Ik wil weten hoe groot de kans is dat ik verkering bij mij in de buurt kan krijgen? Kan GIS daar wat over zeggen?....
Wellicht heb je weleens met GPS (Global Positioning System) apparaat gewerkt. Hiermee kun je een route lopen door bv. een stad of je kunt zelf een route ermee vastleggen en die later dan terugkijken. In de auto gebruikt de Tom Tom of andere routeplanner ook GPS.
De punten die de GPS tijdens de route opslaat zijn coördinaten (lengte- breedte). Open je die punten in Google Maps of Google Earth dan zie je waar je gelopen hebt.
Beide programma's zijn voorbeelden van een GIS: Geografisch Informatie Systeem
Dat is software waarmee je informatie met een coördinaat (bv. X-Y of lengte- en breedtegraad) kunt opslaan, aanpassen en zichtbaar maken op een kaart of luchtfoto.
In de volgende lessen (opdrachten 1 en 2 en de eindopdracht) ga je met een 'echte' GIS werken: ArcGISonline.
Het verschil met Google Earth en/ of Google Maps is dat je de gegevens (data) met ArcGISonline op die kaart wel zelf kan aanpassen.
Bijvoorbeeld een eigen kaart maken, getallen bewust veranderen (manipuleren), ermee rekenen of er nieuwe gegevens aan toevoegen.
Niet alleen maar bekijken dus.
En ja, GIS kan je een kaartje laten zien met de buurten waar je de meeste kans op verkering krijgt......dat ga je uitzoeken in opdracht 2 .........
Ga naar de volgende pagina......►
Ruimtelijke data?
Door aan een plek (locatie) op aarde een eigen coördinaat te geven is het voor iedereen duidelijk waar die plek zich bevindt. Zo kun je een breedte- en een lengtegraad aan jouw huis koppelen. Aan een plek of locatie kunnen weer andere -extra- gegevens gekoppeld worden:
de temperatuur van de omgeving,
de hoeveelheid etage's van een huis,
het aantal inwoners,
het inkomen,
leeftijden van de bewoners etc.
Gegevens (data), die gekoppeld zijn aan een locatie, noem je ruimtelijke data.
Voorbeelden van ruimtelijke data zijn
% leeftijden per postcodegebied of buurt
lengte- en breedtegraad van verschillende soorten vulkanen
straat- en huisnummers in Amsterdam
GIS is een geografisch systeem: er wordt gebruik gemaakt van ruimtelijke data.
Met een GIS kun je verschillende lagen ('layers') van ruimtelijke data op elkaar leggen. Zo kun je gemakkelijk samenhang tussen ruimtelijke data ontdekken en verklaren. Kijk maar in het onderstaande plaatje: 'losse' straten, bodems en landschap vormen toch één geheel.
Je kunt onderweg met de opdrachten✩en verdienen!
Als je er vijf hebt ben je een 'top ✩' en een echte GISSER.
Om bij de eindopracht zelf(standig) vragen te kunnen beantwoorden (5e ✩ )moet je na het maken van de opdrachten 1 en 2 de volgende leerdoelen kunnen en/of kennen.
☝ Maak een goede planning. Je hebt er 7 lessen voor nodig + thuis = 340 min= bijna 6 uur ! ☝
Het gaat niet alleen om het gebruiken van ArcGISonline maar ook over kaartvaardigheden * , zoals kaartlezen, kaartselectie, kaartanalyse en kaart maken.
(Tussen haakjes de opdracht waar je dat straks leert en de kaartvaardigheid die je moet beheersen. )
Ik kan voorbeelden noemen van ruimtelijke data (Wat is GIS?)
Ik kan in eigen woorden omschrijven wat een GIS is (Wat is GIS?)
Ik kan een (nieuwe) webmap openen (1)
Ik kan de belangrijkste knoppen in ArcGISonline gebruiken (1)
Ik kan informatie uit een kaartlaag halen door deze te classificeren of te bevragen (=informatie eruit halen) (kaartlezen, kaartanalyse) (2)
Ik kan inzoomen, kaartenlagen zichtbaar maken en/of activeren (1)
Ik kan een andere kaartlaag toevoegen aan een webmap (1)
Ik kan gegevens selecteren uit een kaartlaag : bevragen via filteren, bufferen en een ruimtelijke query uit voeren (2)
Ik kan Statistiek in een tabel toepassen (1)
Ik kan gebieden vergelijken (1,2) op basis van een demografisch gegeven (kaartanalyse)
Ik kan de juiste kaartla(a)g(en) selecteren om daarmee een (geografisch) probleem op te lossen (kaartselectie, kaartinterpretatie)
Let op: noteer de antwoorden van de vragendie jebij de opdrachten 1 en 2 krijgt in bv. een Google drive doc. Jouw antwoorden op opdrachten worden namelijk niet bewaard!
