Inleiding
"Het onweert!" Dit is een uitspraak die we vast allemaal wel eens horen. Het onweert buiten, het dondert en misschien zie je zelfs wel bliksem in de lucht. De één vindt het mooi, de ander spannend. Maar hoe ontstaat bliksem nou eigenlijk? Dat gaan jullie in deze webquest zelf onderzoeken! Succes!
Opdracht
"Hoe ontstaat onweer?" Dat is de vraag die je zelf, door te ontdekken en onderzoeken, gaat beantwoorden! Je kunt stap-voor-stap deze webquest volgen, zo kom je vanzelf bij alle vragen en opdrachten. Soms kan het zijn dat je hulp van de informatiebronnen nodig hebt. Deze kun je heel makkelijk vinden onder het kopje 'informatiebronnen'.
Doel: Aan het eind van deze opdracht, weet ik door zelf te onderzoeken en een proefje uit te voeren, hoe onweer ontstaat.
Benodigheden:
- 2 ballonnen
- Donkere kamer
- Papier
- Pen/Potlood
Wat denk jij? (Hypothese)
Denk zelf eens na over de onderzoeksvraag: Hoe ontstaat bliksem? Je gebruikt voor deze opdracht nog geen informatiebronnen. Er is geen goed of fout antwoord, je schrijft op je papier wat jij zelf denkt!
Opdracht: Schrijf op je papier hoe jij denkt dat bliksem ontstaat.
Verwerking
Opdracht: Zoek nu informatie op over de onderzoeksvraag: Hoe ontstaat bliksem? Je mag nu de informatiebronnen gebruiken. Schrijf op je papier hoe bliksem ontstaat.
Tip! Maak aantekeningen tijdens het kijken van de video's of het lezen van de artikelen.
Let op! Wees uitgebreid en duidelijk. Schrijf je antwoorden op het papier.
Vergelijk
Vergelijk de antwoorden die je op papier hebt staan met die van een andere leerling.
Opdracht: Bespreek de volgende vragen:
- Dachten jullie vooraf hetzelfde? (Voordat jullie de informatiebronnen gebruikt hadden)
- Zijn jullie antwoorden na het onderzoek hetzelfde? (Nadat jullie de informatiebronnen gebruikt hadden)
Jullie gaan nu samen een proefje doen! Klik snel op de volgende stap, 'zelf experimenteren', om te lezen wat jullie gaan doen.
Informatiebronnen
Zelf experimenteren
Jullie hebben zojuist onderzocht hoe bliksem ontstaat. Nu gaan jullie dit effect nabootsen*. Let op, in de opdracht staan een aantal vragen, deze kunnen jullie samen bespreken! Denk hierbij goed aan de informatie die je eerder onderzocht hebt.
Opdracht:
1. Blaas twee ballonnen op en knoop deze dicht.
2. Hou allebei één ballon in je hand.
3. Wrijf met de ballon over je droge haar (of een wollen trui).
> Vraag 1: Wat denk je dat er zal gebeuren als je de ballonnen tegen elkaar houdt?
4. Doe de ballonnen tegen elkaar in een donkere kamer.
> Vraag 2: Wat zie je?
> Vraag 3: Wat hoor je?
> Vraag 4: Hoe denk je dat dat komt?
* Nabootsen = Imiteren / kopiëren
© 2004–2021 proefjes.nl / auteurs
Verklaring
Antwoord vraag 1: Als je hebt besproken wat jullie dachten, dan is het goed.
Antwoord vraag 2: Je ziet een heel klein vonkje.
Antwoord vraag 3: Als je goed luistert hoor je geknetter.
Antwoord vraag 4: Alle antwoorden zijn goed, als jullie hebben besproken hoe je denkt dat het komt.
Uitleg vraag 4:
De ballonnen worden elektrisch wanneer je ermee langs je droge haar wrijft en die elektriciteit gaat van de ene ballon naar de andere met een vonkje. Dit is ook wat er gebeurt bij onweer. Twee elektrische wolken komen bij elkaar in de lucht en maken een vonk: de bliksem. Het geknetter is de donder van onze minibliksem. De donder komt altijd iets na de bliksem, maar omdat alles heel dichtbij is, hoor je het geknetter tegelijk met het vonkje. In dit proefje maakte je kortsluiting tussen de elektrische ballonnen. Bliksem is kortsluiting tussen de elektrische wolken.
