De kruistochten waren reizen richting Jeruzalem in de periode van ongeveer 1100 tot 1300. Eigenlijk was alleen de eerste kruistocht die begon in 1096 een militair succes. Het door de moslims bezette Jeruzalem werd in dat jaar door de kruisvaarders veroverd.
Kruistochten geen succes
Daarna waren de kruistochten alleen nog lange voetreizen vol ontberingen en ellende. Desondanks sloten duizenden mensen uit alle uithoeken van Europa zich aan bij de legers van de kruisvaarders. Vaak werd de plaats van bestemming niet eens bereikt en stierven mensen onderweg door geweld, honger of aan ziekten. Desondanks bleef het enthousiasme om deel te nemen aan de kruistochten groot.
Probleemstelling
Een tijd van avontuur en heldendom
De tijd waarin de kruistochten werden gehouden, werd in Europa vaak gezien als een periode van avontuur en heldendom. De werkelijkheid was waarschijnlijk een stuk minder mooi. Het verhaal van de kruistochten is veranderd in een verhaal van buitensporig geweld, uitbuiting en eigenbelang.
Tegenwoordig wordt opnieuw over de kruistochten gesproken als het gaat over de gevoeligheden die er zijn tussen het 'christelijke' westen en de islam.
Beeldvorming over kruistochten
In deze opdracht houd je je bezig met de beeldvorming over de kruistochten. Je onderzoekt welke betekenis de periode van de kruistochten heeft voor het heden. Die betekenis kan voor verschillende (groepen) mensen heel anders zijn.
Wat vind jij?
De opdracht wordt afgesloten met een debat. Voor dat debat bedenk je een of meerdere stellingen.
Hoofdvraag en deelvragen
Hoofdvraag:
Waarom is de beeldvorming van de periode van de kruistochten in de loop van de tijd veranderd?
Deelvragen:
Wat is het traditionele beeld van de periode van de kruistochten?
Hoe is dat beeld inmiddels bijgesteld?
Waren de kruistochten onderdeel van een expansieoorlog of ging het om een geloofskwestie?
Welke meningen bestaan er over de kruistochten?
Hoe kun je weten of een mening gekleurd is door ervaringen in het heden?
Welke betekenis hebben de kruistochten voor het heden?
Eindtermen
Domein A: Historisch besef A4 Verandering en continuïteit
Je kunt in historische processen de samenhang tussen veranderingen en continuïteit beschrijven.
Je kunt de betekenis van historische gebeurtenissen, verschijnselen en ontwikkelingen voor het heden aangeven.
Je kunt verschillende soorten historische verandering onderscheiden.
Je kunt door het onderscheiden van continuïteiten van langere en kortere duur onderkennen hoe elementen afkomstig uit verschillende tijdvakken zich gelijktijdig in één tijdvak kunnen manifesteren (de gelijktijdigheid van het ongelijktijdige).
A7 Oordelen
Je kunt bij het geven van oordelen over het verleden rekening houden met tijd- en plaatsgebondenheid van interpretaties en oordelen afkomstig van personen uit het verleden en afkomstig van hedendaagse personen, onder wie jij zelf.
Je kunt bij het geven van oordelen over het verleden rekening houden met onderscheid tussen feiten en meningen.
Je kunt bij het geven van oordelen over het verleden uitspraken ondersteunen met behulp van argumenten.
Domein B: Oriëntatiekennis
Je kunt bij een kenmerkend aspect van een tijdvak een passend voorbeeld geven van een gebeurtenis, ontwikkeling, verschijnsel of handeling dan wel gedachtegang van een persoon en dit voorbeeld gebruiken om het betreffende aspect te verduidelijken.
Je kunt uitleggen dat de betekenis die aan tijdvakken wordt toegekend mede afhangt van de
tijd, plaats en omstandigheden waarin mensen zich met het verleden bezighouden.
In deze opdracht speelt het volgende kenmerkende aspect uit tijdvak 4 een rol:
De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten.
