Belangrijke begrippen tijdens jouw examen
Op deze pagina bieden we een overzicht van de begrippen die je moet kennen voor jouw examen. Weet je waar deze begrippen over gaan, herken je ze én kun je ze toepassen in een specifieke context? Dan ben je al een heel eind op de goede weg. De precieze leerdoelen voor dit vak staan in de syllabus.
Domein B. Beeld- en geluidstechniek
|
Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:
- eigenschappen van trillingen en golven gebruiken om onder andere informatieoverdracht te analyseren en verklaren.
- eigenschappen van ioniserende straling en de effecten van deze straling op mens en milieu beschrijven. Ook kun je medische beeldvormingstechnieken beschrijven en analyseren vanuit fysische principes. Je weet de diagnostische functie van deze beeldvormingstechnieken voor de gezondheid toe te lichten.
|
De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:
|
Onderwerpen en begrippen
|
Dit weet ik |
|
uitwijking, amplitude, periode, harmonische trilling
|
|
| massa-veersysteem |
|
|
eigenfrequentie, resonantie
|
|
| golfverschijnsel |
|
|
lopende golf, voortplantingssnelheid, geluidsnelheid, lichtsnelheid
|
|
|
transversaal, longitudinaal
|
|
|
knoop, buik, grondtoon, boventoon
|
|
| cardiogram, oscillogram |
|
| straling, ultraviolet, infrarood, radiogolven, microgolven |
|
|
absorptie, emissie, elektromagnetische golf, foton
|
|
| vervalreactie |
|
|
stralingsbron, radioactief verval, isotoop, kern, proton, neutron, elektron,
|
|
|
atomaire massaeenheid, ioniserend vermogen, doordringend vermogen, dracht
|
|
|
röntgenstraling, α- β- en γ-straling, kosmische straling, achtergrondstraling, bestraling
|
|
|
besmetting, effectieve totale lichaamsdosis, stralingsbeschermingsnormen, dosimeter, eV
|
|
|
doorlaatkromme, vervalkromme
|
|
|
röntgenopname, CT-scan, echografie
|
|
|
nucleaire diagnostiek, halveringsdikte, menselijke weefsels
|
|
|
ultrasone geluidsgolf, geluidsnelheid
|
|
|
absorptie, transmissie, terugkaatsing, tracer
|
|
Domein C Beweging en energie
|
Domein C Beweging en energie is een van de onderdelen van het havo-examen natuurkunde. Voor dit examenonderdeel weet je de relatie tussen kracht en bewegingsveranderingen te analyseren en verklaren met de wetten van Newton. Daarnaast kun je de begrippen energiebehoud, rendement, arbeid en warmte gebruiken om energieomzettingen te beschrijven en te analyseren.
|
De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:
|
Onderwerpen en begrippen
|
Dit weet ik
|
|
eenparige rechtlijnige beweging, eenparig versnelde of vertraagde beweging,
|
|
|
vrije val, valbeweging met wrijving
|
|
|
(x|t)-diagram, (v|t)-diagram, snelheid, valversnelling, gemiddelde snelheid
|
|
|
Zwaartekracht, schuifwrijvingskracht, rolweerstandskracht,
|
|
|
luchtweerstandskracht, normaalkracht, spankracht, spierkracht, veerkracht
|
|
|
eerste wet van Newton
|
|
|
tweede wet van Newton
|
|
| derde wet van Newton, actiekracht, reactiekracht, gewicht |
|
|
zwaartepunt, aangrijpingspunt, werklijn, arm, moment
|
|
|
arbeid, kracht - verplaatsingsdiagram
|
|
|
wet van behoud van energie, kinetische energie,
|
|
|
verticale worp, trilling, stuiterbeweging
|
|
|
zwaarte-energie, veerenergie, chemische energie, elektrische energie, stralingsenergie
|
|
|
warmte, potentiële energie, (positieve en negatieve) arbeid, wrijvingsarbeid, periodieke beweging
|
|
| warmtepomp (energetisch) |
|
|
energiegebruik, energiebesparing
|
|
Domein D Materialen
|
Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:
fysische eigenschappen van stoffen en materialen beschrijven en verklaren met atomaire en moleculaire modellen.
|
De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:
|
Onderwerpen en begrippen
|
Dit weet ik
|
|
Gas, vloeistof, vaste stof, smelten, stollen, verdampen, condenseren, sublimeren
|
|
| rijpen, molecuul, atoom |
|
|
warmtestroom, thermische geleidbaarheid, geleiding, stroming, stralingrijp
|
|
|
beweging van deeltjes, absoluut nulpunt, soortelijke warmte, graden celcius, kelvin
|
|
| debiet, gas- of vloeistofstroom |
|
Domein E Aarde en heelal
|
Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:
het ontstaan en de ontwikkeling van structuren in het heelal beschrijven. Ook kun je bewegingen in het zonnestelsel analyseren en verklaren aan de hand van fysische principes.
|
De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:
| Onderwerpen en begrippen |
Dit weet ik
|
|
maanfasen, hemelbaan van zon, maan, sterren, planeet, komeet, meteoriet
|
|
|
omlooptijd, baanstraal, baansnelheid
|
|
|
gravitatiekracht, geostationaire baan
|
|
|
cluster, sterrenstelsel, planetenstelsel, oerknal, uitdijend heelal, lichtsnelheid, lichtjaar, Melkweg, zonnestelsel
|
|
|
de wet van Wien
|
|
Domein G Meten en regelen
|
Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:
opwekking, transport en toepassingen van elektriciteit beschrijven en analyseren met fysische begrippen.
|
De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:
|
Onderwerpen en begrippen
|
Dit weet ik
|
|
spanning, stroomsterkte, soortelijke weerstand, vrij elektron, ion, afstotende en aantrekkende elektrische kracht, spanningsbron
|
|
|
stroommeter, spanningsmeter, diode, LDR, NTC, PTC, ohmse weerstand, lamp, motor, verwarmingselement, zekering, aardlekschakelaar, stroomdeling, spanningsdeling, kortsluiting;
|
|
|
elektrische energie, joule, kilowattuur, lichtbronnen, energiegebruik, energiebesparing;
|
|
|
kerncentrale, conventionele (fossiele brandstof) centrale, waterkrachtcentrale, zonnecel, waterstofcel, brandstofcel, windturbine, generator
|
|
|
batterij, accu,waterstof en andere brandstoffen
|
|
| energiedichtheid, capaciteit |
|
Domein H Natuurkunde en technologie
|
Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:
voorbeelden van technologische ontwikkeling die vallen binnen de subdomeinen van het centraal examen natuurkundige principes en wetmatigheden herkennen, benoemen en toepassen.
|
De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:
|
Onderwerpen en begrippen
|
Dit weet ik
|
|
model, wet van behoud van energie,
|
|
|
analogie
|
|
|
wetten van Newton
|
|
