Voortplanting & DNA

Voortplanting & DNA

Startpagina

Wat houdt DNA precies in? Hoeveel chromosomenparen hebben mensen? Weet je nog hoe al je geslachtsorganen heten? Tijdens deze les gaan we oefenen met de lesstoffen voortplanting, dna en erfelijkheid. 

Links in het kolom zien jullie verschillende koppen staan. Je kunt ze op volgorde bekijken. Daar tref je handige oefeningen, kennisclips en aan het einde een oefentoets. Aan de hand van deze oefentoets krijg ik een inzicht in hoe ver jullie zijn met de lesstof. In het volgende lesuur zullen we de onderwerpen waar jullie moeite mee hebben klassikaal herhalen.

Het onderdeel ''EXTRA'' is voor degenen die al vooruit willen gaan werken. Mocht je dus eerder klaar zijn met de rest, kun je daar nog extra oefenen.

Aan het einde van de les zou ik graag willen weten hoe jullie deze vorm van les krijgen hebben ervaren. Hierom staat er nog een korte vragenlijst voor jullie klaar.

 

Succes!

Leerdoelen

Aan het einde van deze les leer je:

- Het verschil tussen de twee vormen van celdelingen: meiose en mitose

- Wat bevruchting inhoud

- De mannelijke voortplantingsorganen

- De vrouwelijke voortplantingsorganen

- DNA & erfelijkheid

Meiose

Meiose is een vorm van celdeling. We noemen het ook wel reductiedeling. Tijdens meiose worden de hoeveelheid chromosomen gehalveerd in de cellen. Een cel die meiose ondergaat verandert van een 2n cel in een n cel. Er worden geslachtscellen gevormd.

De cel van de mens heeft in totaal 46 chromosomen (=23 paar). Voor de mens betekent meiose dus eigenlijk dat een cel met 46 chromosomen verandert in een cel met 23 chromosomen.

Let op: meiose vindt alleen plaats in de geslachtsorganen. Bij de man in de teelballen en bij de vrouw in de eierstokken. In de rest van het lichaam vindt geen meiose maar mitose plaats.

Mitose

Bij het delen van de gewone lichaamscellen van de mens hebben we het over mitose. Dochtercellen die ontstaan uit deling van moedercellen bevatten uiteindelijk evenveel chromosomen als de moedercel. 

Filmpje

Filmpje meiose en mitose
Hier kunnen jullie een korte filmpje bekijken over meiose en mitose.

Bevruchting

Om ervoor te zorgen dat er een nageslacht ontstaat is het de bedoeling dat de twee kernen van de geslachtscellen van de man en vrouw bij elkaar komen. Zo ontstaat bevruchting. De zaadcel van de man smelt samen met de eicel van de vrouw. In dat geval hebben we het over inwendige bevruchting. Er bestaat ook uitwendige bevruchting. Ook is er verschil tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting. Zoals de naam het al zegt: bij geslachtelijke voortplanting zijn geslachtsorganen betrokken. Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn geen geslachtsorganen betrokken en daar bestaan meerdere vormen van. Daar zullen we het de volgende les over hebben.

Mannelijke voortplantingsorganen

Neem alle geslachtsorganen eens even door en probeer ze uit je hoofd te leren. Vervolgens krijg je de mogelijkheid om te oefenen door op het linkje te klikken onderaan de pagina. 

Oefening mannelijke geslachtsorganen

Vrouwelijke voortplantingsorganen

Neem alle geslachtsorganen eens even door en probeer ze uit je hoofd te leren. Vervolgens krijg je de mogelijkheid om te oefenen door op het linkje te klikken onderaan de pagina. 

Oefening vrouwelijke geslachtsorganen

DNA en ERFELIJKHEID

Al onze erfelijke informatie zit opgeslagen in de celkern in onze chromosomen. De chromosomen bestaan weer uit DNA. Chromosomen zijn niet zichtbaar, behalve als de cel zich gaat delen.

We hebben allemaal eigenschappen. Eigenschappen kun je soms zien en soms niet. Fenotypen zijn alle waarneembare eigenschappen en de genotype is de erfelijke informatie in onze DNA.

