In dit hoofdstuk introduceren we de scholen die aan de Street Law pilot van de VU Amsterdam hebben meegewerkt. Daarnaast geeft het een overzicht van de onderwerpen van de lessen die op die scholen zijn gegeven. Ten slotte gaan we kort in op de samenwerking met de scholen en de planning van de Street Law lessen.
4.1 Deelnemende Scholen
In de Street Law pilot hebben we samengewerkt met drie scholen:
De scholen zijn op verschillende manieren geworven. We zijn bij het Hervormd Lyceum West terecht gekomen via het Pre-University College programma van de VU Amsterdam. Het Calvijn College heeft een samenwerkingsverband met de VU Amsterdam in het kader van Community Service Learning. De coördinator van de Street Law pilot heeft zelf contact gezocht met het Mediacollege Amsterdam.
Van de scholen die deelnemen aan Street Law wordt het volgende verwacht:
Zij bepalen hoeveel Street Law lessen er worden gegeven en binnen welke les(sen);
Zij bepalen in overleg met de Street Law docenten en de VU-studenten de leerdoelen en eventueel het onderwerp/de onderwerpen van de workshop(s);
Zij werken mee aan de planning van de lessen, zorgen dat er een lokaal en faciliteiten (computer en scherm) beschikbaar zijn;
Zij zorgen dat er een docent in de klas aanwezig is tijdens de les(sen);
Zij faciliteren de evaluatie van de Street Law les(sen) door de leerlingen;
Eventueel geven zij feedback op de lesplannen van de studenten (niet verplicht);
Eventueel denken zij mee over het Street Law concept (niet verplicht).
Het Hervormd Lyceum West
Het Hervormd Lyceum West (HLW) is een school voor gymnasium, VWO, HAVO en MAVO in Amsterdam West. In het kader van de Street Law pilot hebben we les gegeven aan vier 4 HAVO klassen en een 4 VWO klas. De Street Law lessen vonden plaats in de lesuren van het vak Maatschappijleer. Iedere klas kreeg twee Street Law lessen in twee opeenvolgende weken.
Met iedere klas hebben de VU-studenten een rechtszaak nagespeeld (moot court). Het ging bijvoorbeeld om de Deventer Moordzaak, de Puttense moordzaak, de zaak van OJ Simpson of een fictieve zaak. In de eerste les kregen de leerlingen een introductie over de zaak, werden de verschillende spelers in het strafproces besproken en moesten leerlingen bewijsstukken op hun waarde beoordelen. In de tweede les namen de leerlingen de rol aan van een van de spelers in het strafproces en werden er argumenten uitgewisseld.
Alle VU-studenten hebben hun eerste twee lessen gegeven op het HLW. Dat was spannend en even wennen in het begin. De ervaringen waren over het algemeen heel positief. De leerlingen waren geïnteresseerd en deden actief mee. In de VWO klas hadden de leerlingen zich zelfs verkleed voor de oefenrechtbank. De rechters, officieren van justitie en advocaten waren in toga gekleed, de forensisch deskundigen kwamen in witte jas en de slachtoffers hadden zakdoeken meegenomen.
Het Calvijn College
Het Calvijn College is een VMBO school voor leerlingen met een VMBO Basis of VMBO Kader advies. De VU-studenten hebben lesgegeven aan leerlingen uit het derde leerjaar tijdens de lesuren van het vak Maatschappijleer. Veel leerlingen hadden een LeerWeg Ondersteund Onderwijs (LWOO) indicatie. In vier verschillende klassen hebben VU-studenten drie lessen gegeven, waarin steeds een ander onderwerp aan bod kwam. De onderwerpen van de lessen liepen uiteen van etnisch profileren tot pesten, van de vraag of lachgas of vuurwerk verboden moet worden tot kroongetuigen. De VU-studenten hebben met veel plezier op het Calvijn College les gegeven. De leerlingen deden actief mee met de activiteiten en zij praatten ook na de lessen nog over de onderwerpen door.
