Het laatste thema dames en heren. Dan is het klaar, finito, the end. Dus nog één keer knallen en dan het laatste SE.
AAARRGGHHH!!!!
Yes fo reals, het echte einde, alles komt dan, alles moet dan. De sh*t is dan dus echt aan. Maar voordat we zover zijn eerst nog ff oefenen natuurlijk. En wie zouden wij nou niet zijn als wij je daar niet bij zouden helpen. Ohja, en Joost komt ook helpen. Toffe vent die hij is!
Dus, leerdoelen voor dit thema:
7.1 Een constant inwendig milieu
Je kunt uitleggen welke verschillende inwendige milieus er allemaal in de mens zitten.
Je kunt beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd.
7.2 De lever
Je kunt de functies van de lever noemen.
Je kunt de lever herkennen op een plaatje en aanwijzen in het lichaam.
Je kunt omschrijven wat hepatitis is.
7.3 De nieren
Je kunt de delen van de nieren en van de urinewegen noemen met hun functies en kenmerken.
Je kunt de nieren herkennen op een plaatje en aanwzijzen in het lichaam.
7.4 De huid en het onderhuids bindweefsel
Je kunt de delen van de huid en van het onderhuidse bindweefsel noemen met hun functies en kenmerken.
Je kunt beschrijven hoe de lichaamstemperatuur min of meer constant wordt gehouden.
7.5 Afweer
Je kunt beschrijven hoe het lichaam zich verdedigt tegen ziekteverwekkers.
Een constant inwendig milieu
BRON: BVJ
Weet je het nog, het torso?
Oefen of je alle organen in het torso nog weet via de volgende link:
Klik op de link en probeer goed te begrijpen hoe de hoeveelheid glucose in lichaam wordt geregeld. (maak een overzichtje voor jezelf zodat je de woorden: glucogon, glucogeen, glucose en insuline goed weet te gebruiken)
Uitleg gelijk houden van het glucose gehalte in het bloed.
Heb je een te hoog gehalte aan glucose dan maakt je lichaam insuline aan. Deze zorgt ervoor dat het glucosegehalte in je bloed zakt. Insuline maakt van glucose – glycogeen.
(Tip om te onthouden: in glycogeen zit het woord geen. Dus GEEN glucose)
Mocht het glucose gehalte in het bloed te laag worden? Dan wordt er glucagon aangemaakt. Deze zet glycogeen weer terug in glucose.
Insuline en Glucagon worden hele tijde aangemaakt zodat het glucose gehalte in het bloed stabiel blijft.
Gycogeen wordt opgeslagen in de lever en in spieren.
Te weinig glucose in het bloed:
Lever zet glycogeen om in glucose..
Glucose wordt aan het bloed afgegeven.
Vorming gal
Gal bestaat onder andere afgebroken rode bloedcellen.
Gal wordt opgeslagen in de galblaas.
Galblaas komt uit in de twaalfvingerige darm.
Gal helpt bij het verteren van vetten.
Bewerking van voedingsstoffen
Lever kan voedingsstoffen omzetten in andere voedingsstoffen.
Bijvoorbeeld
Eiwitten kunnen niet worden opgeslagen.
Lever zet teveel aan eiwitten om in koolhydraten of vetten.
Ureum blijft over.
Komt in het bloed
Wordt door de nieren verwijderd.
Koolhydraten kunnen maar beperkt worden opgeslagen (als glycogeen).
Lever zet teveel aan koolhydraten om in vet.
Opgeslagen in vetweefsel.
Afbraak van afval- en gifstoffen
Bijvoorbeeld:
afbraak van alcohol.
afbraak van geneesmiddelen (medicijnen).
De lever
De nieren
Boonvormige organen
Liggen vlak onder het middenrif, tegen de wervelkolom aan.
Filtreren het bloed.
Urine wordt gevormd.
Urine bevat:
overtollig water;
overtollige zouten;
afvalstoffen.
Onder andere: ureum
Ureum ontstaat in de lever bij de afbraak van overtollige eiwitten.
Urine heeft niet altijd dezelfde samenstelling.
