022 het diploma vmbo-kader te ontvangen.
Mijn vakkenpakket is: Nederlands, Engels, wiskunde, economie en Duits.
Werkervaring: krantenwijk voor ‘Het Witte Weekblad’
van 1 januari 2019 tot en met 1 augustus 2020
Caissière bij supermarkt Het Trefpunt op camping Zeewolde
van 1 juni 2019 tot en met heden
Referenties: De heer Goedhart van supermarkt Het Trefpunt.
Telefoon: 06-34567810
|
Onder deze opdracht vind je de vacature van de Dekamarkt. Lees deze eerst goed door. Maak dan een schrijfplan en bekijk de voorbeeldbrieven (tijdens de blox) en spiek eens op www.cambiumned.nl/theorie/schrijven-en-spreken/schrijven/sollicitatiebrief/
Je kunt daar ook nog eens oefenen.
1 Schrijf in korte zinnen op wat je in de inleiding, kern en slot gaat schrijven.
2 Schrijf nu de brief. Controleer goed of je je aan de briefconventies en de schrijfregels (spelling, alinea’s) hebt gehouden.
3 Vraag feedback aan een medeleerling en werk aan je verbeterpunten.
4 Is dit je beste versie? Lever de brief dan als bewijs voor je leerdoel! Je mag natuurlijk even overleggen met de coach Nederlands. Zet je brief in je logboek in Egodact.
Vacaturetekst
C Klachtenbrief
Klachtenbrief
In een klachtenbrief wil je iemand, een bedrijf of (overheids-)instelling overtuigen van de juistheid van je klacht over iets of iemand. Je wilt dat de ontvanger je serieus neemt en naar een oplossing zoekt. De opbouw is hetzelfde als bij een zakelijke brief.
- In de eerste alinea geef je een precieze omschrijving van de klacht en de waarschijnlijke oorzaak.
- In de tweede alinea beschrijf je indien van toepassing, wat je al eerder hebt geprobeerd om een oplossing te vinden voor je klacht.
- In de slotalinea geef je aan wat je verwacht dat ze gaan doen en hoe lang dat mag duren.
Pas op dat je beleefd blijft en dat je de juiste toon kiest. Je wil dat er een oplossing komt en dan is het niet handig om te komen met verwijten en scheldwoorden, ook al ben je nog zo boos.
(bron: Cambiumned.nl)
Opdracht:
Eindelijk zijn je duurbetaalde patta’s binnen via de website sneakerdistrict.nl. Helaas valt na twee weken de zool van je rechterschoen eraf. Dit zou niet moeten gebeuren met je Nikes. Natuurlijk klim jij in de pen en schrijf jij een klachtenbrief naar Sneakerdistrict. Het adres mag je zelf verzinnen.
1 Maak eerst een schrijfplan en bedenk goed wat je wilt bereiken met je brief.
Schrijf in korte zinnen op wat je in de inleiding, kern en slot gaat schrijven.
2 Schrijf nu de brief. Controleer goed of je je aan de briefconventies en de schrijfregels (spelling, alinea’s) hebt gehouden.
3 Vraag feedback aan een medeleerling en werk aan je verbeterpunten.4 Is dit je beste versie? Lever de brief dan als bewijs voor je leerdoel! Je mag natuurlijk even overleggen met de coach Nederlands. Zet je brief in Egodact.
D Ingezonden brief
Ingezonden brief
Met een ingezonden brief reageer je in een krant of tijdschrift op een actuele gebeurtenis of een artikel uit de krant of het tijdschrift. Het is een mooie uitlaatklep voor zaken waarover je je kwaad hebt gemaakt. Met je brief wil je de lezers overtuigen van jouw standpunt.
Een goede ingezonden brief heeft de bekende indeling inleiding – middenstuk – slot.
In de inleiding vermeld je de gebeurtenis of het standpunt in de krant waarover je je hebt opgewonden. Daarna vertel je waarom je zo boos bent of herhaal je de volgens jou onjuiste argumenten. Vervolgens geef je aan wat er volgens jou moet gebeuren of waarom de argumenten zo slecht zijn.