© 2004–2021 proefjes.nl / auteurs
Beoordeling
Hieronder staat het beoordelings formulier. Hiermee kan je jezelf beoordelen. De beoordelingspunten bij 'individueel' gaan over jezelf. De andere beoordelingspunten gaat over de dingen die je samen hebt gedaan tijdens deze webquest.
|
Proces
|
1 punt
|
2 punten
|
3 punten
|
|
Individueel
|
Je hebt niet nagedacht over wat je zelf dacht over de onderzoeksvraag
|
Je hebt wel even nagedacht over wat je zelf dacht, maar dit kon beter
|
Je hebt goed nagedacht over wat je zelf dacht over de onderzoeksvraag
|
|
Individueel
|
Je hebt niet onderzocht
|
Je hebt wel wat onderzocht, maar je had meer kunnen doen.
|
Je hebt goed onderzocht met behulp van de informatiebronnen.
|
|
Samenwerking
|
Er werd niet overlegd met elkaar.
|
Er werd soms overlegd met elkaar en soms niet.
|
Er werd goed overlegd met elkaar.
|
|
Samenwerking
|
Het experiment werd niet samen uitgevoerd.
|
Het experiment werd deels samen uitgevoerd.
|
Het experiment werd samen uitgevoerd.
|
|
Algemeen
|
Jullie hebben niet actief meegedaan.
|
Jullie hebben meegedaan, maar jullie hadden actiever mee kunnen doen.
|
Jullie hebben goed en actief meegedaan.
|
|
Product
|
1 punt
|
2 punten
|
3 punten
|
|
Individueel
|
Je hebt geen informatie op internet opgezocht, maar alleen zelf antwoorden bedacht.
|
Je hebt informatie op internet opgezocht, maar je bent kort geweest in je antwoorden.
|
Je hebt informatie op internet opgezocht en hebt uitgebreid en specifiek geantwoord.
|
|
Individueel
|
Je hebt geen antwoord gegeven op de vragen in de webquest.
|
Je hebt bijna alle vragen beantwoord / Je hebt korte antwoorden gegeven op de vragen.
|
Je hebt alle vragen beantwoord en bent uitgebreid en duidelijk geweest.
|
|
Experiment
|
Jullie hebben geen experiment uitgevoerd met het materiaal of niet je best gedaan of er niet goed over nagedacht.
|
Jullie hebben wel een experiment uitgevoerd met het materiaal, maar jullie hadden beter jullie best kunnen doen of er beter over na kunnen denken.
|
Jullie hebben een experiment uitgevoerd met het materiaal en jullie hebben je best gedaan en er goed over nagedacht.
|
|
Algemeen
|
Jullie kunnen nog niet uitleggen hoe bliksem ontstaat. Er is geen antwoord op de onderzoeksvraag gevonden.
|
Jullie kunnen redelijk goed uitleggen hoe bliksem ontstaat. De onderzoeksvraag kan moeizaam beantwoord worden.
|
Jullie kunnen uitleggen hoe bliksem ontstaat.. Jullie kunnen aan de hand van het onderzoek/experiment de onderzoeksvraag beantwoorden.
|
Afsluiting
Hi onderzoeker! Je hebt de webquest voltooid en jezelf beoordeeld, goed gedaan!
- Je hebt geleerd hoe bliksem ontstaat en hier zelf over nagedacht
- Je hebt een experiment uitgevoerd
- Je hebt kritisch naar je eigen proces en product gekeken
- Je hebt met een klasgenoot samengewerkt
- Je hebt gewerkt met een laptop en een webquest
Door zelf te onderzoeken en een proefje uit te voeren, weet jij nu hoe onweer ontstaat!
Docentpagina
- ONDERWERP: Hoe ontstaat bliksem?
- DOELGROEP: Groep 4/5
- VAK: Natuur & Techniek
- TIJDSDUUR: Ongeveer 60 minuten
- MATERIALEN: laptop, link naar de webquest, donkere kamer, papier, pen/potlood, per 2-tal twee ballonnen
- AUTEUR: Maureen Veneman, student Windesheim Zwolle
- PROEFJE: Het proefje komt van proefjes.nl en heb ik niet zelf ontworpen. De kinderen hebben hiervoor een donkere ruimte nodig, denk bijvoorbeeld aan een donkere toiletruimte / opbergruimte waar de kinderen kort gebruik van kunnen maken.
LEERDOELEN:
Kernconcept: B10, leerdoel: B10.1. Begrip: Bliksem. Zware elektrische ontlading in de lucht die samengaat met een donderslag. De ontlading kan optreden als gevolg van een groot spanningsverschil in een onweersbui.
TULE/SLO kerndoelen: De les sluit aan bij het volgende kerndoel:
Kerndoel 42: De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
Aan het eind van deze webquest…
Kennis: weten de leerlingen hoe bliksem ontstaat.
Vaardigheden: hebben de leerlingen bliksem nagebootst a.d.h.v. een proefje én hebben zij gewerkt met digitale middelen d.m.v. een webquest.
Houding: hebben de leerlingen geleerd zelf actief onderzoek te doen, zonder begeleiding van de leerkracht.
