Crisis in Cyprus
Inleiding
De economie van Cyprus, een eiland in de Middellandse Zee, steunt voornamelijk op de toeristen- en bankensector. Door hoge rentes op spaartegoeden was Cyprus al geruime tijd aantrekkelijk voor buitenlandse beleggers.
Sinds de toetreding tot de Economische en Monetaire Unie (EMU) in 2008 is de kapitaalimport nog verder toegenomen. Hierdoor is het vreemd vermogen van de totale bankensector in 2013 verder gegroeid. De snelle groei van de bankensector in combinatie met de eurocrisis in 2013 hebben inmiddels geleid tot grote economische problemen in het eilandstaatje.
Over deze problemen gaat deze examenopgave.
Wat ga je leren?
Deze opdracht behoort tot de concepten C: Ruil en I Goede tijden en slechte tijden.
Na het maken van de opdracht kun je:
- de verschillende rekeningen van de betalingsbalans noemen en bij iedere rekening een voorbeeld van een transactie noemen die wordt geboekt op die rekening.
- beschrijven wat het effect is op de kapitaalimport als een land toetreedt tot de EMU.
- De relatie tussen de import en een verandering van de wisselkoers beschrijven.
Kernbegrippen:
- Betalingsbalans.
- Risicoaversie
- Moral Hazard (moreel wangedrag)
- Vreemde valuta en wisselkoers
Wat ga je doen?
|
Crisis in Cyprus
|
|
Vooraf
|
Inhoud
|
|
Kennisbank
|
|
Ruil - Betalingsbalans + toets
|
|
Kennisbank
|
|
Ruil - Euro en vreemde valuta + toets
|
|
Kennisbank
|
|
Goede tijden en slechte tijden - De rol van het buitenland + toets
|
|
Examen
|
Inhoud
|
|
Vragen
|
|
Wat zijn de effecten van de toetreding tot de Economische en Monetaire Unie voor een land als Cyprus?
|
|
Correctiemodel
|
|
Hoeveel punten zijn je antwoorden waard?
|
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.
- 1,5 uur voor het bestuderen van de onderwerpen in de Kennisbank en het maken van toetsen.
- 0,5 uur voor het maken en nakijken van de examenvragen.
Vooraf
Kennisbank: Betalingsbalans
Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.
Maak de toetsvragen.
Kennisbank: Euro en vreemde valuta
Bestudeer het volgende onderdeel uit de Kennisbank.
Maak de toetsvragen.
Toets: Euro en vreemde valuta
Kennisbank: De rol van het buitenland
Bestuur het volgende onderdeel uit de Kennisbank.
Maak de toetsvragen.
Toets: De rol van het buitenland
Examenvragen
Crisis in Cyprus
De economie van Cyprus, een eiland in de Middellandse Zee, steunt voornamelijk op de toeristen- en bankensector. Door hoge rentes op spaartegoeden was Cyprus al geruime tijd aantrekkelijk voor buitenlandse beleggers.
Sinds de toetreding tot de Economische en Monetaire Unie (EMU) in 2008 is de kapitaalimport nog verder toegenomen. Hierdoor is het vreemd vermogen van de totale bankensector in 2013 gegroeid tot 127,09 miljard euro, meer dan zeven maal het bruto binnenlands product (bbp) van Cyprus.
De snelle groei van de bankensector in combinatie met de eurocrisis in 2013 hebben inmiddels geleid tot grote economische problemen in het eilandstaatje. De problemen in de bankensector van Cyprus kunnen overslaan naar de overige EMU-lidstaten. Dat brengt de stabiliteit van de euro in gevaar.
Bron 1
Bankrisico’s op Cyprus en het gevaar van besmetting voor de overige EMU-lidstaten
uit een studie over een mogelijke bankencrisis op Cyprus:
In verhouding tot het bbp van Cyprus hebben de banken op dit eiland buitengewoon hoge schulden aan rekeninghouders in binnen- en buitenland. Door geruchten over mogelijke betalingsproblemen bij een bank kunnen rekeninghouders in paniek massaal hun tegoeden komen opvragen. Zonder hulp van buitenaf is een faillissement dan haast niet te vermijden. Indien deze situatie zich voordoet bij een bank op Cyprus, kunnen ook grote Europese banken in de problemen komen, als die geld hebben uitstaan bij deze bank. De Europese Centrale Bank kan zich dan genoodzaakt zien om financieel bij te springen.
|
- Op welke deelrekening van de betalingsbalans worden de inkomsten uit toerisme genoteerd?
- Geef een verklaring voor de toenemende kapitaalimport na de toetreding van Cyprus tot de EMU. Gebruik in je verklaring het begrip ‘risicoaversie’.
- Verklaar hoe toetreding van Cyprus tot de EMU kan leiden tot ‘moral hazard’ bij de banken op dat eiland.
Bron 2
Aandeel dienstverlening in bbp en aandeel bankensector in dienstverlening
|
jaar
|
bbp, in miljarden euro’s
|
aandeel dienstverlening in bbp
|
aandeel bankensector in dienstverlening
|
|
2008
|
17,2
|
50%
|
40%
|
|
2013
|
17,9
|
75%
|
70%
|
|
- Bereken met hoeveel procent de bijdrage in euro’s door de bankensector aan het bbp van Cyprus in de periode 2008-2013 is toegenomen.
|
Voordat Cyprus in 2008 toetrad tot de EMU was de nationale valuta, het cypruspond (CYP), op de internationale valutamarkt € 0,71 waard. De EMU vond deze koers sterk overgewaardeerd en stelde in 2008 de omruilkoers van 1 CYP vast op € 0,58. Cyprus is sterk afhankelijk van import. Econoom Kyriacou: “Door de omruilkoers van de CYP vast te stellen op € 0,58 in plaats van € 0,71 is de inflatie toegenomen.”
|
- Verklaar de stelling van Kyriacou over de toegenomen inflatie.
Correctiemodel
- Op de lopende rekening / dienstenrekening
- Voorbeelden van een juiste verklaring zijn:
- Cyprus is toegetreden tot een monetaire unie met een stabiele munt. Beleggers met risicoaversie profiteren hiervan.
- Beleggers met risicoaversie zijn ervan uitgegaan dat de EMU bij mogelijk optredende problemen wel financieel te hulp zal komen.
- Een voorbeeld van een juiste verklaring is:
Banken op Cyprus kunnen ervan uitgaan dat de EMU hen wel zal redden in het geval hun stabiliteit ernstig in gevaar komt. Dit kan hen ertoe aanzetten om meer spaartegoeden aan te trekken dan verantwoord is.
- Een voorbeeld van een juiste berekening is:
- bijdrage in 2008: 17,2 mld x 0,50 x 0,40 = 3,44 miljard euro
- bijdrage in 2013: 17,9 mld x 0,75 x 0,70 = 9,40 miljard euro 1
- procentuele toename: (9,40- 3,44) : 3,44− x 100% = 173,3 %
- Een voorbeeld van een juiste verklaring is:
- Door de lagere omruilkoers wordt de import voor Cyprus relatief duurder.
- De hogere importprijzen zullen (deels) worden doorberekend in de (consumenten)prijzen. Dit versterkt de inflatie.
