Menu

Urbanisatie_NL_HV

Urbanisatie in Nederland

Het aantal inwoners in Nederland is de afgelopen eeuw enorm gestegen. In 1900 telde Nederland meer dan vijf miljoen inwoners. In 2019 heeft Nederland meer dan zeventien miljoen inwoners. Hoe biedt Nederland woonruimte aan al die mensen?

Randstad en het Groene Hart

De Grote Vier (een aanduiding voor Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) kennen we beter als de Randstad. De steden zijn bijna aan elkaar gegroeid om een groot groen gebied heen: het Groene Hart. Dit is een belangrijk landbouw-, natuur- en recreatiegebied. Om het Groene Hart in de Randstad groen te houden, is afgesproken dat het niet ongecontroleerd volgebouwd mag worden.

​Bijna de helft van alle Nederlanders in de Randstad. Voor uitbreiding is niet veel plek meer. Dat heeft twee grote gevolgen:

  1. De beschikbare ruimte is schaars. De grondprijzen en de prijzen van de huizen zijn veel hoger dan elders in Nederland.
  2. Als er niet veel ruimte is om huizen te bouwen, kun je altijd nog de lucht in. Vanaf 1960 ontstonden aan de randen van steden buurten met galerijflats. Hoogbouw laat meer ruimte over voor groen in de wijk.

Dorpen lopen leeg en lopen weer vol ...

Na de eerste groei van de steden als gevolg van industrialisatie volgde de suburbanisatie. De mensen vluchten de stad uit vanwege het lawaai, gebrek aan ruimte, luchtvervuiling etc.

Bestudeer de pagina's in de Kennisbank en bekijk ook de video over verstedelijking in de Kennisbank.

Suburbanisatie


Bekijk de video van Het dorp van Schooltv.

Een van de redenen waarom de dorpen leegliepen, was dat mensen in de buurt van hun werk in de steden gingen wonen.
Toen de welvaart toenam en iedereen zich een auto kon veroorloven, gingen veel mensen weer op het platteland wonen. Zij zochten de ruimte en de rust in de dorpen, vooral als ze kinderen kregen.
De vraag naar betaalbare huizen in de dorpen nam weer toe. Omdat er niet zo veel uitbreidingsmogelijkheden waren, zijn veel gemeenten nieuwe wijken in de dorpen gaan bouwen.
De mensen in de dorpen werden forens: iemand die heen en weer reist tussen zijn huis en zijn werk. Forensisme is een van de grote oorzaken voor het ontstaan van files, vooral in de spits.

Vinex-wijken

In 1991 besefte de regering dat doorgaan met het bouwen van nieuwe wijken in de dorpen zou leiden tot een leegloop in de steden. Bovendien dreigden de open gebieden in Nederland te worden opgeslokt door al die nieuwe wijken.

Het toenmalige ministerie van VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu) kwam met een nota: de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra (VINEX). Hierin stond dat de nieuwe woonwijken vanaf dat moment dicht bij de bestaande stadscentra moesten worden gepland.
De uitgangspunten van de nota waren:

  • De dreigende leegloop van de steden wordt beperkt.
  • De open gebieden worden beschermd door de verstedelijking te concentreren rond bestaande steden.
  • Bestaande winkelcentra worden versterkt.
  • Automobiliteit wordt beperkt.

De nieuwe grootschalige woonwijken bij de steden noemen we Vinex-wijken. In veel van die Vinex-wijken wordt nog steeds gebouwd, maar in 2005 ging het ministerie toch een andere kant op. De nadruk lag niet meer alleen bij de nieuwe wijken.

Stadsvernieuwing

Je hebt gelezen dat Nederlanders van het platteland naar de steden trokken. Daarna zag je hoe ze van de stad terug naar de dorpen gingen of naar de nieuwe wijken rondom de bestaande steden verhuisden. Deze beweging is nog steeds gaande.

Bestudeer in de kennisbank de pagina's

Segregatie en re-urbanisatie

Er is echter ook een tegenbeweging op gang gekomen. Het gevolg van de verhuizing naar de dorpen en nieuwe wijken was dat veel mensen uit de bestaande stadswijken wegtrokken. In Utrecht bijvoorbeeld werd het hele stadscentrum gesloopt en vervangen door het winkelgebied Hoog Catharijne. Veel stadscentra bestonden uit vooroorlogse, verpauperde wijken die werden vervangen door kantoren en winkels. Overdag was het daar best nog wel levendig, maar ’s avonds vaak uitgestorven. Er kwamen steeds meer klachten over de leefbaarheid in de steden.

​In plaats van te slopen, werden de nog bestaande oude wijken gerenoveerd en weer aantrekkelijk gemaakt voor bewoners. Inmiddels is er een overschot aan kantoren en hebben veel winkels in de binnensteden het moeilijk, zodat ook dergelijke panden worden verbouwd tot woningen. Het heeft een hernieuwde trek naar de stad opgeleverd.

Colofon

Het arrangement Urbanisatie_NL_HV is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
Auteur Kunskapsskolan
Laatst gewijzigd
2020-05-07 17:30:45
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Leerniveau
HAVO 3; VWO 3;
Leerinhoud en doelen
Aardrijkskunde; Bevolking en ruimte; Ruimtelijke ontwikkeling;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur 0 minuten

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

VO-content Aardrijkskunde. (2019).

Urbanisatie - hv123

https://maken.wikiwijs.nl/63723/Urbanisatie___hv123

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

Oefeningen en toetsen

Urbanisatie

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

QTI

Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

Versie 2.1 (NL)

Versie 3.0 bèta

Voor developers

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.