* Kaartvaardigheden:
1. Kaartproductie/ maken: ik kan van ruimtelijke data een kaart maken met de juiste symbolen, kleur,en verhoudingen en met een legenda, titel, schaal en windroos.
2. Kaartselectie: ik heb bepaalt wat ik wil weten of onderzoeken. Ik kan dan de juiste kaart kiezen uit bv. meerdere kaarten/kaartlagen, omdat ik dan eerst heb gekeken welke informatie de kaart geeft. 3. Kaartlezen: ik kan opzoeken waar iets ligt (identificeren) of wat de kenmerken zijn van een plaats of gebied (benoemen).
4. Kaartanalyse: ik kan patronen op een kaart beschrijven en nagaan of bepaalde patronen op andere kaarten ook met elkaar overeenkomen (relateren).
5. Kaartinterpretatie: ik kan verschijnselen op een kaart verklaren en voorspellen. Hierbij gebruik ik de patronen die op de kaart te zien zijn, maar ook (geografische) kennis die niet op kaart staat.
Ga naar de volgende pagina......► ....om aan je ✩✩ jacht te beginnen
Knoppen
Stap 1: uitlegfilmpjes
► In de komende opdrachten staan steeds dik gedrukte begrippen. Deze verwijzen steeds naar de uitlegfilmpjes.
Let op: die zijn niet alleen voor deze PO gemaakt dus zal het er soms over een ander onderwerp gaan.
Je ziet dan dit staan: Filmpje : met het onderwerp.Deze laten je echter niet het antwoord zien :-)
Let op:lees ook de tekst van de stappen. Soms moet je dubbelklikken of de rechtermuisknop gebruiken!
Er komt nu een kaart van Nederland op je scherm. Dit wordt een webmap genoemd.
Sla de webmap met deze lagen gelijk op:
Menubalk links > Opslaan en openen > Opslaan als...en geef het de naam [jouw naam]POklas3. In de verdere opdrachten kun je volstaan met Opslaan.
Door op de knop Kaartlagen te klikken zie je snel welke kaartlagen in deze webmap zitten.
Figuur 1Figuur 2: de lagen snelwegen, buurten, rivieren etc.
In figuur 2 is maar één kaartlaag zichtbaar (of eigenlijk twee want er is een topokaart als achtergrond).
Door op het 'oogje' te klikken naast de kaartlaag kun je kaartlagen aan - of uitzetten! In figuur 2 staat alleen de kaartlaag Dalton College Voorburg aan.
In een GIS webmap zijn er vlakken, lijnen en punten als laag.
Deze kaartlagen liggen boven(op) elkaar.
Vlakken altijd onderop. Punten en lijnen daar boven. Grote steden ligt dus boven 'buurten'
want 'steden' zijn punten en 'buurten' zijn vlakken. Je kunt lagen in het overzicht verslepen door ze met je muis beet te pakken en te verplaatsen.
Stap 3: aan- of uitzetten en activeren van kaartlagen
Een laag activeer je door met je muis op de naam van de laag te klikken waardoor deze een blauw lijntje krijgt :
|Rivieren
Je komt dan direct in de 'eigenschappen' van de laag. Die zie je rechts. Probeer maar eens!
Nu 'weet' ArcGISonline dat het deze laag moet gebruiken als je iets wilt zoeken, tekenen of aanpassen.
De kaartlaag hoeft hiervoor niet eens aan te staan! Dat wil zeggen zichtbaar in je kaart.
In figuur 3 staat bv. de laag Dalton College Voorburg aan, maar is er een andere laag actief nl Buurten.
Figuur 3: lagen actief
Ga naar de volgende pagina......►
Stap 4: in- en uitzoomen op de kaart
De knoppen die je nodig hebt:
van boven naar beneden:
(1)zoeken (2)groot beeld (3) standaard (4)inzoomen (5) uitzoomen
Met de knoppen 4 en 5 ( + en -) knop kun je in-en uitzoomen. Dit kan ook met je muis 'scroll' knop.
