In deze wikiwijs gaan jullie leren over Duitsland in de periode tussen de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog, ook wel het interbellum genoemd, door middel van kennisclips, teksten en opdrachten. Zorg dat je deze stof onder de knie hebt, want deze informatie ga je nodig hebben bij de volgende lessen.
Wat ga je doen?
Wie: Jij, zelfstandig.
Wat: Je gaat de informatie lezen en bekijken en de opdrachten maken.
Hoelang: Tot het einde van de les.
Wat kan je straks?
1. Aan het einde van de les kan je uitleggen hoe Hitler aan de macht is gekomen.
2. Aan het einde van de les kan je de gevolgen voor Duitsland in het verdrag van Versailles opnoemen.
3. Aan het einde van de les kan je uitleggen hoe de economische crisis in Duitsland is ontstaan.
4. Aan het einde van de les kan je de link leggen tussen de opkomst van de NSDAP en de economische crisis.
Lesmateriaal: Voor Hitler
Het verdrag van Versailles
Het einde van de Eerste Wereldoorlog
Op 11 november 1918, om 11 uur 's ochtends, was de eerste wereldoorlog voorbij. Op dit tijdstip kondigde Duitsland aan dat het land zich het overgegeven. Duitsland's bondgenoten: Oostenrijk-Hongarije, Het Ottomaanse Rijk (Het huidige Turkije) en Bulgarije, hadden zich al eerder overgegeven aan de geallieerden. De geallieerden bestond uit onder andere: het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en de Verenigde Staten. De wapenstilstand werd ondertekend werd in een treincoupé in Frankrijk ondertekend. Met deze wapenstilstand was het vechten officieel voorbij, maar de oorlog nog niet. De oorlog eindigde pas officieel in 1919, toen het verdrag van Versailles werd ondertekend.
Het verdrag van Versailles
Toen het verdrag van Versailles werd ondertekend in 1919 was de oorlog officieel voorbij. Duitsland was bij de ondertekening van dit verdrag de grote verliezer. Het land mocht vanaf toen geen koloniën meer hebben, verloor veel land in Europa, moest Frankrijk veel geld betalen ter compensatie, wat Duitsland helemaal niet had, er mochten maar maximaal 100.000 soldaten in het leger, Duitsland mocht geen luchtmacht meer hebben, soldaten moesten uit het Rijnland (het gebied bij de Franse grens) gehaald worden en Duitsland moest toegeven dat zij de oorlog hadden begonnen. Het doel van het verdrag was om ervoor te zorgen dat Duitsland nog genoeg kracht had om zichzelf te verdedigen, maar niet meer in staat was om grootschalige oorlogen te voeren. Duitsland moest ook democratisch worden. Frankrijk had ook als doel om Duitsland zo veel mogelijk te vernederen.
Dit deden zij door onder andere de ondertekening van het verdrag plaats te laten vinden in Versailles, wat de plaats is waar vroeger de eerste Duitse keizer gekroond werd. De Duitse keizer werd daar gekroond om Frankrijk te vernederen, aangezien Versailles de plaats was waar de Franse koning destijds woonde.
Door deze vernedering van Duitsland, werd het verdrag door Duitsers ook het 'Diktat' genoemd, oftewel een opgelegd verdrag, waar vele Duitsers het niet mee eens waren.
Onrust en Economische Crisis
Onrust
Na het verdrag was de nieuwe Weimar Republiek, vernoemd naar de plek waar hij is uitgeroepen, geboren. Het land was democratisch en had geen keizer meer. Keizer Wilhelm II, de keizer tijdens de Eerste Wereldoorlog, treedde af en vertrok naar Doorn, Nederland.
In het land was er wel veel onrust. Niemand was tevreden over hoe het land geregeerd werd. Aan de ene kant zijn er de aanhangers van de voormalige keizer, die één persoon aan het hoofd willen hebben, daarnaast is er ook een kant van communisten en socialisten die de schuld van de nederlaag van de oorlog bij de regering neerleggen.
