M&M - van de Olympische Spelen tot kerst.

M&M - van de Olympische Spelen tot kerst.

0. Info startweek

1. Jij begint

In deze quest gaan we kijken naar 3 verschillende tijdvakken. In deze mini quest ga je focussen op een feest of een feestelijke aangelegenheid. Per mini quest kan je 5 XM verdienen. In deze quest kan je dus in totaal 15 XM behalen! Je mag zelf kiezen hoeveel mini quest jij maakt.

Let op! Deze quest is gebaseerd op het eerste leerjaar. Dit betekend niet dat je als 2de of 3de jaars deze quest niet mag maken.

De motivatiemotor

Lees eerst even alle mini quest door. Maak daarna pas de keuze welke je gaat maken!

Welke heb je gekozen? Leg bij elke gekozen quest in 3 zinnen uit waarom je die hebt gekozen. Denk daarbij aan wat je er interessant aan vind!

Wat ga je leren?

De Olympische spelen:

  • Je gaat oefenen met continuïteit en verandering. (Wat is er het zelfde en wat is er anders?)
  • Je leert over gewoontes en gebruiken bij feestelijke aangelegenheden.
  • Je oefent met samenwerken.

Elke dag feest bij de Romeinen.

  • De begrippen polygaam en monogaam.
  • Zelf onderzoek doen aan de hand van vragen.
  • Maken van een rap.

Het kerstfeest.

  • Syncretisme.
  • Waar kerst vandaan komt.
  • Waar komen de tradities van nu vandaan.

2. De Olympische Spelen

Tegenwoordig worden er om de 2 jaar de Olympische Spelen gehouden. De ene keer zijn dit de Zomer Spelen en het andere jaar zijn het de Winter Spelen. Deze zomer vonden de Olympische Spelen plaats in Tokyo. Dit is niet hoe de Olympische Spelen er duizenden jaren geleden uitzagen. Er is veel veranderd door de jaren heen en in deze mini quest gaan we kijken naar de eerste Olympische Spelen.

Aan de hand van opdrachten ga je meer leren over de Olympische Spelen. Als je de stof goed beheerst dan ga je aan de slag met het maken van een spel over de Olympische Spelen.

Opdrachten en de verwerking

VMBO en Mavo

https://maken.wikiwijs.nl/98910#!page-4746077

Via deze link kom je bij de oefenopdrachten en de verwerkingsopdracht!

Let goed op, je moet alle oefeningen behalen en met bewijs in Seesaw en Egodact zetten.

De eindopdracht bestaat uit het maken van een spel. Wat je daar precies voor moet doen vind je ook bij de bovenstaande link. Dit mag aan de hand van samenwerking.

Je moet een foto maken van jouw spel en deze in Seesaw en Egodact zetten.

Havo en Vwo

https://maken.wikiwijs.nl/62222#!page-2079757

Via deze link kom je bij de oefenopdrachten en de verwerkingsopdracht!

Let goed op, je moet alle oefeningen behalen en met bewijs in Seesaw en Egodact zetten.

De eindopdracht bestaat uit het maken van een spel. Wat je daar precies voor moet doen vind je ook bij de bovenstaande link. Dit mag aan de hand van samenwerking.

Je moet een foto maken van jouw spel en deze in Seesaw en Egodact zetten.

Extra informatie

De originele Olympische Spelen werden gehouden in de oude Griekse stad Olympia. Deze stad was sinds de 10e eeuw v.Chr. een religieuze en politieke ontmoetingsplaats.

Rond het eind van het 2e en het begin van het 1e eeuw v.Chr. kwamen de Eliërs uit het noorden naar het Griekse schiereiland dat wij tegenwoordig de Peloponnesos noemen. Zij vestigden zich in de omgeving van Olympia, dat toen onder de heerschappij stond van de Pisaten. Rond de 6e eeuw v.Chr. braken tussen hen de eerste twisten uit. Die leidden tot oorlog.

Waarschijnlijk wijdden de nieuwe immigranten de plaats aan de oppergod Zeus en noemden hem Olympia, ter herinnering aan de berg Olympos in Thessalië.

