§2.1 - De Grieken

1. Welkom!

1A. Inleiding

Hallo!

Leuk dat je start met het online leerarragement over de oude Grieken. Links zie bij elke tabblad een nummer staan. Het is de bedoeling dat je deze nummers stap voor stap volgt, de bijbehorende informatie leest en de opdrachten maakt.  Dit arragement maak je ideaal gezien in een blokuur. Je krijgt dus twee keer 45 minuten om alles af te ronden. Mocht je vragen hebben dat kun je altijd bij de betreffende docent terecht. Heel veel succes!

1B. Lesdoelen

Tijdens het leerarragement ga je de onderstaande dingen leren. Het belangrijk dat je de leerdoelen doorneemt en achterhaald waar het arragement voor bedoeld is. Als je straks alle tekst hebt gelezen, de kennisclips hebt gekeken en de opdrachten hebt gemaakt dan moeten deze leerdoelen behaald zijn:

  1. Na de les in wikiwijs kun je in eigen woorden uitleggen hoe en door wie een Griekse stadstaat bestuurd werd;
  2. Na de les in wikiwijs kun je vijf Griekse goden noemen
  3. Na de les in wikiwijs kun je in eigen woorden uitleggen dat mensen in Griekenland verhalen over goden gebruikten om de wereld om hen heen te begrijpen;
  4. Na de les in wikiwijs kun je in eigen woorden uitleggen dat Griekse geleerden met behulp van wetenschap de wereld om hen heen probeerden te begrijpen.

1C. Voorkennis ophalen

Om zichtbaar te maken wat je over de oude Grieken weet ga je een woordweb maken via Mentimeter. Dit doe je samen met de klasgenoten, want jij kan hun antwoorden straks ook zien. Via de button hieronder kom je bij een vragenlijst terecht waar je antwoorden kunt invullen. Probeer zoveel mogelijk dingen die jij over de oude Grieken weet in te vullen. Hou je antwoorden zo kort mogelijk. Succes!

 

Woordweb!

 

2. Lesmateriaal

2A. Griekse stadstaten

Vanaf 800 v.C. woonde aan de kusten van de Middellandse Zee het Griekse volk. Dat was om twee redenen een bijzonder volk. Ten eerste woonden de Grieken niet in één land, maar in zo’n 700 kleinere stadstaten. Een stadstaat bestaat uit een stad en het gebied rondom de stad. De meeste stadstaten waren klein en hadden zo’n 1.000 inwoners. In Griekenland kwam er niet één bestuur over een groot gebied. Dat kwam doordat de Griekse stadstaten van elkaar gescheiden waren door hoge bergen, rivieren en een zee. De meeste mensen in de stadstaten leefden van de landbouw. Het was wel moeilijk om genoeg voedsel te verbouwen in de smalle bergdalen. De

Grieken dreven daarom veel handel. Ook voerden de stadstaten veel oorlog om landbouwgrond. Een tweede reden was een bijzondere verandering in het bestuur van de stadstaat Athene rond 500 v.C. Mannen kregen in ruil voor hun hulp bij de verdediging van de stad burgerrechten. Dat hield in dat ze mochten meebeslissen in het bestuur van de stadstaat. Zo ontstond in Athene een democratie. Iemand met burgerrechten noemen we een burger. Burgers waren in de stadstaat het belangrijkst.

Niet alle inwoners van Athene waren burgers. Er bestond grote ongelijkheid onder de inwoners van de stadstaat. Ten eerste waren er slaven en vrije mensen. Een slaaf is iemand die het eigendom is van iemand anders. Een slaaf is dus onvrij en heeft geen burgerrecht. Ongeveer een derde van de bevolking was slaaf.

Ten tweede was er ook ongelijkheid tussen vrije mensen onderling. Zo waren vrije mannen belangrijker dan vrije vrouwen. Vrouwen hadden geen burgerrecht. Mannen namen alle belangrijke beslissingen in het gezin. Vrouwen bleven thuis: zij deden het huishouden.

 

2B. Griekse goden

De Grieken geloofden net als de Egyptenaren in meerdere goden. Ze dachten dat de goden het leven van de mensen bepaalden. Daarom bouwden ook de Grieken tempels voor hun goden. Priesters offerden aan de goden om hen tevreden te houden.

Elke Griekse god had een eigen taak. Zo was Zeus de oppergod: hij was de baas van alle goden. Hij had twee broers. Poseidon was de god van de zee, Hades de god van de onderwereld. Zeus was getrouwd met Hera, de godin van het huwelijk. Athene was de godin van de wijsheid en een dochter van Zeus. De Griekse goden leken net mensen: ze werden verliefd en maakten ruzie. Maar ze leefden wel voor eeuwig.