► Gebruik knop 1. Type je eigen locatie/ adres. Zoek je eigen huis op.
Doordat je nu verder ingezoomd bent zie je nu meer details, zoals straten en gebouwen.
Belangrijke verandering in je kaart is de kaartschaal.
Vaak wordt dat op de kaart zelf afgebeeld door een getal of een schaalstok.
Om de kaartschaal - het getal 1: - te kunnen zien moet je nu [2023] nog een workaround gebruiken.
Kies in het menu voor Afdrukken. Open Geavanceerde opties en vink Schaal instellen aan.
Door steeds op het 'verversknopje' rechts van het getal te klikken zie je welke kaartschaal er op dat moment in je kaart te zien is. In figuur 5 is dit 1: 96.000
Figuur 5: 'printen'van de schaal
Aan- en uitzetten kaartlagen:
► Zet de kaartlaag buurten uit en weer aan.
Je ziet nu wat er gebeurt: je eigen buurt en de de omgeving komen nu beter in beeld.
Gebruik van knop 3:
Met Home ga je terug naar het oorspronkelijke niveau: heel Nederland.
Zo kun je dus steeds wisselen van kaartschaal:
De kaart verplaatsen doe je met je muis: klik op een plek op de kaart, houd je muis ingedrukt en verplaatst de kaart.
Ga naar de volgende pagina......►
Opdracht 1: problemen 1 en 2 oplossen met GIS!
Probleem 1: help!... overstroming!
In de bovenloop van het stroomgebied van de Rijn is er erg veel regen gevallen. Er komt via de Rijn een enorme hoeveelheid water naar Nederland . Jij bent hoofd Rijkswaterstaat en verantwoordelijk voor de veiligheid van de inwoners van het Riviergebied.
Je moet de inwoners van de gemeenten die binnen een afstand van 2500 meter aan de Waal (onderdeel van de Rijn waar de meeste problemen zullen zijn) liggen en dus last kunnen krijgen van het stijgende rivierwater snel waarschuwen. Waarschijnlijk moet je ze ook evacueren.
Maar welke steden zijn dat en om hoeveel mensen gaat het?
Ga naar de volgende pagina om te leren hoe je het probleem aan moet pakken >>>>
Ga je eerste ✩verdienen!
Oplossing probleem 1
In de volgende 13 stappen los je het probleem op in Arcgisonline.
Klik op Tabel weergeven De tabel die bij rivieren hoort opent zich onderaan in de webmap.
Je ziet nu namen van rivieren onder de kolom NAAM staan. Ook die van de Waal.
De kolom lengte2 is de totale lengte van de rivier in Nederland in kilometers.
Een kolom (het onderwerp) in een tabel noem je in een GIS een attribuut
Klik deze tabel weer weg door (rechts) op het kruis te klikken: .
Je wilt echter alleen de rivier de Waal zichtbaar in je kaart hebben.
De GIS techniek die je hiervoor kunt gebruiken heet Filter.
Je filtert uit alle rivieren alleen de Waal .
Klik rechts in het menu op Filter
Klik op + Expressie toevoegen
Dit moet straks in je scherm staan door te klikken opachtereenvolgens:
Figuur 6: filter- expressie toevoegen
- NAAM (= Veld)
- is (= Operator)
- Uniek ( = Waarde) = Waal
- Klik dan onderaan op Opslaan
Je hebt nu alleen de attributen met het woord Waal geselecteerd.
Kijk nu op de kaart. Nu is alleen de Waal op de kaart te zien. Je hebt deze geselecteerd. Om alle rivieren weer terug in beeld te krijgen ga je weer naar Filter en kies je voor Filter Verwijderen' en Sluiten.
► Om te bepalen hoe groot het gebied van 2500 meter aan beide zijden van die rivieren is maak je gebruik van de techniek van de buffer.
Kies uit het rechter Menu : Analyse
Kies via het hamertje voor: Nabijheid gebruiken > Buffers maken
BijInvoerlaag:> + Kaartlaag en dan de juiste laag : Rivieren
Bij Bufferinstellingen: >Afstandswaarden en type 2500 (meter!!) + Toevoegen
> Eenheden = meter
Rest kun je zo laten.
