1. Inleiding Massacultuur

1.1 Inleiding kunst en massacultuur

De massacultuur ontstaat geleidelijk in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Een aantal factoren maakt het ontstaan mogelijk:

- Toenemende democratisering van westerse landen: vrijheid en gelijkheid voor iedereen.
- Toegankelijkheid van onderwijs: een goede opleiding moet voor iedereen toegankelijk zijn.

Naast vrede en ons economisch systeem is die scholing mede verantwoordelijk voor de groeiende welvaart na WOII. De toenemende koopkracht zorgt voor een enorme groei en variatie in het aanbod van diensten en producten. De consumtiemaatschappij doet daarmee zijn intrede.

1.2. De Wederopbouw

In Europa is WOII samenwerking met andere landen van groot belang om er weer bovenop te komen. Economische hulp komt van de bevrijders in de vorm van het Amerikaanse Marshallplan. Nederland blijft na de oorlog verzuild. Je bent lid van een eigen politieke partij, krant en radio-omroep. De man is de kostwinnaar en de vrouw zorgt voor het huishouden en de kinderen.

1.3. American Dream

Na de tweede wereldoorlog is Amerika het machtigste land ter wereld. In West-Europa is Amerika zeer populair, dit komt mede doordat de Amerikanen een heldenrol hebben vervuld bij de bevrijding. Amerika staat voor alles wat nieuw is. Het heeft een sterke economie en staat bekend om de onbegrensde mogelijkheden.

Beeldbepalende Amerikaanse producten zijn: koelkasten - bier uit blik - filtersigaretten - jeans - kauwgum - wasmachine - televisie - vlees uit blik - Donald Duck en popcorn. De "American Dream" staat voor de levenswijze waarbij gemak en vermaak voorop staan. Dit spreekt vooral de jongeren erg aan. Ze hebben het een beetje gehad met het "gezeur" van hun ouders over de oorlog en willen vermaakt worden.

De uitvinding van de stofzuiger maakt het huishouden makkelijker

1.4. De Koude Oorlog

De politieke kloof die Oost en West-Europa verdeelt, leidt tot de Koude Oorlog. Het Russische socialisme botst hevig met het Amerikaanse kapitalisme. De Russische politiek in het socialistische Cuba zorgt bijna voor een derde, nucleaire wereldoorlog. Chinese bemoeienis en de Amerikaanse reactie daarop leiden tot oorlogen in Korea en Vietnam. De dreiging van een atoombom domineert lang het denken van mensen.

De eerste tv in de huikamer

1.5. Massamedia

Aan het begin van de 20e eeuw domineren de papieren media zoals kranten, tijdschriften en posters. Daar komen na 1900 de radio en film bij die snel populair worden. In de jaren 50 weet de radio miljoenen aan zich te binden met nieuwsuitzendingen, muziekprogramma's en hoorspelen. De televisie (eerst zwart-wit, later kleur) wordt steeds meer het belangrijkste meubelstuk in de huiskamer, een verzamelplaats voor het gezin. Televisie heeft een eigen taal (je kunt er doorheen praten, koffie halen: anders dan een theaterbezoek) die kenmerkend is voor de massacultuur. Radio en tv verspreiden nieuwe trends in een steeds hoger tempo. Muziekdragers veranderen van vinylplaten naar tape en later cassetteband. In de jaren 80 komt de CD en vervangt de DVD de videoband. In de jaren 90 doet het internet zijn intrede. Het is de manier om te communiceren met de hele wereld. De media in onze samenleving zijn nu niet meer weg te denken. Alles wordt gezien en gedeeld. Voor publieke figuren (b.v. pop- en filmsterren) bestaat er geen privé meer.

