Opwekking vmbo234

Opwekking vmbo234

Opwekking

Inleiding

Ik ben Michael Faraday. Mijn ontdekkingen hebben als basis gediend voor onze energiehuishouding. Ik ben beroemd geworden met onderzoek naar het verband tussen elektriciteit en magnetisme. Dankzij dit verband is de wereld niet meer de koude, stille en donkere plek die ze ooit was.

Al in de Griekse oudheid werden waarnemingen op het gebied van elektriciteit gedaan. Barnsteen bleek in staat om veertjes en blaadjes aan te trekken. Dit is vergelijkbaar met wat er gebeurt als je je trui uitdoet en dat je haar eraan blijft plakken en wordt statische elektriciteit genoemd. Latere onderzoekers ontdekten dat er twee soorten leken te zijn: aantrekking en afstoting, en dat elektriciteit leek te kunnen stromen.

Dezelfde Grieken beschreven ook magnetische verschijnselen. Bepaalde materialen konden metalen aantrekken. Latere onderzoekers ontdekten dat de aarde als een grote magneet werkt.

Mijn collega André-Marie Ampère (1775-1836) ontdekte dat een stroom lading, een kompasje kon beïnvloeden. Ik liet zien dat het omgekeerde ook het geval bleek te zijn! Een bewegende magneet kan een elektrische stroom veroorzaken. Zo kan beweging (van de magneet) dus omgezet worden in elektriciteit!

Dit verband tussen elektriciteit en magnetisme wordt elektromagnetisme genoemd en dit is een belangrijk principe dat de basis is van onze energiehuishouding. Maar hoe werkt het precies? Kijk je mee?


Wil je meer weten?
Bekijk dan de volgende filmpjes.


Wat ga je leren?

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • een aantal energiesoorten beschrijven.
  • in alledaagse situaties energieomzettingen herkennen.
  • een aantal energiebronnen beschrijven.
  • uitleggen hoe in een elektriciteitscentrale bewegingsenergie wordt omgezet in elektrische energie.

Wat ga je doen?

Activiteiten

Aan de slag
  Activiteit
Waarnemen Je ontwerpt een apparaat waarmee je elektriciteit kunt opwekken. Je kijkt naar hoe beweging omgezet kan worden in elektriciteit.
Verklaren Je verklaart hoe elektriciteit wordt opgewekt.
Theorie Je bestudeert de informatie over 'Verschillende soorten energie', 'Energiebronnen' en de 'Omzetting van energie'.
Verwerken Je beantwoordt de verwerkingsvragen.
Terugkijken Je kijkt terug op de opdracht.

​
Tijd
Voor deze opdracht staat 5 à 6 uur.

Aan de slag

Stap 1: Waarnemen

Zelf ontwerpen

Ontwerp een apparaat waarmee met spierkracht elektriciteit kan worden opgewekt.

Je kunt het je bijna niet voorstellen, maar in 2016 hadden 1,2 miljard mensen geen toegang tot een elektriciteitsnet.

Help ze om zelf elektriciteit op te wekken.

Ontwerp een apparaat waarmee je met spierkracht, windenergie, waterkracht of een andere veel voorradige vorm van energie in 3ewereldlanden, elektriciteit kunt opwekken. Daarbij neem je waar hoe beweging wordt omgezet in elektriciteit.

Gebruik de ontwerpcyclus.

Maak de opdrachten in het Logboek.

Stap 2: Verklaren

Beantwoord de vragen.

Stap 3: Theorie

Energie in soorten

Energie komt in verschillende vormen voor.
Voorbeelden van energiesoorten zijn:

  • warmte
  • elektrische energie
  • stralingsenergie
  • bewegingsenergie
  • chemische energie
  • zwaarte-energie
  • kernenergie

Energiebronnen

Bij het opwekken van energie maak je gebruik van verschillende energiebronnen.
Voorbeelden van energiebronnen zijn:

  • de wind
  • de zon
  • fossiele brandstoffen zoals olie, aardgas en steenkool
  • voedsel
  • hout
  • uranium
  • magneten

Omzetten van energie

Bij veel processen wordt energie omgezet.
Voorbeelden van energieomzettingen zijn:

  • Een lamp zet elektrische energie om in warmte en licht (stralingsenergie).
  • In een windturbine wordt windenergie via bewegingsenergie van de wieken omgezet in elektrische energie.
  • In een accu wordt bewegingsenergie omgezet in chemische energie.
  • In een elektromotor wordt elektrische energie omgezet in arbeid en warmte.

Opwekken van energie

Een elektriciteitscentrale is in feite een hele grote dynamo en werkt dankzij het principe van elektromagnetisme. Door een spoel om een magneet te laten bewegen wordt een stroom opgewekt.

Stap 4: Verwerken

Beantwoord de vragen.

Stap 5: Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Voor de opdracht staat ongeveer 5,5 uur.
    Heb je binnen die tijd genoeg elektriciteit kunnen opwekken?
  • Waarnemen + Verklaren
    Ben je tevreden over het apparaat dat je hebt ontworpen.
    Hielp het bouwen van het apparaat bij het verklaren van de opwekking van energie?
  • Theorie
    Was de theorie al (deels) bekend?
    Schrijf een of twee dingen op die nieuw waren.
  • Verwerken
    Veel verwerkingsvragen bij deze opdracht.
    Ging het beantwoorden van de vragen goed?
    Heb je, naar aanleiding van de vragen die je niet goed hebt beantwoord, de theorie nog eens bestudeerd?

  • Het arrangement Opwekking vmbo234 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2024-06-11 12:03:46
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor NaSk voor vmbo leerjaar2/ 3/4. Dit is thema ’Elektriciteit'. Het onderwerp van deze les is: opwekking. Je leert een aantal energiesoorten beschrijven, in alledaagse situaties energieomzettingen herkennen, een aantal energiebronnen beschrijven, uitleggen hoe in een elektriciteitscentrale bewegingsenergie wordt omgezet in elektrische energie.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Energie; NaSk; Elektriciteit en magnetisme; Vormen van energie, energie-omzetting, transport, opwekking, rendement en vermogen; Natuurkunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, elektriciteit, elektriciteitscentrale, energiebronnen, energieomzetting, energiesoorten, nask, opwekking, stercollectie, vmbo 2/3/4
  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van