Onderstaande kernbegrippen worden toegelicht in de begrippenlijst.
Kruistochten
Heilig Land
Byzantijnse rijk en Constantinopel
Oosters Schisma
Activiteiten
Activiteiten
Stap
Activiteit
Oriëntatie
Wat weet je nog over de kruistochten? Je haalt je voorkennis op.
Stap 1
Je leest de informatie over de kruistochten in de Kennisbank. Ook kijk je twee video's over dit onderwerp. Aan de hand van de Kennisbank en de video's beantwoord je een aantal vragen.
Stap 2
De Franse monnik Humbert de Romans schrijft in 1270 over markten en jaarmarkten. Wat zou de invloed van de kruistochten zijn op deze (jaar)markten? Daarover beantwoord je een vraag.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippen die passen bij de opdracht.
Eindproduct
Samen met een klasgenoot bereid je stellingen voor een debat voor. Dit debat wordt in de klas gehouden.
Video's en bronnen
Hier vind je bronnen die passen bij deze opdracht.
Examenvragen
Hier vind je bij de opdracht passende examenvraag.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
De studiebelasting voor deze opdracht is ongeveer 5 SLU.
Oriëntatie
Wat weet jij nog over de kruistochten? Je kunt je geheugen opfrissen met behulp van het volgende onderdeel uit de Kennisbank onderbouw.
Denk je dat jij nog voldoende kennis hebt? Maak dan eerst de toets.
Scoor je een voldoende? Dan hoef je de Kennisbank niet te lezen.
Scoor je onvoldoende? Dan moet je de Kennisbank alsnog bestuderen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bestudeer het onderdeel in de Kennisbank geschiedenis tweede fase.
Maak tijdens het bestuderen van de onderwerpen aantekeningen.
Beantwoord na het bestuderen van de Kennisbankitems de Kennisbankvragen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Kruistochten
Legers van westerse christelijke ridders en vorsten die van de 11e tot de 13e eeuw naar Palestina reisden om daar Jeruzalem en andere bedevaartsplaatsen te heroveren op de moslims.
Byzantijnse rijk
Het Byzantijnse rijk was de voortzetting van het Oost-Romeinse rijk dat in de late oudheid en in de Middeleeuwen een groot deel van het oostelijke Middellandse Zeegebied besloeg. Het was een keizerrijk. Constantinopel was de hoofdstad.
Pelgrim
Iemand die deelneemt aan een bedevaart, een voetreis naar een heilige plaats.
Heilige Land
Palestina, het land waar Jezus Christus leefde.
Constantinopel
Hoofdstad van het Byzantijnse rijk.
Oosters Schisma
Het Oosters Schisma was een definitieve scheuring, vanaf 1054, van de christelijke kerk in de rooms-katholieke kerk en de oosterse orthodoxe kerk.
Vroomheid
Godvruchtigheid, godsdienstigheid. Sterke aanhang van het geloof.
Eindproduct: Debat
Bronnen
Onder de knop 'Video's en bronnen' vind je een aantal links naar informatie over de kruistochten. Bestudeer de bronnen. Besteed aan het bestuderen van de bronnen ongeveer 45 minuten. Maak tijdens het doornemen van de bronnen aantekeningen.
Onder de knop 'Video's en bronnen' vind je ook twee verwijzingen naar boeken over de kruistochten. Kies eventueel een van de verwijzingen uit en lees een stukje over het genoemde boek.
Stellingen voor het debat
Bedenk samen met een klasgenoot minimaal drie stellingen naar aanleiding van de hoofd- en deelvragen van de opdracht.
Zorg dat je je goed voorbereid en dat je de drie stellingen met duidelijke, geschiedkundige argumenten kunt onderbouwen.
Bedenk welke argumenten jullie 'tegenstanders' in het debat zullen aandragen tegen jullie stelling.
Bedenk welke tegenargumenten jullie in het debat kunnen inbrengen.