De eerste Spelen werden echter gehouden ter ere van Pelops, na zijn overwinning in de wedrennen op Oinomaos, de koning van Pisatis. Pelops was ook de naamgever van de Peloponnesos. De volgende Spelen werden ter ere van Zeus gehouden. Sinds 776 v.Chr. werden de namen van de overwinnaars opgetekend; dit jaartal gold als het begin der Olympiaden en was ook de basis van de Griekse tijdrekening.

Hoewel de Spelen oorspronkelijk gehouden werden op de velden voor de tempel, werd er met de groei van de Spelen steeds meer gebouwd ten behoeve van de Spelen. Uiteindelijk bevond zich in Olympia een stadion dat plaats bood aan 40.000 toeschouwers. De Olympische Spelen die hier elke vier jaar gehouden werden, waren een van de vier Panhelleense Spelen (openbare feesten voor alle Grieken van de poleis die dan ook de goden vereerden). Doel van die Olympische Spelen was om jonge mannen hun fysieke kwaliteiten te laten tonen en om de relatie tussen de verschillende Griekse steden te bevorderen. Alleen Griekse mannen mochten meedoen aan de Spelen, geen vrouwen.

Langzaamaan kregen de Romeinen het voor het zeggen in Griekenland en werden de Spelen minder belangrijk gevonden. Toen het christendom de officiële religie werd van de Romeinen, werden de Spelen gezien als een heidens feest. De Romeinse keizer Theodosius I verbood de Spelen uiteindelijk in 393.

Feitjes over de Olympische Spelen

3. Elke dag feest bij de Romeinen

In de tijd van de Romeinen waren er bijna meer feestdagen dan normale dagen in het jaar. Zoals op 19 november, wanneer er ter ere van de god Mars (god van de oorlog) de buitgemaakte wapens werden gezuiverd.

Dit kwam door de vele goden die de Romeinen vereerde. Uiteindelijk kwam hierin een verandering toen eenmaal het Christendom groeide in populariteit.

In deze mini quest ga je kijken naar verschillende Romeinse goden en hoe de Romeinse samenleving van polygaam naar monogaam op gebied van religie is gegaan.

Aan de hand van het beantwoorden van onderzoeksvragen kom je tot de informatie die je nodig zal hebben voor (de verwerkingsopdracht).

In deze mini quest ga je zelf onderzoek doen. Je zoekt de informatie die je nodig hebt zelf op door google te gebruiken.

Mars, god van oorlog
Mars, god van oorlog

Onderzoeksvragen

Beantwoord de volgende onderzoeksvragen in een pages document. Dit doe je als volgt:

  1. Kopieer alle onderzoeksvragen.
  2. Zet deze onderzoeksvragen in een nieuw pages document.
  3. Via dit document ga je de vragen beantwoorden.
  4. Het beantwoorden van de vragen doe je in volledige zinnen.
De onderzoeksvragen:
  1. Wat houdt polygaam in?
  2. Wat betekend een polygame religie?
  3. Wat houdt monogaam in?
  4. Wat betekend een monogame religie?
  5. Hadden de Romeinen een polygame of een monogame religie? Leg je antwoord uit.
  6. Zoek de Romeinse feestdagen op en kijk naar de datums van deze feesten. Welk feest zou het laatst gevierd zijn (kijk naar de dag waarop je deze vraag beantwoord). Vertel in drie zinnen wat dit feest betekend.
  7. Was het Christendom polygaam of monogaam? Leg je antwoord uit.
  8. In welk jaar werd het Christendom de staatsgodsdienst van de Romeinen?
  9. Welke keizer voerde dit in?
  10. Welke Christelijke feestdagen zijn er allemaal?

De verwerking

Aan de hand van de informatie die jullie hebben opgezocht over de feestdagen van de Romeinen en de Christenen gaan jullie hierover een rap maken.

Voor deze opdracht kan je deze volgende link gebruiken om te lezen hoe je een rap kan maken: https://nl.wikihow.com/Een-rap-schrijven

Om je rap op te nemen kan je de dictafoon app gebruiken op je iPad.

Je levert uiteindelijk een geluidsbestand in via Seesaw en Egodact.

Het volgende moet in de rap terugkomen:
  • De begrippen monogaam en polygaam.
  • 1 Romeinse feestdag.
  • 1 Christelijke feestdag.
  • De naam van de keizer die het Christendom de staatsgodsdienst maken.