Bij Resultaatlaag: > Uitvoernaam: vul hier denaam van deze nieuwe laag: BufferWaal[+ je eigen afkorting bv. 1e letter voornaam, 3 letters achternaam bv. wkor].
[namen van alle nieuwe kaartlagen die je zelf maakt dienen uniek te zijn, met je eigen afkorting zorg je daarvoor. Lukt dat niet omdat iemand anders exact dezelfde heeft, kies dan een getal erachter bv. wkor2.
Ook als je een tweede keer een zelfde laag wil opslaan moet je er een andere naam aan geven, kan ook met een getal.]
Klik op Uitvoeren
Even geduld......
Ja daar issie..... (kleur kan afwijken)
► Er is nu een (kaart)laag bij gekomen!
Sla de webmap met deze nieuwe laag op: Menubalk links > Opslaan en openen > Opslaan
Je gaat nu bij stap 10, 11 en 12 de lagen 'Buffer Waal' die je net hebt gemaakt en de laag 'Buurten' samen gebruiken.
Ga naar de volgende pagina voor de volgende stappen etc...>>>
Je gaat nu bij stap 10 en 11 de lagen'BufferWaal' van 2500 meter en de laag 'Buurten' samen gebruiken. Deze leg je als het ware over elkaar heen.
Dan bepaalt GIS welke buurten er in die buffer (dus binnen 2500 m) liggen.
De buffer wordt gebruikt om alleen die buurten te selecteren!
Dat heet een Ruimtelijke query.
Kies in Analyse > Gegevens beheren > Lagen bovenop plaatsen
Je ziet gelijk in je lagenoverzicht dat er een nieuwe laag bij is gekomen 'Buurten Waal'.
Open de Tabel van deze laag en kijk hoeveel records er geteld zijn:dit zijn alle buurten die er in deze nieuwe laag zitten.
► Gebruik nu deze nieuwe laag BuurtenWaal voor vraag 4
Stap 12: sorteren in tabel
Elke gemeente in Nederland heeft meerdere buurten. De gemeente Den Haag heeft er bijvoorbeeld 114 en Amsterdam 96.
Welke gemeenten hebben nu buurten liggen in de BufferWaal?
Deze gemeenten zullen dus moeten samenwerken om het probleem aan te pakken.
12. Gebruik de tabel van BuurtenWaal en lees de info onder de kolom GM_NAAM. Daar staan de namen van de gemeenten waarin al deze buurten liggen.
Je kunt de tabel vergroten door op de pijltjes omhoog te klikken:
Door bovenaan op de naam van de kolomtitel te klikken kun je de hele lijst op alfabetische- oplopende of aflopende- volgorde zetten, en weer terug.
Ga naar de volgende pagina......►
Stap 13: statistiek
Hoeveel inwoners hebben deze buurten totaal?
13. Gebruik daarvoor uit de Tabel van BuurtenWaal de kolom Aant_inw.
Even naar rechts scrollen...
[lukt dat niet? Kies dan voor instellingen in het menu van de tabel. Haal de eerste 5 blauwe vinkjes weg en kies Gereed. Nu zie je de kolom AANT_INW wel staan. Om ze allemaal weer terug te zetten doe je het omgekeerde van daarnet.]
Klik op de drie stipjes nast de naam van de kolom: ...
en kies dan voor Informatie.
Scroll naar beneden tot je Statistieken ziet staan.
Bij Som van de waarden staat het aantal inwoners
Verder...
Zet nu alles in de lagen die je hebt gebruikt weer terug:
filter bij rivieren weghalen
Zet de lagen BuurtenWaal en BufferWaal uit.
Ga verder....
Samenvatting probleem 1
Ga naar de volgende pagina......►
Je hebt...
een ✩verdient!
Probleem 2: het is winter en hoeveel strooizout is er nodig?
✩
Sneeuwval in de winter zorgt voor de problemen op de grote wegen. Dat is vaak alarmfase 1 voor de chauffeurs van de strooiwagens. Aangezien het veel beter is om preventief te strooien, dat wil zeggen net voordat het echt gaat vriezen of sneeuwen en de wegen al glad zijn, moet je er op tijd bij zijn. Je gebruikt dan nat strooizout, dat waait niet weg.
Nat zout gebruiken kost zo minder zout per meter snelweg en dat is weer beter voor het milieu. Strooizout bevat namelijk veel vervuilende stoffen die in het afvoerwater en in het riool terecht komen.