Economische Crisis
Onrust onder de bevolking was niet het enige probleem wat er was in de Weimar Republiek. Ze moesten ook nog geld terugbetalen aan Frankrijk ter compensatie voor de Eerste Wereldoorlog, terwijl ze lang niet genoeg geld hadden hiervoor. Als oplossing hiervoor kwam de regering van de Weimar Republiek met het idee om meer geld uit te printen. Deze oplossing werkte alleen niet, aangezien het geld wat wordt uitgeprint het land niet rijker maakt, maar er juist voor zorgt dat het geld (in dit geval de Duitse Mark) minder waard werd. Hierdoor kwam er extreem erge hyperinflatie. In 1919 was één Amerikaanse Dollar ongeveer 4,5 Duitse Marks, maar in 1923 was één Amerikaanse Dollar ongeveer 4,2 triljoen Marks. Hierdoor had de Weimar Republiek erg veel moeite om Frankrijk terug te betalen.
De Fransen besloten hierom het Ruhr-Gebied in Duitsland, een gebied met veel fabrieken, over te nemen en de producten van de fabrieken te gebruiken als betalingen.
Dawes Plan en Young Plan
De Verenigde Staten had ook door de Weimar Republiek niet de compenstatie kon betalen, waardoor zij aan de Weimar Republiek veel leningen gaven onder het Dawes Plan (1924) en het Young Plan (1929). Dit deden zij om ervoor te zorgen dat de Weimar Republiek zijn economie langzamerhand weer kon gaan opbouwen, terwijl de V.S een gedeelte van de schuld door middel van de lening ging betalen. Er was ook nog een andere reden waarom de V.S mee ging helpen met dit betalingen. De V.S had voordat zij meededen in de Eerste Wereldoorlogen veel wapens hadden verkocht aan het Verenigd Koninkrijk en Fankrijk. Het geld van de V.S kwam dus terecht bij de Weimar Republiek, ging toen door naar Frankrijk voor compensatie en daarna weer terug naar de V.S om de wapens nog te betalen. Hierdoor kreeg de V.S een beter imago, terwijl het geld uiteindelijk weer bij henzelf terecht kwam.
Dit veranderde toen de Wall Street Crash van 1929 plaats vond. Het vertrouwen in de economie door Amerikanen zakte naar een dieptepunt, waardoor mensen steeds minder hun aandelen gingen verkopen, waardoor de waarde daarvan ook op een dieptepunt kwam. De V.S wilde hierom het geld terug wat was uitgeleend aan de Weimar Republiek. Hierdoor kwam er ook veel werkloosheid, dus de Weimar Republiek zat nu in te veel problemen, en de bevolking was het zat.
Lesmateriaal: Hitler
Opkomst van Hitler
Hitler en de NSDAP
De bevolking van de Weimar Republiek waren het helemaal zat. Zij vonden dat de nieuwe democratie niet werkte. Door de crisis die de Wall Street Crash met zich heeft meegenomen wisten Duitsers dat als zij verandering wouden, dat ze naar de linkse en rechtse extremen moesten gaan. Aan de linkerkant stonden de communisten en aan de rechterkant stond Hitler's nationaalsocialistische NSDAP, oftewel de Nazi's.
Hitler beloofde grootste dingen voor de Duitse bevolking, zoals het ongedaan maken van het onpopulaire verdrag van Versailles. De NSDAP gebruikte ook veel propaganda om ervoor te zorgen dat Hitler er als een geweldige en krachtige leider uitzag. Hitler gaf de bevolking ook één partij die schuldig zou zijn voor alle problemen in de Weimar Republiek, de joden. Duitsers waren toe aan één sterke leider na een jarenlange democratie die spectaculair gefaald, waardoor hij onder het volk nog populairder werd.
De Nazi partij bleef elke verkiezing groeien, totdat zij in 1932 de grootste partij van de Weimar Republiek werden. Hitler probeerde hierna ook mee te doen in de presidentsverkiezingen, maar verloor van de populaire generaal uit de Eerste Wereldoorlog, Paul von Hindenburg. Hitler kon wel kanselier worden in 1933, doordat de NSDAP de grootste partij was.