Vanaf de jaren 50 kopen steeds meer mensen een auto

1.6. Jeugdcultuur

Jeugd- of jongerencultuur is een groep jongeren die dezelfde normen en waarden hebben. Dit uit zich in kleding en andere uiterlijke kenmerken, taal en (pop)muziek. Jeugdcultuur en massacultuur zijn met elkaar verbonden. Voor WOII had de jeugd geen eigen stem en daarmee weinig of geen invloed. Door betere opleidingen na WOII wordt de jeugd mondiger. In de jaren 60 groeit de jeugdcultuur uit tot de protestgeneratie die zich verzet tegen de burgerlijke regels van de autoriteiten. Het Nederland van gelovige, gezagsgetrouwe, preutse en hardwerkende burgers verandert. De kerk en confessionele partijen raken steeds meer aanhang kwijt. De jeugd krijgt meer vrije tijd en geld te besteden. Zij zoeken hun heil steeds meer in vrijheid en blijheid, experimenteren met seksualiteit en geestverruimende middelen. Zij verwerpen alles waar volwassenen - en vooral ouders- voor staan. Voor de markt wordt de jeugd een aantrekkelijke trendsettende doelgroep. Binnen deze cultuur ontwikkelen zich weer tal van subculturen. Opkomst van media en jeugdcultuur gaan hand in hand. Het is dus niet verwonderlijk dat kleding en muziekvoorkeur een belangrijk kenmerk is van jeugdcultuur.

1.6. Globalisering

Marshall McLuhan introduceert in de jaren 60 de term Global Village, het mondiale dorp, en voorspelt het internet. Nu is deze Global Village een feit. Niet alleen de media hebben de wereld "kleiner" gemaakt. Iedereen kan tegenwoordig reizen en in contact komen met andere culturen. Dat maakt wederzijdse beïnvloeding gemakkelijk. Via het internet is het mogelijk geworden om razendsnel te communiceren, waardoor de uitwisseling van opvattingen en nieuwe ideeën steeds sneller plaatsvindt. Tot groot verdriet van de industrie worden films en muziek ook vaak (illegaal) verspreid. Iedereen heeft door de media beschikking over een groot aantal beelden en muziek en kan daar mee doen wat men maar wil. Het internet biedt zo een podium voor iedereen. In de massacultuur tellen vooral de grote getallen. Kijkcijfers en views zijn belangrijk. Ook musea doen mee aan deze trend door het publiek interactief via computers deel te laten nemen. De platenindustrie lanceert steeds nieuwe sterren die vaak volgens bepaalde formules muziek maken. In de jaren 60 wordt er in populaire muziektijdschriften geadverteerd. Later worden via radio, tv en internet hits aan de man gebracht. Ook talentenjachten kunnen voor nieuwe sterren zorgen.

1.7. Hoge- en Lage kunst

De kunst tot aan de Tweede Wereldoorlog werd een afspiegeling van wat er leefde onder een kleine groep denkers en kunstenaars. Kunst en cultuur waren synoniem; het was een elitaire, intellectuele aangelegenheid.

Maar de naoorlogse cultuur liet een veel gevarieerder beeld zien. Door het massale aanbod kon men nauwelijks meer spreken van exclusieve of intellectuele producten. Cultuur werd massacultuur, en stond niet meer gelijk aan kunst maar aan het totale aanbod van de media en de vermaaksindustrie. Daarbij hoorden dus ook films, soaps en popmuziek. In de postmoderne cultuur is geen zinvol onderscheid te maken tussen Kunst ('met de grote K' en lage kunst) en populaire of massa-cultuur.

Imiteren, variëren, overtreffen: kunst in de middeleeuwen, de cultuur van het moderne en de cultuur van de massa ( hedendaagse kunst )

WELKE INFORMATIE VIND IK HIEROVER IN HET BOEK?

Het boek bespreekt de massacultuur aan de hand van de vijf thema's: Amercian Dream, engagemant en experiment, postmodernisme, globalisering en netwerk.

