Deze website is bedoeld voor leerlingen van vmbo-gt 4. Het gaat over het hoofdstuk Planten uit het boek Biologie voor jou. Op deze website kan je zelfstandig basisstof 1 van hoofdstuk1 Planten doorlopen. In één lesuur doorloop je zelfstandig deze website.
Altijd al willen weten waarom bladeren van de boom vallen? Bekijk het filmpje. We gaan deze les ook leren over fotosynthese.
Stappenplan:
1. Je begint met het doorlezen van lesmateriaal basistof 1 en bekijk ook de filmpjes. Daarna maak je de opdracht.
2. Hierna ga je verder met oefentoets. Als je meer dan 7 antwoorden goed hebt, kan je verder met de verdiepende stof onder het kopje extra lesstof. Als minder dan 7 antwoorden goed hebt, kan je meer oefenen door het bekijken van de kennisclip en het maken van de oefening onder het kopje extra lesstof.
3. Als je extra moest oefenen, neem voor de eindtoets nog de verdiepende stof door.
4. Als laatst maak je de eindtoets. De eindtoets laat zien hoeveel je hebt begrepen en onthouden van deze les.
Leerdoelen:
- Aan het einde van deze les kan je de bouw en functie van bladeren beschrijven.
- Aan het einde van deze les kan je het belang van de bouw en functie van bladeren voor fotosynthese beschrijven.
- Aan het einde van deze les kan beschrijven hoe een plant zijn stevigheid behoud door water.
- Aan het einde van deze les kan je beschrijven hoe huidmondjes in de bladeren werken.
Lesmateriaal Basisstof 1 Bladeren
Bouw van bladeren
Bladeren zijn een belangrijk onderdeel van de plant. Bladeren bevatten bladgroenkorrels. Deze bladgroenkorrels maken glucose. Glucose is een belangrijke voedingstof voor de plant.
Bladeren bestaan uit verschillende weefsels en cellen.
Weefsels van een blad;
Opperhuid, de opperhuid onderaan het blad bevat huidmondjes;
Weefsel met bladgroenkorrels;
Vaatbundels.
De meeste cellen van het blad bevatten bladgroenkorrels behalve de opperhuidcellen en de cellen van de vaatbundels. Bekijk de afbeelding goed van het blad.
Afbeelding: doorsnede van een blad onder een microscoop (Ruiz van der Vliet, 2020)
Functie onderdelen van een blad
Bladgroenkorrel: hierin kan fotosynthese plaatsvinden.
Vaatbundels: in vaatbundels worden stoffen vervoerd zoals water en glucose.
Huidmondje: deze neemt koolstofdioxide op en geeft zuurstof af.
Fotosynthese
In bladgroenkorrels van planten vindt fotosynthese plaats. Bladgroenkorrels zijn te vinden in alle groene delen van planten. Bij fotosynthese zet de plant koolstofdioxide en water om in glucose en zuurstof.
Twee stoffen die een plant nodig heeft voor fotosynthese:
Koolstofdioxide
Water
Via de wortels neemt de plant water op. Vaatbundels in de plant vervoeren het water naar het blad. De huidmondjes in het blad nemen koolstofdioxide op. Ook is er (zon)licht nodig voor fotosynthese. Licht wordt bij de fotosynthese gebruikt als energie. Bij de vorming van glucose is energie nodig.
Glucose en zuurstof zijn stoffen die ontstaan door de fotosynthese. Glucose gebruikt de plant om te leven. De plant kan andere stoffen maken van glucose. Zuurstof verlaat de plant via de huidmondjes in het blad.
Voor fotosynthese te laten plaatsvinden heeft een plant de juiste temperatuur nodig. Wanneer het te koud is, kan de plant geen fotosynthese laten plaatsvinden.
(Ruiz van der Vliet, 2020)
Filmpje over fotosynthese. Bekijk het filmpje.
Stevigheid door water
Een plant heeft water nodig voor in zijn cellen. De plantencellen bevatten vacuoles. Dit zijn blaasjes gevuld met water in de plantencel. Hoe meer water in de vacuole, hoe steviger de plant zal worden.
Een vacuole drukt de cel tegen de celwand aan. Wanneer er minder water in de vacuole is, hoe minder druk er zal zijn. Wanneer een plant te weinig water heeft, zal water verdwijnen uit de vacuole. De druk tegen de celwand zal dan ook afnemen. Doordat de druk in de cellen afneemt, zal de plant slapper worden. De stevigheid is dan verloren door de plant en een plant gaat dan slap hangen. De hoeveelheid water in de vacuoles bepaalt de stevigheid van een plant.
In het filmpje is te zien dat het plantje steviger wordt wanneer de plant water krijgt.
