Hoofdstuk 6

NaSk H6 Bewegen

NaSk H6 Bewegen

Inleiding

Aankomende tijd gaan we aan de slag met hoofdstuk 6 bewegen. Jullie maken kennis met een aantal onderwerpen die met bewegen te maken hebben. Je krijgt inzicht in de natuurkundige betekenis van begrippen als ‘afstand', ‘tijd’, ‘gemiddelde snelheid’, ‘snelheid op een bepaald moment’, ‘versneld’, ‘eenparig’, ‘vertraagd’, ‘massa’, ‘remkracht’ en ‘remweg’. Gaandeweg wordt dit allemaal duidelijk.

Op deze wikwijs kun je de planning van deze periode terugvinden. Je kunt ook extra uitleg, uitleg filmpjes en oefeningen per paragraaf terugvinden op de wikiwijs. De uitleg filmpjes zijn van het youtube kanaal: Meneer Wietsma.

Let op! Ga naar het juiste niveau. Je kunt kiezen voor Atheneum of voor Atheneum/Havo. Gebruik verder je boek voor de overige informatie en om opdrachten te maken (NOVA 4e editie). 

Planning

Planning Atheneum

 

Week

 

Les

Inhoud van de les

Huiswerk voor volgende les

Opmerking

14

1

  • Introductie H6 Bewegen

Lezen: blz. 180-182 van TB.

 

2

  • 6.1: bewegingen filmen en stroboscopische foto’s maken

Lezen: blz. 180-182 van TB.

Maken: opdr. 1, 2 en 3 blz. 183 van TB.

15

1

  • 6.1: plaats-tijdtabel en plaats-tijddiagram

Lezen: blz. 180-182 van TB.

Maken: opdr. 4, 5, 6 en 7 blz. 184-185 van TB.

Ruimte om toets te bespreken

2

  • 6.2: gemiddelde snelheid en snelheid omrekenen

Lezen: blz. 187-190 van TB.

Maken: opdr. 10, 11, 12 en 13 blz. 192 van TB.

16

1

  • 6.2: snelheid omrekenen en afstand en tijd berekenen

Lezen: blz. 187-190 van TB.

Maken: opdr. 14, 15, 16 en 17 blz. 192-193 van TB.

Ruimte om toets te bespreken

2

  • 6.2: snelheid-tijddiagrammen

Lezen: blz. 187-190 van TB.

Maken: opdr. 18, 19, 20 en 21 blz. 193-194 van TB.

+ samenvatting 6.1 en 6.2 (gebruik de leerdoelen).

17

Meivakantie

18

Meivakantie

19

1

  • 6.1 en 6.2 opfrissen.
  • Starten met 6.3: versnelde-, eenparige- en vertraagde beweging.

Lezen: blz. 195-198 van TB.

Maken: samenvatting 6.1 en 6.2 (gebruik de leerdoelen).

13/14 mei vrij (Hemelvaart)

2

  • 6.3: versnelde-, eenparige- en vertraagde beweging + (x,t)-diagrammen.

Lezen: blz. 195-198 van TB.

Maken: opdr. 25, 26, 27 en 28 blz. 199-200 van TB.

20

1

  • 6.3: snelheid-tijddiagrammen

Lezen: blz. 195-198 van TB.

Maken: opdr. 29, 30 en 31 blz. 200-201 van TB.

 

2

  • 6.4: remweg

Lezen: blz. 202-205 van TB.

Maken: opdr. 35, 36 en 37 blz. 206 van TB.

21

1

  • 6.4: remweg en beginsnelheid, remweg en massa

Lezen: blz. 202-205 van TB.

Maken: opdr. 38, 39, 40 en 41 blz. 206-207 van TB.

24 mei vrij (Pinksteren)

 

PO (verslag) i.s.m. LO

2

  • 6.4: reactietijd en bescherming tegen botsen

Lezen: blz. 202-205 van TB.

