Havo natuurkunde: wat moet je weten

Havo natuurkunde: wat moet je weten

Belangrijke begrippen tijdens jouw examen

Op deze pagina bieden we een overzicht van de begrippen die je moet kennen voor jouw examen. Weet je waar deze begrippen over gaan, herken je ze én kun je ze toepassen in een specifieke context? Dan ben je al een heel eind op de goede weg. De precieze leerdoelen voor dit vak staan in de syllabus.

Domein B. Beeld- en geluidstechniek

Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:

  • eigenschappen van trillingen en golven gebruiken om onder andere informatieoverdracht te analyseren en verklaren.
  • eigenschappen van ioniserende straling en de effecten van deze straling op mens en milieu beschrijven. Ook kun je medische beeldvormingstechnieken beschrijven en analyseren vanuit fysische principes. Je weet de diagnostische functie van deze beeldvormingstechnieken voor de gezondheid toe te lichten.

 

De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:

 

Onderwerpen en begrippen

 Dit weet ik

uitwijking, amplitude, periode, harmonische trilling

 
massa-veersysteem  

eigenfrequentie, resonantie

 
golfverschijnsel  

lopende golf, voortplantingssnelheid, geluidsnelheid, lichtsnelheid

 

transversaal, longitudinaal

 

knoop, buik, grondtoon, boventoon

 
cardiogram, oscillogram  
straling, ultraviolet, infrarood, radiogolven, microgolven  

absorptie, emissie, elektromagnetische golf, foton

 
vervalreactie  

stralingsbron, radioactief verval, isotoop, kern, proton, neutron, elektron,

 

atomaire massaeenheid, ioniserend vermogen, doordringend vermogen, dracht

 

röntgenstraling, α- β- en γ-straling, kosmische straling, achtergrondstraling, bestraling

 

besmetting, effectieve totale lichaamsdosis, stralingsbeschermingsnormen, dosimeter, eV

 

doorlaatkromme, vervalkromme

 

röntgenopname, CT-scan, echografie

 

nucleaire diagnostiek, halveringsdikte, menselijke weefsels

 

ultrasone geluidsgolf, geluidsnelheid

 

absorptie, transmissie, terugkaatsing, tracer

 

Domein C Beweging en energie

Domein C Beweging en energie is een van de onderdelen van het havo-examen natuurkunde. Voor dit examenonderdeel weet je de relatie tussen kracht en bewegingsveranderingen te analyseren en verklaren met de wetten van Newton. Daarnaast kun je de begrippen energiebehoud, rendement, arbeid en warmte gebruiken om energieomzettingen te beschrijven en te analyseren.

 

De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:

 

Onderwerpen en begrippen

Dit weet ik

eenparige rechtlijnige beweging, eenparig versnelde of vertraagde beweging,

 

vrije val, valbeweging met wrijving

 

(x|t)-diagram, (v|t)-diagram, snelheid, valversnelling, gemiddelde snelheid

 

Zwaartekracht, schuifwrijvingskracht, rolweerstandskracht,

 

luchtweerstandskracht, normaalkracht, spankracht, spierkracht, veerkracht

 

eerste wet van Newton

 

tweede wet van Newton

 
derde wet van Newton, actiekracht, reactiekracht, gewicht  

zwaartepunt, aangrijpingspunt, werklijn, arm, moment

 

arbeid, kracht - verplaatsingsdiagram

 

wet van behoud van energie, kinetische energie,

 

verticale worp, trilling, stuiterbeweging

 

zwaarte-energie, veerenergie, chemische energie, elektrische energie, stralingsenergie

 

warmte, potentiële energie, (positieve en negatieve) arbeid, wrijvingsarbeid, periodieke beweging

 
warmtepomp (energetisch)  

energiegebruik, energiebesparing

 

Domein D Materialen

Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:

fysische eigenschappen van stoffen en materialen beschrijven en verklaren met atomaire en moleculaire modellen.

 

De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:

Onderwerpen en begrippen

Dit weet ik

Gas, vloeistof, vaste stof, smelten, stollen, verdampen, condenseren, sublimeren

 
rijpen, molecuul, atoom  

warmtestroom, thermische geleidbaarheid, geleiding, stroming, stralingrijp

 

beweging van deeltjes, absoluut nulpunt, soortelijke warmte, graden celcius, kelvin

 
debiet, gas- of vloeistofstroom  

Domein E Aarde en heelal

Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:

het ontstaan en de ontwikkeling van structuren in het heelal beschrijven. Ook kun je bewegingen in het zonnestelsel analyseren en verklaren aan de hand van fysische principes.

 

De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:

Onderwerpen en begrippen

Dit weet ik

maanfasen, hemelbaan van zon, maan, sterren, planeet, komeet, meteoriet

 

omlooptijd, baanstraal, baansnelheid

 

gravitatiekracht, geostationaire baan

 

cluster, sterrenstelsel, planetenstelsel, oerknal, uitdijend heelal, lichtsnelheid, lichtjaar, Melkweg, zonnestelsel

 

de wet van Wien

 

Domein G Meten en regelen

Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:

opwekking, transport en toepassingen van elektriciteit beschrijven en analyseren met fysische begrippen.

 

De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:

Onderwerpen en begrippen

Dit weet ik

spanning, stroomsterkte, soortelijke weerstand, vrij elektron, ion, afstotende en aantrekkende elektrische kracht, spanningsbron

 

stroommeter, spanningsmeter, diode, LDR, NTC, PTC, ohmse weerstand, lamp, motor, verwarmingselement, zekering, aardlekschakelaar, stroomdeling, spanningsdeling, kortsluiting;

 

elektrische energie, joule, kilowattuur, lichtbronnen, energiegebruik, energiebesparing;

 

kerncentrale, conventionele (fossiele brandstof) centrale, waterkrachtcentrale, zonnecel, waterstofcel, brandstofcel, windturbine, generator

 

batterij, accu,waterstof en andere brandstoffen

 
energiedichtheid, capaciteit  

Domein H Natuurkunde en technologie

Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:

voorbeelden van technologische ontwikkeling die vallen binnen de subdomeinen van het centraal examen natuurkundige principes en wetmatigheden herkennen, benoemen en toepassen.

 

De begrippen die je bij dit concept in ieder geval moet kennen luiden als volgt:

Onderwerpen en begrippen

Dit weet ik

model, wet van behoud van energie,

 

analogie

 

wetten van Newton

 

 

  • Het arrangement Havo natuurkunde: wat moet je weten is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Lerenvoorhetexamen
    Laatst gewijzigd
    2024-01-18 11:56:08
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Wat moet je weten voor het centraal eindexamen? Je kunt hier per examenonderdeel lezen wat je globaal moet kunnen. De begrippen, onderwerpen en/of opvattingen die je in ieder geval moet kennen, vind je hier. Maar let goed op! Deze begrippen, onderwerpen, en/of opvattingen moet je altijd kunnen duiden. Je moet de begrippen met elkaar verbinden, in een specifieke context herkennen en toepassen of elders weer gebruiken. Sec alleen het uit je hoofd leren van de begrippen is lang niet voldoende om je examen te halen. Vraag dus altijd aan je docent om je bij het leren te helpen.
    Leerniveau
    HAVO 4; HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Natuurkunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    centraal eindexamen, eindexamen, voexamen, watmoetjeweten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Wat moet je kennen - LVHE. (z.d.).

    Disclaimer

    https://maken.wikiwijs.nl/176566/Disclaimer

    Wat moet je kennen - LVHE. (z.d.).

    Sjabloon wat moet je weten

    https://maken.wikiwijs.nl/174792/Sjabloon_wat_moet_je_weten

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van