Opdracht: Gezond koppelen in België - h45

Opdracht: Gezond koppelen in België - h45

Gezond koppelen in België

Inleiding

In 2011 is de algemene prijsstijging in België 3,5 procent. Dat is hoger dan het gemiddelde van 2,2 procent in de Europese Unie (EU). Door de economische crisis zijn de nominale lonen in de EU-landen gemiddeld gelijk gebleven. In België is dat niet het geval omdat de meeste lonen, pensioenen en sociale uitkeringen gekoppeld zijn aan de gezondheidsindex. Dit is een prijsindexcijfer dat gebaseerd is op de consumentenprijsindex (CPI), maar dat geen rekening houdt met prijsontwikkelingen van alcoholhoudende dranken, tabak, benzine en diesel.

Wat ga je leren?

Deze opdracht behoort tot concept H: Welvaart en groei.

Na het maken van de opdracht kun je:

  • uitrekenen wat het effect van inflatie en een stijging van het brutosalaris op de koopkracht is.
  • de gevolgen van het uiteenlopen van salarisgroei tussen verschillende beroepsgroepen op het verloop van de Lorenzcurve uitleggen.

Kernbegrippen:

  • inflatie - koopkracht
  • Lorenzcurve

Wat ga je doen?

Gezond koppelen in België

Vooraf

Inhoud

Kennisbank

Inkomen+ toets

 

Inkomensverdeling + toets

Examen

Inhoud

Vragen

Wat is het effect van verschillen in de salarisgroei op het verloop van de Lorenzcurve.

Correctiemodel

Hoeveel punten zijn je antwoorden waard?


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.

  • 1,5 uur voor het bestuderen/herhalen van de onderwerpen in de Kennisbank en het maken van toetsen.
  • 0,5 uur voor het maken en nakijken van de examenvragen.

Vooraf

Kennisbank: Structuur en conjunctuur

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.

Structuur en conjunctuur

Maak het toetsvragen.

Kennisbank: Inflatie en koopkracht

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.

Inflatie en koopkracht

Maak de toetsvragen.

Kennisbank: Geld en inflatie

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.

Geld en inflatie

Maak de toetsvragen.

Examenvragen

Gezond koppelen in België

In 2011 is de algemene prijsstijging in België 3,5 procent. Dat is hoger dan het gemiddelde van 2,2 procent in de Europese Unie (EU). Door de economische crisis zijn de nominale lonen in de EU-landen gemiddeld gelijk gebleven. In België is dat niet het geval omdat de meeste lonen, pensioenen en sociale uitkeringen gekoppeld zijn aan de gezondheidsindex. Dit is een prijsindexcijfer dat gebaseerd is op de consumentenprijsindex (CPI), maar dat geen rekening houdt met prijsontwikkelingen van alcoholhoudende dranken, tabak, benzine en diesel.

Bron 1  

consumentenprijsindexcijfers (CPI) in België 2004 = 100 = basisjaar

 

  1. Maak de onderstaande zinnen economisch correct.
    In de EU-landen is de gemiddelde koopkracht van het loon in 2011 …(1)….
    Aan onderhoud van de woning geeft een gemiddeld Belgisch huishouden …(2)… aan hotels, cafés en restaurants.
    De prijzen van communicatie zijn in België in 2005 ten opzichte van het basisjaar …(3)….

    Kies uit:
    bij (1) gedaald / gelijk gebleven / gestegen
    bij (2) evenveel uit als / meer uit dan / minder uit dan
    bij (3) gedaald / gelijk gebleven / gestegen
  2. Leg uit, zonder een berekening te maken, dat de gezondheidsindex in 2005 gelijk is aan het CPI in 2005.


