inleiding
Niet aangeboren hersenletsel heeft niet alleen gevolgen voor de communicatie maar vaak voor meerdere aspecten van de persoonlijkheid. Eén van de symptomen die vaak voorkomen bij NAH is ontremd gedrag. Mensen met ontremd gedrag hebben hun impulsen minder goed of soms helemaal niet meer onder controle. Iemand kan in meer of mindere mate ontremd gedrag vertonen. Meestal hebben we door onze opvoeding, cultuur en ontwikkeling geleerd hoe we ons in bepaalde situaties kunnen gedragen. Door hersenletsel kan dit bewustzijn van normen en waarden of de controle over impulsen en emoties veranderen.
enkele voorbeelden:
SOORTEN ONTREMMING
Mensen kunnen na hersenletsel ontremd raken op verschillende terreinen:
- Verbale ontremming maakt iemand tot een niet te stoppen prater.
- Motorische ontremming leidt tot rusteloos heen en weer lopen, niet stil kunnen zitten of voortdurend friemelen. Ook steeds geld uitgeven kan een vorm van motorische ontremming zijn.
-
Bij emotionele ontremming is iemand niet meer ‘gewoon’ boos of verdrietig, maar meteen heel erg boos of vreselijk verdrietig. Hij uit deze emoties te pas en te onpas. Ook de seksualiteit kan ontremd zijn. Dat kan leiden tot grensoverschrijdend gedrag: iemand voortdurend in de billen of borsten willen knijpen, bij iedereen op schoot willen zitten, steeds seksueel geladen grapjes maken.
-
Bij een eet-ontremming heeft iemand zijn eet- of drinkgedrag niet onder controle. Daardoor blijft iemand dooreten zonder verzadiging te bereiken of bijvoorbeeld eindeloze kopjes koffie inschenken. Eet-ontremming leidt nogal eens tot overgewicht bij mensen met hersenletsel.
-
Dwang-lachen en dwang-huilen komen regelmatig voor na hersenletsel. Het lachen of huilen is dan geen uiting van plezier of verdriet. Het is een lege emotie. Dwang-lachen is net zoiets als de slappe lach hebben: je wilt wel stoppen maar het lukt niet.
tips bij onbegrepen gedrag/ vilans
opdracht
Verwerk de gegevens van een zorgvrager uit je BPV, die ten gevolge van NAH ontremd gedrag vertoond, in een casus. In de casus komen de volgende aspecten aan de orde:
a. Korte beschrijving zorgvrager (let op privacy)
b. Aandoening
c. Welk concreet/ objectief gedrag de zorgvrager vertoond mbt ontremd gedrag
d. hoe is jullie benadering er waarom?