Vermeld in een ingezonden brief altijd het artikel waarop je reageert (titel, datum en schrijver).
Houd de brief kort en wees zakelijk of gebruik ironie als dat uitkomt. Word alleen boos als dat een functie heeft.
(bron: cambiumned.nl)
Opdracht:
KEUZE 1:
Zondagavond heb jij het programma Zondag met Lubach bekeken, waarin het fragment over Begrijpend lezen jou bijzonder aansprak. Je bent het zeer eens met zijn conclusie en wilt dit graag kracht bijzetten door een brief te schrijven naar de lezerspagina van De Volkskrant.
Bekijk hier nog eens het fragment van Lubach. Bedenk daarna waar jij het zo mee eens bent. Misschien heb je een argument uit eigen ervaring of vind je dat meer mensen dit zouden weten.
https://www.youtube.com/watch?v=lelWCw3GmSo
KEUZE 2:
Zoek een fragment uit de krant, een nieuwssite, een tv-programma of bedenk een punt waar jij je druk over maakt en misschien zelfs een oplossing voor hebt bedacht. Denk aan: handhaving coronaregels, meer skatebanen rond Hoofddorp, een veiliger fietspad vanaf Hillegom naar HVX, etc.
1 Maak eerst een schrijfplan en bedenk goed wat je wilt bereiken met je brief.
Schrijf in korte zinnen op wat je in de inleiding, kern en slot gaat schrijven.
2 Schrijf nu de brief. Controleer goed of je je aan de briefconventies en de schrijfregels (spelling, alinea’s) hebt gehouden.
3 Vraag feedback aan een medeleerling en werk aan je verbeterpunten.
4 Is dit je beste versie? Lever de brief dan als bewijs voor je leerdoel! Je mag natuurlijk even overleggen met de coach Nederlands.
Klaar?
Heb je drie goede brieven (dus inclusief verwerkte feedback)/ Overleg dan met je coach of je kunt schuiven met de leerdoelen in Egodact. Wil je meer oefenen of meer uitleg? Kijk dan bij Schrijven 5 in PLOT26 en bij de Bronnen in deze quest.
Terugkijker
Terugkijker
Schrijf een korte terugkijker met daarin antwoord op de volgende vragen:
1 Wat heb jij geleerd over brieven schrijven?
2 Welke brieven heb je geoefend?
3 Wat ging je al goed af/waar ben jij echt tevreden over?
4 Waar ga jij zeker nog mee oefenen?
5 Welke vraag heb jij nog?
6 Wat ga je een volgende keer anders doen?
Zet je terugkijker in Egodact.
Mediadossier
Mediadossier Nederlands mavo (deel 1 bij SE1):
groot krantenartikel en kort (luister-)verhaal
Wat?
Een mediadossier is een mapje (digitaal en geprint) met verwerkingsopdrachten bij verhalen, boeken, artikelen, documentaires of andere media. Je levert dit in bij bepaalde SE’s in jaar 3 en 4. Je krijgt er geen apart cijfer voor, maar het moet beoordeeld zijn met ‘naar behoren’. Als je dit mediadossier niet (goed) inlevert, is je SE niet compleet. Begin dus op tijd!
Wanneer?
SE 1, jaar 3 bestaat uit een schrijftoets Brieven schrijven en mediadossier (deel 1, twee opdrachten). De toets maak je volgens het toetsrooster, op een vastgesteld tijdstip tijdens de toetsweek.
Je mediadossier lever je uiterlijk in op 11 februari 2022 in bij je coach Nederlands.
Hoe? Je maakt de twee opdrachten vooraf en levert je werk in vóór de datum die je coach Nederlands doorgeeft. Als je moet schrijven, doe je dit in Pages of Word en je levert het dossier digitaal (Egodact) én op papier in:
Snelhechter
- Titelblad met daarop vermeld:
‘Mediadossier SE Nederlands HVX’
Schooljaar 2021-2022
Leerjaar 3-mavo
Jouw voor- en achternaam
Coachgroep + naam van jouw coach
In het mapje doe je de geprinte/fysieke versie van je gebruikte artikel en je verwerkingsopdracht. Bij de luisteropdracht kan dat niet; dan vermeld je duidelijk titel en auteur van het verhaal of het fragment.