We hebben het eerder ook over gehad dat onze lichaamscellen 23 paar chromosomen bevatten. 22 paar daarvan zijn gewone chromosomen en 1 paar zijn geslachtschromosomen.

Bij de man = XY en bij de vrouw = XX.

In een geslachtscel komt een gen maar een keer voor. Wanneer slechts een van beide genen (van de chromosomenpaar) tot uiting komt in het fenotype hebben we het over een dominante gen. De andere is het recessieve gen.

AA=homozygoot dominant
Aa=heterozygoot
aa=homozygoot recessief

In de kennisclip die jullie hieronder kunnen bekijken, leg ik jullie uit hoe je een kruisingstabel kunt maken.

 

https://youtu.be/84IBEZWfLIc

QUIZLET

https://quizlet.com/nl/178138948/erfelijkheid-flash-cards/
Oefening Erfelijkheid Quizlet

OEFENTOETS

Klik op onderstaande link om de oefentoets te maken. De juiste antwoorden bespreken we in het volgende lesuur. Succes!

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=DQSIkWdsW0yxEjajBLZtrQAAAAAAAAAAAAMAAKQNznJUOEg3WE9HNzBVRFlIRllRUllaRUpBNUowWS4u

BEOORDELING

Zouden jullie zo vriendelijk willen zijn om onderstaande link te gebruiken voor een korte vragenlijst met betrekking tot deze les. Ik ben namelijk erg benieuwd naar hoe jullie het hebben ervaren om de les op deze manier te volgen. Alle tips en tops zijn van harte welkom! 

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=DQSIkWdsW0yxEjajBLZtrQAAAAAAAAAAAAMAAKQNznJUOFZTSjM0WlpRRkJRNk5PQjhDN1dXOEdXVy4u

EXTRA

https://youtu.be/fZZiSnlRQLk

Bronnen

Biologiepagina. (z.d.). Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. https://biologiepagina.nl/34mavo/3Erfelijkheid/samenvatting.htm

Bioweetjes (2013, 30 oktober) Mitose en meiose. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=6I1hAfqhqNQ

 

 

  • Het arrangement Voortplanting & DNA is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Ayse Çevik
    Laatst gewijzigd
    08-11-2020 22:25:34
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Hoe zijn we nou precies op de wereld gekomen? Hoe zit voortplanting nou eigenlijk precies in elkaar? Wat houdt DNA precies in? Weet je nog hoeveel chromosomen paren we hebben? Tijdens deze les zullen jullie er achter komen door middel van oefeningen en super leuke kennisclips!
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten

    Bronnen

    Bron Type
    Filmpje meiose en mitose
    http://www.youtube.com/watch?v=6I1hAfqhqNQ     		Link
    Oefening mannelijke geslachtsorganen
    https://www.bioplek.org/animaties/voortplanting/mnx.html     		Link
    Oefening vrouwelijke geslachtsorganen
    http://www.bioplek.org/animaties/voortplanting/vrgeslachtsorgx.html     		Link
    https://youtu.be/84IBEZWfLIc
    https://youtu.be/84IBEZWfLIc     		Link
    https://quizlet.com/nl/178138948/erfelijkheid-flash-cards/
    https://quizlet.com/nl/178138948/erfelijkheid-flash-cards/     		Link
    https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=DQSIkWdsW0yxEjajBLZtrQAAAAAAAAAAAAMAAKQNznJUOEg3WE9HNzBVRFlIRllRUllaRUpBNUowWS4u
    https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=DQSIkWdsW0yxEjajBLZtrQAAAAAAAAAAAAMAAKQNznJUOEg3WE9HNzBVRFlIRllRUllaRUpBNUowWS4u     		Link
    https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=DQSIkWdsW0yxEjajBLZtrQAAAAAAAAAAAAMAAKQNznJUOFZTSjM0WlpRRkJRNk5PQjhDN1dXOEdXVy4u
    https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=DQSIkWdsW0yxEjajBLZtrQAAAAAAAAAAAAMAAKQNznJUOFZTSjM0WlpRRkJRNk5PQjhDN1dXOEdXVy4u     		Link
    https://youtu.be/fZZiSnlRQLk
    https://youtu.be/fZZiSnlRQLk     		Link

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Wikiwijs is een dienst van