Hoofdstuk 9, Massacultuur vanaf 1945

inleiding en tijdlijn: pagina 201

9.1. Amercian dream: pagina 202: inleiding

9.2. experiment en engagement: pagina 212: inleiding

9.3. postmodernisme: pagina 228: inleiding

9.4. globalisering: pagina 236: inleiding

9.5. netwerken: pagina 246: inleiding

IN DE LES BEHANDELD:

Open bestand LES 1: Overzicht van maatschappelijke en culturele veranderingen vanaf 1950

Open bestand LES 1: samenvatting cultuur van de massacultuur op 1 A4-tje

Colofon

Het arrangement Leerling V5/6: Cultuur van de Massa 1950-NU 2020-2021 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur: Kunsttheorie ATC Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd: 2021-10-26 15:50:02
Licentie: Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Eindgebruiker: leerling/student
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld

Bronnen

Bron	Type
Imiteren, variëren, overtreffen: kunst in de middeleeuwen, de cultuur van het moderne en de cultuur van de massa ( hedendaagse kunst ) https://www.youtube.com/watch?v=uMvjApgL3WU	Video
https://www.youtube.com/watch?v=Ym2CGp69oBQ https://www.youtube.com/watch?v=Ym2CGp69oBQ	Video
https://youtu.be/lzQ8GDBA8Is https://youtu.be/lzQ8GDBA8Is	Video
De Nederlandse jeugd begint te verwilderen https://youtu.be/w9dtRCWWX64	Video
https://youtu.be/IJs3Aytbybg https://youtu.be/IJs3Aytbybg	Video
De geschiedenis van de pop muziek https://www.youtube.com/watch?v=e6v9Q6tU4gc	Video
Karel Appel, componist https://youtu.be/cS3zSE-Nbf0	Video
Handig overzicht van kunst stromingen in de cultuur van de massa http://kunst-postmodernisme.blogspot.nl/p/neo-expressionisme.html	Link
Video: Waylon legt verschillende muziekstijlen uit https://www.youtube.com/watch?v=QvgyYMZ9rvQ	Video
Kijkje in de geschiedenis van hiphop https://www.youtube.com/watch?v=aLoBuX6EP7E	Video
Video: Armin van Buuren Teaches Dance Music https://www.youtube.com/watch?v=PN2Xn7B54kQ	Video
Wat is massacultuur? https://www.youtube.com/watch?v=xPikWzEnXRg	Video
Conceptueel kunstenaar Arjan Boerstra https://www.youtube.com/watch?v=rweVOp3wH6k	Video
http://kunst-postmodernisme.blogspot.nl/p/conceptuele-kunst.html http://kunst-postmodernisme.blogspot.nl/p/conceptuele-kunst.html	Link
http://kunst-postmodernisme.blogspot.nl/p/minimal-art.html http://kunst-postmodernisme.blogspot.nl/p/minimal-art.html	Link
http://kunst-postmodernisme.blogspot.nl/p/land-art.html http://kunst-postmodernisme.blogspot.nl/p/land-art.html	Link
How to Sound Like Steve Reich https://www.youtube.com/watch?v=PsKP_dpNlxg	Video
Leviathan (2014) Soundtrack - Philip Glass https://www.youtube.com/watch?v=gqM38XRvKho	Video
https://www.youtube.com/watch?v=CByoefokGrA&list=PL4KqIhTQqI_4P10QSdlwPamcKLvlY_kIW&index=2&t=0s&app=desktop https://www.youtube.com/watch?v=CByoefokGrA&list=PL4KqIhTQqI_4P10QSdlwPamcKLvlY_kIW&index=2&t=0s&app=desktop	Video
https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_425914 https://player.ntr.nl/index.php?id=WO_NTR_425914	Video
https://youtu.be/I97GSE5d0VI https://youtu.be/I97GSE5d0VI	Video
https://youtu.be/-0bOH8ABpco https://youtu.be/-0bOH8ABpco	Video
https://youtu.be/gGHvnRtr3TI https://youtu.be/gGHvnRtr3TI	Video
https://vimeo.com/351257368 https://vimeo.com/351257368	Video
https://www.youtube.com/watch?v=XyrvvPsVxWU https://www.youtube.com/watch?v=XyrvvPsVxWU	Video