4. Het is kerstfeest

Waarschijnlijk hebben veel van jullie wel eens gehoord over het kerstfeest en vieren sommige van jullie het ook thuis. Maar waar komt kerst vandaan en welke gewoontes herkennen wij nu nog?

In deze mini quest gaan jullie deze twee vragen onderzoeken. Dit doen jullie door wat informatie te lezen en een filmpje te kijken. Aan de hand vand deze informatie gaan jullie een tekening maken waarin je een vergelijkingen maakt tussen het Germaanse kerstfeest en het kerstfeest van nu.

Informatie

Het kerstfeest

Voordat we ingaan op hoe het kerstfeest in de middeleeuwen werd gevierd, is het wellicht leerzaam om te kijken hoe het kerstfeest ontstaan is. Het is niet bepaald een feest wat er ineens, van de ene op de andere dag was. Het kerstfeest is namelijk veel ouder dan 2000 jaar. Het is een feest dat ver daarvoor in met name Noord-Europa werd gevierd. Van oorsprong is het het Joel-feest. Dat feest werd gevierd vanaf midden december tot januari, ook wel het midwinterfeest genoemd.

De oude Germaanse stammen gebruikten een maandkalender om het tijdstip te bepalen waarop het feest begon. Een houten blok, versiert met dennenappels, hulst en mistletoe (het Joel-blok) werd in brand gestoken. Hierbij werden belangrijke eden gezworen. Een eed gezworen bij het branden van het Joel-blok werd als een van de zwaarste gezien die men kon afleggen. Het feest zelf duurde twaalf dagen. Aan het einde hiervan werden de resten van het Joel-blok verbrand, om zo het nieuwe jaar in te luiden. Gedurende het Joel-feest werd er veel gegeten en gedronken.

Hierin zijn al een aantal elementen van het huidige kerstfeest te herkennen. Zo duurt het kerstfeest ook twaalf dagen, tot aan Drie-Koningen. Ook nu beloven we aan het nieuwe jaar dat we ons aan onze goede voornemens houden. Tijdens de feestdagen branden overal lichten en soms ook vuren. Eten en drinken staan hierbij centraal. Dat eten en drinken had in de oudheid een andere betekenis. Men ging immers een periode van schaarste tegemoet. In de winter is weinig voedsel voorhanden, en men moest het doen met de voorraden en wat de jacht eventueel nog opbracht. Pas rond Pasen konden de eerste oogsten verwacht worden. Ook het feest van Sint Maarten, waarbij de kinderen langs de deuren gaan voor snoep, kent zijn oorsprong in onze oudheid. Zo vlak voor de winter moesten de armen ook aan eten zien te komen. Dat deden ze door bedelend langs de deuren te gaan.



Voor de christenen was het kerstfeest al wel bedoeld om de geboorte van Christus te vieren. Tot aan de vierde eeuw werd Kerst echter niet op een bepaalde datum gevierd, maar in april, mei, december, zelfs november. Daar kwam verandering in toen Paus Julius I (337 - 352) de datum vastlegde op 25 december. Het is niet helemaal duidelijk waarom hij die datum gekozen had. De meest waarschijnlijke theorie is dat hij op die manier af kon rekenen met de heidense gebruiken zoals het Joel-feest. Met onderdrukking van de heidenen was het lastig om hen van hun oorspronkelijke geloof af te brengen. Dat zou alleen maar op verzet stuiten. Makkelijker was het om hen hun gebruiken te laten houden, maar er een andere uitleg aan te geven.

Door de eeuwen heen verdwenen de oude gebruiken naar de achtergrond, en kwam meer en meer de nadruk te liggen op het christelijke aspect van het feest. Lange tijd werd echter niet het Kerstfeest zelf gevierd, maar het Drie-Koningenfeest. Dat is de dag dat volgens de vertelling de Drie Wijzen uit het Oosten de pasgeboren Christus kwamen bezoeken, en daarbij geschenken mee brachten. Ook zou dit de dag zijn dat Christus gedoopt werd. Men vierde deze dag door elkaar cadeaus te geven, zoals de Drie Wijzen dat deden.