Maken: opdr. 42, 43 en 44 blz. 207-208 van TB.

22

1

  • Herhaling, extra oefenen, PO?

Maken: samenvatting 6.3 en 6.4 (gebruik de leerdoelen).

PO (verslag) i.s.m. LO

2

  • Herhaling, extra oefenen, PO?

Maken: samenvatting 6.3 en 6.4 (gebruik de leerdoelen).

23

1

  • Test jezelf

Maken: 1 t/m 10 blz. 215-216 van TB.

PO (verslag) i.s.m. LO

2

  • Test jezelf

Maken: 11 t/m 21 blz. 216-217 van TB.

24/25

Afrondingsweek 4

 

De plusstof zijn verdiepende opdrachten. Deze kun je maken als je extra wilt oefenen.

PO (verslag) i.s.m. LO is onder voorbehoud. Kan eventueel ook in week 20 starten.

Planning Atheneum/Havo

 

Week

 

Les

Inhoud van de les

Huiswerk voor volgende les

Opmerking

14

1

  • Introductie H6 Bewegen

Lezen: blz. 174-176 van TB.

 

2

  • 6.1: bewegingen filmen en stroboscopische foto’s maken

Lezen: blz. 174-176 van TB.

Maken: opdr. 1, 2, 3 en 4 blz. 177-178 van TB.

15

1

  • 6.1: plaats-tijdtabel en plaats-tijddiagram

Lezen: blz. 174-176 van TB.

Maken: opdr. 5, 6, 7 en 8 blz. 178-179 van TB.

Ruimte om toets te bespreken

2

  • 6.2: gemiddelde snelheid

Lezen: blz. 181-184 van TB.

Maken: opdr. 11, 15, 18 en 21 blz. 185-187 van TB.

16

1

  • 6.2: snelheid omrekenen

Lezen: blz. 181-184 van TB.

Maken: opdr. 12, 16, 19 en 20 blz. 185-187 van TB.

Ruimte om toets te bespreken

2

  • 6.2: afstand en tijd berekenen

Lezen: blz. 181-184 van TB.

Maken: opdr. 13, 14, 17 blz. 185-187 van TB.

+ beginnen aan samenvatting   6.1 en 6.2 (gebruik de   
  leerdoelen)

17

Meivakantie

18

Meivakantie

19

1

  • 6.1 en 6.2 opfrissen.
  • Starten met 6.3: versnelde-, eenparige- en vertraagde beweging.

Lezen: blz. 188-191 van TB.

Maken: 24 en 26 blz. 192 van TB.

+ samenvatting 6.1 en 6.2 (gebruik de leerdoelen).

13/14 mei vrij (Hemelvaart)

2

  • 6.3: versnelde-, eenparige- en vertraagde beweging +(x,t)-diagrammen.

Lezen: blz. 188-191 van TB.

Maken: opdr. 25, 27, 28 en 29 blz. 192-194 van TB.

20

1

  • 6.3: tegenkomen en inhalen

Lezen: blz. 188-191 van TB.

Maken: opdr. 30, 31 en 32 blz. 194-195 van TB.

 

2

  • 6.4: remweg

Lezen: blz. 196-199 van TB.

Maken: opdr. 35 en 36 blz. 200 van TB.

21

1

  • 6.4: remweg en beginsnelheid, remweg en massa

Lezen: blz. 196-199 van TB.

Maken: opdr. 38 en 43 blz. 200 en 202 van TB.

24 mei vrij (Pinksteren)

 

PO (verslag) i.s.m. LO

2

  • 6.4: reactietijd en bescherming tegen botsen

Lezen: blz. 196-199 van TB.

Maken: opdr. 37, 39, 40, 41 en 42 blz. 200-201 van TB.

22

1

  • Herhaling, extra oefenen, PO?

Maken: samenvatting 6.3 en 6.4 (gebruik de leerdoelen).

PO (verslag) i.s.m. LO

2

  • Herhaling, extra oefenen, PO?