Een Belgische producent van computersoftware, gevestigd in Luik, heeft 100 werknemers. De meeste werknemers wonen in Vlaanderen en moeten dagelijks met auto of motor een flinke afstand rijden. Ze ontvangen geen reiskostenvergoeding. Bij de vaststelling van de hoogte van de brutolonen gaat het bedrijf elk jaar uit van koppeling aan de gezondheidsindex. Zo steeg het gemiddelde brutoloon van een werknemer van € 35.000 in 2005 naar € 41.125 in 2011. Toch klagen de werknemers dat in hun geval de koopkracht van het brutoloon in die betreffende periode is gedaald.

  1. Bereken de gezondheidsindex 2011, met 2004 als basisjaar.
  2. Geef met behulp van de getallen in bron 1 een verklaring voor de klacht van de werknemers van de softwareproducent.

De sociale partners in België verschillen van mening over de koppeling van de lonen. De werkgeversorganisaties willen de lonen ontkoppelen van de prijsontwikkelingen, maar de vakbonden willen de koppeling handhaven. Tijdens een overleg ontstaat de volgende discussie tussen een woordvoerster van de werkgeversorganisaties en een woordvoerder van de vakbonden:

  1. Schrijf het vervolg van de uitspraak van de woordvoerder van de vakbonden.
    Gebruik ongeveer 40 woorden.

Correctiemodel

  1. bij (1) gedaald
    bij (2) meer uit dan
    bij (3) gelijk gebleven
  2. Een uitleg waaruit blijkt dat de gezondheidsindex in 2005 gelijk aan de CPI moet zijn geweest omdat:
    • het partiële prijsindexcijfer voor categorie 02 gelijk is aan de totale CPI
    • en het partiële prijsindexcijfer voor categorie 02 niet meetelt in de gezondheidsindex (waardoor het voor de uitkomst van de berekening van het gemiddelde prijsindexcijfer geen verschil maakt of dit cijfer wel of niet wordt meegenomen)
  3. Een voorbeeld van een juiste berekening is:
    (41.125 : 35.000) x 100 = 117,5 (basisjaar 2005)
    117,5 x 1,009 = 118,6 (basisjaar 2004)
  4. Een voorbeeld van een juiste verklaring is:
    Werknemers die met de auto of de motor naar het werk reizen, zullen relatief hoge uitgaven hebben aan benzine of diesel.
    Deze uitgaven zijn tussen 2005 en 2011 meer dan gemiddeld in prijs gestegen, maar worden niet meegenomen in de indexering.
  5. Een voorbeeld van een juist antwoord is:
    Tijdens een economische crisis kan het van belang zijn om de koopkracht op peil te houden, zodat er voldoende vraag naar goederen en diensten blijft, die zorgt voor productie en daarmee tot behoud van werkgelegenheid.

  • Het arrangement Opdracht: Gezond koppelen in België - h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2021-11-08 09:47:26
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema 'Goede tijden, slechte tijden', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor economie h45. De opdracht begint met een intro, daarna komt er een stuk tekst over wat je straks kan na deze opdracht (de leerdoelen) en vervolgens komt er een uitleg wat je gaat doen. De opdracht bestaat uit drie verschillende opdrachten en examenvragen. De eerste opdracht gaat over structuur & conjunctuur. Bij de tweede opdracht gaat het over inflatie en koopkracht. Hier worden onder andere vragen gesteld over inflatie en loonsverhoging. Bij de derde opdracht gaat het over geld en inflatie. Hier worden onder andere vragen gesteld over onderbesteding en overbesteding. Bij het examen ga je vragen beantwoorden over gezond koppelen in België. Hier moet je vragen beantwoorden over de koopkracht en gezondheidsindex. Ter afsluiting zijn de antwoorden van het examen weergegeven.
    Leerniveau
    HAVO 4; HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Inflatie, deflatie en koopkracht; Economie; Conjuncturele verschijnselen; Goede tijden, slechte tijden;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, brutosalaris, economie, gezond koppelen in belgië, goede tijden slechte tijden, h45, inflatie, koopkracht, lorenzcurve, stercollectie
  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van