De gebruiken zoals wij die nu kennen met Kerstmis zijn grotendeels overgekomen uit de middeleeuwen. In de middeleeuwen werd er vaak gans gegeten. Later, na de ontdekking van Amerika, stond vanaf midden 1500 kalkoen op het menu. De kalkoen was makkelijk vet te mesten en goedkoper. In Engeland kent met de humble pie. Dit is een taart oorspronkelijk gemaakt van de humbles van een hert: hart, lever, hersenen en alles wat niet door de rijken werd gegeten. De rijke dames en heren kregen de goede stukken vlees, de bedienden maakten van de restanten de humble pie. Tegen het einde van 1700 was dit een van de belangrijkste kerstgerechten geworden.

Wat natuurlijk ook niet mag ontbreken is de traditionele kerstboom. De boom was een belangrijk symbool in bijna elke heidense cultuur. De druïden vereerden bijvoorbeeld de eik. De Vikingen versierden sparren- en essenbomen met oorlogstrofeeën. In de middeleeuwen werden door de Kerk bomen versierd met appels. Dit deden ze op Kerstavond, wat zij "Adam en Eva Dag" noemden. In de zestiende eeuw was het de gewoonte om een sparreboom, versierd met papieren bloemen, door de straten te voeren. Op het dorpsplein werd de boom neergezet, en men vierde een groot feest. Aan het eind van dat feest werd de boom ritueel verbrand.

In dit artikel zijn een aantal gebruiken geschetst, die alle een ding gemeen hadden: het waren festiviteiten rond het midwinterfeest. Bovendien hangt het sterk af van wanneer je kijkt hoe kerst gevierd werd. Door de eeuwen heen waren er verschillende gebruiken en manieren om het te vieren. Langzaam maar zeker is het feest geworden tot wat wij nu kennen. Oude heidense gebruiken en rituelen, gemengd met christelijke, verrijkt met soms lokale gebruiken en gewoonten, overgoten met een sausje commercie, hebben kerst gemaakt tot wat het nu is. Zelfs nu kan het per gezin verschillen hoe het gevierd wordt. In ieder geval proberen de meesten wel iets speciaal met kerst te doen, al was het alleen maar voor de gezelligheid met familie of vrienden.

Syncretisme

Bij de geschiedenis van het kerstfeest zien wij syncretisme terug. 

Syncretisme: het naar elkaar toegroeien van religies, een poging om uiteenliggende of tegengestelde geloven met elkaar te combineren.

Bij het kerstfeest zien we hoe het Christendom een feest heeft overgenomen van de Germanen. Binnen deze traditie is er erg veel veranderd en is het gegroeid naar een feest dat past bij de Christelijke normen en waarden.

Verwerkingsopdracht.

Voor deze opdracht ga je een tekening maken. Je maakt een duidelijke scheiding tussen de Germaanse gewoontes en de gewoontes die wij nu kennen van het kerstfeest.

Dit doe je door de volgende dingen er in te verwerken:

  • Een duidelijke scheiding (bijvoorbeeld een lijn door de tekening).
  • Een vorm van diner.
  • Een soort van pronkstuk (bijvoorbeeld de kerstboom).
  • De verhalen van zowel het Germaanse en Christelijke kerstfeest.

 

Maak hier een foto van en zet dit in Seesaw en Egodact!

Reflective journal

Beantwoord de volgende vragen voordat je de coach een bericht stuurt:

  1. Wat ging er goed tijdens het maken van de quest?
  2. Aan welke kwaliteit van jezelf zou je dit koppelen?
  3. Is er iets wat beter zou kunnen voor de volgende keer?
  4. Kijk naar de leerspieren poster op de muur, welke heb jij gebruik tijdens deze quest? Leg uit hoe.
  5. Herken jij dingen die nog steeds van toepassing zijn voor de samenleving van nu? Zo ja, noteer deze!

Maak hier een foto van en zet dit in Seesaw en Egodact!

De leerspieren
De leerspieren
  • Het arrangement M&M - van de Olympische Spelen tot kerst. is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Laatst gewijzigd
    2021-10-25 12:23:43
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    M&M geschiedenis tijdvak 1 t/m 3 thema feest
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Bronnen

    Bron Type
    Feitjes over de Olympische Spelen
    https://youtu.be/Gz_0eb51uQM
    Video