Ashton brothers bij DWDD over Ballyhoo (met daarin ook de trailer) https://www.youtube.com/watch?v=P1JVEFguMTU	Video
Video : Kunstgeschiedenis; postmodernisme deel 1 https://www.youtube.com/watch?v=r9TRctVaFPA&t=379s	Video
VIDEO: Kunstgeschiedenis; postmodernisme deel 2 https://www.youtube.com/watch?v=-F7Pozg-ArM&t=92s	Video
VIDEO: Postmoderne schilderkunst https://www.youtube.com/watch?v=e6dxBrYogww	Video
VIDEO: Postmoderne beeldhouwkunst https://www.youtube.com/watch?v=Eu9blH7RI4I	Video
https://www.youtube.com/watch?v=lR1KOc-1Od4 https://www.youtube.com/watch?v=lR1KOc-1Od4	Link
Interview John Körmeling https://www.youtube.com/watch?v=p7I8hE4wDzo	Video
Top 10 Most Effective Editing Moments of All Time https://www.youtube.com/watch?v=lrSXLm2xEqs	Video
Ewan McGregor Your Song with Lyrics from Moulin Rouge https://youtu.be/PLmVjnzfCUE	Video
Django Unchained : Funniest Scene The Raid 360p https://youtu.be/oKegmw8z46I	Video
Analyse van drama (spel) https://maken.wikiwijs.nl/?id=15&arrangement=167811#!page-6320229	Link
Herhaling programma VWO 4: de kunst van het bewegende beeld https://maken.wikiwijs.nl/80289/BASIS_Vwo_4_Kunsttheorie___De_kunst_van_het_bewegend_beeld	Link
Singing in the Rain - Good Morning https://youtu.be/Yu6--WBPBHo	Video
The Lion King https://youtu.be/S0gw4PluZd8	Video
Phantom of the opera https://youtu.be/77umP7IRxD4	Video
Werkteater: voorstelling: Hallo medemens https://www.youtube.com/watch?v=FPe3nnEcIxI	Video
Bauhaus design https://youtu.be/ZQa0BajKB4Q	Video
Postmodern design https://youtu.be/lKomOqYU4Mw	Video
Kunst van Tinguely, 1972 https://www.youtube.com/watch?v=yi1x6JrQ_zY	Video
Daan Roosegaarde: Dutch profiles https://www.youtube.com/watch?v=I8SFEZz8vxg	Video
Daan Roosegaarde: windlicht : interview in " de wereld draait door " https://www.youtube.com/watch?v=ExnZOToAchI	Video
Space waste web, Daan Roosegaarde: oktober 2018 https://www.studioroosegaarde.net/project/space-waste-lab	Link
Daan Roosegaarde: kilo junk in het heelal https://www.ad.nl/wetenschap/8-1-miljoen-kilo-junk-in-het-heelal-daan-roosegaarde-wil-het-opruimen~a3b9baf3/	Link
Waterlicht: project in Amsterdam en Middelburg https://www.youtube.com/watch?v=fGSdA_uOxjM	Video
Theo Jansen: strandbeesten https://www.youtube.com/watch?v=lT-DnGLa-MA	Video
Iris van Herpen: moderontwerper https://www.youtube.com/watch?v=_IyhPfci-K8	Video
Iris van Herpen: modeshow: spring-summer 2020 https://www.youtube.com/watch?v=ZntyUBryxbY	Video
Iris van Herpen, the Most Avant-Garde Fashion Designer in History https://www.youtube.com/watch?v=iJH0mOcpCrk	Video
Website Iris van Herpen https://www.irisvanherpen.com/behind-the-scenes	Link
LES 10: Uitwerking JAMBOARD opdracht bij les 10 https://jamboard.google.com/d/1lk3vUiwY8KVS4OBEwoOBJpj4NgCvpOJX9gls-dp5wm4/edit?usp=sharinghttp://	Link

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

ATC, Kunsttheorie. (z.d.).

Leerling V5/6: Cultuur van de Massa 1950-NU 2019-2020

https://maken.wikiwijs.nl/149197/Leerling_V5_6__Cultuur_van_de_Massa_1950_NU_2019_2020

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

Metadata overzicht (Excel)

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

IMSCC package

Meer informatie voor ontwikkelaars

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.