Ubuntu betekent dat je andere mensen in jezelf herkent. Jij als mens bent namelijk geworden wie je bent dankzij andere mensen. Elke interactie die we hebben met anderen leert ons iets over het leven en hoe we dat op een goede manier kunnen leiden. Naast onze ouders die ons op de wereld hebben gezet, zijn er nog tal andere grote en kleine relaties die ons helpen op onze reis. Zo hebben jouw leraren op school je bijvoorbeeld leren lezen en rekenen. En je geliefde leert je misschien onvoorwaardelijk lief te hebben.
Iedereen is gelijk
In het westen leren we vaak dat het een prestatie is als je alles op eigen kracht hebt bereikt. Volgens Mungi zien we hier over het hoofd dat niets bereikt kan worden in een vacuüm. Jij bent namelijk niet afgescheiden van de mensen om je heen. Zij hebben bijgedragen aan de persoon wie je nu bent. Verder leren we ook dat concurrentie leidt tot zelfontwikkeling en vooruitgang. Hierdoor vergelijken we onszelf met anderen en krijgen we vaak het gevoel dat we niet goed genoeg zijn. Ubuntu vertelt ons dat iedereen in deze wereld gelijk is. Dus in plaats van jezelf te meten met anderen, leert ubuntu ons oog te hebben voor de bijdragen van andere mensen aan ons dagelijks leven. Neem even de tijd om te denken aan alle mensen die jou hebben geholpen en die jou hebben gemaakt tot de persoon die je nu bent. Wees dankbaar! En andersom, wie heb jij geholpen op zijn pad? Merk op dat het leven draait om geven en nemen.
2. Wees waardig en heb respect voor jezelf en anderen
Één van de basisprincipes van de ubuntu filosofie is respect, voor jezelf en voor anderen ongeacht wie je bent en wat je rol is in de samenleving. Ubuntu leert je dan ook: je bent goed genoeg zoals je bent. Daarom is zelfzorg binnen deze filosofie erg belangrijk. Dit betekent dat je jouw lichaam en geest geeft wat het nodig heeft. Dit is voor iedereen anders. De één heeft regelmatig tijd nodig om even stil te zitten en de balans op te maken. De ander heeft gezonde voeding nodig en genoeg slaap. Wat zelfzorg voor jou ook betekent, doe het! Het begint namelijk altijd bij jezelf. Want geven zonder eigen stevige basis, trekt je leeg.
Respect voor anderen
Naast zelfrespect, gaat ubuntu ook om respect voor anderen. Dit is de ander de ruimte geven om volledig zichzelf te kunnen zijn. Dit doen we door verder dan onze vooroordelen – het etiket dat we mensen hebben opgeplakt – te kijken. We delen mensen maar al te snel in hokjes. Dit is zonde, want er is vast nog veel meer moois te ontdekken aan deze persoon als je wat langer kijkt. Dus als je iemand omschrijft, wees je dan bewust van het label dat je op hem of haar plakt (bewust of onbewust).
3. De kracht van vergeving
Iemand vergeven voor kleine dingen, zoals dat iemand te laat komt op een afspraak, daar hebben we geen moeite mee. Maar als het gaat over groter onrecht, vinden we het vaak moeilijk. Voor vergeving is moed nodig. Ubuntu leert je dat vergeving goed is voor onszelf, maar ook voor onze samenleving. Door te vergeven laat je wrok los en creëer je weer ruimte. Vergeving betekent niet dat je de gebeurtenissen hoeft te vergeten, maar het vraagt je om naar het hele verhaal te kijken. Luister naar de ander. Want iedereen maakt fouten. Dat is menselijk. ‘Weinig mensen kiezen bewust voor het verkeerde pad. We nemen besluiten op basis van de kennis die we op dat moment hebben.’
Verkeerde keuzes
Vergeven gaat niet alleen over anderen, maar ook over jezelf. Dit vinden we soms nog moeilijker dan anderen vergeven. Heb je moeite om jezelf te vergeven? Vraag jezelf dan af: heb ik deze ‘verkeerde’ keuzes met opzet gemaakt? Hoogstwaarschijnlijk is het antwoord op deze vraag ‘nee’. Dus vergeef jezelf! En geef jezelf de ruimte en tijd om te groeien. Want vergeven gaat soms niet van de een op de andere dag.
4. Erken de realiteit (hoe pijnlijk die ook is)
Ubuntu moedigt ons aan om alle facetten van het leven – de goede én de slechte – te accepteren. Hierdoor leren we namelijk ook onze huidige situatie te accepteren. Dit is nodig om vooruit te komen in het leven. Dus ontken je situatie niet, maar erken de realiteit, hoe pijnlijk die ook kan zijn. Want om een authentiek leven te leiden, is eerlijkheid tegen onszelf en anderen belangrijk. Als je jouw problemen onder ogen ziet, ontstaat er ook ruimte voor oplossingen. Belangrijk hierbij is weten dat we het niet alleen hoeven te doen. We krijgen namelijk allemaal te maken met moeilijkheden in ons leven.
5. Waarom kleine dingen voor een groot verschil zorgen
Elke daad die je doet, hoe klein die ook is, draagt bij aan het grotere geheel. Zelfs als je het effect misschien niet meteen kan zien. Zo lijkt een glimlach naar een vreemde maar iets heel kleins. Toch kan deze lichamelijke uiting van ubuntu onszelf en anderen beter laten voelen. Door te glimlachen wordt namelijk het gelukshormoon serotonine gestimuleerd, want ons een heerlijk geluksgevoel geeft.
