Jeugdculturen
Gabber
Gabbers: Jeugdcultuur van kaalhoofdige hardcoredansers in trainingspakken.
De gabbercultuur ontstond in de jaren 90 in Nederland. Gabber was toen erg populair, dankzij bijvoorbeeld DJ Paul Elstak en Charlie Lownoise en Mental Theo.
Over gabbers bestaan veel misverstanden en vooroordelen: ze zouden racistisch zijn en veel drugs gebruiken. Dat kan natuurlijk niet zonder meer van alle gabbers gezegd worden.
Wat alle gabbers met elkaar gemeen hebben is hun liefde voor hardcoremuziek. Dit is een soort housemuziek maar met een veel hoger tempo. Daardoor moet je op deze muziek heel snel dansen. De meeste gabbers dansen op deze muziek door hun benen naar voren te schoppen (hakkuh). Daarbij gebruiken ze de armen vaak om te zwaaien of te wijzen.
Uiterlijk
Omdat het lekker zit bij het dansen dragen veel gabbers daarbij een trainingspak en sportschoenen. Ook scheren sommige gabbers hun hoofd kaal, zodat het tijdens het dansen niet in de ogen kan komen. Vrouwelijke gabbers hebben hun haar vaak in een strakke staart. Het uiterlijk van een gabber is dus op het dansen aangepast.
Drugs
Het is erg vermoeiend om lang op hardcoremuziek te dansen. Daarom gebruiken sommige gabbers Speed of XTC. Daardoor kunnen ze langer doorgaan zonder moe te worden. Dit wordt echter lang niet door alle gabbers gedaan.
Aandacht
De gabbercultuur is nu niet zo populair meer. De afgelopen tijd is de gabbercultuur vooral op een negatieve manier in de media gekomen. Gabbers worden vanwege hun uiterlijk vaak voor neonazi’s aangezien. Doordat sommige gabbers kaal zijn, Lonsdale-kleding dragen met soms een Nederlandse vlag erop, denken mensen dat ze tegen buitenlanders zijn.
Niet alle gabbers gaan evenveel mee in de kenmerken die hierboven staan. Sommigen houden alleen van de muziek en doen er verder niets mee. De meeste gabbers vinden het niet leuk om vergeleken te worden met skinheads. Skinheads hebben ook kaalgeschoren hoofden, maar zijn wel racistische en hebben neonazi ideeën.
Gothic
Gothic: Zwarte aparte kleding, make-up, hoog opgetoupeerde kapsels en een niet-actieve houding.
Gothic, verwijst naar de 'gothic novel': een romantisch genre in de Engelse literatuur. Dit genre valt op door zijn nadruk op duisternis, mysterie en griezelverhalen. Romantiek en pijn in combinatie met een interesse voor het mystieke en occulte zijn de kenmerken van gothic.
Het imago speelt een grote rol bij gothic: veelal zwarte aparte kleding, make-up, hoog getoupeerde kapsels en een niet-actieve houding.
Muziek
De kenmerken van de gothic-muziek zijn duidelijk: duistere, occulte teksten, breed uitwaaierende gitaren, trage, galmende ritmes en een sinistere grafstem of een hoge operastem.
Bekende Gothic-bands zijn: Nightwish, Sisters of Mercy, Bauhaus, Cyborg Attack, Suicide Commando,
Diary of dreams, Diorama, Death in June, Current 93, Ostara, Converter, Morgenstern, Within Temptation.
Ontstaan
In Nederland ontstond de Gothic-scene in de jaren tachtig van de twintigste eeuw. De beweging waaide over uit Engeland. Sombere teksten, trage, galmende ritmes en bombast waren de belangrijkste kenmerken van bands als Sisters of Mercy, Killing Joke, Joy Division, Depeche Mode of Bauhaus.
De bloeiperiode was intens maar kort. Halverwege de jaren tachtig verloor de stroming aan populariteit. De scene trok zich terug in het clubcircuit, waar de liefhebbers elkaar sindsdien af en toe ontmoetten op feesten.
In Duitsland trekken duizenden volgelingen elk jaar naar het Wave Gothic Treffen in Leipzig, het grootste festival in dit genre.