Voorbereiden, houden en nabespreken van het debat
Er zijn verschillende websites waar jullie informatie kunnen vinden over debatteren. Kijk bijvoorbeeld maar eens op een van de volgende websites:
Organiseer nu het debat met de hele klas. Bespreek welke stellingen jullie gaan bespreken. Bedenk ook welke punten jullie tijdens de nabespreking aan de orde willen stellen.
Beoordeling
Je krijgt een positieve beoordeling als:
je minimaal drie interessante/prikkelende stellingen bedenkt.
je stellingen leiden tot een inhoudelijk goed debat over de hoofd- en deelvragen.
je stellingen geschiedkundig de juiste argumenten bevatten.
je actief deelneemt aan het debat en helpt de hoofd- en deelvragen van deze opdracht te beantwoorden.
Bij een debat hebben twee of meer mensen een verschillende mening over een onderwerp. Deze standpunten worden helder in beeld gebracht door argumenten voor het eigen standpunt te geven, of door de argumenten van de ander met tegenargumenten te bestrijden.
Video's en bronnen
Op internet zijn er veel geschiedenisvideo's te vinden.
De volgende video's gaan over de kruistochten en passen daarom goed bij deze opdracht.
Algemene informatie
Hieronder staan enkele links naar websites met informatie over de kruistochten.
Probeer tijdens het lezen de visie van de maker van de website op het onderwerp in het oog te houden.
Veel informatie over de kruistochten kun je vinden op Wikipedia
Een uitgebreid algemeen verhaal over de kruistochten vind je op de geschiedenissite Histoforum
Verschillende hedendaagse visies op de kruistochten:
Visies op de kruistochten op een forum van marokko.nl
Examenvragen
Op deze pagina vind je een of meerdere examenvragen.
De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van wat je al eerder geleerd hebt.
Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw.
Nadat je de vragen beantwoord hebt, kun je de vraag zelf nakijken en je score aangeven.
Lees de probleemstelling van deze opdracht nog eens door.
Past de probleemstelling goed bij de opdracht?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Zorg dat je het kenmerkende aspect dat past bij deze opdracht kunt noemen.
Kun je aangeven welke rol de begrippen speelden in de geschiedenis van de kruistochten?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond een studiebelasting van ongeveer 5 SLU. Had je voldoende tijd voor de opdracht?
Hebben jullie in die tijd ook het debat kunnen houden? Hoeveel tijd was je kwijt aan de voorbereiding van het debat? Was dat een beetje vergelijkbaar met de tijd die klasgenoten kwijt waren? Zo niet, wat is hier de verklaring voor?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al? Schrijf twee dingen op die nieuw voor je waren.
De discussie over de kruistochten past in het beeld van de laatste jaren waarbij gebeurtenissen uit het verleden worden gespiegeld aan de huidige tijd. Kun je hier meer voorbeelden van geven? Wat vind je van deze discussies over gebeurtenissen uit het verleden, kunnen we die wel spiegelen naar onze huidige normen en waarden? Waarom wel of waarom niet?
Eindopdracht
Ben je tevreden over je inbreng bij het debat? Is het gelopen zoals je had verwacht of had je er een ander idee over? Licht je antwoord toe.
Het arrangement 04.3 Oordelen over kruistochten - v456 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
De opdracht 'Oordelen over de kruistochten' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO in opdracht van Stichting VO-content.
Fair Use
In de Stercollecties van VO-content wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use
Vragen
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk van VO-content.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor vwo, leerjaar 4, 5 en 6. Dit is tijdvak 4 met het onderwerp: Oordelen over kruistochten. De kruistochten waren een opmerkelijk deel van de westerse geschiedenis, waarbij gedurende een periode van tweehonderd jaar (1096-1291) groepen uit heel West-Europa naar Jeruzalem trokken om Het Heilige Land op de moslims te veroveren. Religieus enthousiasme en de oproep van de paus speelden een belangrijke rol als drijfveer. Naast religieuze motieven waren er ook machtspolitieke factoren, zoals het streven van de paus om zijn gezag te herstellen en de adel en ridders die avontuur en macht zochten.
