Schrijfdoel en tekstsoort - h45

Schrijfdoel en tekstsoort - h45

Schrijfdoel en tekstsoort

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst benoemen.
  • vijf verschillende schrijfdoelen opnoemen.
  • bij ieder schrijfdoel een voorbeeld geven van een tekstsoort.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
  Activiteit
Schrijfdoel-tekstsoort Lees in de Kennisbanken over onderwerp en hoofdgedachte van een tekst en over verschillende schrijfdoelen en tekstsoorten.
★ Aan de slag 1 + 2 Bepaal van enkele teksten en afbeeldingen het tekstdoel.
★ Aan de slag 3 Bepaal bij drie onderwerpen een mogelijke hoofdgedachte,  steeds bij een andere tekstsoort.
★ Aan de slag 4 + 5 Bekijk aan de hand van een tekst hoe ik de aandacht van een lezer kan trekken.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Samenvattend Hier vind ik de Kennisbanken die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht Herschrijf een nieuwsartikel. Van een informerende tekst maak ik een amuserende tekst.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.

​
Tijd
Voor deze opdracht staat ongeveer 3 SLU.

Aan de slag

Schrijfdoel-tekstsoort

​Onderwerp, hoofdgedachte, schrijfdoel en schrijfsoort

Iedere tekst heeft een onderwerp en een hoofdgedachte. In de hoofdgedachte formuleer je wat je over je onderwerp kwijt wilt.
Wat jij wilt dat je lezer van je tekst onthoudt, wordt bepaald door je schrijfdoel.
Afhankelijk van het schrijfdoel kies je een tekstsoort.
We onderscheiden verschillende tekstdoelen en tekstsoorten.

Lees de informatie in de Kennisbankitems.

Onderwerp en hoofdgedachte

Tekstdoel en tekstsoort

 

 

★ Aan de slag 1

Oefening

Bekijk onderstaande afbeeldingen of teksten goed. Bepaal per tekst wat het tekstdoel is.

Tekst 1

 

Tekst 2

 

 

Tekst 3


 

Tekst 4

★ Aan de slag 2

Zowel bij het lezen als schrijven van een tekst is het belangrijk dat je weet wat het tekstdoel is.

Als je een tekst schrijft, is het belangrijk dat je weet wat je wilt bereiken bij de lezer.
Als je een tekst leest, is het tekstdoel ook belangrijk.
Als je het tekstdoel herkent, is het makkelijker om iets te vinden van een tekst, erop te reageren, erover te schrijven of erover te praten met anderen.
Kortom, je moet weten wat het tekstdoel is.

Maak de oefening.

★ Aan de slag 3

Je ziet hier drie onderwerpen voor een schrijfopdracht.

  1. Mannen voor de klas
  2. Gokken
  3. Pretstudies

Beantwoord de vragen eerst zelf. Bespreek je antwoorden met een klasgenoot.

  1. Wat zou een mogelijke hoofdgedachte bij het eerste onderwerp zijn als je een informerende tekst gaat schrijven?
    Wat zou een mogelijke hoofdgedachte bij het eerste onderwerp zijn als je een overtuigende tekst gaat schrijven?
  2. Wat zou een mogelijke hoofdgedachte bij het tweede onderwerp zijn als je een informerende tekst gaat schrijven?
    Wat zou een mogelijke hoofdgedachte bij het tweede onderwerp zijn als je een overtuigende tekst gaat schrijven?
  3. Wat zou een mogelijke hoofdgedachte bij het derde onderwerp zijn als je een informerende tekst gaat schrijven?
    Wat zou een mogelijke hoofdgedachte bij het derde onderwerp zijn als je een overtuigende tekst gaat schrijven?

Klaar?
Maak dan de volgende oefening.

★ Aan de slag 4

Lees de volgende tekst en maak de oefening.

Google en Facebook weten meer van je dan je denkt. Online diensten houden je zoekgedrag namelijk goed in de gaten. Gelukkig zijn er genoeg manieren om je privacy te beschermen. De Minigids Online privacy geeft je handige tips en adviezen.

Minigids Online privacy
Veel mensen zijn dagelijks online. Een beetje chatten op facebook, twitteren of surfen naar dat leuke hotel, die wasmachine, het laatste nieuws ...
Zonder het te weten laat je zo overal sporen achter. Die je later niet meer kunt wissen en waar online-diensten handig gebruik van weten te maken. In deze gratis minigids lees je hoe je baas blijft over je eigen gegevens.

Bron: Consumentenbond - Veilig online

 

★ Aan de slag 5

Lees de volgende tekst en maak de oefening.