Jouw rol:
Je bent nu beleidsmedewerker bij de provincie Utrecht.
Je moet uitzoeken hoeveel kilometer aan snelwegen er door jouw provincie lopen.
Daarna kun je uitrekenen hoeveel strooizout je nodig hebt om de wegen sneeuwvrij te maken.
Voor 1 kilometer snelweg heb je gemiddeld 200 kg strooizout nodig (snelwegen hebben nl. meerdere rijbanen!).
Elke ton strooizout kost 120 euro. *22-12-2016
Probleem:
- wat is het totaal aantal km
- en wat zijn de kosten om alle snelwegen in Utrecht open te houden?
Gebruik nu opnieuw de techniek Ruimtelijke query waarmee je de ene laag - Provincie Utrecht- gebruikt om uit een andere laag- Snelwegen- een bepaald deel weg te 'knippen' en die 'knip' sla je dan op als aparte laag.
Zo ga je te werk:
In het Menu kies je Analyse > Gegevens beheren> Lagen bovenop plaatsen.
Invoerobjecten : Snelwegen
Overlayobjecten (cliplaag): Provincies
Overly-instellingen: Type : Kruisen Uitvoer geometrie : Lijn
Resultaatlaag: wegenutrecht[+afko]. Kies Uitvoeren
Geduld..........
Je hebt nu een nieuwe laag in je webmap: wegenutrecht. Zoiets dus: (geel is een ingestelde kleur om het duidelijker te maken):Snelwegen in Utrecht door middel van een Ruimtelijke query
Maak vraag 1
Ga door naar de volgende stap! >>>>
Stap 2: hoeveel km?
Nu moet je nog meten hoeveel het totaal aantal kilometer van deze Utrechtse wegenis.
Gebruik de tabel van de laag wegenutrecht.
Kies de laatste kolom Length in _Kilometers (naar rechts srollen!) en de Statistiek (zoals je dat al eerder hebt gedaan).
Waar zijn de buurten met het hoogste percentage (%) 15-24 jarigen?
Er vanuit gaan dat er daar dan ook ouder/ jonger dan jij in wonen, maar het gaat om het idee...
► Er zijn twee GIS-technieken die kunnen helpen: classificeren en filter.
Wat is Classificeren?
► Elke (vector-) laag in een GIS heeft een tabel. In deze tabel staan de gegevens (data) die je nodig hebt om de kaart te maken die je wilt hebben.
Elke tabel heeft kolommen bv. BU_NAAM en rijen bv. 0,1,2 etc. Net als in een spreadsheet zoals Excel. Zie voorbeeld hieronder.
Figuur 9: deel van de tabel van de laag Buurten
► Het heet officieel een attributentabel. Al die getallen die bij de records (totaal 11574), de buurten, horen zeggen dus iets over die buurten. Zeg maar de kenmerken van die buurten per onderwerp (kolommen). Zo weet je nu dat volgens de kolommen AANT_ MAN/ VROUW de buurt Munnikenzijl meer mannen heeft dan vrouwen!
► Die attributen (data) kun je zichtbaar maken met kleuren in de kaart: hoe donkerder de kleur hoe meer er van die kolom in die buurt is. Dat heet classificeren . Dat levert een choropleetkaart op.
Zoiets als dit:
Figuur 10: buurten met % ouder dan 65 jr
Gebruik de kaart Nederland en de kaartlaag Buurten.
De volgende stappen zorgen voor het classificeren van de 'verkering':
Activeer de laag Buurten
Klik in het rechtermenu op Stijlen.
Klik bij (1) Attribuut kiezen op: + Veld
Kies uit de Velden : P_15_24_jr [P staat voor percentage]
Kies Toevoegen (even wachten....)
Kies bij (2) Kies een stijl : Stijlopties
Scroll naar beneden en zet Gegevens classificeren aan
Kies Gereed en Gereed.
Fliter nu in deze kaartlaag op de naam van jouw gemeente
[Expressie] [GM_NAAM] + (Opslaan)
Zoom nu in naar jouw adres om te zien in welke buurt jij woont:
Klik met je muis op jouw buurt. In-uit zoomen en goed mikken!
Kijk (en scroll) in het infoscherm:
- Hoeveel P_ 15_25jr heeft jouw buurt?