Samenstelling hangt bijvoorbeeld af van:
hoeveel je drinkt;
hoeveel zout je eet;
hoeveel afvalstoffen je vormt.
BRON: BVJ
BRON: BVJ
Werking
Bloed komt de nieren binnen via de nierslagader.
In nierschors en niermerg worden afvalstoffen en overtollige stoffen uit het bloed gehaald --> urine.
Urine wordt verzameld in het nierbekken.
Via de urineleiders gaat urine naar de urineblaas.
Blaas vol --> urine gaat via de urinebuis naar buiten.
Het gezuiverde bloed gaat naar de nierader.
Andere uitscheidingsorganen
Longen
Koolstofdioxide (CO2) wordt verwijderd.
Lever
Vormt gal
Wordt opgeslagen in de galblaas.
Gaat via de darmen het lichaam uit
De nieren
De huid en het onderhuidse bindweefsel
de samenstellende delen van de huid en het onderhuids bindweefsel noemen, in afbeeldingen aanwijzen en functie(s) beschrijven: – bouw, ligging en functies van de delen van de huid, met name: - opperhuid met hoornlaag met dode cellen en kiemlaag met delende cellen en zenuwuiteinden (‘pijnzintuig’) - lederhuid met bloedvaten, haarzakjes, talgklieren, haarspieren, zweetklieren en zintuigen - haren – onderhuids bindweefsel met vetcellen – de rol van de doorbloeding, vet en de mate van zweten bij de temperatuurregeling – de rol van de hoornlaag bij de bescherming tegen infecties, uitdroging en beschadigingen – de rol van pigment (in de kiemlaag) bij de bescherming tegen ultraviolette straling
BRON BVJ
De huid en het onderhuidse bindweefsel
Afweer
Afweer
Oefentoetsen
Quizlet
Via deze link kan je oefenen met de belangrijkste termen van dit hoofdstuk.
Hier komen links te staan naar oefenmateriaal. Ook is er nog een oefentoets in Quayn die je kunt maken wanneer je er aan toe bent.
Sommige witte bloedcellen maken bacteriën onschadelijk door ze in te sluiten
Sommige witte bloedcellen maken antistoffen om ziekteverwekkers aan te vallen
Antistoffen hechten zich aan antigenen > ziekteverwekker onschadelijk gemaakt
Een antistof reageert maar met 1 soort antigeen
Antistoffen blijven tijd in bloed aanwezig, zo kan je een ziekte aantonen
bijv. bij aanwezigheid van antistoffen tegen aidsvirus ben je seropositief
Antistoffen tegen aidsvirus zijn helaas niet in staat virus uit te schakelen
Natuurlijke immuniteit = lichaam maakt zelf antistoffen aan tegen een ziekte die je oploopt. Deel van witte bloedcellen zijn geheugencellen die onthouden hoe antistof gemaakt moet worden. Bij nieuwe infectie heel snel antistoffen gemaakt > je bent immuun
Kunstmatige immuniteit =door inenting/vaccinatie wordt een dode of verzwakte ziekteverwekker ingespoten (vaccin) > wel antistoffen aanmaken en geheugencellen > je bent immuun
Actieve immunisatie = immuniteit ontstaat doordat ingeënt persoon zelf de antistoffen maakt
Bijv. Dktp-prik, tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio
Bmr-prik, tegen bof, mazelen en rode hond
Meisjes vanaf 12 prik tegen baarmoederhalskanker (Hpv)
Passieve immunisatie = patiënt krijgt antistoffen ingespoten waardoor antigen uitgeschakeld wordt
Antistoffen zitten in een serum
Serum wordt gemaakt m.b.v. proefdieren die giftige antigen ingespoten krijgen en dus antistoffen maken
8.6
Transplantatie = vervangen van aangetast weefsel of orgaan door een weefsel/orgaan (vaak van een donor)
Cellen/weefsels/organen van een donor bevatten op hun celmembraan lichaamsvreemde antigenen > gevaar voor afstotingsreacties
Xenotransplantatie = organen van dieren gebruiken voor transplantatie
Het arrangement Opslag, uitscheiding en bescherming is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Rik Netten
Laatst gewijzigd
2020-04-06 13:38:54
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0
Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of
bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
