Wij gaan vandaag aan de slag met de laatste paragraaf over de Republiek van hoofdstuk 2, namelijk 2.6. In deze Wikiwijs zal je alles vinden wat je nodig hebt, en een kleine uitdaging voor die het makkelijk vinden.
Neem gerust aantekeningen op papier.
Lesmateriaal
Introductie
Leerdoelen
1. Ik weet hoe de Republiek uiteindelijk onafhankelijk werd.
2. Ik weet wat de Vrede van Münster inhoudt voor de Republiek.
(Extra, voor verdieping.) 3. Ik weet hoe de Republiek geregeerd werd.
Moord op Willem van Oranje
Bekijk het filmpje. Als het niet afspeelt op de Wikiwijs, open de link hier.
In 1581, met de Plakkaat van Verlatinghe zweert de Unie van Utrecht de Spaanse vorst Filips II af als vorst der Nederlanden. Dit betekent dat de Nederlanden nu geen vorst heeft. En dus begon de zoektocht naar een nieuwe koning.
Als eerst wordt de hertog van Anjou naar de Nederlanden gehaald, op advies van Willem van Oranje. Frans, het broertje van de Franse koning, werd dus landsheer van de Nederlanden. Het loopt niet soepel, Frans (hertog van Anjou) vond dat hij te weinig macht en geld kreeg. Frans sterft onverwacht in 1584 aan tuberculose. Volgens het verdrag gesloten met Frankrijk, zou nu de koning van Frankrijk landsheer worden. De Franse koning wilde dat niet, want landsheer van de Nederlanden betekent ook oorlog met Spanje voeren.
En dus ging de zoektocht verder. De Staten-Generaal biedt nu de kroon aan Elizabeth I van Engeland. Zij weigert ook, want zij wil ook geen oorlog met Spanje. Elizabeth stuurt haar favoriete edelman, de graaf van Leicester naar de Nederlanden, als gouverneur. Dit loopt niet soepel.
In 1588 besluit de Staten-Generaal te stoppen om te zoeken naar een nieuwe landsheer. De Unie van Utrecht besluit verder te gaan als een Republiek. De Republiek is geboren.
De oorlog met Spanje ging gewoon verder. Filips II liet een enorme vloot bouwen, de ‘Onoverwinnelijke Armada’. De Armada had als doel om Engeland te veroveren en aan de Opstand een einde te maken. De Armada werd echter verslagen door de Nederlanders en Engelsen. Op de terugreis van de Armada naar Spanje, zal vrijwel bijna alle schepen zinken. Filips II was ineens veel geld en soldaten kwijt.
Na de ondergang van de Armada, weet stadhouder Maurits, zoon van Willem van Oranje, veel land te heroveren dat door de hertog van Parma was veroverd.
Filips II overleed in 1598, en met hem ging ook de Spaanse schatkist. Het was vrijwel leeg. Oorlog met de Nederlanden, Engelsen, Turken en rondom de hele wereld, kostte Spanje veel geld. Spanje is blut. Tegelijkertijd hadden veel Nederlandse bestuurders genoeg van de oorlog. Oorlog is namelijk slecht voor handel.
In 1609 sloten de Republiek en Spanje een wapenstilstand: het Twaalfjarig Bestand. Dit duurde, zoals de naam zegt, 12 jaar. In 1621, toen het bestand afliep, begon de oorlog opnieuw. De Nederlanders weten meer gebieden te veroveren. Die gebieden waren grotendeels katholiek gebleven, en dus werden het geen zelfstandige gewesten, maar Generaliteitslanden. Die worden direct bestuurd door de Staten-Generaal.
Het is een lange oorlog geweest. Alle partijen zijn moe. Naast de Opstand heeft nog een grote oorlog plaatsgevonden in Europa, de Dertigjarige Oorlog. Beiden oorlogen hebben veel schade gericht en miljoenen levens gekost. Het is tijd voor vrede.
In de Vrede van Westfalen, wordt de Dertigjarige Oorlog beëindigd. Onder de Vrede van Westfalen behoort ook de Vrede van Münster.
In de Vrede van Münster wordt de Tachtigjarige Oorlog beëindigd. Spanje en de Republiek tekenen een verdrag. Spanje erkent de Republiek als een onafhankelijke staat. De Opstand is voorbij, en gewonnen.
Dit betekent dat de Republiek en Spanje niet meer in een staat van oorlog zijn, en elkaar erkennen. Nu kunnen Nederlandse handelaren de grote markten van Spanje en haar koloniën bezoeken, en met hun handelen. De Nederlanders zullen steenrijk worden van internationale handel.
Oefenmateriaal
Extra: Verdiepend materiaal
Staatsinrichting
De officiële naam van de Republiek is eigenlijk de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Het was een verzameling van meerdere kleine onafhankelijke staten (gewesten). De gewesten hadden veel macht, zij konden zelf belasting, godsdienst en rechtspraak regelen. De Staten-Generaal regelde alleen de buitenlandse beleid, verdediging van de Republiek en het bestuur van de Generaliteitslanden.
Gewest Holland was de rijkste, en had daarom de meeste invloed. De raadspensionaris (de hoogste ambtenaar in Holland) was daarom een belangrijke man. Vaak kwam de raadspensionaris in botsing met de stadhouder. De stadhouder was de opperbevelhebber van het leger en komt uit de familie Oranje-Nassau (denk aan Willem en Maurits van Oranje). Beiden streven voor meer macht. Dit zorgt voor frictie.
Extra: Remediërend materiaal
Een korte tijdlijn met de belangrijkste gebeurtenissen met korte uitleg. Zeer makkelijk om te leren!
Eindtoets
Maak de eindtoets. Je kunt gelijk jouw resultaten zien na het inleveren. Veel geluk!
Het arrangement Het ontstaan van de Republiek is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Matthew
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-01-22 13:36:02
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Staatsinrichting van de Republiek;
Burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in Nederland;
Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat;
De tijd van ontdekkers en hervormers (1500 - 1600);
De tijd van regenten en vorsten (1600 - 1700);
Geschiedenis;
De Opstand;
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
_Thooneel_der_Steden_ende_Sterckten_van_%27t_Vereenight_Nederlandt_met_d%27aengrensende_Plaetsen_(serietitel),_RP-P-BI-4251.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}