In veel theorieboeken maakt men onderscheid tussen karakters (round characters) en types (flat characters). Van een karakter kom je veel over zijn gevoelens en gedachten te weten. Een karakter maakt een ontwikkeling door. Types leer je oppervlakkig kennen en vooral het uiterlijk wordt beschreven. Een goed voorbeeld van een round character is Frits van Egters in de Avonden van Gerard Reve (zie de video).
Bekijk ook de volgende video over personages.
★ Aan de slag 1
Maak de volgende oefening.
★ Aan de slag 2
Maak de oefening.
Het boek Het Diner is verfilmd. Je kunt hier de trailer bekijken.
Perspectief verteller
Een schrijver bepaalt door wiens ogen je de gebeurtenissen meemaakt. Hij laat ons de gebeurtenissen vanuit een bepaalde gezichtshoek meebeleven.
We noemen de gezichtshoek ook wel het perspectief. De verteller door wiens ogen we het verhaal beleven, hoeft niet dezelfde te zijn als de schrijver.
Bestudeer de informatie in de Kennisbank over de vertelperspectieven.
Voorbeelden van boeken met een meervoudig perspectief zijn De kroongetuige van Maarten 't Hart en Omtrent Deedee en De Metsiers van Hugo Claus.
Het gekozen perspectief bepaalt de mogelijkheden van de schrijver om de lezer te manipuleren. In de Donkere kamer van Damocles van W.F. Hermans bijvoorbeeld krijg je via de hoofdpersoon Osewoudt een eenzijdig beeld op de gebeurtenissen (zie video). Je verkeert daardoor als lezer in grote onzekerheid over wat er werkelijk gebeurd is.
Je kunt je bij het perspectief dus afvragen wat voor een effect dat op jou heeft en of het perspectief functioneel is.
★ Aan de slag 3
Maak de drie oefeningen.
★ Aan de slag 4
Maak de oefening.
Simon Carmiggelt heeft veel van zijn verhalen zelf voorgelezen.
Bekijk bijvoorbeeld de video waarin hij het verhaal 'Niks' voorleest.
Afronding
Samenvattend
Hier vind je de Kennisbanken die horen bij deze opdracht.
Je schrijft alleen of samen met een klasgenoot een kort misdaadverhaal. Het verhaal is niet langer dan één vel A4. Het verhaal moet vanuit één perspectief verteld worden. Let op dat het perspectief consequent door het hele verhaal wordt gebruikt.
Klaar?
Lees je verhaal nog eens kritisch door. Laat het een klasgenoot ook nalezen. Lever het daarna in bij jullie docent. Overleg met je docent of de beste verhalen in de klas kunnen worden voorgelezen.
Beoordeling
Jullie docent zal het verhaal beoordelen. Hij of zij let daarbij op:
Is het een afgerond spannend verhaal geworden?
Is duidelijk welk perspectief is gebruikt?
Is dat perspectief hier functioneel?
Zitten er geen taalfouten in het verhaal?
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Welke rollen kunnen personages in een boek spelen en welke vragen stel je om de personages te analyseren?
Hoe ging het?
Inhoud
In de oefeningen werd veel gebruikgemaakt van boekfragmenten, waarover je vragen moest beantwoorden. Vond je het lastiger of juist makkelijker om bijvoorbeeld het soort perspectief, wat gebruikt is, vast te stellen?
Eindopdracht
Heb je het verhaal alleen of samen met een klasgenoot geschreven?
Uit welk perspectief hebben jullie het verhaal geschreven?
Kun je uitleggen waarom je juist voor dat perspectief hebt gekozen?
Het arrangement Opdracht: Personages - Perspectief - v456 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema Verhaalanalyse en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor vwo456. Tijdens deze opdracht verwerf je inzicht in de diverse rollen die personages in een roman of verhaal kunnen vervullen. Je leert het onderscheid tussen karakter en type in een boek te verduidelijken, en begrijpt waarom identificatie met de hoofdfiguur van belang is voor het verhaal. Daarnaast krijg je inzicht in het concept van een antiheld en de betekenis van een 'speaking name'. Het perspectief van een verhaal wordt behandeld en je leert vier verschillende vertelperspectieven te herkennen.
Om de opdracht af te sluiten schrijf je in tweetallen een kort misdaadverhaal. Veel succes!
Leerniveau
VWO 6;
HAVO 3;
VWO 4;
VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Schrijven;
Nederlands;
Schrijfvaardigheid;
Afstemming op publiek;
Begrijpen;
Interpreteren;
Literatuur;
Afstemming op doel;
Lezen van fictionele teksten en literaire teksten (Nederlands);
Tekstkenmerken;
Deze opdracht hoort bij het thema Verhaalanalyse en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor vwo456. Tijdens deze opdracht verwerf je inzicht in de diverse rollen die personages in een roman of verhaal kunnen vervullen. Je leert het onderscheid tussen karakter en type in een boek te verduidelijken, en begrijpt waarom identificatie met de hoofdfiguur van belang is voor het verhaal. Daarnaast krijg je inzicht in het concept van een antiheld en de betekenis van een 'speaking name'. Het perspectief van een verhaal wordt behandeld en je leert vier verschillende vertelperspectieven te herkennen.
Om de opdracht af te sluiten schrijf je in tweetallen een kort misdaadverhaal. Veel succes!
Aan het eind van deze opdracht kun je
In een roman, novelle of verhaal spelen personages een bepaalde rol.
Een schrijver bepaalt door wiens ogen je de gebeurtenissen meemaakt. Hij laat ons de gebeurtenissen vanuit een bepaalde gezichtshoek meebeleven.