Levensstijl
Gothic is meer dan een muziekstroming. Het is een levensstijl, waarin de muziek en het imago worden gekoppeld aan een voorliefde voor romantische horror. Sinds het begin van de jaren negentig van de twintigste eeuw leeft het genre weer enigszins op. Uit Hollywood komen gothic films als Interview with a Vampire.
Bekende artiesten als Madonna en Nine Inch Nails maken gothic videoclips waarin geflirt wordt met absinth
(een drank die dodelijk kan zijn), kraaien en zwarte magie.
Nederlandse zalen organiseren regelmatig zeer succesvolle Industrial wave parties en Gothic dance nights. De meeste gothic-liefhebbers dragen donkergekleurde of zwarte aparte kleding. Nekbanden, piercings, een witgepoederd gezicht, zwarte oogschaduw, het hoort allemaal bij het image van een gothic-liefhebber.
Hardrock
Hardrockers: Een nog altijd populaire jeugdcultuur uit de jaren 80.
De hardrockscene is een overblijfsel uit de jaren 80 maar nog steeds zeer populair. De kledingstijl is niet veranderd: een te vaak gewassen zwart T-shirt met een spijkerbroek of een legerbroek. Daaronder worden meestal 'legerkisten' gedragen.
Hardrockers hebben vaak lang haar. Ze lijken veel op alto's en worden daar vaak mee verward. Ze zien er soms ongewassen uit met vies lang haar.
Muziek
Er bestaan veel hardrockcafés, bijv. het commerciële Hard Rock Café.
De muziek bestaat meestal uit gitaar, drum, zang en bas. De hardrockconcerten en –festivals zoals Woodstock, Rock Werchter en Lowlands worden door veel mensen bezocht. Mensen dansen en springen wild, springen van het podium in de menigte (stagediven) of laten zich door het overige publiek op handen dragen (crowdsurfen).
De favoriete muziek is Sepultura, Cradle of Filth, Black Sabbath, the Gathering, Tiamat, Type O Negative, My Dying Bride.
Tijdloos
De verwachting is dat deze jeugdcultuur nog wel enige tijd zal blijven bestaan. De muziek lijkt relatief tijdloos, omdat er steeds weer nieuwe aanhangers komen van de hardrock. De muziek is trouwens veel moeilijker te spelen dan muziek uit de latere jeugdculturen. Daardoor trekt het meer trouwe fans aan.
Hiphop
Hiphop: Jeugdcultuur met met daarin onder andere R&B, rap, breakdance, streetdance, popping, graffiti.
Bij hiphop denk je waarschijnlijk meteen aan de populaire muziekstijlen R&B of rap. Hiphop is echter meer dan muziek. Hiphop ontstond in de Afro-Amerikaanse wijken van New York in de jaren 70. Hiphop heeft mensen geholpen zich te emanciperen. Deze cultuur heeft ervoor gezorgd dat de arme gekleurde mensen uit achterbuurten van de Verenigde Staten een stem kregen. Tegenwoordig is hiphop meer een levensstijl.
De Jamaicaan Kool Herc begon op straatfeestjes in de New Yorse wijk The Broncx met het rijmen van tekst op reggaemuziek. Ook gebruikte hij hierbij draaitafels waarbij hijde platen ritmisch heen en weer bewoog. Dit noem je scratchen. Hij werd de eerste MC: Master of Ceremony.
Hiphopmuziek vindt zijn oorsprong eigenlijk in de bluesmuziek. Beide muziekstromingen hebben een boodschap over armoede onder de gekleurde Amerikanen, alleen wordt deze bij hiphop onder andere via rap overgebracht.
Rap
Rappen is het uitspreken van rijmende tekst op de maat van de muziek. Hierbij vindt veel improvisatie plaats.
Rappers kunnen de tekst vaak ter plekke verzinnen. Daarom worden rappers ook wel als woordkunstenaars gezien.
Sommige rappers kunnen zelf voor ritmische begeleiding zorgen door te beatboxen: met hun mond maken ze allerlei geluiden die samen een beat vormen.
Rappers worden ook wel MC’s genoemd, Master of Ceremony. Dit is een eretitel die jij door je fans kunt verdienen. Er bestaan zelfs wedstrijden waarbij twee MC’s elkaar onder de tafel proberen te rappen. Dit heet een rapbattle.