Wat is nationaalsocialisme?
Mein Kampf
Hitler en zijn nationiaalsocialistische partij zijn de nu de grootste van het land, maar wat is nationaalsocialisme nou precies? Nationaalsocialisme is een ideologie gebaseerd op Hitler's rassenleer. Zijn rassenleer was een pyramide, waarin een hierarchie te zien was van mensen. Op de top stond het arische ras, de pure Duitsers, normaal gesproken met blond haar en blauwe ogen. Helemaal onderaan stonden de joden. Hitler zag hen als een volk wat niet welkom zou moeten zijn in Hitler's Duitsland. De rassenleer is ook erg veel terug te vinden in het boek wat Hitler had geschreven, Mein Kampf. Deze gedachtegang zou later ook leiden naar onder andere de Kristallnacht en de Holocaust.
Volgens Hitler was er ook Lebensraum (Levensruimte) nodig voor Duitsland. Dit werd ook teruggekoppeld aan de rassenleer. Volgens Hitler waren de Slavische (Oost-Europese) volkeren ook minderwaardig, waardoor Oost-Europa de perfecte plaats was om uit te breiden. De Duitse übermenschen hadden meer leefruimte nodig en dat kon mooi worden afgepakt van de minderwaardige Slavische volken in het oosten. Alle boerderijen konden verhuist worden naar het oosten, zodat de übermenschen meer leefruimte in het geweldige Duitsland hadden.
Hitler wordt dictator
Hitler had nu wel macht, maar hij is nog niet de dictator van het land. Dit veranderde toen de Rijksdag, het Duitse parlementsgebouw, in 1933 in brand werd gestoken. Historici weten nog steeds niet zeker wie het gedaan heeft. De Nederlandse Marinus van der Lubbe werd toendertijd opgepakt hiervoor, maar het is ook goed mogelijk dat de nazi's het zelf hadden gedaan. Hitler gaf de schuld aan de commisten en haalde president Hindenbug over om de noodwet in te schakelen. Deze wet hield in dat Hitler zelf wetten mocht aannemen zonder goedkeuring van het parlement en hij dus de communisten naar concentratiekampen kon sturen (en tegelijk dus zijn politieke tegenstanders buiten spel kon zetten). Hierdoor trok Hitler steeds meer macht naar hem toe, totdat president Hindenburg overleed, en Hitler de macht greep, waardoor hij nu officieel dictator was.
Richting de Tweede Wereldoorlog
De rest van de lesstof is te vinden in de kennisclip hieronder.
Opdrachten
Video vragen
Bekijk de onderstaande video en beantwoord de bijbehorende vragen. Na elke vraag krijg je het goede antwoord te zien.
Test Jezelf
Toets: Test Jezelf
0%
Tijd voor een oefentoets! Het is niet voor een cijfer, dus maak je geen zorgen als jouw resultaat lager is dan je had verwacht. Als je 5 of minder punten haalt, ga dan naar 'Oefenmateriaal'. Als je 6 of meer punten haalt, ga dan naar 'Extra materiaal'
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Dit materiaal is voor leerlingen die extra oefening nodig hebben, als je een voldoende op de oefentoets had is het wel toegestaan,
maar niet verplicht om dit te maken.
Als extra oefening is hieronder een link te vinden naar een website om een mindmap te maken. In het midden staat het interbellum, waar je zelf takken en kunt toevoegen. Als je op het plusje klikt en hem ook vasthoud kan je ook de positie van de takken veranderen. Als je op de rechtermuisknop klikt kan je ook een tweede, derde etc. tak toevoegen.
Dit materiaal is voor leerlingen die een voldoende hebben gehaald voor de oefentoets. Als je een onvoldoende hebt gehaald mag je dit gedeelte overslaan.
Bekijk de volgende propaganda poster. Beantwoord de volgende vragen:
1. Wat zie je?
2. Wat betekent dit?
Figuur 1. Links op de stoelen zijn de leiders van Duitsland, Italië, Frankrijk en het Verenigd Konikrijk te zien. Rechts staat Stalin, de leider van de Sovjet-Unie.