Het Mediacollege Amsterdam
Het Mediacollege Amsterdam heeft verschillende MBO opleidingen op het gebied van media en kunst. De Street Law lessen werden gegeven in het kader van studiebegeleidingsuren of in plaats van een vaardigheden-vak. De MBO-studenten studeerden in de richtingen Geluidstechniek en Allround Mediamaker. De VU-studenten hebben les gegeven over onderwerpen die gerelateerd zijn aan media of de opleiding van de MBO-studenten, zoals het verspreiden van naaktfoto’s, de grenzen aan de vrijheid van meningsuiting op social media en discriminatie bij sollicitaties voor stages of werk. Daarnaast zijn meer algemene onderwerpen aan de orde gekomen, zoals politiek (welk standpunt zouden politieke partijen innemen over privacy en media onderwerpen).
Op het Mediacollege hebben de VU-studenten één of twee lessen per groep gegeven. Zij waren enthousiast over het lesgeven op het Mediacollege. Sommige groepen MBO-studenten vonden het merkbaar leuk om in discussie te gaan over actuele juridische onderwerpen. De MBO-studenten waren over het algemeen wat ouder, volwassener en serieuzer dan de leerlingen van het VMBO/HAVO/VWO, waardoor het voor de VU-studenten weer een andere ervaring was.
4.2 Overzicht van gegeven lessen
Hieronder staat een overzicht van alle lessen die we op de drie deelnemende scholen hebben verzorgd. In Hoofdstuk 7 geven we een uitgebreidere beschrijving van een aantal van deze lessen.
We hebben voorafgaand aan de start van de Street Law lessen afspraken gemaakt met de vakdocenten (Voortgezet Onderwijs) of coördinatoren van een leerlijn of project (MBO). Met hen hebben we het aantal lessen per klas en de onderwerpen van de lessen afgestemd. We hebben een lijst met mogelijke onderwerpen naar hen toegestuurd. Voor sommige lessen hebben docenten om een specifieke werkvorm (oefenrechtbank) of een bepaald onderwerp gevraagd. In andere gevallen hebben de VU-studenten een onderwerp gekozen, waarvan zij dachten dat het goed zou aan sluiten bij de belevingswereld van de leerlingen.
Soms bleken de door de scholen voorgestelde onderwerpen vrij vaag te zijn. Soms vonden de VU-studenten het onderwerp niet zo geschikt voor een Street Law les. De studenten gaven dan ook tijdens de SWOT analyse aan dat we zelf meer sturing moeten geven aan de onderwerpen. We kunnen scholen wel vragen naar vrij brede onderwerpen, hun voorkeur voor een bepaalde werkvorm (bijvoorbeeld een oefenrechtbank/moot court) of de leerdoelen die zij met de Street law les(sen) willen bereiken. De studenten kunnen daar dan een geschikt onderwerp bij kiezen.
Vanwege de steeds wisselende roosters op de scholen was pas laat bekend wanneer de lessen zouden worden gegeven. Dat zorgde voor korte deadlines voor de VU-studenten. Hierdoor was er weinig tijd voor voorbereiding van de lessen, het geven van feedback door de VU-docenten en de scholen op de lesplannen en het oefenen van de lessen. Een groot aantal studenten gaf in de reflecties en in de SWOT analyse aan het eind van Street Law aan dat de afstemming met de scholen in de toekomst beter moet. Zij vinden het belangrijk dat op tijd bekend is wanneer zij lessen moeten geven, hoeveel leerlingen er in een klas zitten en in welk lokaal zij les moeten geven, dat er een docent is die hen op school opvangt en dat er een computer, scherm en internet aanwezig zijn. Dat was nu niet altijd het geval, waardoor studenten soms moesten improviseren.
Het voorstel van de studenten is om volgend studiejaar eerder te beginnen met de voorbereiding van de lesplannen. Voor het studiejaar 2020-2021 hebben we daarom de training eerder gepland en twee bijeenkomsten gepland in periode 1 (september-oktober), zodat de studenten al een paar lesplannen klaar hebben voor periode 2 (november-december), waarin de eerste lessen op de scholen zullen plaatsvinden
Het arrangement 04. Deelnemende scholen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Het Hervormd Lyceum West
Het Calvijn College
Het Mediacollege Amsterdam