Breakdancer
De manieren van dansen die bij hiphop horen zijn breakdance en streetdance. Het is een manier van dansen waarvoor je heel lenig moet zijn.
Breakdancers draaien op hun hoofd, rug en liggend om hun eigen as. Breakdancers worden ook wel B-boys en B-girls genoemd. Sreetdancers dancen met moves zonder de halsbrekende toeren en spinns. Bij popping maak je schokkende ritmische bewegingen met je lichaam dat toch een vloeiend effect heeft.
In het begin werd breakdance gebruikt om ruzies tussen gangs op te lossen. Het werd vooral op straat gedaan. Tegenwoordig zijn breakdance een erkende dansstijl. Er bestaan zelfs dansscholen die les geven in breackdance, streetdance en popping geven.
Turntablism
Een ander kenmerk van de hiphopmuziek is het gebruik van draaitafels. Bij hiphop is er een dj die gebruik maakt van twee draaitafels (turntables). Hij bepaalt het ritme, de geluiden en de beats. Dingen die de turntable kan doen zijn bijvoorbeeld:
- beat juggling: de beats van twee platen worden afgewisseld. Hierdoor kan het ene nummer heel gemakkelijk overgaan in het volgende nummer of zelfs tegelijkertijd klinken.
- scratching: het handmatig op en neer draaien van de plaat. Hierdoor ontstaat een krassend (scratchend) geluid wat leuke effecten aan de muziek kan geven.
Graffiti
Het bespuiten van muren en treinen begon eind jaren 60, begin jaren 70 in Afro-Amerikaanse buurten met verf uit spuitbussen.
Jongeren lieten hun tag (handtekening) achter en de tekeningen werden steeds groter en uitgebreider. Het is een ongeschreven regel dat je niet sprayd over de getagde tekening van een andere artiest.
In de jaren 80 werd graffiti steeds meer geaccepteerd als kunstvorm. Toch blijft graffiti een vorm van straatkunst die vooral hoort bij de hiphopcultuur.
Muziek
Vanwege de achtergrond van de hiphopcultuur zijn veel aanhangers van Afrikaanse afkomst. Maar ook bij blanke westerlingen is hiphop populair. Dat komt omdat in hiphop veel stijlen met elkaar worden vermengd. Hiphop kent namelijk ook invloeden vanuit de rock- en popmuziek. Dat zie je terug bij bands als The Black Eyed Peas.
Kleding
De hipkleding kleding is vaak baggy en oversized. Wijde spijkerbroeken, wijde grote T-shirts, wijde hoodies. en veel bling bling. Het gaat er om dat jij je lekker kunt bewegen tijdens het dansen of muziek maken, Elke hiphopper gaat wel anders met deze kleding kenmerken om.
Hippie
De termen Hippie en Alto wordt tegenwoordig door elkaar gebruikt. In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw waren het duidelijk vershillende groepen. Tegenwoordig zit er nog maar weinig verschil tussen.
Hippies: De populaire naam voor alternatievelingen met idealen over wereldvrede en milieu. Ze hebben plannen hoe het anders moet.
Alto's: De populaire naam voor alternatievelingen die vooral anders willen zijn dan hun ouders en kakkers. Ze klagen veel over wat er niet goed gaat.
Deze groep bestaat al lang. Het zijn nu tegenwoordig eigenlijk moderne hippies zonder de hippienormen en -waarden. Ze vinden vooral de kledingstijl leuk.
De alto's houden van dezelfde soort muziek en hebben net als de hippies een alternatieve kledingstijl.
Hier houdt de vergelijking meteen op. Hippies hadden veel idealen; de alto had er bijna geen.
Alto is een afkorting van alternatief. Jongeren die zich alto noemen, willen dus anders zijn dan de rest.
Ze uiten dat vooral in hun uiterlijk. Niet alle alto’s gaan even ver in hun alternatieve stijl, maar een aantal kenmerken kunnen we wel noemen.
Uiterlijk
De kleding is over het algemeen wijd en vaak donker of apart van kleur. Broeken hebben vaak wijde pijpen.
Daaronder worden vaak 'kisten' of 'Dr. Martens' gedragen. Voor de alto geldt dat het niet uitmaakt, als het maar onconventioneel is.
