14. De nationale identiteit weerspiegeld in feestdagen en volksliederen

14. De nationale identiteit weerspiegeld in feestdagen en volksliederen

Inleiding

Monument voor de componist van het Belgisch volkslied
Monument voor de componist van het Belgisch volkslied

Als je kijkt naar de wereldkaart, dan zie je veel verschillende landen, ieder met zijn eigen ontstaansgeschiedenis. Sommige landen zijn al eeuwenoud, maar andere landen bestaan pas enkele tientallen jaren. Denk maar eens aan Tsjechië, Slowakije, Slovenië, Kroatië, Servië en ga zo maar door, Europese landen waar we niet eens ver voor hoeven te reizen.

Bijna ieder land kent een feestdag waarin alle burgers van het land vieren dat ze een onafhankelijk land zijn. Het is een vrije dag die herinnert aan een belangrijke dag uit de geschiedenis van dat land. In sommige landen wil de regering dan ook laten zien hoe machtig ze zijn door een grote optocht te houden met veel oorlogsmateriaal. Of door straaljagers over te laten vliegen met de kleuren van het land. Het kan natuurlijk ook anders door gewoon feest te vieren, rommelmarkten te houden, of alleen de vlag uit te steken.

Er wordt dan ook een nationaal volkslied gespeeld. In sommige landen moeten leerlingen het volkslied uit hun hoofd leren. In andere landen kennen de burgers alleen de melodie van het volklied. Dat is dan alleen maar omdat het vaak hebben gehoord, bijvoorbeeld aan het begin van een voetbalwedstrijd van het nationale elftal.

In deze les worden enkele landen besproken met hun belangrijkste nationale feestdag. De bespreking per land eindigt met een video en een vraag.

Verenigde Staten van Amerika

George Washington
George Washington

Op 4 juli wordt in de Verenigde Staten van Amerika Independence Day gevierd. Op die dag ondertekenden de "founding fathers"(grondleggers) van de Verenigde Staten van Amerika in 1776 de verklaring waarin het zich onafhankelijk verklaarde van Groot Brittanië. Veel Amerikanen kennen het begin van de verklaring, waarin staat dat iedereen in de ogen van God gelijk is en recht heeft op een eigen leven, vrijheid en het nastreven van geluk. In die verklaring staat dat het de taak is van de regering om daar voor te zorgen.

Mede door die verklaring zijn de Verenigde Staten van Amerika ontstaan en heeft het de eerste president kunnen kiezen in 1789. Dat was George Washington. Het is de enige president geweest die zonder tegenstander is gekozen, gewoon omdat hij boven de partijen stond en iedereen enthousiast over hem was. Nog steeds is George Washington de "vader der vaderlands" waar iedere Amerikaan trots op is. Zelfs de hoofdstad is naar hem genoemd.

Op Independence Day wordt het begin van het land gevierd. Meestal is het op Independence Day lekker zomers weer. De dag voor de Independence Day worden in veel plaatsen vreugdevuren aangestoken. In de ochtend worden vaak parades gehouden met muzikanten in militaire kostuums uit de tijd van het ontstaan van de Verenigde Staten. Daarna hebben de families een gezellige dag met barbecue of iets anders leuks. In de avond is er vuurwerk.

Frankrijk

De bestorming van de Bastille
De bestorming van de Bastille

De nationale feestdag in Frankrijk is 14 juli. Tijdens vakanties wordt ook op campings enthousiast het Franse feest gevierd.

De datum herinnert aan de Franse Revolutie die in 1789 begon. De Franse Revolutie betekende een einde aan het oude regime waarin de koning de uiteindelijke verantwoordelijke voor het land was. De strijdkreet van die tijd was "vrijheid, gelijkheid en broederschap". De macht moest aan het volk toekomen. De Fransen zijn nog steeds trots op de revolutionaire verandering in hun land. Anders dan in de Verenigde Staten van Amerika, waar in 1789 democratisch een eerste president werd verkozen, is de Franse republiek al vaker veranderd. Waar in de Verenigde Staten inmiddels na George Washington 44 presidenten zijn verkozen, daar heeft Frankrijk al de 5e Republiek. De Franse Revolutie kenmerkte zich door massamoord en bloedvergieten, maar het oude regime met de koning is nooit meer teruggekomen. Een ander verschil met de Amerikaanse Revolutie is dat daar alle godsdiensten naast elkaar werden getolereerd, terwijl in Frankrijk werd geprobeerd om een Franse godsdienst in te voeren. Daarvoor werd op grote schaal katholieken vermoord.

Voor de Fransen is het geweld van de Franse Revolutie wel vervelend, maar het is belangrijker dat er een nieuw denken is begonnen. Ook in het volklied, "le Marseillaise", is dit terug te zien. Het roept op om de tirannie en het onrecht te bestrijden. De Franse Revolutie heeft er wel voor gezorgd dat Fransen kritisch zijn op hun regering, het is een land van veelvuldig staken en protesteren geworden.