De Grieken vertelden elkaar allerlei verhalen over goden. Deze godenverhalen noemen we mythen. Door elkaar mythen te vertellen probeerden de Grieken een verklaring te vinden voor onbegrijpelijke natuurverschijnselen, zoals een overstroming of aardbeving. Ook zochten zij een verklaring voor vervelende gebeurtenissen uit het dagelijks leven, zoals ziekte of de dood.

 

2C. Wetenschap en cultuur

De Grieken waren nieuwsgierig en zochten voor alles een verklaring. In het begin vonden ze die verklaringen in hun mythen. Vanaf 600 v.C. waren er Grieken die deze mythen niet meer geloofden. Zij probeerden met onderzoek en logisch nadenken te begrijpen waarom bijvoorbeeld mensen ziek werden. Het zoeken naar verklaringen en bewijzen door iets nauwkeurig te onderzoeken noemen we wetenschap.

Deze wetenschappelijke manier van denken is een voorbeeld van de Griekse cultuur. Ook al woonden de Grieken in verschillende stadstaten, ze hadden wel dezelfde cultuur. Zo geloofden ze in de dezelfde goden en mythen, spraken ze Grieks en zagen hun tempels er hetzelfde uit. Met cultuur bedoelen we dus de ideeën van mensen, hun gewoontes, hun geloof, kunst en wetenschap. De Grieken konden schrijven. Ze leefden dus niet in de prehistorie. De tijd waarin de Grieken leefden, noemen we ook wel de oudheid. Dat is de periode tussen 3000 v.C. en 500 n.C.

 

2D. Kennisclip over de Grieken

Ter verdieping in de leerstof heb ik een kennisclip voor je gemaakt over de Griekse goden. Het is de bedoeling dat je via Nearpod gaat kijken. Let op, tijdens de kennisclip komen er een aantal momenten waarop je een vraag moet beantwoorden. De clip pauzeert vanzelf en de vragen gaan over de inhoud. Deze moet je beantwoorden om verder te kunnen. Succes!

 

Kennisclip!

 

 

3. Check!

3A. Begrippen

Het is belangrijk dat je na het lezen van de leerteksten en het kijken van de kennisclips de begrippen goed kent. Deze ga je namelijk nog vaak tegenkomen in het leerarrangement. Hieronder heb ik ze overzichtelijk voor je uitschreven. Loop ze gerust nog even goed door!

  • Stadstaat: Een stad en het gebied rondom de stad;
  • Burgerrechten: Mensen met bepaalde rechten in een staat, zij mochten bijvoorbeeld meebeslissen in het bestuur;
  • Democratie: Een vorm van bestuur waarbij het volk via stemming meebeslist wie de bestuurders zijn;
  • Burger: Iemand met burgerrechten;
  • Slaaf: Een slaaf is iemand die het eigendom is van iemand anders. Een slaaf is dus onvrij en heeft geen rechten;
  • Mythen: Een verhaal over goden of halfgoden, of een verhaal dat voor waar wordt aangenomen, maar niet helemaal op feiten berust;
  • Wetenschap: Het verzamelen van kennis door een verschijnsel te onderzoeken. Wetenschappers zoeken naar verklaringen en proberen bewijzen te vinden van hoe de wereld om ons heen in elkaar zit;
  • Cultuur: De ideeën van mensen, hun gewoontes, gebruiken en regels, geloof, kunst en wetenschap;
  • Oudheid: De periode tussen 3000 v.C. en 500 n.C., waarin de Griekse en Romeinse cultuur bloeiden;

 

3B. Checken

Om de volgende stappen in het leerarrangement te kunnen zetten is het essentieel dat je de begrippen goed kent. Daarom verwacht ik dat jullie alle negen begrippen aan de juiste omschrijving kunnen koppelen. Dit doe je via de hieronderstaande opdracht. Doe je best!

4. Aan de slag

Nu je de leerteksten en kennisclips hebt doorgenomen en hebt gecheckt of je de belangrijke begrippen snapt is het de bedoeling dat je zelfstandig gaat werken. Hier zul je dingen die je hebt onthouden ook daadwerkelijk moeten gaan toepassen. Jullie werken via het programma Nearpod waar ook een duidelijke instructie voor jullie klaarstaat. Zet hem op!

 

Aan de slag!

 

5. Test jezelf

De laatste stap van het leren over de oude Grieken is het toetsen of je leerrstof nu daadwerkelijk begrijpt. Daarom maak je als afsluiting een 'test jezelf'. Dit bestaat uit tien vragen waarvan je er, om het leerarrangement voldoende af te sluiten, acht goed moet hebben. Als je de vorige stappen braaf hebt gevolgd dan zou dit geen enkel probleem moeten zijn. Succes!

 

Test jezelf!

