Aarde
Algemeen
De aarde is vanaf de zon gezien de derde planeet in ons zonnestelsel. De aarde draait in één jaar rond de zon.
Op aarde komt leven voor. Tot op heden is er nog geen ander leven ontdekt op andere planeten binnen ons zonnestelsel of daarbuiten.
De korst van de aarde is ongeveer 40 km dik en bestaat uit meerdere platen.
Onder de korst vinden we de mantel waarop de platen als het ware drijven. De mantel is ongeveer 2900 km dik.
Onder de mantel zit de kern, verdeeld in een buitenkern en een binnenkern. De kern heeft een diameter van ongeveer 3470 km.
Atmosfeer
Rond de aarde bevindt zich de atmosfeer of dampkring.
De atmosfeer is door de zwaartekracht aan de aarde gebonden. Zonder atmosfeer is er geen leven mogelijk op aarde.
De ozonlaag is een laag in de atmosfeer. De ozonlaag beschermt ons tegen schadelijke uv-straling. Uv-straling is afkomstig van de zon en kan huidkanker veroorzaken. De ozonlaag bevindt zich op ongeveer 30 km hoogte.
In de atmosfeer vinden we meerdere luchtlagen (zie afbeelding hieronder) In deze verschillende luchtlagen kan de windrichting anders zijn dan op het aardoppervlak.
Rond de zon
Draaiing om de zon
De aarde maakt een vrijwel cirkelvormige baan om de zon. Een rondje om de zon duurt voor de aarde 365 en een kwart dag.
Dat noemen we een jaar.
Omdat we geen kwart dagen hebben, hebben we schrikkeljaren ingevoerd.
Eens in de vier jaar duurt het jaar een dag langer: 29 februari.
Dag en nacht
De aarde draait ieder jaar om de zon. De baan van de aarde rond de zon noem je de aardbaan.
De aarde draait iedere 24 uur ook om zijn as, de aardas.
Daarom is er dag en nacht.
Als het bij ons licht is, is het aan de andere kant van de aarde (bijv. in Australië) nacht.
De zon staat het hoogst om 12 uur 's middags - tenminste in de winter.
In de zomer hebben we de zomertijd ingevoerd: de klok is een uur vooruitgezet.
Door de zomertijd is het in de zomer 's avonds een uur langer licht.
Seizoenen
In de zomer hebben we meer uren zon dan in de winter.
Dat we in de zomer meer uren zon hebben dan in de winter komt doordat de aardas iets schuin staat.
In de afbeelding zie je dat aangegeven.
Landen op het noordelijk halfrond liggen zomers langer in de zon.
Op het zuidelijk halfrond is dat net andersom.
De grens tussen het noordelijk en zuidelijk halfrond is de evenaar.
Landen die op de evenaar liggen hebben 's zomers en 's winters evenveel uren zon.
Hieronder vind je nog 2 video's die het ontstaan van de seizoenen op aarde.
Waarom is het 's zomers langer licht?
Ontstaan van de seizoenen
Geografisch coördinatensysteem
Om jouw plaats op aarde te kunnen bepalen óf om te kijken waar een plaats precies ligt is het Geografisch coördinatensysteem ontwikkeld. Hieronder vind je uitleg over hoe dit is opgebouwd.
Parallellen en meridianen
De evenaar is een denkbeeldige lijn op het aardoppervlak.
De lijn loopt in het midden tussen de Noordpool en de Zuidpool.
De evenaar deelt de aarde in een zuidelijk halfrond en een noordelijk halfrond.
De denkbeeldige lijnen op aarde die evenwijdig lopen aan de evenaren worden parallellen of breedtecirkels genoemd.
Meridianen zijn denkbeeldige lijnen op het aardoppervlak die door de beide polen gaan.
De nulmeridiaan verdeelt de aarde in een oostelijk en westelijk halfrond.
Lengtegraden en breedtegraden
Als je de positie van een plaats op de aarde wilt aangeven gebruik je de lengtegraad en de breedtegraad.
De breedtegraad varieert van 0° tot 90° met de toevoeging NB (noorderbreedte op het noordelijk halfrond) of ZB (zuiderbreedte op het zuidelijk halfrond).
De lengtegraad varieert van 0° tot 180°, met de toevoeging OL (oosterlengte, ten oosten van de nulmeridiaan, op het oostelijk halfrond) of WL (westerlengte, ten westen van de nulmeridiaan, op het westelijk halfrond).
Het snijpunt van de evenaar en de nulmeridiaan heeft als coördinaten 0°, 0°.
Op de afbeelding zie je ook het punt aangegeven met de coördinaten: 40° NB en 30° WL.
Uitleg Geografische coördinaten