Datzelfde geldt voor haar en make-up. Hoewel alto’s niet zo radicaal zijn als de punkers, zijn ze wel herkenbaar.
Hun haar is vaak lang (ook bij jongens) en soms gekleurd. Meisjes en jongens maken soms gebruik van make-up: ze kleuren dan bijvoorbeeld hun ogen en hun nagels zwart. Ze gaan hierin echter niet zover als de gothics.
Details
Alto’s vallen vaak op door details. Ze dragen vaak aparte en opvallende sieraden en piercings. Of ze vallen op door aparte kledingaccenten; twee verschillende kleuren panty’s, felle schoenveters en broekkettingen in signaalkleuren bijvoorbeeld.
Muziek
Ook in hun muziekvoorkeur willen alto’s anders zijn dan de massa. Ze trekken zich weinig aan van trends op TMF en luisteren vaak naar rock of grunge. In discotheken kom je dan ook weinig alto’s tegen. Alto’s zijn wel vaak te vinden op rockconcerten en –festivals, cafés en coffeeshops.
Er wordt door veel alto’s geblowd. Dit doen ze niet zoals de gabbers om extra lang te kunnen dansen, maar om te ontspannen en te chillen.
Geen wereldverbeteraars
Alto’s zijn vaak erg bezig met de wereld en de maatschappij. Ook de dood wordt vaak besproken. Hier hangt vaak een enigszins pessimistische stemming; de meeste alto’s zijn geen echte wereldverbeteraars. Alto's hebben alleen maarover wat niet goed gaat.
Dit pessismisme komt ook vaak terug in de muziek die ze luisteren en maken. Alto’s hebben vaak een creatieve aanleg en ze zitten dan ook vaak in bandjes of maken tekeningen of schilderijen.
Uitzonderingen
Sommige alto’s zijn alleen alternatief in hun kledingstijl en gaan verder niet mee in de overige kenmerken. Bovenstaande tekst is dus niet op alle alto’s van toepassing. Maar het geeft wel een beeld van kenmerken die een alto kan bezitten.
Kakker
Kakkers: Mensen die hun status van rijk zijn graag laten zien.
Sommige rijke mensen laten graag merken dat ze het goed hebben. Dat doen ze dan bijvoorbeeld door hun kleding, eigendommen en sport af te stemmen op hun inkomen. Zulke mensen worden ook wel kakkers genoemd.
Kakkers kun je vaak herkennen aan hun kleding: een duur merk, bijvoorbeeld Ralph Lauren, Lacoste, Tommy Hilfiger.
Ze hebben rijke ouders en praten bekakt. Sommige kakkers spreken gewoon Algemeen Beschaafd Nederlands, maar gebruiken in plaats van de gewone 'r' een 'Gooise r'. Deze klinkt langer en Amerikaanser dan een normale 'r'. Ze spelen sporten die relatief duur zijn, zoals paardrijden, tennis of hockey.
Over het algemeen maken kakkers vrienden binnen dezelfde kringen, omdat leden van andere groepen zich niet zo bij hen thuis voelen. Kakkers kijken nog wel eens neer op mensen die niet zo rijk zijn.
Niet altijd een kakker
Natuurlijk zijn lang niet alle kinderen van rijke ouders kakkers. Sommige voelen zich helemaal niet thuis tussen merkkleding of dure auto’s en zouden net zo goed bij een andere jeugdcultuur kunnen horen.
En niet alle welgestelden vinden het belangrijk om anderen te laten merken dat ze rijk zijn. Een kind van rijke ouders is dus niet automatisch een kakker.
Nerd
Nerd: Iemand die heel slim is en ook slim wil overkomen maar die meestal niet aan uiterlijk vertoon doet.
Nerds geven niet zo veel om hun kleding of haardracht. Wat ze dragen mag rustig tien jaar oud zijn, als het maar lekker zit. Hun haar kan geknipt zijn door iemand die geen kapper is. Het is vaak één kant op gekamd of met een duidelijke scheiding in het midden. Typische nerds dragen een das op een gestreept overhemd, dat tot bovenaan is dichtgeknoopt. Veel nerds houden niet van sport en lopen slungelig. Hun schoenen zijn van een vaag sportmerk of van leer.
