Wat is een CVA
Een cerebrovascular accident (CVA), ook wel beroerte genoemd, is letterlijk een ‘ongeluk van de bloedvaten in de hersenen’. Bij zo’n ongeluk gaat er iets mis met de bloedvoorziening naar de hersenen. Bij afsluiting van een bloedvat kan een deel van die hersenen te weinig zuurstof krijgen. Bij een scheuring van een bloedvat kan er weefsel kapot gaan. Hierdoor kunnen hersencellen in dit gebied doodgaan waardoor bepaalde hersenfuncties uitvallen. Beroerte is de verzamelnaam voor een herseninfarct en een hersenbloeding.Van de ene op het andere moment niet meer kunnen praten of lopen. Het is bijna niet voor te stellen. Als een patiënt zo’n beroerte overleeft ziet hun leven er daarna vaak heel anders uit. Er blijft schade in de hersenen met ernstige, soms onzichtbare gevolgen.
Een beroerte is een hersenaandoening die enorme gevolgen kan hebben voor de patiënt en voor de familie. Vaak is er blijvende schade en heeft de patiënt hulp nodig van anderen.
Klik op de link en bekijk de video over een beroerte
Wat is een TIA?
Bij een TIA (Transient Ischaemic Attack) kunnen dezelfde symptomen optreden als bij een CVA, maar deze klachten verdwijnen binnen 24 uur.
TIA is een tijdelijke verstopping van de bloedcirculatie
Herseninfarct
Bij de meeste patiënten gaat het bij een beroerte om een herseninfarct. Een heel systeem van (kleine) slagaders zorgt ervoor dat zuurstofrijk bloed in alle delen van de hersenen komt. Bij een herseninfarct raakt zo’n slagader in de hersenen vernauwd of verstopt. Dit komt vaak door slagaderverkalking.
Slagaderverkalking komt vooral voor bij ouderen. Waarschijnlijk spelen een ongezonde manier van leven en erfelijke aanleg ook een rol. Bij het verkalken van de slagaderen hopen vetachtige stoffen zoals cholesterol zich op in de vaatwand. Hierdoor slibt de slagader dicht. Ook raakt de wand beschadigd. Daar kunnen zich bloedstolsels aan vast hechten. Een stukje van dit stolsel kan losraken en een kleinere slagader verderop in de hersenen blokkeren (embolie). Het hersengebied dat achter de verstopping ligt krijgt zo niet voldoende zuurstof. Als dit zuurstoftekort te lang duurt sterft er hersenweefsel af. Daarom is het belangrijk dat er snel iets gebeurt.
Een herseninfarct is een permanente verstopping van de bloedcirculatie
Hersenbloeding
Een hersenbloeding is een andere vorm van een beroerte. Bij een hersenbloeding scheurt er een bloedvat. Hierdoor kan er bloed in en rondom de hersenen stromen. Het bloed drukt een deel van het hersenweefsel weg. Dit raakt hierdoor beschadigd. Zwakke plekken in de wand van het bloedvat kunnen ontstaan door bijvoorbeeld een hoge bloeddruk en slagaderverkalking.
Een hersenbloeding is een lekkage van het bloedvat, waardoor de bloedcirculatie wordt verstoord
De risicofactoren voor het krijgen van een CVA of TIA
- roken.
- hypertensie.
- hoog cholesterol.
- overgewicht.
- diabetes mellitus (suikerziekte)
- te weinig lichaamsbeweging.
- erfelijke aanleg: hart- en vaatziekten bij vader, moeder, broer of zus voor het 65e levensjaar.
- aderverkalking
Hoe kun je een CVA of TIA herkennen?
Voer de FAST test uit!!!
Om een CVA of TIA snel en goed te herkennen is er een ezelsbruggetje: FAST test. Met de volgende opdrachten zijn de klachten bij een CVA od TIA namelijk te herkennen:
F: Face = Gezicht Vraag iemand om te lachen of de tanden te laten zien. Als de mond scheef staat of een mondhoek naar beneden hangt, kan dit duiden op een beroerte.
A: Arm Vraag aan de persoon om beide armen op te tillen en voor zich uit te strekken met de handpalm naar boven. Als een arm wegzakt of zwaait kan dit duiden op een beroerte.
S: Speech = spraak Laat iemand een paar zinnen zeggen en luister dan of zijn spraak in de war is of dat het niet goed verstaanbaar is. Als de persoon onduidelijk begon te spreken of niet meer uit zijn woorden kon komen, kan dit duiden op een beroerte.
T: Time = Tijd Tijdstip van ontstaan van de klachten.
Zie je minimaal een van deze klachten, handel dan direct en stuur de huisarts U1
Waarom moet de patiënt snel naar het ziekenhuis?
Trombolyse
Na een herseninfarct moet de behandeling zo snel mogelijk starten. Hoe eerder dat gebeurt hoe groter de kans op herstel. Bij een deel van de patiënten kan het bloedpropje dat het infarct veroorzaakt, worden opgelost of verwijderd.
Intraveneuze trombolyse:
Bij intraveneuze trombolyse krijg je via een ader in de arm een infuus met medicijnen. De medicijnen lossen het stolsel op dat vastzit in een bloedvat in de hersenen.
Trombolyse moet in de eerste 4,5 uur na het optreden van de eerste klachten gebeuren. Dan kunnen hersencellen zich nog herstellen. Na 4,5 uur wegen de voordelen niet meer op tegen de nadelen:
- de kans op herstel wordt steeds kleiner
- de kans op complicaties, zoals ernstige bloedingen, wordt steeds groter
Nog 1 keer alles uitgelegd in een filmpje: klik hier.
Huiswerkopdracht in It's Learning
Ga de opdracht maken die staat in opdracht 2 NEUROLOGIE.
Lever de opdracht in via de inlevermap van It's Learning vóór de eerst volgende PRS 3.2 les. Tijdens deze PRS les gaan we de antwoorden bespreken en casussen spelen. Wanneer je de antwoorden van opdracht 2 niet hebt ingeleverd via de inlevermap van It's Learning, mag je niet deelnemen aan de les en spreek ik je graag na de les hierover.
SUCCES