Nakijken
De antwoorden van de eerste vraag zij te vinden in de ThingLink te vinden. Het antwoord op de tweede vraag is te vinden onder de ThingLink.
Vraag 2: Stalin, en dus ook de Sovjet-Unie, had verwacht dat zij ook zeggenschap zouden hebben bij de conferentie van München, maar er was geen stoel voor het land voorbereid. De Sovjet-Unie had ook verwacht dat zij, aangezien zij ook een grootmacht waren, uitgenodigd zouden worden, maar dit waren zij niet.
Eindtoets
Toets
Maak je geen zorgen! het is nog steeds een oefentoets en nogmaals niet voor een cijfer. Dit keer wordt de oefentoets gehouden in Microsoft Forms, zodat ik ook jullie resultaten kan zien, op de open vragen na. Deze kan je zelf nakijken.
Antwoorden Open Vragen
Opgave 4: Hitler zette de communistische partij buitenspel door hen de schuld te geven van de Rijksdagbrand. Hierdoor kon Hitler de noodwet activeren, en dus wetten kon instellen zonder goedkeuring van het parlement, om communisten naar concentratiekampen te sturen.
Je krijgt één punt per element wat terugkomt in jouw antwoord:
1. Door de Rijksdagbrand kon Hitler de noodwet inzetten.
2. Hij kon hierdoor wetten aannemen zonder goedkeuring van het parlement.
3. Waardoor hij de communistische partij en andere politieke tegenstanders naar concentratiekampen kon sturen.
Opgave 5: Door de Wall Street Crash wou de V.S het geld dat zij hadden uitgeleend aan de Weimar Republiek, door het Dawes en Young plan, terug hebben, waardoor de Weimar Republiek in een nog diepere economische crisis terecht kwam. Dit was de druppel die de emmer liet overlopen voor de bevolking en zij wouden verandering. Hierdoor gingen zij kijken naar extreme partijen aan zowel de linker- als rechterkant (waar Hitler stond).
Je krijgt 1 punt per element wat je hebt opgeschreven:
1. De V.S heeft veel geld uitgeleend aan de Weimar Republiek door het Dawes en Young plan.
2. De bevolking werd ontevreden door de te grote hoeveelheid problemen in het land.
3. De bevolking ging stemmen voor extreemlinkse en -rechtse partijen, zodat er verandering zou komen.
Bronnen
Broekhuizen, B., & Stuivenga, M. (2002, mei). Alles wat u moeten weten over de Eerste Wereldoorlog. Geraadpleegd op 18 januari 2021, van https://www.historischnieuwsblad.nl/alles-wat-u-moet-weten-over-de-eerste-wereldoorlog/
Huttenlocher, A. (2017, 30 april). Erstausgabe von Mein Kampf [Foto]. Geraadpleegd op 26 januari 2020, van https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Erstausgabe_von_Mein_Kampf.jpg?uselang=nl
Koops, E. (2019, 4 december). De Weimar Republiek (1918-1933) - Een mislukt democratisch experiment. Geraadpleegd op 19 januari 2021, van https://historiek.net/weimarrepubliek-samenvatting/71653/
McKay, J. P., Hill, B. D., Buckler, J., Crowston, C. H., Wiesner-Hanks, M. W., & Perry, J. (2016). A history of Western Society (12de editie). Boston: Bedford/St. Martin’s.
OverSimplified. (2018, 15 maart). WW2 - OverSimplified (Part 1) [Video-bestand]. Geraadpleegd op 18 december 2020, van https://www.youtube.com/watch?v=_uk_6vfqwTA&t=203s
Van Rijn, B. (2021, 26 januari). Kennisclip Interbellum - Richting de Tweede Wereldoorlog [Video-bestand]. Geraadpleegd op 26 januari 2021, van https://www.youtube.com/watch?v=bkW2Vzewx_w
Het arrangement Interbellum is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Bart van Rijn
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-02-03 17:11:20
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Test Jezelf
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