Hongarije

Stefanus I
Stefanus I

Voor de "vader des vaderlands" van Hongarije moeten we verder terug in de tijd en wel naar het jaar 1000. In dat jaar liet Stefanus zich kronen tot koning van de Hongaren. Voor die tijd plunderden de Hongaren en aanverwante stammen vaak stammen in het westen en midden van Europa. Toen Stefanus zich bekeerde tot het christendom en zich liet dopen, kwam er meer rust in Europa. De bekering van Stefanus en de bekering van andere leiders, zoals de vikingleider Harald Bluetooth, betekenden een grote verandering en markeerden het begin van een steeds sneller gaande ontwikkeling van Europa. De angst voor invallen verminderde, men kon meer met elkaar gaan handelen, het had meer zin om steden te bouwen en men kon meer tijd geven aan het onderwijs.

 

De nationale feestdag van Hongarije is op 20 augustus en wordt dan ook de Dag van Stefanus genoemd. Ook op die dag hebben Hongaren vrij en er wordt veel georganiseerd. Ook hier eindigt de dag met een groot vuurwerk.

Het volkslied stamt uit de 19e eeuw. Dat was in de tijd dat Hongerije met Oostenrijk een dubbelmonarchie (een soort superstaat) was.

Nederland

Willem van Oranje en koning Filips II
Willem van Oranje en koning Filips II

Nederland is ruim 200 jaar een koninkrijk. Daarvoor was het een republiek met stadhouders. De belangrijkste stadhouder was van het huis van Oranje-Nassau. De koningen zijn ook van Oranje-Nassou. Dat geldt dus ook voor de huidige koning, Willem-Alexander. Op 27 april wordt de Koningsdag gevierd omdat het zijn verjaardag is. Het is een gezellige dag met rommelmarkten, festivals en een bezoek van de koninklijke familie aan een stad. Vroeger werden er marsen gehouden, maar dat is al een tijdje geleden afgeschaft.

Een vast onderdeel is het nationale volkslied. Het Nederlandse volkslied is een van de oudste ter wereld. Het gaat over de "vader des vaderlands". Dat is Willem van Oranje. Daarom heet het "Wilhelmus van Nassoue". Het lied bevat 15 coupletten. De eerste letter van een opeenvolgend couplet bevat de volgende letter van de naam WILLEM VAN NASSOV (in die tijd werd de U als een V geschreven). Het lied stamt uit de beginperiode van de 80-jarige oorlog en heeft er veel toe bijgedragen dat de Nederlanden zijn ontstaan.

Vanwege het bijzondere thema en har ouderdom, wordt het Nederlandse volkslied gezien als een van de meest bijzondere volksliederen ter wereld.

België

1579: De unie van Utrecht, met Nederlandse en Belgische gebieden
1579: De unie van Utrecht, met Nederlandse en Belgische gebieden

De Belgische feestdag is 21 juli. Het is ook hier een vrije dag. Er worden voor het koninklijk paleis in Brussel parades afgenomen en het leger van België speelt er een belangrijke rol. Het is echter vooral, net zoals in de andere landen, een feestdag.

Het is de dag waarop de eerste Belgische koning Leopold I in 1831 de eed aflegde op de Belgische grondwet. Ook hier klinkt het volkslied, de Brabanconne. Dat wordt deels in het Frans, deels in het Nederlands en deels in het Duits gezongen, een gevolg van de meertaligheid van het land.

In feite is voor de Belgen het Wilhelmus ook een belangrijk lied, want Vlaanderen nam samen met de andere provinciën van de nederlanden, ook deel aan de opstand tegen de Spanjaarden. Ook zij zongen destijds het Wilhelmus, zeker in het Nederlandstalige deel van België. Eeuwenlang zijn de Belgen en  de Nederlanders met elkaar verbonden geweest (unie van Utrecht, ondertekend in 1579).

Toch wordt er met de nodige reserves gekeken tegen het huis van Oranje van de 19e eeuw, want het was juist de Nederlandse Koning Willem II die met zijn ondiplomatieke optreden mede verantwoordelijk was voor de Belgische afsplitsing. Mede daardoor had het Belgische volkslied in de 19e eeuw enkele anti-Nederlandse elementen. Dat is al een tijdje geleden aangepast.

  • Het arrangement 14. De nationale identiteit weerspiegeld in feestdagen en volksliederen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Pieter van Stiphout
    Laatst gewijzigd
    2022-01-19 14:55:15
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Ieder land heeft zijn eigen feestdag. Het herinnert aan het begin van een land of een heel belangrijke periode waarin een land is veranderd. In deze les worden van een aantal landen hun bepalende momenten met hun feestdagen naast elkaar gezet.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    feestdag, volksliederen

    Bronnen

    Bron Type
    https://www.youtube.com/watch?v=RMBUCL8rzq4&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=41
    https://www.youtube.com/watch?v=RMBUCL8rzq4&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=41     		Video
    https://www.youtube.com/watch?v=_lyzggmE-YA&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=43
    https://www.youtube.com/watch?v=_lyzggmE-YA&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=43     		Video
    https://www.youtube.com/watch?v=vGF1Oa7tNXk&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=27
    https://www.youtube.com/watch?v=vGF1Oa7tNXk&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=27     		Video
    https://www.youtube.com/watch?v=ijPU2l8Nsxc&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=38
    https://www.youtube.com/watch?v=ijPU2l8Nsxc&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=38     		Video
    https://www.youtube.com/watch?v=MBMeLgcxTdE
    https://www.youtube.com/watch?v=MBMeLgcxTdE     		Video

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van