3.c Logboek (3)
1. Schrijf de datum op
2. beschrijf drie dingen op (in je eigen woorden), die je mooi vindt aan de Ubuntu filosofie.
3. Wat heeft het thema BALANS te maken, denk je, met Nelson Mandela en UBUNTU?
4. Schrijf hier ook je antwoorden op het zelfonderzoekje (uit 3a punt 4).
4. Verwerking en Inspiratie
Opdracht collage
Nu je onderzoek hebt gedaan, weet je al het een en ander over:
- Nelson Mandela
- De Ubuntu filosofie
In deze verwerkingsopdracht deel je je kennis en inspiratie met ons:
A. Maak een Collage over wat je hebt geleerd over beide onderdelen.
B. Voeg daarnaast ook ruimte toe, om inspiratie te delen. Daarmee wordt bedoelt dat je op internet zoekt naar voorbeelden die jou aanspreken (afbeeldingen, personen, quotes) waarvan jij vindt dat dat Ubuntu belichaamt.
Hulp bij deze opdracht
Voorbeeld van een collage is:
5. UBUNTU in de praktijk: aan de slag!
5.a Aan de slag- voorbereiding
Nu ga je zelf aan de slag!
Hoe kun je Ubuntu vertalen naar je eigen leven of omgeving?
A. Voorbereiding: Maak een mindmap.
-In het midden schrijf je UBUNTU op.
-Daaromheen schrijf je/ teken je jouw ideeen over dat wat jij zou kunnen doen/ welke uitdaging je zou kunnen aangaan, vanuit een UBUNTU mindset.
-Je mag dit ook samen met iemand doen.
-OPTIONEEL: Vragen die je mee kan nemen in je mindmap (ter overdenking)
*wie/wat inspireert jou en waarom?
*wat heb je altijd al eens voor een ander willen doen?
*wie/wat zou je graag willen helpen?
*wat voor liefs heeft iemand wel eens voor jou gedaan en wil jij ook voor een ander doen?
*waar zou je graag een positieve bijdrage aan leveren?
Bijvoorbeeld:
Het is makkelijk om mensen af te wijzen wanneer ze jou onrecht aandoen. Maar volgens schrijfster Eze is het juist heel erg van belang te begrijpen waarom iemand zich zo gedraagt. Kijk naar Nelson Mandela. Met zijn oprechte interesse in degenen die hem zo slecht behandelden, kreeg hij het uiteindelijk voor elkaar een compleet land te verenigen.
Aandacht
De kans dat jij of ik ooit in eenzelfde situatie als Mandela belandden is klein. Toch kunnen we wel lessen trekken uit de verdraagzaamheid en het empathisch vermogen van de Afrikaanse leider. In Filosofie Magazine vertelt Eze dat we in ons dagelijks leven ook zo’n houding kunnen aannemen: ‘Misschien is het een idee om eens koffie te gaan drinken met iemand die je niet aardig vindt. Op die manier stel je je ook open voor een positie waarin jij je nu niet kunt vinden; anders had je die persoon waarschijnlijk wel gemogen. Dat is al een heel andere instelling dan: dit is wie ik ben, ik praat met mensen die daarbij passen.’
Voorbeelden van Mindmaps:
5.b Aan de slag -Nieuwsitem (eindproduct)
B. Proces, actie en nieuwsitem
Kies vervolgens een UBUNTU actie die je daadwerkelijk wil uitvoeren/ of waar je aan wil werken of die je wilt oefenen.
Schrijf deze op en leg vast hoe dat proces verloopt.
Maak van dat proces en de uiteindelijke actie een kort nieuwsitem. Met bewijs (zoals foto's of een filmpje).
Het is de bedoeling dat je dit nieuwsitem filmt.
TIPS (voor het presenteren)
Denk na over je verhaal. Hoe begin je, hoe sluit je af? Wat ga je in het middenstuk vertellen of laten zien?
Schrijf de punten op die aan bod komen.
5.c Logboek (4)
1. Schrijf de datum op
2. Voeg je mindmap toe
3. Vertel welke Ubuntu actie je zou willen ondernemen/ oefenen/ uitvoeren en waarom.
6. Afronding
Terugkijker: Reflective journal
1. Schrijf de datum op
2. Beschrijf kort, hoe was het om deze quest te maken.
Daarna:
- Waar ben je tevreden over?
- Wat had je anders willen doen?
- Heb je jezelf verrast met je Ubuntu actie? Waarom wel of niet?
3. In hoeverre hebben de opdrachten/vragen uit de quest je geholpen of geinspireerd? Leg uit.
4. Hoe heb je de leerspieren Interactie (empathie en luisteren, samenwerken), Reflectie (essentie benoemen, kijken naar jezelf) ingezet? Vertel en geef een voorbeeld.
Checklist
Heb je alle taken utigevoerd? Check deze checklist ;)
Onderdeel
Taken
Gedaan?
1-Jij begint
Egodact: tegel, motivatie en verderkijker
Logboek 1 Egodact
2-Nelson Mandela
Logboek 2 Egodact (inclusief antwoorden op de onderzoeksvragen)
3-Ubuntu
Logboek 3 Egodact (inclusief antwoorden op de onderzoeksvragen)
4-Verwerking en inspiratie
Collage (post in seesaw)
Werk egodact bij
5-Ubuntu in praktijk
Logboek 4 Egodact: Mindmap + idee Ubuntu actie. ->Post in Seesaw
Het arrangement M&M - Hoe Ubuntu ben jij? is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Logboek (1)