Ze besteden weinig aandacht aan hun uiterlijk, maar wel aan hun huiswerk.
De meeste nerds vinden hun schoolcijfers belangrijk. Ze besteden uren aan hun huiswerk om de hoogste cijfers van de klas te halen. Onderling praten ze ook veel over hun vakken. Op die manier kunnen ze nog meer leren, want de meeste nerds willen graag naar de universiteit.
Games
Als nerds niet leren, spelen ze graag computerspelletjes. In deze games kunnen ze hun fantasie de vrije loop laten. Het is een misverstand te denken dat nerds van klassieke muziek, van folkmuziek of van top 40 houden.
Nerds luisteren meestal niet naar muziek. Ook houden de meeste nerds zich tot ze volwassen zijn verre van drank en drugs.
Rolmodel
Beroemde nerds, als Bill Gates, zijn de toonaangevende figuren. Bill Gates draagt nog steeds geen dure kleding, hij schijnt zelfs toeristenklasse te vliegen.
Punk
Punkers: Jeugdcultuur met wild gekleurde hanekammen en veel protestgeluiden.
Punkers willen zich losmaken van de gevestigde cultuur. Ze hebben een hekel hebben aan autoriteiten en willen graag anders zijn dan iedereen.
In de jaren 80 begint deze jeugdcultuur in Nederland populair te worden. Nu is het eigenlijk alleen nog een stijl.
Punk was eigenlijk een boze reactie op muzikale en maatschappelijke achteruitgang doordat in de jaren 70 en 80van de vorige eeuw de werkeloosheid onder ongeren erg hoog was. Een van de manieren waarop sommige punkers tegen de regels in gingen was kraken. Kraken is het illegaal bewonen van leegstaande ruimte. Ze woonden daar dan in hun eigen stijl, totdat de politie hen eruit gooide. Vaak ging dat met geweld.
Muziek
De punkcultuur heeft een typisch eigen muzikaal geluid. De muziek is vooral bedoeld om te shockeren. Over het algemeen klonk het rauw en snel met veel scheurende gitaren. Het hoefde niet mooi te zijn, maar vooral rebels. De bekendste band uit deze punktijd is de Sex Pistols.
Punkbands brachten hun nummers meestal niet uit bij grote platenmaatschappijen: punkers waren namelijk tegen het kapitalisme en commercie. Punkmuziek werd daarom vaak bij kleine ondernemingen uitgebracht.
Kleding
Ook met hun kleding onderscheidden punkers zich van anderen. Punkers kochten hun kleding meestal niet in gewone winkels, maar bijvoorbeeld tweedehands. Of ze maakten de kleding zelf. Vaak versierden ze hun kleren met allerlei accessoires. Buttons, veiligheidsspelden, kettinkjes en kurken waren populair. Wat bijna iedere punker in zijn kast had hangen was een leren jas. Elke combinatie was mogelijk; als het maar onconventioneel was.
Make-up
Voor make-up gold hetzelfde. Vooral punkmeisjes maakten zich heel opvallend op: zwart en paars waren hierbij populaire kleuren. De ogen en de lippen werden vaak heel heftig opgemaakt. Soms werden er zelfs tekeningen in het gezicht gemaakt. Ook jongens deden wel eens make-up op in die stijl, vooral bij concerten.
Haar
Het haar van een punker was één van zijn belangrijkste kenmerken. Niets was te gek. Sommige punkers zetten hun haar recht overeind in een hanenkam of in verschillende pieken. Vaak in de gekste kleuren, zoals groen of roze. Ook toupeerden veel punkers het haar op een heftige manier. Knippen en kleuren deden punkers niet bij de kapper; ze knipten hun eigen haar of deden het bij elkaar.
Drugs en drank
De mate waarin punkers drank en drugs gebruikten, verschilde: sommige gebruikten helemaal niets, anderen juist weer elke dag. Maar over het algemeen was bier een echt punkersdrankje. Ze dronken het niet alleen, ze gooiden het ook over elkaar heen bij concerten. Het drugsgbruik onder punkers verschilde per persoon en per regio. Blowen, speed en heroïne waren in sommige gebieden erg populair onder punkers. Sommige punkers gingen daar heel erg ver in: sommigen zijn zelfs doodgegaan door een overdosis.