Digitaal
Je zet je werk in Egodact. Daarin maak je een ‘tegel’ aan voor Nederlands en noemt deze Mediadossier SE1. Lever je werk in als één document bij Resultaten. Je bent zélf verantwoordelijk voor het goed bewaren van je documenten.
LET OP: Stuur mij een bericht in Teams, zodra je je werk hebt ingeleverd.
Zie volgende bladzijde voor de twee opdrachten!
A LUISTEROPDRACHT KORT VERHAAL
1 Beluister een verhaal van bulkboek.nl
Kies via bulkboek.nl een van deze twee korte verhalen:
- Hoofd van Georgina Verbaan (11.48 min.)
- Bul van Michael Frijda (19.43 min.)
Wil je voor deze opdracht per se een ander verhaal beluisteren van Bulkboek? Dit kan alleen in overleg met je coach Nederlands.
Beluister het verhaal via Spotify (zoek op: Bulkboek) of Apple Music. Via Spotify is een verhaal soms verdeeld in meerdere ‘nummers’.
2 Verwerkingsopdracht
Kies uit 2a of 2b:
2a Script
Maak van een fragment van dit verhaal een script. Beschrijf duidelijk de dialoog of monoloog. Beschrijf de locatie, sfeer, voorwerpen en gedrag en mimiek (uitdrukking, beweging) van de personages. Een voorbeeldscript vind je via deze link:
https://plot26.nl/wp-content/uploads/2020/03/Voorbeeld-script.pdf
2b Seven words storyVertel het verhaal dat je beluisterde na in de vorm van een 'seven words story'. Vertel de plot in zeven woorden zo na, dat de zeven woorden echt een verhaal vertellen.
B OPDRACHT KRANTENARTIKEL
1 Samenvatting
Kies een groot krantenartikel (minimaal 800 woorden) en leg dit voor aan je coach ter goedkeuring voor deze opdracht. Dit artikel kan bijvoorbeeld komen uit De Volkskrant, NRC, De Telegraaf. Een artikel van internet is soms toegestaan, afhankelijk van de bron van het stuk. De nieuwsartikelen op
www.bnr.nl zijn bijvoorbeeld geschikt. Kom je er niet uit, maak dan een afspraak met je coach.
Maak een samenvatting van het artikel in je eigen woorden. Vertel daarbij iets over:
1 het belangrijkste onderwerp
2 de 5 W’s + H
3 de hoofdgedachte
De samenvatting is een half A4 lang, lettergrootte 12.
2 Zoek een Nederlandstalig lied dat bij het artikel past
Je zoekt een titelsong (een lied dat wordt gebruikt als herkenbare introductie voor een film) die jij bij dit artikel vindt passen. Kopieer de hele tekst van het lied en leg in een halve A4 uit waarom je dit lied bij het onderwerp van het artikel vindt passen.
3 Maak een eigen couplet bij de titelsong
Schrijf een extra couplet bij het lied. Dit moet even lang zijn als de bestaande coupletten. De inhoud moet een link hebben met het artikel dat je hebt gelezen.
(Je mag het lied uiteraard zingen en als geluidsopname of video in Seesaw zetten).
EINDE OPDRACHTEN Mediadossier deel 1, bij SE 1
<<<
Boekopdracht Mindmap
Boekopdracht Mindmap
Daarnaast lees je verder in je boek. Om te onthouden wat je hebt gelezen, maak je een mindmap bij je gelezen boek. Hiervoor hoeft je boek nog niet helemaal uit te zijn. De mindmap mag je digitaal maken of op papier.
Hoe je dit doet, vind je in het bijgevoegde document. Je vindt daar ook voorbeeldvragen die kunnen terugkomen in het mondeling over je boeken in jaar 4. Doe er je voordeel mee!
Bronnen
MINDMAP Boeken