Klik daarna dat schermpje weer weg.
In welke buurt in [jouw gemeente] heb je de meeste kans op verkering d.w.z. een hoog % van jouw leeftijdsgroep? > Infoscherm: BU_NAAM
Maak vraag 1..
Ga verder >>>>>>>
Kansen op verkering?
Hoeveel kans is er dat er iemand bij zit voor die verkering?
Als je zelf die vraag niet stelt dan kun je je voorstellen dat er een bureau of site is die op zoek is naar mogelijke klanten die zich willen aanmelden. Dan is het fijn om te weten waar de buurten zitten om deze vervolgens te bestoken met folders of reclame borden.
Bij meer dan 2000 mogelijke klanten wordt het interessant.
Aanpak: filteren op 'man'of 'vrouw' EN leeftijd
Om te weten te komen hoeveel buurten meer dan 2000 (aantal) mannen/vrouwen en meer dan 10% in de leeftijd van 15-24 jr heeft, gebruik je Filter maar dan met extra expressies.
[LET OP: kies bij Instellen : Voldoe aan alle vooorwaarden, als dat niet aangegeven is]
Man of vrouw doe je natuurlijk al naar gelang je eigen voorkeur!
Dat doe je als volgt:
Kies in de laag Buurten voor Filter
Kies + Expressie toevoegen en vul deze zo in:
Om het 3e filter te krijgen kies je weer voor + Expressie toevoegen
Vul deze waarden in: eigen voorkeur dus kiezen!
Kies als laatste expressie de GM_NAAM en dan de naam van jouw gemeente.
Opslaan. Klaar......OK
Vergelijken
In de tabel van Buurten zie je hoeveel buurten er zijn die aan beide zaken voldoen.
Open die tabel van Buurten
Alleen de buurten die beide gegevens hebben staan in de tabel. Hoeveel dat er zijn zie je bij Informatie [Aantal records]
Maak nu de beide filters weer leeg via Filter > Filter verwijderen
Of 1 voor 1
met het kruisje
Opslaan
Jawel...goed gedaan want je hebt nu ook geroken aan leerdoel 11.
Op weg om een GISSER met 5 ✩te worden!
Tot nu toe...
Ga naar de volgende pagina......►
Je hebt weer ..
een ✩ verdient! Gaat lekker zo!
Herhalen en oefenen 1
✩ ✩ ✩
► Je hebt nu alle technieken die je moet kunnen gebruiken een keer toegepast. Nu gaan we een paar vragen gebruiken om met deze technieken te oefenen. Tijdens de toets moet je dit immers ook kunnen. Hoe vaker je vraagstukken met GIS op lost, hoe gemakkelijker het wordt. Je kunt natuurlijk ook zelf oefeningen bedenken door de vragen hiervoor ook op te lossen voor andere gebieden. In plaats van de hoeveelheid strooizout voor Utrecht kan je dan de hoeveelheid voor bijvoorbeeld Gelderland berekenen. Door de stappen steeds op nieuw te doen onthoud je ze en kan je ze bij een nieuwe opdracht gemakkelijker uitvoeren.
Gebruik weer hetzelfde/ jouw project 'Nederland'. Zorg er voor dat je alle selecties en filters e.d. van vorige opdrachten weer hebt verwijderd.
► Op 27 september 2017 werd er een grote oefening gehouden om te kijken of Nederland klaar is voor een dijkdoorbraak: ‘Deining & Doorbraak’. Tijdens deze oefening moest ruim 1100 kilometer rivierdijk worden gecontroleerd.
Voor de organisatie van zo'n oefening is het natuurlijk heel belangrijk om te weten om hoeveel kilometer dijk het gaat en hoeveel mensen er in de buurten wonen die bijvoorbeeld in een straal van 200 meter van de rivier* liggen. Zij moeten worden geïnformeerd over de oefining en in de toekomst misschien wel worden geëvacueerd!
Jij gaat voor eerst voor Limburg uitzoeken, daarna voor andere. Je hebt hiervoor steeds dezelfde technieken nodig: Filter, Ruimtelijke Query (Lagen bovenop plaatsen) , Bufferen, en tabel met Informatie
► Hoe ga je steeds te werk?