Maken: samenvatting 6.3 en 6.4 (gebruik de leerdoelen).

23

1

  • Test jezelf

Maken: 1 t/m 10 blz. 211-212 van TB.

PO (verslag) i.s.m. LO

2

  • Test jezelf

Maken: 11 t/m 20 blz. 212-213 van TB.

24/25

Afrondingsweek 4

 

De plusstof zijn verdiepende opdrachten. Deze kun je maken als je extra wilt oefenen.

PO (verslag) i.s.m. LO is onder voorbehoud. Kan eventueel ook in week 20 starten.

Stappenplan berekening opschrijven

Moet je een berekening doen en uitschrijven, werk dit dan altijd op de volgende manier uit:

  1. Noteer de gegevens die je hebt gekregen.
  2. Noteer wat er wordt gevraagd.
  3. Noteer welke formule je nodig hebt (deze moet je misschien omzetten).
  4. Vul de formule in en werk deze uit.
  5. Noteer als laatste duidelijk het antwoord met de juiste eenheid er bij.
     

Voorbeeld

Een sprintster loopt de 100 meter in 10,8 s. Bereken haar gemiddelde snelheid.

Gegeven:
s = 100 m
t = 10,8 s

Gevraagd:
Vgem = ?

Formule:
Vgem = s / t

Uitwerking:

Vgem = 100 / 10,8

Vgem = 9,3 m/s

Lesstof Atheneum

1 Bewegingen vastleggen

Leerdoelen:

  • Je kunt uitleggen hoe een beweging kan worden vastgelegd met behulp van een stroboscopische foto.
  • Je kunt een plaats-tijdtabel maken/invullen.
  • Je kunt een plaats-tijddiagram (x,t-diagram) aflezen en zelf tekenen.


Stroboscopische foto:

Voorbeelden

Stroboscopische fotoStroboscopische foto


Uitleg filmpje


Plaats-tijd tabel en diagram:

Met de plaats-tijd tabel kun je een grafiek van de beweging tekenen. Zo'n grafiek wordt een plaats-tijd diagram of (x,t)-diagram genoemd.​

Voorbeeld

Plaats-tijd

Oefenen:

2 Gemiddelde snelheid

Leerdoelen:

  • Je kent de betekenis van het begrip ‘gemiddelde snelheid’.
  • Je kent de formule van gemiddelde snelheid in woorden en in symbolen.
  • Je kunt de gemiddelde snelheid berekenen.
  • Je kent het schema om van m/s om te rekenen naar km/h en omgekeerd en kunt hiermee snelheden omrekenen.
  • Je kunt de formule van gemiddelde snelheid ombouwen, zodat je de afstand of de tijd kunt uitrekenen.
  • Je kunt een snelheid-tijddiagram (v,t-diagram) aflezen en zelf tekenen.
  • Je kunt de gemiddelde snelheid uitrekenen met behulp van een (v,t)-diagram.

 

Gemiddelde snelheid:

Uitleg filmpje



Hulpmiddel voor de berekeningen

Gemiddelde snelheid


Hulpmiddel voor omrekenen snelheid

Snelheid omrekenen


Snelheid-tijd diagram:

Je kunt een beweging ook vastleggen met een snelheid-tijd diagram ofwel een (v,t)-diagram.

v,t-diagram

Als de snelheid regelmatig toeneemt, is de grafiek in het (v,t)-diagram een rechte lijn. Je kunt dan de gemiddelde snelheid berekenen met de volgende formule:

\(Vgem = {Vbegin + Veind{} \over 2}\)

Vervolgens kun je de afgelegde afstand berekenen met de volgende formule:

\(s = Vgem \; \cdot \; t\)

Je kunt de afgelegde afstand ook op een andere manier uitrekenen. Dit doe je door de oppervlak onder de grafiek uit te rekenen. "Het oppervlak onder de grafiek in een (v,t)-diagram is gelijk aan de afgelegde afstand". Bekijk het boek op blz. 190 voor de uitleg en/of kijk het filmpje hieronder.

