Tijdens deze digitale les gaan we aan de slag met paragraaf 7.3. Deze paragraaf gaat over de Talas orkaan die in Japan veel heeft verwoest. We gaan het onderandere hebben over het ontstaan van orkanen en de verschillen in luchtdruk.
In deze les staat er per onderdeel een stukje tekst, opgevolgd door één of meerdere controle vragen om te kijken of je de stof goed hebt begrepen. Onderaan vind je de pijltjes waarmee je naar de volgende of vorige pagina kan gaan. Aan het einde van de les is er een kleine toets om te controleren of je alles hebt begrepen.
Succes!
Een sateliet foto van de orkaan Talas boven Japan.
Lesindeling
Tijdens deze les behandelen we:
- Wind en regen
- Luchtdruk en wind
- Waterdamp wordt regen
- Namen
Lesdoelen.
Aan het einde van deze les kan je:
- Het ontstaan van een orkaan uitleggen
- Uitleggen hoe een laag en hoog luchtdrukgebied ontstaat
- Vertellen hoe waterdamp verandert in regen wanneer lucht opstijgt
- vertellen in welke tijd van het jaar je een orkaan kan verwachten op het noordelijk halfrond en het zuidelijk halfrond
Wind en regen
Op 3 september 2011 bereikte de Tyfoon Talas het Japanse eiland Shikoku. Tyfoon is de aziatische benaming voor een tropische orkaan. Verschillende landen hebben verschillende namen voor een orkaan. Amerika noemt een orkaan bijvoorbeeld een hurricane.
Een tropische orkaan is eigenlijk een hele zware storm. Talas kwam aan gewaait met een windsnelheid van 108 km per uur en zorgde daarom ook voor veel schade. Er vielen bijna 100 doden en ongeveer 39.000 gezinnen zaten zonder stroom. De regen die Talas met zich mee nam zorgde voor de grootste problemen. In de buurt van Osaka (een Japanse stad) viel in 3 dagen tijd zo'n 1.6 meter regen. Deze hoeveelheid water was te veel voor de rivieren om af te voeren en daardoor overstroomden ze. De grond om deze rivieren heen werd heel drassig en nat door de overstromingen. de bodem kwam vol te zitten met water waardoor de grond plotseling ging verschuiven. Deze verschuiving van een grote hoeveelheid modder heet een aardverschuiving.
Luchtdruk en wind
De dampkring is een kilometers dikke laag lucht die rond de aarde heen zit. De lucht in deze dampkring drukt op ons aardoppervlak. Dit merk je alleen wanneer de druk verandert. Als je in een vliegtuig zit en je stijgt op voel je je oren dichtklappen. Dit heeft te maken met een veranderend luchtdruk.
De kracht waarmee de lucht op ons aardoppervlakte drukt heet de luchtdruk. De luchtdruk kan je meten met een barometer. Luchtdruk is niet overal het zelfde. Wanneer het heel warm is stijgt lucht op. In een warm gebied waar lucht opstijgt vindt je een laag drukgebied omdat de lucht omhoog gaat en dus minder hard op het aardoppervlak kan drukken. Lucht stroomt altijd van een hoog luchtdrukgebied naar een laag luchdrukgebied. Wanneer lucht opstijgt koelt het ook weer af, de afgekoelde lucht valt weer op het aardoppervlak waardoor je een hoog luchdrukgebied krijgt. De lucht die hier beweegt noem je de wind. Hoe groter het verschil in luchtdruk is, hoe harder de wind waait.
Toelichting Atmosfeer en Luchtdruk
Waterdamp wordt regen
In het filmpje over de atmosfeer en luchtdruk praat ik al over warme en koude lucht en dat waterdamp regen wordt. Zoals ik in het filmpje zei koelt warme, opstijgende lucht weer af. Het water wat is verdampt envan vloeibaar naar gas is veranderd, verandert door de afkoeling weer terug in zijn vloeibare vorm, dit heet condensatie. Er vormen druppels en het begint te regenen.
Door het condenseren van het water koelt de lucht niet zo snel af. Hierdoor blijft lucht snel stijgen. Terwijl deze lucht stijgt, ontstaat er aan het aardoppervlak een plek met steeds minder lucht, dus de luchtdruk wordt nog lager en lager, hierdoor begint de wind nog harder te waaien.
Orkanen.
Tropische orkanen ontstaan boven een warme zee. Het is daar warm genoeg om lucht heel snel op te laten stijgen. Veel water uit de zee wordt verdampt en gaat mee de lucht in. Er is dus veel water wat kan condeseren, wanneer dit gebeurt begint het dus heel hard te regenen. Net zoals ik hierboven vertelde, zorgt het condenseren van water er voor dat de lucht warmer blijft en nog harder kan gaan stijgen. deze snelle stijging zorgt er voor dat er een storm ontstaat, deze storm blijft groeien en groeien totdat je een orkaan hebt. Orkanen bewegen met de windrichting mee.