Filter eerst in de laag provincies
Gebruik Ruimtelijke query voor rivieren in deze provincie
Gebruik de tabel
Maak een buffer rondom deze stukken rivier
Maak een Ruimtelijke querymet de buffer en buurten zodat je weet welke buurten binnen 200 meter van de rivier liggen. Gebruik 'Kruisen' en 'Vlak'.
Gebruik de tabel om het aantal mensen te bepalen dat in deze buurten woont
* de laag Maas is niet helemaal compleet zoals je kunt zien wanneer je inzoomt: er ontbreken 'stukken' Maas. Voor de les maakt dat niet uit, maar je snapt dat als je dit in het ecchie zou moeten doen je wel eerst moet kijken of je data klopt.
► Zorg er voor dat je snapt hoe je de bovenstaande vragen op kunt lossen. Als je het namelijk voor één provincie kan, dan kan je het voor elke andere ook. Kan je dit, dan kan je ook bepalen hoeveel mensen er in de buurt van een snelweg wonen.
Het zijn steeds dezelfde stappen alleen de invoerlaag verschilt.
Meer oefenen? Ga dan naar de volgende pagina.....voor je volgende ✩ ???
Herhalen en oefenen 2
► Kun je dat allemaal ook voor de overige provincies ? Laat maar zien!
Je moet natuurlijk wel steeds de filters leegmaken en nieuwe clips en buffers maken.
Het gemakkelijkst is om de clips en buffers meteen uit je kaart te verwijderen (kies voor de laag en dan de drie stipjes en 'verwijderen' kiezen).
Herhalen en oefenen 3:
Hier onder wat extra oefeningen. Door vaak vraagstukken op te lossen leer je immers het programma kennen. Tijdens de toets zal je gemakkelijk herkennen welke technieken je nodig zult hebben.
Gebruik jouw / hetzelfde project 'Nederland'. Zorg er voor dat je alle selecties en filters e.d. van vorige opdrachten weer hebt verwijderd (of het oorspronkelijke project opnieuw hebt geopend).
De gemiddelde huizenprijs per gemeente wordt gegeven met WOZ = Gemiddelde woningwaarde. Dit is in de tabel een getal in duizenden. Als er in de tabel 2340 staat wordt er dus bedoelt dat de koophuizen in deze gemeente gemiddeld een waarde hebben van 234.000 euro. Deze informatie kan je dus uit de tabel van gemeenten halen.
TIP: kies in de tabel voor de instellingen , klik op Alles deselecteren (alle vinkjes verdwijnen dan) en dan in het vakje Velden filteren zoek je de te zoeken onderwerpen die je nodig hebt en vink deze aan. Klik dan op Gereed!
Nu heb je gekeken naar hoe duur huizen zijn. Op dezelfde manier kan je er ook achter komen in welke buurten binnen Nederland het hoogste percentage van de huishoudens kinderen heeft. Het CBS gebruik hiervoor de afkorting P_HH_M_K.
Maak de selectie(s) in je tabellen allemaal weer leeg.
De vorige vragen heb je op kunnen lossen door de tabellen van de lagen buurten en gemeenten te gebruiken. Nu gaan we twee gegevens combineren. We zouden bijvoorbeeld uit kunnen zoeken hoeveel buurten met een hoog percentage huishoudens met kinderen er zijn in gemeenten met gemiddeld dure huizen.
In de laag Buurten zit ook de kolom Gemeenten. Dus we kunnen volstaan met 2 filters in dezelfde kaartlaag.
Laten we de grens van dure huizen zetten op 350.000 euro WOZ waarde. Dat is in de tabel 350. We zullen nu dus de laag Buurten moeten filteren op WOZ > 350 en op de buurten met veel huishoudens met kinderen. We nemen hiervoor de grens van 70 (%). Deze laag filteren we dus als volgt: P_HH_M_K > 70
TIP: Gebruik de tabel en Informatie van de laag buurten om de andere vragen te beantwoorden.
Oefentoets: je 4 e ✩ ?
✩ ✩ ✩
Met behulp van de oefentoets GIS kun je jezelf testen of je genoeg GISser bent om de eindopdracht te doen.
Aan het eind krijg je een overzicht met de juiste antwoorden en oplossingen, maar ook welk onderdeel je goed of minder goed in bent.