De betekenis hypertoon, isotoon en hypotoon hoef je niet te kennen. Deze afbeelding geeft wel duidelijk weer wat er gebeurd met de plantencel als water uit de vacuole gaat. Zo zie je dat bij de eerste plantencel er weinig water in de vacuole zit. Dan is er dus ook geen druk tegen de celwand en zal de plant slap hangen. Bij derder plantencel zie je dat er veel water in de vacuole zit. Er is meer druk tegen de celwand en daardoor zal de plant steviger zijn.
Werking huidmondjes
Huidmondjes zijn openingen die zich bevinden in de opperhuid van een blad en stengels. Vaak bevinden de huidmondjes zich aan de onderzijde van het blad. Huidmondjes zijn omgeven door twee sluitcellen. Op de afbeelding zie hoe huidmondjes eruit zien onder de microscoop. De huidmondjes zijn groen in de afbeelding.
In de nacht zijn de huidmondjes gesloten. Overdag tenzij het droog is zullen de huidmondjes open staan. Via de huidmondjes verliezen planten water. De plant neemt via de huidmondjes koolstofdioxide op. Dit kan alleen als de huidmondjes open staan. Als de huidmondjes gesloten zijn, kunnen zij geen koolstofdioxide opnemen en dan zal er ook geen fotosynthese plaatsvinden. Sluitcellen zorgen voor openen en het sluiten van een huidmondje. De sluitcellen doen dit door vorm te veranderen.
Op de afbeelding zie je de huidmondjes. Het eerste huidmondje is open en het tweede huidmondje is gesloten.
Bekijk het filmpje tot 2 minuten. In het filmpje is duidelijk te zien hoe de huidmondjes werken.
Opdracht
Maak de onderstaande opdracht als oefening voor de oefentoets.
Oefentoets
Test: Oefentoets bladeren
0%
Dit is een oefening om te oefenen voor de toets. Deze oefening maak je altijd voor de toets. Het zijn 10 vragen. Succes!
Wanneer je minder dan 7 vragen goed hebt, bekijk je de kennisclip en maak je de oefenvragen. De kennisclip en de oefenvragen staan onder het kopje extra lesstof. Daarna ga je verder met de verdiepende stof en als laatst maak je de eindtoets.
Als je meer dan 7 vragen goed hebt, kan je verder gaan met de verdiepende stof onder het kopje extra leerstof. Daarna maak je de eindtoets.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bij fotosynthese worden nieuwe stoffen gevormd. Voor het vormen van nieuwe stoffen is energie nodig. Planten gebruiken lichtenergie hiervoor.
Reactie van fotosynthese
Koolstofdioxide + Water + Lichtenergie > Glucose + Zuurstof
Aan de linkerkant van de pijl ziet welke stoffen er worden verbruikt bij de reactie van fotosynthese. Koolstofdioxide en water zijn onarganische stoffen. Glucose wat is ontstaan is een organische stof. Door middel van fotosynthese is lichtenergie vastgelegd in glucose.
Fotosynthese gebeurt alleen in cellen met bladgroenkorrels. Bladeren zijn groen door de bladgroenkorrels, ook wel chlorofyl genoemd. Alle kleuren van het zonlicht worden geabsorbeerd behalve de groene kleur. Dat is de reden waarom wij de bladeren als groen zien.
Glucose en zuurstof gebruikt de plant voor de verbranding. In glucose zit energie door de fotosynthese. Bij de verbranding komt de energie vrij uit glucose. Planten kunnen deze energie gebruiken voor de groei en voortplanting.
Reactie verbranding glucose
Glucose + Zuurstof > Koolstofdioxide + Water + Energie
Bekijk het filmpje over fotosynthese.
Kennisclip
Bekijk deze kennisclip als je moeite had met de oefentoets. Hierna maak je de oefenvragen.
Remediërend: oefenvragen
Maak deze kruiswoordpuzzel. Geef antwoord op de vraag in de kruiswoordpuzzel. Wanneer je op een nummer klinkt in de kruiswoordpuzzel krijg je de bijhorende vraag te zien.
Eindtoets
Maak deze eindtoets. Aan het einde zie je score. Later krijg je een cijfer voor deze eindtoets.
Bronnen
Boeken:
Melchers, R., Oudshoorn, L., Van der Velde, M., (n.d.). Biologie voor jou vmbo-gt (zevende editie). 's-Hertogenbosch: Malmberg.
Afbeeldingen:
Auteursrechtvrije afbeeldingen zijn gevonden op Wikipedia met Creative Commens licenties.
Tekeningen:
Bouw blad (zelf gemaakt): Ruiz van der Vliet, M. (2020)
Fotosynthese (zelfgemaakt): Ruiz van der Vliet, M. (2020)
Het arrangement Planten (vmbo-gt 4) is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Melissa Ruiz van der Vliet
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-01-28 16:26:45
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Oefentoets bladeren
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