6. Evalutatie

Ik ben als docent druk bezig geweest met dit leerarrangement en hoop dat jij op een fijne manier kennis over de oude Grieken hebt kunnen vergaren. Een project als deze is nooit helemaal af en kan naar mijn idee altijd beter. Ik zou het daarom enorm waarderen als je via deze link feedback geeft over jou ervaringen van deze les. Alvast harstikke bedankt!

 

Evalueren!

 

7. Bronnen

Het is belangrijk dat als je iets maakt, en je daarbij gebruik maakt van beelden en afbeeldingen die niet van jou zijn, dat je aangeeft van wie het werk is. Bijgaand krijg je dus te zien waar ik tijdens het maken van het leerarragement mijn beelden en video's vandaan heb gehaald. Dit geld niet voor de kennisclip die ik heb gemaakt. Daar staan de bronnen namelijk in het filmpje zelf.

 

Afbeeldingen

Macpukpro. (2017). Parthenon Temple at Athen, Greece [afbeelding]. Unsplash, Montreal. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://unsplash.com/photos/EvMearrxas4

pxhere. (2017). Figure of Charon, detail from fresco by Luca Giordano [afbeelding]. pxhere, Hangzhou. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://pxhere.com/en/photo/1253527

Bortes, C. (2008). Marble portrait heads of four philosophers in the British Museum [afbeelding]. British Museum, London. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://commons.wikimedia.org/wiki/File:British_Museum_-_Four_Greek_philosophers.jpg

 

Videomateriaal

NTR. (2011). De polis van de oude Grieken: Leven in de stad [video]. Schooltv, Hilversum. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://schooltv.nl/video/de-polis-van-de-oude-grieken-leven-in-de-stad/#q=Polis

NTR. (2007). De goden van de oude Grieken: Overal bestond een god voor [video]. Schooltv, Hilversum. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://schooltv.nl/video/de-goden-van-de-oude-grieken-overal-bestond-een-god-voor/#q=goden%20grieken

NTR. (2015). Aristoteles (384-321 v.C.): De grootste denker uit de klassieke oudheid [video]. Schooltv, Hilversum. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://schooltv.nl/video/de-goden-van-de-oude-grieken-overal-bestond-een-god-voor/#q=goden%20grieken

 

Leerteksten (deels gebasseerd op)

Fruytier, P., Peters, B., Tadema, J. (2019). Memo: 1 VMBO-KGT deel A - geschiedenis. Malberg, 's-Hertogenbosch.

 

8. Klaar?

8A. Ontdek het oude Griekenland!

Microsoft heeft samen met het Griekse ministerie van cultuur en sport een realistische online-wereld gecreëerd waarin jij het oude Griekenland kunt ontdekken. Deze website laat een van belangrijkste sportevenementen uit die (en onze tijd) zien, namelijk de olympische spelen. Dit sporteventen vind namelijk zijn oorspronkelijk in het oude Griekenland. Benieuwd? Neem dan gerust een kijkje!

Let op, doe tijdens het rondkijken je geluid uit of oortjes in.

 

Ontdek het oude Griekenland!

8B. Speel het spel van Zeus!

National Geographic heeft een spel ontwikkeld waarin jij als Zeus munten moet verzamelen. Terwijl je naar boven sprint en obstakels ontwijkt moet je ook nog eens vragen over het oude Griekenland beantwoorden. Die vragen moeten na deze les wel goedkomen, maar heb jij ook de skills om boven te komen?

Let op, doe tijdens het spelen je geluid uit of oortjes in.

 

Het spel van Zeus!

  • Het arrangement §2.1 - De Grieken is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Rik Terwijn
    Laatst gewijzigd
    2022-05-16 11:41:11
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Vanaf 800 v.C. woonde aan de kusten van de Middellandse Zee het Griekse volk. Dit was een bijzonder volk omdat zij in zo'n 700 kleine stadstaten leefden, maar wel dezelfde cultuur hadden. Zij hadden bijvoorbeeld dezelfde goden en spraken dezelfde taal. Verder ontwikkelde de Grieken (in Athene) de bestuursvorm democratie en gingen zij de wereld om hen heen onderzoeken met behulp van wetenschap. Kortom de Grieken waren een bijzonder volk!
    Leerniveau
    VMBO theoretische leerweg, 1;
    Leerinhoud en doelen
    Verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur en de confrontatie met de Germaanse cultuur; Grieks-Romeinse cultuur; Geschiedenis; De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v C - 500 n C);
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 30 minuten

    Bronnen

    Bron Type
    https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_426946 <a href="https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_426946">https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_426946</a> Video
    https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_428153 <a href="https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_428153">https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_428153</a> Video
    https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_827997 <a href="https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_827997">https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_827997</a> Video

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Oefentoets

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van