Uitleg filmpje
Berekenen van afgelegde afstand met behulp van een (v,t)-diagram.

Oefenen:

3 Versneld - eenparig - vertraagd

Leerdoelen:

  • Je kent de betekenis van het begrip ‘versnelde beweging’.
  • Je kent de betekenis van het begrip ‘eenparige beweging’.
  • Je kent de betekenis van het begrip ‘vertraagde beweging’.
  • Je kent de (x,t)-diagrammen en (v,t)-diagrammen van een versnelde-, eenparige-, en vertraagde beweging en kunt deze herkennen.
  • Je kunt de (x,t)-diagrammen en (v,t)-diagrammen van een versnelde-, eenparige-, en vertraagde beweging tekenen.

 

Verschillende soorten bewegingen:

Uitleg filmpje

Eenparige beweging

Snelheid blijft de hele tijd constant (Vgem = s / t).
Hieronder staan de (x,t)-diagram en de (v,t)-diagram van een eenparige beweging.

Eenparig

Versnelde beweging

Een versnelde beweging legt in dezelfde tijd een steeds grotere afstand af.
Hieronder staan de (x,t)-diagram en de (v,t)-diagram van een versnelde beweging.

versneld

Vertraagde beweging

Bij een vertraagde beweging zie je het omgekeerde als bij een versnelde beweging. De afstand die wordt afgelegd in een bepaalde tijd, wordt steeds kleiner. Hieronder staan de (x,t)-diagram en de (v,t)-diagram van een vertraagde beweging.

Vertraagd

 

Oefenen:

4 Remmen en botsen

Leerdoelen:

  • Je kent de betekenis van het begrip ‘remweg’.
  • Je kunt toelichten dat de lengte van de remweg afhangt van de beginsnelheid, de massa van het voertuig en de remkracht.
  • Je kunt de relatie tussen de snelheid en de remweg toelichten.
  • Je kunt de relatie tussen de massa en de remweg toelichten.
  • Je kent de betekenis van het begrip ‘reactietijd’.
  • Je kunt de stopafstand berekenen met behulp van de reactieafstand en de remweg.
  • Je kent verschillende manieren om jezelf te beschermen tijdens een botsing.
  • Je kent de grootheden en eenheden van afstand, (gemiddelde) afstand, tijd en massa.

 

Remweg en reactietijd:

Hoe lang de remweg is, hangt af van vier factoren. Deze worden toegelicht in het filmpje.
De remweg neemt toe als de snelheid van het voertuig/voorwerp groter wordt:

Als de snelheid n keer zo groot wordt, wordt de remweg n2 keer zo lang.
 

Reactie afstand + Remweg = Stop afstand (R + R = S)

  • Reactie afstand: de totale tijd die nodig is om te stoppen.
    Dus Reactie tijd + Rem tijd = Stop tijd (R + R = S).
  • Remweg: de totale afstand die nodig is om te stoppen.
  • Stop afstand: de afstand die tijdens het remmen wordt afgelegd.

 

Uitleg filmpje

 

Oefenen:

Lesstof Atheneum/Havo

1 Bewegingen vastleggen

Leerdoelen:

  • Je kunt uitleggen hoe een beweging kan worden vastgelegd met behulp van een stroboscopische foto.
  • Je kunt een plaats-tijdtabel maken/invullen.
  • Je kunt een plaats-tijddiagram (x,t-diagram) aflezen en zelf tekenen.


