2. Geschiedenis en methodologie
In dit hoofdstuk geven we kort de geschiedenis van Street Law weer en lichten we de Street Law methodologie toe. U kunt hier verwijzingen vinden naar video's en handleidingen, waarin interactieve werkvormen worden uitgelegd.
2.1 Geschiedenis Street Law
Street Law is in de jaren '70 ontstaan in de Verenigde Staten. Studenten van het Georgetown University Law Center hebben een curriculum ontwikkeld om leerlingen van middelbare scholen in Washington D.C. te onderwijzen over recht en het rechtssysteem. De leerlingen noemden deze lessen ‘Street Law’. De studenten van Georgetown University vonden dat gewone burgers en niet alleen juristen, basiskennis van praktisch recht moesten hebben om hun verantwoordelijkheden als burgers te kunnen uitoefenen.
45 jaar Street Law op Georgetown University
Street Law is uitgegroeid tot een internationale beweging, eerst in Noord-Amerika en later ook in andere werelddelen. Zo zijn er bijvoorbeeld Street Law programma’s in Schotland, Ierland, Tsjechië, Zuid-Afrika, Maleisië en Hong Kong. Street Law lessen worden vaak gegeven aan leerlingen op middelbare scholen, maar ook aan andere doelgroepen, zoals daklozen of gevangen. De VU Amsterdam heeft in 2019 het eerste Street Law programma in Nederland opgezet.
Street Law Law Society Scotland
Street Law Law Society Ireland
2.2 Methodologie Street Law
Street Law heeft tot doel de volgende drie aspecten op te bouwen:
Het primaire doel van Street Law is niet om deelnemers de wet bij te brengen, maar om hen kritisch na te laten denken over het recht. Wanneer moet de overheid ingrijpen en een regel maken? Zou de overheid bijvoorbeeld lachgas of vuurwerk moeten verbieden en waarom? Welke botsende rechten zijn er aan de orde, bijvoorbeeld als het gaat om uitingen op social media, het doorsturen van naaktfoto’s of het gebruik van kroongetuigen in een strafproces? Hoe zou een ander (de school, ouders, bedrijven, de overheid etc) tegen een bepaalde regel of bepaald gedrag kunnen aankijken?
Leerlingen informeren over wat zij kunnen doen als zij het slachtoffer worden van discriminatie, het doorsturen van naaktfoto’s of mishandeling, kan ook onderdeel zijn van een Street Law les.
In Street Law lessen gebruiken Street Law studenten en docenten alleen interactieve werkvormen, die bijdragen aan het versterken van community, capacity en belief. Daarbij kan gedacht worden aan:
- Discussies
- Rollenspellen
- Oefenrechtbanken
- Standpunten innemen aan de hand van stellingen
- Spellen
- Schema’s tekenen
- Een poster of filmpje maken
Instructie Mini moot-court Street Law Inc
Instructie activiteit 'Take a stand' Street Law Inc
Instructie gestructureerde discussie Street Law Inc
Het uitgangspunt van Street Law om te bouwen aan Community, Capacity en Belief sluit naadloos aan bij de Onderwijsvisie van de VU Amsterdam. Die is opgebouwd rond drie kernwaarden: open, verantwoordelijk, en persoonlijk. Openheid betekent, aansluitend bij het idee van Community: met open vizier naar de samenleving kijken en openstaan voor diversiteit in disciplines, nationaliteiten, geaardheden, levensbeschouwingen, en maatschappelijke overtuigingen. Het idee van Community sluit ook aan bij de idee van verantwoordelijk onderwijs: betrokken bij mens, opleiding en universiteit, de maatschappij en de wereld. Om die verantwoordelijkheid te kunnen nemen, ontwikkelen deelnemers vaardigheden en kennis (Capacity). Tot slot is er persoonlijkheid: de idee dat elk lid als individu wordt gekend. Individuen groeien in hun zelfvertrouwen (Belief) door zich in verbinding met anderen (Community) te bekwamen (Capacity).
Op internet is veel informatie over Street Law en interactieve werkvormen te vinden. Zie voor een handboek voor het opzetten van een Street Law programma de ‘Manual on Street Law-Type Teaching Clinics at Law Faculties’. Voor interactieve werkvormen zijn bijvoorbeeld deze praktische gids van het UMC Utrecht of de African Law Clinicians Manual nuttig. In dit online open boek zijn verschillende voorbeelden van lesplannen met interactieve werkvormen te vinden.
Street Law is geschikt voor alle niveaus en leerjaren in het middelbaar (beroeps) onderwijs (VMBO, HAVO, VWO, MBO) en zelfs voor het basisonderwijs. Natuurlijk moeten de onderwerpen en het niveau van de lessen wel aansluiten bij het niveau en de interesses van de leerlingen van het betreffende schooltype. Op het VMBO moeten Street Law studenten bijvoorbeeld rekening houden met het feit dat leerlingen moeilijke woorden soms niet kennen en hun taalgebruik daarop aanpassen.