Test: GIS oefenen
0%
Je moet de volgende GIS vaardigheden beheersen om deze toets te kunnen maken:
selecteren IN een kaartlaag: daarmee haal je de gegevens die je nodig hebt uit een kaartlaag met behulp van Filteren bv. alleen de wijken met een hoog inkomen.
selecteren met de Ruimtelijke Query: door twee thema's met elkaar te vergelijken kun je laten zien welke overeenkomst er is.
analyse technieken: Buffer, clippen
inzoomen/ uitzoomen op een kaart
informatie halen uit de kaart (info knop) en statistiek .
zoeken, selecteren en sorteren in een tabel
Start het GIS programma.
Gebruik het project dat je ook bij de opdrachten hebt gebruikt.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
zien waar je moet zijn voor de meeste kans op verkering..... :-)
Dat is al heel wat. Nu ga je een laatste opdracht doen. Deze zal echter niet meer stap voor stap iets aan je uitleggen. Hooguit het noodzakelijkst nog. Je moet nu zelf kunnen toepassen wat je in de opdrachten 1 en 2 hebt geleerd en geoefend.
Nogmaals.....zelf doen want uiteindelijk zul je toch de toets (jaaa....voor een cijfer) over het geheel moeten maken en zul je ook dan alles zelf moeten doen!
Ga dan naar de opdracht : de volgende pagina......►
Delft
✩ ✩ ✩ ✩
Een onderzoek
Hulp
Zet de lagen Delft panden en Delft buurten aan.
Filter in de laag Delft buurten de buurt van je keuze.
Ga ervoor! Leerdoel 12........Dit kan je vijfde ✩ worden!
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
een gemaakt filter in een laag niet eerst leegmaken als je aan een andere opdracht begint
in een ruimtelijke query de lagen precies omgekeerd invullen
2. Ik zie de gegevens op kaart niet (meer) als ik uitzoom!
Oplossing: klik op de kaartlaag en dan op de drie stipjes en kies voor 'Zichtbaarheidbereik instellen' . Verschuif dan het balkje net zo lang tot je wel de kaartinhoud ziet.
3. Ik ben mijn ww kwijt voor Dalton Arcgis.
Oplossing: klik op Aanmelden en dan aanvragen door op Gebruikersnaam vergeten? of Wachtwoord vergeten? te klikken.
Het arrangement Klas 3 PO ArcgisOnline is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Willem Korevaar
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2024-05-30 11:48:10
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Gemaakt door de sectie aardrijkskunde van Dalton College Voorburg. Gebruikte gratis softwarevan ESRI Arcgisonline Educatie. Opdracht 2 is makkelijk om te bouwen naar de eigen schoolomgeving.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
GIS klas 3 versie voor Arcgisonline. Nodig is een schoolaccount aan te vragen bij ESRI.NL.
GIS is in de bovenbouw VO verplicht. Zie de verschillende syllabi voor AK vanaf 2018.
Niet alleen de knoppen zijn belangrijk (hoe werkt Arcgis) , maar inzicht in spreiding, ruimtelijke data, kaartselectie etc zijn vooral onderdeel van vakinhoud.
GIS klas 3 versie voor Arcgisonline. Nodig is een schoolaccount aan te vragen bij ESRI.NL.
GIS is in de bovenbouw VO verplicht. Zie de verschillende syllabi voor AK vanaf 2018.
Niet alleen de knoppen zijn belangrijk (hoe werkt Arcgis) , maar inzicht in spreiding, ruimtelijke data, kaartselectie etc zijn vooral onderdeel van vakinhoud.
Je bent onderweg om boodschappen te doen, maar je mobiel maakt je duidelijk dat je in de game een belangrijk punt nadert.
in het menu van de tabel. Haal de eerste 5 blauwe vinkjes weg en kies Gereed. Nu zie je de kolom AANT_INW wel staan. Om ze allemaal weer terug te zetten doe je het omgekeerde van daarnet.]
Sneeuwval in de winter zorgt voor de problemen op de grote wegen. Dat is vaak alarmfase 1 voor de chauffeurs van de strooiwagens. Aangezien het veel beter is om preventief te strooien, dat wil zeggen net voordat het echt gaat vriezen of sneeuwen en de wegen al glad zijn, moet je er op tijd bij zijn. Je gebruikt dan nat strooizout, dat waait niet weg. 
, klik op Alles deselecteren (alle vinkjes verdwijnen dan) en dan in het vakje Velden filteren zoek je de te zoeken onderwerpen die je nodig hebt en vink deze aan. Klik dan op Gereed!