Stroboscopische foto:

Voorbeelden

Stroboscopische fotoStroboscopische foto


Uitleg filmpje


Plaats-tijd tabel en diagram:

Met de plaats-tijd tabel kun je een grafiek van de beweging tekenen. Zo'n grafiek wordt een plaats-tijd diagram of (x,t)-diagram genoemd.​

Voorbeeld

Plaats-tijd
 

Oefenen:

2 Gemiddelde snelheid

Leerdoelen:

  • Je kent de betekenis van het begrip ‘gemiddelde snelheid’.
  • Je kent de formule van gemiddelde snelheid in woorden en in symbolen.
  • Je kunt de gemiddelde snelheid berekenen.
  • Je kent het schema om van m/s om te rekenen naar km/h en omgekeerd en kunt hiermee snelheden omrekenen.
  • Je kunt de formule van gemiddelde snelheid ombouwen, zodat je de afstand of de tijd kunt uitrekenen.

 

Gemiddelde snelheid:

Uitleg filmpje



Hulpmiddel voor de berekeningen

Gemiddelde snelheid


Hulpmiddel voor omrekenen snelheid

Snelheid omrekenen

 

Oefenen:

3 Versneld - eenparig - vertraagd

Leerdoelen:

  • Je kent de betekenis van het begrip ‘versnelde beweging’.
  • Je kent de betekenis van het begrip ‘eenparige beweging’.
  • Je kent de betekenis van het begrip ‘vertraagde beweging’.
  • Je kent de (x,t)-diagrammen van een versnelde-, eenparige-, en vertraagde beweging en kunt deze herkennen.
  • Je kunt de (x,t)-diagrammen van een versnelde-, eenparige-, en vertraagde beweging tekenen.

 

Verschillende soorten bewegingen:

Uitleg filmpje

Eenparige beweging

Snelheid blijft de hele tijd constant (Vgem = s / t).
Hieronder staat de (x,t)-diagram van een eenparige beweging.

Eenparige beweging

Versnelde beweging

Een versnelde beweging legt in dezelfde tijd een steeds grotere afstand af.
Hieronder staat de (x,t)-diagram van een versnelde beweging.

Versnelde beweging

Vertraagde beweging

Bij een vertraagde beweging zie je het omgekeerde als bij een versnelde beweging. De afstand die wordt afgelegd in een bepaalde tijd, wordt steeds kleiner. Hieronder staat de (x,t)-diagram van een vertraagde beweging.

Vertraagde beweging

 

Oefenen:

4 Remmen en botsen

Leerdoelen:

  • Je kent de betekenis van het begrip ‘remweg’.
  • Je kunt toelichten dat de lengte van de remweg afhangt van de beginsnelheid, de massa van het voertuig en de remkracht.
  • Je kunt de relatie tussen de snelheid en de remweg toelichten.
  • Je kunt de relatie tussen de massa en de remweg toelichten.
  • Je kent de betekenis van het begrip ‘reactietijd’.
  • Je kunt de stopafstand berekenen met behulp van de reactieafstand en de remweg.
  • Je kent de grootheden en eenheden van afstand, (gemiddelde) afstand, tijd en massa.

 

Remweg en reactietijd:

Hoe lang de remweg is, hangt af van vier factoren. Deze worden toegelicht in het filmpje.
De remweg neemt toe als de snelheid van het voertuig/voorwerp groter wordt:

Als de snelheid n keer zo groot wordt, wordt de remweg n2 keer zo lang.
 

Reactie afstand + Remweg = Stop afstand (R + R = S)

  • Reactie afstand: de totale tijd die nodig is om te stoppen.
    Dus Reactie tijd + Rem tijd = Stop tijd (R + R = S).
  • Remweg: de totale afstand die nodig is om te stoppen.
  • Stop afstand: de afstand die tijdens het remmen wordt afgelegd.

 

Uitleg filmpje

 

Oefenen:

  • Het arrangement NaSk H6 Bewegen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Louise Miedema Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2021-04-12 20:56:25
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze wikiwijs gaat over H6 bewegen uit de methode NOVA. Er is rekening gehouden met twee niveaus: atheneum en atheneum/havo.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    atheneum, atheneum/havo, bewegen, beweging, nask, nova, remmen, snelheid
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.