Achterwerk, de legendarische rubriek met jeugdbrieven op de achterkant van de VPRO Gids, haalt de Kerst niet.
De puber van tegenwoordig stort zijn hart uit op internet en niet meer op papier.

Al bijna veertig jaar schrijven kinderen en pubers op de achterpagina van de VPRO Gids over hun leven, liefdes en lasten.
Binnenkort, zo maakt de VPRO vandaag bekend, komt er een einde aan de legendarische kinderbrievenrubriek.

De reden voor het stopzetten is dat jongeren zich tegenwoordig met prangende kwesties wenden tot Google, onlinefora en sociale media, en niet meer tot het papier.
'De stroom brieven werd elk jaar minder', schrijft samenstelster Elja Looijestijn in de gids van komende week.
'Gelukkig waren het er nog wel genoeg om wekelijks een leuke pagina mee te vullen. Maar zelfs dat lukt de laatste maanden steeds minder. Laat ik maar heel eerlijk zijn: als het zo doorgaat, haalt Achterwerk de Kerst niet.'

Bron: Volkskrant - Legendarische VPRO-rubriek Achterwerk stopt

Afronding

Samenvattend

Hier vind je de Kennisbanken die horen bij deze opdracht.

Onderwerp en hoofdgedachte

Eindopdracht

In deze eindopdracht ga je het schrijfdoel van een tekst veranderen.
Om dit te doen, moet je een tekst herschrijven en/of een andere tekstsoort gebruiken.

Lees het nieuwsartikel Wetenschappers kijken mee in dromen.
Zoals je inmiddels weet, is het schrijfdoel van een nieuwsartikel informeren.

Opdracht

Herschrijf het nieuwsartikel zo, dat het schrijfdoel niet meer informeren is, maar amuseren.
Gebruik je creativiteit! Volg voor de werkwijze van het stappenplan.

Stappenplan

  1. Lees het artikel op een intensieve manier.
  2. Bedenk wat voor soort tekst je wilt maken, zodat het schrijfdoel 'amuseren' wordt.
    Tip: Kijk in de Kennisbank wat voor tekstsoorten een amuserend doel hebben. Misschien krijg je dan een idee voor jouw stuk.
    Je kunt er bijvoorbeeld een sprookje van maken ('Er was eens ...') of een sciencefiction verhaal ('We leven in het jaar 2345 ...').
  3. Markeer in het artikel de punten die je wilt laten terugkomen in jouw stuk.
  4. Schrijf een kladversie van jouw verhaal.
  5. Controleer je geschreven stuk op grammatica en taal.
  6. Schrijf een netversie van je tekst.

Lever je herschreven tekst in bij je docent.

Beoordeling

Je docent zal bij de beoordeling letten op:

  • Heb je het bestaande artikel herschreven of heb je een andere tekstsoort gebruikt?
  • Heb je het schrijfdoel veranderd in een amuserend tekstdoel?
  • Heb je ter voorbereiding een kladversie gemaakt?
  • Ziet je eindproduct er verzorgd uit en ben je creatief geweest?
  • Zitten er geen taalfouten in het eindproduct?

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je verschillende tekstdoelen noemen en bij ieder tekstdoel een geschikte tekstsoort noemen?

Hoe ging het?

  • Inhoud
    Je hebt vijf 'Aan de slag'-oefeningen gemaakt. Met welke 'Aan de slag'-oefening had je het meeste moeite? Je kunt de oefening nog een keer maken!
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Heeft het stappenplan geholpen bij het uitvoeren van de opdracht?
    Schrijf op welke stap(pen) je eventueel in het stappenplan hebt gemist.

  • Het arrangement Schrijfdoel en tekstsoort - h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-07-21 10:06:26
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij de module 'Schrijven', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van Stercollecties voor Nederlands voor hv45. Je begint deze opdracht met het lezen in de Kennisbanken over onderwerp en hoofdgedachte van een tekst en over verschillende schrijfdoelen en tekstsoorten. Uiteindelijk zal je in de eindopdracht een nieuwsartikel herschrijven; je zal van een informerende tekst een amuserende tekst maken.
    Leerniveau
    HAVO 4; HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Nederlands; Begrijpen; Interpreteren; Literatuur; Lezen van fictionele teksten en literaire teksten (Nederlands); Tekstkenmerken;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    3 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, hv45, nederlands, schrijfdoel en tekstsoort, schrijven, stercollectie

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Nederlands. (2020).

    Opdracht: Schrijven - Tekstdoelen vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/74610/Opdracht__Schrijven___Tekstdoelen__vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Tekstdoelen herkennen

    Tekstdoel

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van