Ondanks de inspanningen waren de resultaten van de kruistochten teleurstellend. Zowel het Byzantijnse rijk als Het Heilige Land werden uiteindelijk onderdeel van het Ottomaanse rijk. Toch hadden de kruistochten een belangrijke impact op Europa. Ze brachten nieuwe handelscontacten tot stand en bevorderden de uitwisseling van ideeën tussen de Arabische en christelijke wereld. Het Oosters Schisma leidde tot een scheuring in de christelijke kerk, en het Byzantijnse rijk had een grote invloed op de cultuur en wetenschap in West-Europa.
De kruistochten werden gedreven door religieuze motieven, maar vaak ook door persoonlijk gewin. Handelsprivileges en de lucratieve handel in relikwieën uit Jeruzalem speelden een rol bij de deelname van kooplieden en vorsten. Ondanks de vele uitdagingen en catastrofale gevolgen van sommige kruistochten slaagden de kruisvaarders erin om Jeruzalem tijdelijk te veroveren en enkele christelijke staten te stichten. Uiteindelijk werden de moslims echter weer de heersers in Het Heilige Land en eindigde het tijdperk van de kruistochten.
Het materiaal bespreekt verder nog de combinatie jaarmarkt en kruistocht. Begrippen die verder horen bij deze les zijn: vroomheid, pelgrim en Constantinobel.
Leerniveau
VWO 6;
VWO 4;
VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Geschiedenis;
De tijd van steden en staten (1000 - 1500);
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor vwo, leerjaar 4, 5 en 6. Dit is tijdvak 4 met het onderwerp: Oordelen over kruistochten. De kruistochten waren een opmerkelijk deel van de westerse geschiedenis, waarbij gedurende een periode van tweehonderd jaar (1096-1291) groepen uit heel West-Europa naar Jeruzalem trokken om Het Heilige Land op de moslims te veroveren. Religieus enthousiasme en de oproep van de paus speelden een belangrijke rol als drijfveer. Naast religieuze motieven waren er ook machtspolitieke factoren, zoals het streven van de paus om zijn gezag te herstellen en de adel en ridders die avontuur en macht zochten.
Ondanks de inspanningen waren de resultaten van de kruistochten teleurstellend. Zowel het Byzantijnse rijk als Het Heilige Land werden uiteindelijk onderdeel van het Ottomaanse rijk. Toch hadden de kruistochten een belangrijke impact op Europa. Ze brachten nieuwe handelscontacten tot stand en bevorderden de uitwisseling van ideeën tussen de Arabische en christelijke wereld. Het Oosters Schisma leidde tot een scheuring in de christelijke kerk, en het Byzantijnse rijk had een grote invloed op de cultuur en wetenschap in West-Europa.
De kruistochten werden gedreven door religieuze motieven, maar vaak ook door persoonlijk gewin. Handelsprivileges en de lucratieve handel in relikwieën uit Jeruzalem speelden een rol bij de deelname van kooplieden en vorsten. Ondanks de vele uitdagingen en catastrofale gevolgen van sommige kruistochten slaagden de kruisvaarders erin om Jeruzalem tijdelijk te veroveren en enkele christelijke staten te stichten. Uiteindelijk werden de moslims echter weer de heersers in Het Heilige Land en eindigde het tijdperk van de kruistochten.
Het materiaal bespreekt verder nog de combinatie jaarmarkt en kruistocht. Begrippen die verder horen bij deze les zijn: vroomheid, pelgrim en Constantinobel.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Oordelen over kruistochten
Oordelen over kruistochten
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Domein A: Historisch besef
Tijd
Bestudeer het onderdeel in de Kennisbank geschiedenis tweede fase.
Op internet zijn er veel geschiedenisvideo's te vinden.
Intro + probleemstelling
