Diabetes
Het doel van de les is dat jullie op een professionele manier voorlichting kunnen geven aan patiënten wanneer ze vragen hebben over diabetes. Nadat we tijdens de volgende PRS les geoefend hebben met casussen spelen die betrekking hebben op diabetes, moet je patiënten met klachten herkennen en een beleid uit kunnen zetten dat klopt volgende de NHG richtlijnen.
Lees de volgende tekst goed door zodat je gaat begrijpen wat diabetes is.
Wat is diabetes?
Diabetes mellitus wordt ook wel suikerziekte genoemd. Als je diabetes hebt is de hoeveelheid suiker (glucose) in je bloed namelijk te hoog. En omdat je nieren al die glucose niet kunnen verwerken komt er glucose (suiker) in je urine terecht. Glucose trekt water mee, waardoor je heel veel urine aanmaakt en je veel en vaak moet plassen. Zo verlies je veel vocht en droog je uit, waardoor je de hele tijd dorst hebt. Als je diabetes hebt en je wordt nog niet behandeld, wil je daardoor veel en vaak drinken.
Diabetes is een chronische aandoening, je kunt er dus niet van genezen.
Klik op de volgende link en bekijk het filmpje over diabetes heel aandachtig, herhaal het zo nodig, het is immers ingewikkelde stof.
Maar let op: de normaalwaardes die ze noemen kloppen niet met de normaalwaardes die wij aanhouden volgens de voor ons geldende richtlijnen!! Ieder ziekenhuis of laboratorium houdt zijn eigen richtlijnen aan.
Wat is diabetes?
In het filmpje over diabetes werd onder andere uitgelegd hoe insuline werkt. Lees de volgende tekst aandachtig door zodat je goed gaat begrijpen hoe insuline werkt.
Wat is insuline?
Insuline is een hormoon dat helpt bij de opname van glucose in je lichaam. Het wordt aangemaakt in je alvleesklier, ook wel pancreas genoemd. De alvleesklier maakt hormonen en enzymen aan. In een speciaal gebied van de alvleesklier liggen de eilandjes van Langerhans met speciale cellen (bèta- en alfacellen) die de hormonen aanmaken. De bètacellen maken insuline aan en de alfacellen glucagon.
Hormonen zijn stoffen die door cellen of organen worden gemaakt en daarna worden afgegeven in je bloedbaan. Ze kunnen hierdoor op een andere plek in het lichaam bepaalde acties in gang zetten. Dit geldt ook voor het hormoon insuline, het zorgt ervoor dat glucose in de cellen kan worden opgenomen. Insuline werkt als een sleutel die de deur in de lichaamscel opent waardoor glucose naar binnen kan gaan. De lichaamscel heeft een soort sleutelgat (een receptor), waar de insuline precies in past.
Soorten diabetes
Er bestaan verschillende soorten diabetes. De diabetes typen 1 en 2 moeten jullie gaan herkennen en uit kunnen leggen. Bestudeer de volgende teksten:
Diabetes type 1
Diabetes type 1 is een vorm waarbij de bètacellen geen insuline meer aanmaken, waardoor de glucose (suiker) die via het eten in je bloed komt niet opgenomen wordt in je lichaamscellen waardoor je bloedsuiker stijgt. Als je een te hoge bloedsuiker hebt moet je veel plassen en heb je steeds dorst. Ondertussen krijgen je lichaamscellen geen glucose (brandstof) binnen en hebben ze een tekort aan energie. Die energie moet ergens anders uit je lichaam vandaan worden gehaald. Er worden andere energiebronnen gebruikt waarbij afvalstoffen vrijkomen. Dit leidt tot klachten als vermagering, vermoeidheid, sufheid en coma. Deze vorm van diabetes komt op alle leeftijden voor, maar meestal ontstaat het al op jonge leeftijd. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte.
Diabetes type 2
Diabetes type 2 krijg je als je lichaam niet meer gevoelig is voor insuline en je bètacellen minder insuline aanmaken dan nodig is. De glucose in je bloed wordt hierdoor moeilijker opgenomen in je lichaamscellen en je bloedsuiker stijgt. Hierdoor moet je veel plassen en heb je vaak dorst, net als bij diabetes type 1. Er komt nog wel voldoende glucose de lichaamscel binnen, ook al gaat het wat moeilijker. Er ontstaat dus geen gebrek aan energie waardoor geen andere energiebronnen worden gebruikt en klachten als vermagering en coma vrijwel niet voorkomen.
Diabetes type 2 komt ook voor op alle leeftijden, maar vooral bij ouderen en bij mensen met overgewicht die te weinig bewegen. Omdat steeds meer kinderen te dik zijn, komt deze vorm van diabetes nu ook vaker voor op jongere leeftijd.
Bekijk het filmpje over diabetes type 1 en 2:
Diabetes type 1 en 2
Klik op de link om thuisarts.nl op te starten met uitleg en een video over diabetes type 2:
Thuisarts.nl Diabetes type 2
En om het nog duidelijker te maken heb ik voor jullie onderstaand schema toegevoegd:
Hypoglykemie en hyperglykemie
Het gevaar van diabetes is onder andere dat het kan leiden tot hypoglykemie en hyperglykemie.
De symptomen van hypo- en hyperglykemie moet je kunnen herkennen. Jij als doktersassistent moet immers goed en snel kunnen reageren. Het zou van levensbelang kunnen zijn!
Open de volgende PowerPoint waardoor je de NHG triagewijzer ziet op de diabetes pagina's. Lees dit goed door.
Als afsluiting zie je een hypo- en hyperglykemie symptomen als afbeeldingen om het voor jullie eenvoudiger te onthouden te maken.
Diabetes type 1 en 2 schema