Punk vandaag
Tegenwoordig is punk meer een stijl dan een cultuur. Veel jongeren die nu punker zijn, nemen slechts sommige dingen uit de oude punkcultuur over, zoals de haardracht, maar gebruiken geen drugs of drank. Iedere punker is verschillend en gaat op een andere manier met bovenstaande kenmerken om.
Sjonnie en Anita
Sjonnie en Anita: groep waarvan veel mensen denken dat ze in de criminaliteit zitten en voorlopers van gabbers zijn. Denk aan New Kids en de Tokkies.
Sjonnie en Anita’s worden gezien als de voorgangers van de gabbers. Ze dragen dezelfde kleding, voornamelijk trainingspakken. Maar het kledingmerk is minder belangrijk. Ze hangen ook rond in parken, bij zwembaden en op de kermis (overdag). Ze worden soms ook wel kampers genoemd, omdat woonwagenbewoners soms in de Sjonnie en Anita-groep vallen.
De naam Sjonnie en Anita is bedacht door mensen die deze types voor gek wilden zetten. Men gaf hen de schuld van de criminele activiteiten in hun buurt. De namen zijn gekozen omdat ze heel gewoon zijn.
Criminelen
In sommige buurten zijn wel blaadjes uitgedeeld waarin verklaard werd, dat het allemaal criminelen zijn. Ze zouden met hun fietsen de parken vernielen. Natuurlijk is het wat al te kort door de bocht om Sjonnie's en Anita's op die manier te veroordelen.
Positief
Gelukkig hebben de media de positieve kanten van Sjonnie en Anita opgepikt door hun muziek, de oude versie van hardcore (house). De groep won zo aan populariteit en zo verdween het criminele verleden.
Muziek
Sjonnie en Anita houden ook van typisch Nederlandse muziek, zoals nummers van Anita Meyer, Marianne Weber en Frans Bauer. Die muziek heeft wel wat weg van schlagermuziek. Ze drinken graag bier en gebruiken nauwelijks pillen. Hun kapsel verschilt van dat van de gabbers. Ze dragen een 'matje', lang haar in de nek en kort geknipt van voren.
Skater
Skater: Iemand met wijde kleren op het skateboard.
Skaters rijden op inline skates, skateboards of allebei. Ze zijn vaak te vinden op de skatebaan in wijde en comfortabele kleding. Deze jeugdcultuur heeft zijn roots in de Verenigde Staten.
De skatecultuur is erg individualistisch. Dit komt doordat iedere skater anders is. Hierdoor zijn skaters ook heel tolerant tegenover andere stijlen en culturen.
De Skaters dragen hun eigen type kleding die ze kopen in speciale skateshops. De kleding is erg wijd, zodat je er makkelijk in kunt skaten. Het uiterlijk is belangrijk voor een skater: hoe wijder hoe beter. Een paar populaire merken zijn Stussy, Split en Third Rail. Schoenen zijn van het merk Airwalks, speciale Vans of Fila. De schoenen moeten makkelijk zitten en goed aanvoelen op het skateboard.
Muziek
Skaters luisteren meestal graag naar hardrock. De muziek die op de skatebaan veel wordt gedraaid ligt daarom in het genre van Limp Bizkit en Sum 41. Toch zijn er ook andere hardrockliefhebbers. Zij skaten zelf niet, maar hebben wel vaak vrienden die skaten. Tijdens concerten is crowdsurfing een gebruikelijke activiteit.
Underground
Net als hiphoppers vormen skaters een underground cultuur. De media besteden er niet veel aandacht aan, omdat de kledingindustrie dat al doet.
Skaters zijn bij het beluisteren van hardrock geïnteresseerd in de teksten. De teksten vormen het belangrijkste deel van deze muzieksoort. Waarom? Hardrock en punk hebben allebei altijd een rebels opzicht hebben gehad ten opzichte van het burgerlijke. Het zijn altijd muziekstromingen geweest waar gedachtegangen vrij werden uitgesproken, meningen en visies op een betere toekomst werden en worden nog steeds gedeeld in deze muziekstroming.
