Menu

Opdracht: Literatuur: Middeleeuwen - v456

Opdracht: Literatuur: Middeleeuwen - v456

Inleiding

De tijd die we de middeleeuwen noemen, ligt tussen ongeveer 500 en 1500 na het begin van onze jaartelling. In het begin zien we dat er een einde komt aan de bloeiperiode van het Romeinse Rijk en dat er Germaanse rijken ontstaan.
Het is de tijd dat de adel een belangrijk rol gaat spelen en dat de architectuur bepaald wordt door de romaanse kunst. Rond 800 verovert Karel de Grote West-Europa. Hij brengt het christendom (katholicisme) en de officiële taal wordt het Latijn.

In de elfde en twaalfde eeuw zien we dat het economisch en cultureel beter gaat. Het is de tijd van de kruistochten en van het toonaangevende ridderschap. Ook de geestelijkheid heeft veel macht. In de bouwkunst wordt de romaanse bouwstijl vervangen door de gotische bouwstijl.

In de dertiende en veertiende eeuw wordt een derde stand, de welvarende burgerij (naast de adel en de geestelijkheid) steeds belangrijker. Handel en nijverheid nemen toe en in Zuid-Nederland worden steden als Gent, Brugge, Antwerpen en Brussel belangrijke handelscentra. De uitvinding van het buskruit en de boekdrukkunst zijn belangrijke gebeurtenissen die een grote impact hebben op de samenleving. Burgers gaan zich met literatuur bezighouden in rederijkerskamers.

De middeleeuwse samenleving is hiërarchisch. We spreken van een standenmaatschappij en er is absolute gehoorzaamheid aan iedereen die boven je staat. Elke stand heeft zijn eigen literatuur en men schreef voor de groep (stand). De schrijver zelf was niet belangrijk, vandaar dat het werk vaak anoniem is.

In deze opdracht bespreken we de taal in de middeleeuwen, de ridderromans, burgerlijke en geestelijke literatuur.
Er is aparte aandacht voor toneel en liederen.

 

Colofon

Het arrangement Opdracht: Literatuur: Middeleeuwen - v456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
2025-01-28 22:03:53
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

De module Literatuur: middeleeuwen HV is ontwikkeld door Fred Marsman (CambiumNed) en medewerkers van StudioVO.

Fair Use
In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use .

Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de
helpdesk VO-content.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema Literatuurgeschiedenis en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor vwo456. Binnen deze opdracht verken je de literatuur in de middeleeuwen en leer je de kenmerken ervan beschrijven. Je ontdekt het verschil tussen voorhoofse en hoofse literatuur. Verder onderzoek je de invloed van rederijkers op de literatuur aan het einde van de middeleeuwen en noem je drie dichtvormen die zij beoefenden. Ook benoem je twee genres in de geestelijke literatuur die opbloeiden aan het eind van de middeleeuwen. Je beschrijft wat abele spelen en sotternieën zijn. Tot slot geef je aan welke soort toneelstukken en liederen er in de middeleeuwen werden gespeeld en gezongen.
Leerniveau
HAVO 4; VWO 6; HAVO 5; VWO 4; VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Nederlands; De tijd van monniken en ridders (500 - 1000); Literatuur; Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
7 uur 30 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, hoofse literatuur, literatuur: middeleeuwen, literatuurgeschiedenis, nederlands, rederijkers, sotternieën, stercollectie, voorhoofse literatuur, vwo456

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

VO-content Nederlands. (2020).

Literatuur: Middeleeuwen h45

https://maken.wikiwijs.nl/100965/Literatuur__Middeleeuwen_h45

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

Voor developers

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.