Orkaan Michael beelden
Namen
Tropische orkanen komen niet alleen voor in Japan, maar ook in andere landen zoals Amerika. Ieder land heeft een andere naam voor orkanen. Veel Aziatische landen noemen orkanen Taifoons (ook wel tyfoon) en in Amerika noemen ze orkanen Hurricanes.
Iedere storm zelf heeft ook weer een eigen naam. Zoals jullie misschien wel eens hebben gehoord over Hurricane Katrina of het filmpje wat je net hebt bekeken. De Hurricane die daar bezig was heette Hurricane Michael.
Het voorkomen van tropische orkanen.
Tropische orkanen komen maar een deel van het jaar voor. Dat komt omdat de zee niet altijd warm genoeg is. In de winter koelt de zee af en het is dan niet mogelijk voor een orkaan om te ontstaan. In de zomer periode warmt de zee weer op waardoor een orkaan juist wel kan ontstaan.
op het noordelijk halfrond vind je een orkaan in de periode van:
- juni tot december
op het zuidelijk halfrond vind je een orkaan in de periode van:
- Januari tot maart
Eindtoets
In de eindtoets ga je je kennis testen over de stof die je vandaag hebt behandeld. Wanneer je de toets begint, wordt de toets geopend in een nieuw tablad. Als je klaar bent met de toets wordt eerst gevraagd om je open vragen zelf na te kijken. Daarna krijg je je eindresultaat te zien. Als je je eindresultaat hebt gezien moet je het tablad van de toets sluiten en weer terug gaan naar de digitale les om een feedback formulier van 5 minuten in te vullen
Feedback formulier
als laatste wil ik je vragen om een feedback formulier in te vullen. Dit formulier duurt 5 minuten om in te vullen. Als je klaar bent druk je op de verzend knop en mag je de digitale les afsluiten. Het invullen van de vragenlijst is verplicht!
Bronnen
- Petley, D. (2011, 7 september). Landslides Mudslides. Geraadpleegd op 26 mei 2020, van https://blogs.agu.org/landslideblog/2011/09/07/landslides-in-japan-from-typhoon-talas/
- Tornado Trackers. (2018, 12 oktober). Extreme 4K Video of Category 5 Hurricane Michael. Geraadpleegd op 26 mei 2020, van https://www.youtube.com/watch?v=wSXvcveNSTQ
- Talas raast over Japan | natuurrampen in Japan. (2020, 1 januari). Geraadpleegd op 26 mei 2020, van https://natuurrampeninjapan.jouwweb.nl/talas-raast-over-japan
- Ten Brinke , W. B., de Jong, C., Metselaar, L., Peenstra, T. G., & van Veen, M. W. (2015). De Geo. (9de editie). Amersfoort, Nederland: ThiemeMeulenhoff.
- VnExpress. (2017, 23 juli). Heavy rains to continue pounding Vietnam - VnExpress International. Geraadpleegd op 26 mei 2020, van https://e.vnexpress.net/news/news/heavy-rains-to-continue-pounding-vietnam-3617091.html
Het arrangement De Talas raast over Japan is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Pepijn Geurts
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-05-27 00:36:53
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Dit arrangement is gemaakt voor de leerlingen in de brugklas kader/-TL. In dit arrangement ga je leren over orkanen. We gaan in deze les een paar voorbereidende opdrachten doen en op het einde van de les maken jullie een kleine controle toets om te zien of jullie alles goed hebben begrepen De lesdoelen van deze les zijn:
- Het ontstaan van een orkaan uitleggen
- Uitleggen hoe een laag en hoog luchtdrukgebied ontstaat
- Vertellen hoe waterdamp verandert in regen wanneer lucht opstijgt
- vertellen in welke tijd van het jaar je een orkaan kan verwachten op het noordelijk halfrond en het zuidelijk halfrond
Dit arrangement is gemaakt voor de leerlingen in de brugklas kader/-TL. In dit arrangement ga je leren over orkanen. We gaan in deze les een paar voorbereidende opdrachten doen en op het einde van de les maken jullie een kleine controle toets om te zien of jullie alles goed hebben begrepen De lesdoelen van deze les zijn:
- Het ontstaan van een orkaan uitleggen
- Uitleggen hoe een laag en hoog luchtdrukgebied ontstaat
- Vertellen hoe waterdamp verandert in regen wanneer lucht opstijgt
- vertellen in welke tijd van het jaar je een orkaan kan verwachten op het noordelijk halfrond en het zuidelijk halfrond
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Eindtoets paragraaf 7.3
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
