In deze module wordt het rekenen aan reacties behandeld en kun je oefenen met opdrachten.
Je kunt zelf kiezen hoe je deze module doorwerkt en wat je wel of niet doet.
Als je begint met de Check en je maakt die goed, ben je eigenlijk al klaar.
Leerdoelen
Je kunt een gegeven hoeveelheid van een stof die reageert omrekenen in de hoeveelheid van een andere stof die reageert.
Je kunt met de dichtheid massa in volume omrekenen en andersom.
Je kunt berekenen of een stof in overmaat of ondermaat aanwezig is.
Je kunt berekenen of stoffen in een stoichiometrische verhouding bij elkaar zijn gevoegd voor een reactie.
Uitlegfilmpje
Kijk onderstaand filmpje voor uitleg.
Rekenen aan reacties: een overzicht
Bij het rekenen aan reacties gaat het om opgaven waarin van de ene stof een hoeveelheid is gegeven en van een andere stof een hoeveelheid wordt gevraagd. Je kunt dit soort vragen oplossen met een zeven-stappenplan.
Eerst een voorbeeld: Bereken hoeveel gram zuurstof nodig is voor de volledige verbranding van 10 gram propaan.
Stap 1: Stel de reactievergelijking op C3H8 + 5 O2 → 3 CO2 + 4 H2O
Stap 2: Welke stof is gegeven en welke stof wordt gevraagd? C3H8 is gegeven en O2 wordt gevraagd
Stap 3: Wat is de molverhouding tussen de gegeven en gevraagde stof? Dit kun je aflezen uit de reactievergelijking, 1 mol C3H8 : 5 mol O2
Stap 4: Reken de gegeven stof om in mol. De molaire massa van C3H8 is 3x12,01 + 8x1,008 = 44,09 g/mol. 10 g / 44,08 g/mol = 0,227 mol C3H8
Stap 5: Bereken het aantal mol van de gevraagde stof. Combineer hier de molverhouding van stap 3 met het antwoord van stap 4. 1 mol C3H8 : 5 mol O2 dus 5 x 0,227 = 1,13 mol O2 is nodig.
Stap 6: Reken het aantal mol gevraagde stof om naar de gevraagde eenheid. Ze vragen het aantal gram zuurstof, dus rekenen we van mol naar gram. De molaire massa van O2 is 2 x 16,00 = 32,00 g/mol. 1,13 mol x 32,00 g/mol = 36,3 gram zuurstof.
Stap 7: Controleer je antwoord en beantwoord de vraag, let erop of de juiste eenheid erbij staat en of je het antwoord geeft in het juiste aantal significante cijfers. Probeer in te schatten of het antwoord dat je geeft realistisch is. Antwoord: 36 gram zuurstof.
Oefenen met wat opgaven
Opgave 1.
Als je 1 mol methylbenzeen (C7H8) verbrandt ontstaat 7 mol koolstofdioxide.
a] Leg dit uit met een reactievergelijking
b] Bereken hoeveel gram koolstofdioxide ontstaat als je 1,0 kg methylbenzeen volledig verbrandt.
Opgave 2.
Als je 1,0 mol gesmolten aluminiumchloride (AlCl3) elektrolyseert krijg je o.a. 1,5 mol chloorgas.
a] Leg dit uit met behulp van een reactievergelijking.
b] Bereken hoeveel gram aluminium je krijgt als je 30 gram aluminiumchloride elektrolyseert.
Opgave 3.
Penta-1,3-dieen (C5H8) reageert met broom tot 1,2,3,4-tetrabroompentaan (C5H8Br4).
a] Geef de reactievergelijking.
b] Bereken hoeveel gram broom kan reageren met 200 mg penta-1-3-dieen.
Opgave 4.
Susan laat 20 gram aluminium met 20 gram broom reageren. Bereken hoeveel gram aluminiumbromide zou kunnen ontstaan.
De antwoorden
Opgave 1.
a] C7H8 + 9 O2 → 7 CO2 + 4 H2O
b] gebruik de 7 stappen
stap 1: C7H8 + 9 O2 → 7 CO2 + 4 H2O
stap 2: C7H8 is gegeven en CO2 wordt gevraagd
stap 3: 1 mol C7H8 : 7 mol CO2
stap 4: de molaire massa van C7H8 is 7x12,01 + 8x1,008 = 92,13 g/mol. 1,0 kg = 1,0x103 g je hebt 1,0x103 / 92,13 = 10,85 mol C7H8
stap 5: er ontstaat dus 7 x 10,85 = 76,0 mol CO2
stap 6: de molaire massa van CO2 is (zie tabel 99) 44,01 g/mol dus ontstaat 76,0 x 44,01 = 3,3x103 gram koolstofdioxide
stap 7: het antwoord is 3,3x103 gram koolstofdioxide.
Opgave 2.
a] 2 AlCl3 → 2 Al + 3 Cl2; 2 mol AlCl3 levert dus 3 mol Cl2, dus 1 mol AlCl3 levert 1,5 mol Cl2.
b] gebruik de 7 stappen
stap 1: 2 AlCl3 → 2 Al + 3 Cl2
stap 2: AlCl3 is gegeven en Al wordt gevraagd
stap 3: 2 mol : 2 mol of 1 mol : 1 mol
stap 4: De molaire massa van AlCl3 is volgens tabel 98 133,3 g/mol, 30 g / 133,34 g/mol = 0,225 mol AlCl3
stap 5: hieruit ontstaat 0,225 mol aluminium
stap 6: dat komt overeen met 0,225 mol x 26,98 g/mol = 6,1 gram aluminium
stap 7: het antwoord is 6,1 gram aluminium.
Opgave 3.
a] broom is Br2 dus: C5H8 + 2 Br2 → C5H8Br4
b] gebruik de 7 stappen
stap 1: C5H8 + 2 Br2 → C5H8Br4
stap 2: C5H8 is gegeven en Br2 wordt gevraagd
stap 3: 1 mol C5H8 : 2 mol Br2
stap 4: de molaire massa van C5H8 is 5x12,01 + 8x1,008 = 68,11 g/mol; 200 mg = 0,200 g; 0,200 g / 68,11 g/mol = 2,94 x10-3 mol penta-1,3-dieen
stap 5: er is 2 x 2,94x10-3 mol = 5,87 x 10-3 mol Br2 nodig.
stap 6: de molaire massa van Br2 is 2 x 79,90 = 159,8 g/mol; 5,87x10-3 mol x 159,8 g/mol = 0,9384 gram broom
stap 7: het antwoord is 0,938 gram broom
Opgave 4.
2 Al + 3 Br2 → 2 AlBr3
Er is 20 / 26,98 = 0, 741 mol Al
En er is 20 / 159,80 = 0,125 mol Br2
Als 0,741 mol Al reageert, is er 1,4 x 0,741 = 1,11 mol Br2 nodig.
Zoveel Br2 is er niet, dus is aluminium in overmaat.
De hoeveelheid Br2 bepaalt dus hoeveel AlBr3 er kan ontstaan.
0,125 mol Br2 reageert tot 2/3 x 0,125 = 0,0834 mol AlBr3
De molaire massa van AlBr3 is 26,98 + 3x79,90 = 266,68 g/mol.
0,0834 mol x 266,68 g/mol = 22 gram aluminiumbromide ontstaat.
Het arrangement Rekenen aan Reacties is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
herbert van de voort
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-10-26 14:02:07
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Check Rekenen aan Reacties
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
